Abakh Job é ne wa vole éyong wa ve melepgha

1-2. Za ndzukh mengom melal Job ya Elihú be nga tubane wô ?

ÉYONG Job a nga dzimle akum dèñ ésese, abuiñ bôr ya abeng dèñ é nga wokh é dzam é nga lôrane ñe. Éyong mengom melal Job, Elifaz, Bildad, ya Zofar, be nga wokh é dzam é nga lôrane Job, be nga bo ékena a Uz naa ba ke ñe a fong. Ve, béé mbe ki nkôman akal é dzam be nga yen éyong be nga siane.

² Tame siman é dzam di. Job a nga bira dzukh, amu a nga dzimle abuiñ biôm bi mbe ñe édedèè éban. Be nga mane wiñ ya dzip abuiñ mintôma mièñ, biña, bikamelo, ya bidzakas bièñ. É boan bèñ be nga mane wu, abuiñ bebo-bisèñ bèñ baa fe, be nga mane ba wiñ. Nfa mboo, é nda é boan Job be nga wu, daa é mbe fe ntsamane. Asughlan ébe mam meté, Job émièn ñe a nga bera fe bele mura ôkoan. Ékôp dèñ é mbe ndzalan ya meveng, a nga bira fe wokh mintèñ. Éyong Elifaz, Bildad, ya Zofar be nga siane, Job a mbe a too asup été, a mbe fe édedèè éwiñ. Za dzam be nga bo ? Ébe melu zangbwa, béé dzi ki dzô môr té, éñi a nga bira dzukh, éfiè daa-daa (Job 2:12, 13). Étong fam ézing, é too éyôla naa Elihú ñe a nga zu fe yen Job, éde a nga tobe bébéñ é vôm bôr beté be mbe. Asughlan, éde Job a nga sum naa a kobe, é bông é môs a nga byale, é dzaa fe naa a kômô wu (Job 3:1-3, 11). Bebela a ne naa, Job a nga yi avole ! Dzam té é nga bo ndzukh akal mengom mèñ. É dzam bôr beté be nga ye dzô, ya aval be nga ye da dzô, é nga ye lere nge be mbe faa mengom Job, ya nge be mbe bé bis faa mbeng wèñ.

3. Za dzam bia zu yeghe ayeghle di ?

³ Jehôva a nga bo Moisés naa a tsili é dzam mengom melal Job ya Elihú be nga dzô ya bo. É ne éban naa bi ñu tang naa é dzam Elifaz a nga dzô da fônane naa, é nga so ébe mbimbia nsisim. Nfa mboo, é mam Elihú ñe a nga dzô, me nga so ébe Jehôva (Job 4:12-16 ; 33:24, 25). Ya dzam té, abakh Job été, bi ne lang nfa melepgha mézing me ne édedèè mbeng, ya melepgha me ne édedèè abé be nga ve. Ayeghle di, bia ye yen aval abakh Job é ne bia vole éyong bia yiane ve môr ézing melepgha. Ve, ôsusua, n’fasghane mbia bifônane mengom melal Job. Éyong té, bia ye fe tsiè nfa é mbemba éfônan Elihú. Bia ye fe yen, aval Bisraelitas be mbe ñong abuan ébe abakh Job ya aval bia bi ne fe buane do ému.

AVAL MENGOM MELAL JOB ME NGA VE ÑE MELEPGHA

4. Amu dzé mengom melal Job béé dzi ki dzale nsonghane wôba ? (A daghe fe évaghle).

⁴ Biblia a dzô naa mengom melal Job me nga ke naa ma ke « lere Job n’nem éngôngoo ya fong ñe », niène me nga wokh mindzukh mesese mièñ (Job 2:11). Vedaa, béé dzi ki dzale nsonghane wôba. Amu dzé ? Akal besôsôe belal. Ôsusua, be nga ñong bibangha édedèè avôô, bi too fe bivus. Éfônan, be nga ban naa Job a nga ñong akira akal minsem a nga bo, kaa ki naa éñe dzam té é mbe naaa (Job 4:7 ; 11:14). Édi bèè, abuiñ ye melepgha bôr beté be nga ve Job méé mbe ki éban, me mbe nget, me mbe fe éma ma dzughu. Éfônan, bôr beté belal be nga dzô é mam me mbe mvèñ melo, ve méé mbe ki me bele ayilgha (Job 13:12). Biyong bibèñ, Bildad a nga dzô Job naa, a kobe édedèè abuiñ (Job 8:2 ; 18:2). Zofar ñe a nga dzô fe naa Job a mbe « ndziman » (Job 11:12). Édi lal, é ne bo naa bôr beté béé dzi ki bam ya Job, ve é mam be nga dzô ya aval be nga dzô mo, é nga likh naa a wôrane naa a bele bidzô, ya naa baa dzing ki ñe (Job 15:7-11). Asughlan, ndaane naa be sèñ n’nem wèñ, ya wônô mebun mèñ, bôr beté be nga dzigha dzeng naa be lere naa Job a mbe évus.

