Kua Vakadua ni Lokuyara

“Mo vunautaka na vosa, kua tale ni lokuyara.”​—2 TIM. 4:2.

O RAWA NI VAKAMACALATAKA?

Na cava era sega ni lokuyara kina ni vunau na lotu vaKarisito ena imatai ni senitiuri?

Na cava meda cakava meda kua kina ni vakawelewele?

Na cava e sa qai vakatotolotaki ga kina na cakacaka vakavunau ena gauna qo?

1, 2. Na taro cava e basika me baleta na ivakaro ‘meda kua ni lokuyara ena vunau’?

ERA sega ni dau vakawelewele o ira na cakacaka ena tabana ni veivueti. Kena ivakaraitaki o ira na