5. Asughlan é mbe ya ébe melepgha mengom Job me nga ve ñe ?

⁵ Biaa yaghane ki naa melepgha mengom Job me nga ve ñe méé dzi ki bele mbemba asughlan. Bifiè bieba bi nga likh naa Job a wôrane naa be va tsa ñe (Job 19:2). Ô ne fe wokh amu dzé Job a nga wôrane naa a yiane kame éwôgha dèñ. Bi ne ébubu a wokh amu dzé é mbe Job édedèè éban naa a lere naa a mbe sôsôe, ya amu dzé abuiñ biyong, a nga dzô é mam éé nga yiane ki dzô (Job 6:3, 26). É mam mengom Job me nga dzô méé mbe ki mé vaghane ya ôtemgha Jehôva. Nfa mboo, béé dzi ki belane Job ya n’nem éngôngoo. Asughlan, Satan a mbe belane bo naa Job a wôran atakh ô ñuu (Job 2:4, 6). Aval avé bôr be ye metam ô mvus be mbe buane ya nlang té ? Ya aval avé bia bi ne fe buane wô éndagha ?

6. Za ayeghle bemvene be ye Israel be mbe ñong ébe mbia éfônane mengom melal Job ?

⁶ Aval Bisraelitas be mbe ñong abuan. Éyong Jehôva a nga ve Bisraelitas metsing mèñ, a nga top befam be mbe nkoghane, bemvene, naa be kikh ayong dèñ nsang, ye naa be vole naa be béé metsing mèñ (Deut. 1:15-18 ; 27:1). Bôr beté be nga yiane tugha bèè kaa naa be ve melepgha, ya kaa naa be kikh nsang (2 Mila. 19:6). É mbe fe éban naa be sili minsili, kaa naa ba sia ban naa be nga yemang é mam mesese me nga tsinane medzô meté (Deut. 19:18). É bôr be nga ve-ve melepgha Israel, be nga yiane saalé naa be kobe é bôr be nga ke ba dzaa avole ya zông. Amu dzé ? Dzam té é mbe éban amu naa, nge bemvene béé nga belane ki be mbeng, bôr beté béé nga ye ki be dzô aval ébién be mbe bé wôran (Akô. 22:22-24). Bemvene be ye Israel be nga simane nlang Job, be mbe ñong bura meyeghle été.

7. Aval ane bemvene be ya Israel, beza befe be mbe ve melepgha, ya aval avé be mbe buane ya nlang Job ? (Minkana 27:9).

⁷ É ne été, se ki biwôlô befam be ya nsisim beté, ébe étam be mbe ve melepgha Israel. Bebela a ne naa, moan Israelita asese, a bo étong nge ki n’nôm, a bo fam nge ki minenga, a mbe ve moanñang melepgha, éñi a nga yi avole naa a songhane ékang dèñ, ya naa a songhane abo-dulu dèñ (Bya 141:5). Aval bebebela melepgha meté me ne ndem ye angom é ne bebela (a lang Minkana 27:9). Mbia éfônane mengom melal Job é mbe tugha lere Bisraelitas étéñ mebo ébe é dzam ba yiane dzô, ya édi ba yiane bo éyong ba ve melepgha.

8. Za melam bia yiane saalé éyong bia ve melepgha ? (A daghe fe bivaghle).

⁸ Aval bi ne ñong abuan. Ane bekristen, bia kômô vole bobedzang ya bekal baa éyong ba tubane mindzukh. Vedaa, naa bi bo do, bia yiane saalé é dzam mengom melal Job me nga bo. Ôsusua, bia yiane tare tugha yem mam mesese kaa naa bi ve melepgha. Édi bèè, melepgha mèè ma yiane bele tsîn ébe é bebela a ne Éfiè Nzame été, se naa bia kobe é dzam bia bébién bia siman, aval ane Elifaz a nga bo do abuiñ biyong (Job 4:8 ; 5:3, 27). Édi lal, bia yiane saalé naa bi kobe é mam maa lere ki édzing, nge ki é mam me ne nget. Simaneghe naa, Elifaz ya memvuiñ mèñ be nga dzô mam mézing me mbe bebela. Tam ôsu, a ke kuiñ Pablo a nga tu bifiè bizing, ébi Elifaz a nga kobe (a vaghane Job 5:13 ya 1 Becorinthien 3:19). Ve, abuiñ ngap ye é mam Elifaz, Bildad ya Zofar be nga dzô nfa Nzame, méé mbe ki bebela, me nga dzughu fe Job. Ya dzam té, Jehôva a nga dzô naa béé dzi ki kobe bebela (Job 42:7, 8). Éyong bia ve é bôr bevoo melepgha, bia yiane tobe ya ndzi-n’nem naa é dzam bia dzô daa ye ki vaghle likh naa Jehôva a fônan é môr a ne nget, nge ki naa é likh naa bebo-bisèñ bèñ be wôrane naa Jehôva éé se ki ba dzing. Éndagha n’yeneghan é dzam bi ne yeghe ébe éfônane Elihú.

AVAL ELIHÚ A NGA VE JOB MELEPGHA

9. Kaneghe amu dzé Job a nga yi avole niène mengom mèñ me nga mane kobe, ya aval Jehôva a nga ve ñe do.

⁹ Job ya mengom melal mèñ be nga wôman ébe abuiñ tam. Be nga kobe édedèè abuiñ naa, bifiè bieba bi va dzale mebong 28 a Biblia été. Abuiñ mam be nga dzô me nga lere fe naa be nga wokh abé ya ôlun. Biaa yaghane ki do naa mintèñ Job a nga wôrane mi nga tsini ! A kuè a ngen a yi afong ye naa be songhane ñe. Za aval Jehôva a nga vole Job ? A nga belan Elihú naa a ve ñe melepgha. Amu dzé Elihú éé dzi ki tare kobe ? A nga dzô naa : « Me ne étong, mina mia mi ne beñabôrô. Ya dzam té, amu ngang éde me va sim » (Job 32:6, 7). Étong Elihú a nga wokh é dzam abuiñ bôr ba wokh éndagha : Beñabôrô be ning-hang ayap be yeghe-yang fe abuiñ mam. Asughlan, be bele fakh, be lôrang fe abuiñ mam éning, é dzam bitong bi-bôt, béé bele ki. Ve, niène a nga tugha wokh Job ya mengom mèñ ya édzip, Elihú éé mbe ki fe bera dzip anu. A nga dzô naa : « Se ki mimbu étam émi mia ve fakh, se ki beñabôrô étam ébe ki ba yem é dzam é ne tetele » (Job 32:9). Za dzam Elihú a nga dzô ôsu vaa, aval avé ki a nga dzô do ?

10. Za dzam Elihú a nga bo kaa naa a ve Job melepgha ? (Job 33:6, 7).

¹⁰ Kaa naa Elihú a ve Job melepgha, a nga kômô naa Job a wôrane mvoa, ya naa a tobe nkoghane naa a bèè é dzam a mbe naa a dzô ñe. Aval avé ? Ôsusua, a nga djié aval a nga wôrane. Bia yem dzam té amu naa, Biblia a dzô naa mesumgha Elihú a nga wokh abé (Job 32:2-5). Asughlan, Elihú éé dzi ki kobe a Job ya n’nem abé, nge ki nget. Zelan, a mbe ésili ñuu, a nga kobe fe a Job ane angom é ne bebela. Éfônan, a nga dzô Job naa : « Dagheye ! Asu é Nzame a ne bebela, bia wa, bi ne aval daa » (a lang Job 33:6, 7). Éyong té Elihú a nga tugha lere naa a yem bèè Job. Ya dzam té, kaa naa a lep Job, a nga baalé mam mézing me ye minlô mi-mam Job a nga dzô (Job 32:11 ; 33:8-11). Elihú a nga bo fe aval dzam té éyong a nga bera ve Job melepgha tam éfe (Job 34:5, 6, 9 ; 35:1-4).

11. Aval avé Elihú a nga ve Job melepgha ? (Job 33:1).

¹¹ Éyong a nga ve Job melepgha, Elihú a nga bo do ngura aval ô nga lere naa a mbe a bele sôsôe môr té ngang. Éfônan, Elihú a nga belan éyôla Job, é dzam tam ézing, mengom melal mèñ, méé dzi ki bo (a lang Job 33:1). Tam ézing, é simane nkôman ô ne ngu’u a mbe bele naa, a kômô kobe nté Job ya mengom melal mèñ be nga doghane, Elihú a nga ve fe Job tam naa a ne yalane ya melepgha mèñ, é tebe étèñ dèñ (Job 32:4 ; 33:32). Elihú a nga tugha fe lere Job amu dzé mam mézing me ye éma a nga dzô, méé mbe ki mbeng. Éde fe ya édzing, Elihú a nga simane ñe naa Jehôva a ne fakh, a ne ngu’u, sôsôe, a bele fe édzing é ne sôsôe (Job 36:18, 21-26 ; 37:23, 24). Kaa bisô, é mbemba melepgha Elihú, me nga vole a kômane Job naa, a wokh melepgha ma so ébe Jehôva (Job 38:1-3). Aval avé bôr be ye metam ô mvus be mbe buane ya éfônan Elihú ? Aval avé bia bi ne fe buane do ému ?

12. Aval avé Jehôva a nga belane bekulu-medzô naa be vole ayong dèñ, ya aval avé Bisraelitas be mbe ñong abuan ya é mbemba éfônan Elihú ?

¹² Aval Bisraelitas be mbe ñong abuan. Jehôva abuiñ biyong, a nga belane bekulu-medzô naa be yeghle, ye naa be songhane Bisraelitas. Éfônan, é tam bedjié, Débora a nga lere ayong zen nfa nsisim ane ñia boan. Samuel ñe a nga sèñ fe kaa takh ane é môr a kobe akal Jehôva atéé ye éyong a mbe étong (Bekô. 4:4-7 ; 5:7 ; 1 Sam. 3:19, 20). Ôsu, é tam sese bekéza, Jehôva a nga belane nlong bekulu-medzô naa be vole Bisraelitas, nfa ye naa be tsini naa ba lughu ñe aval é ne tetele. Éyong bôr be nga bo melo, a nga lôm fe bekulu-medzô naa be songhane bo (2 Sam. 12:1-4 ; Bisè mintôl 3:24). Éfônan Elihú é ne n’tsilan abakh Job, é mbe vole befam ya binenga be mbe besôsôe naa, be yem é dzam be nga yiane dzô, ya aval be nga yiane kobe, éyong be mbe bé ve melepgha.

13. Aval avé bekristen be ye ému be ne ve éba bevoo ngu’u ?

¹³ Aval bi ne ñong abuan. Ane bekristen, bia, bia likh fe naa bôr be yem nkômane Nzame, bi kanghle é dzam é ne Éfiè dèñ été, Biblia. Aval évoo bi ne da bo, a ne éyong bia belane bifiè bia long ya ébi bia ve bekristen bevoo ngu’u (1 Becor. 14:3). Éyong ésese, bemvene ba yiane tobe ya nkee naa be kobe ya mbemba n’nem, ya fe édzing, a ke kuiñ éyong môr a dzô é mam aa yiane ki dzô (1 Beth. 5:14 ; Job 6:3).

14-15. Va éfônan da lere aval mvene a ne vu Elihú éyong a ve melepgha.

¹⁴ Tame siman é dzam di. Mvene a wokh naa kal dzaa ye ékôan é ne éwiñ. A ne mbemba dzam naa éñe, ya moadzang nfe, be ke fep kal dzaa té naa ba ve ñe ngu’u. Nté ba fep ñe, kal dzaa da kobe é mam maa yiane ki. A dzô naa : Amben a ke bisulan, a ke fe minkanghle, a wôran avitsang mevakh. Za dzam mvene té a yiane bo ?

¹⁵ Ôsusua, a tare dzeng naa a fas mekalgha ma likh naa kal dzaa é wokh mintèñ. Naa a wun do, a yiane ñe bèè ya édzip. Ye a wôrane naa aa yiane ki édzing Nzame ? Ye « meyep me ye éning » ma dzukh ñe nsisim ? (Luc 21:34). Édi bèè, mvene a ye fe dzeng naa a saghe kal dzaa nté a kobe ya ñe. Amu naa, amben a wôran éwiñ, kal dzaa da tsini naa da zu bisulan ya ke fe minkanghle. Édi lal, éyong mvene a tugha mane wokh étéñ dèñ, ya yem é dzam da ve naa kal dzaa é wôran atakh, a ye belane Biblia naa a ban kal dzaa té naa Nzame a dzing ñe (Begal. 2:20).

TSINIGHE NAA WA ÑONG ABUAN ÉBE ABAKH JOB

16. Aval avé bi ne tsini naa bia ñong abuan ébe abakh Job ?

¹⁶ Bebela, bi ne ñong mura meyeghle éyong bia yeghe abakh Job ! Aval ane bi nga yeghe do ayeghle é nga lôr ô mvus, nlang wi wa lere bia se ki fave amu dzé Nzame a likh mindzukh, ve wa lere fe bia aval bi ne mia zômô. Aval ane bi va fas do ayeghle di, bia besese bi ne yeghe a ve mbemba melepgha, nge biaa béé ki mbia éfônane mengom melal Job, ve bi béé é mbemba éfônan Elihú. Melu ma zu, amu dzé waa tare ki fas meyeghle ô va ñong abakh Job kaa naa ô ve é bôr bevoo melepgha ? Nge é lôrang ki tam ave ô nga sughlane lang abakh Job, amu dzé waa ñong ki de ane nsonghane wiè naa, wa bera lang éwôlô abakh té ? Wa ye ñu tang naa é ne bia abuan ému, aval ane é mbe fe, é tam be nga tsili do.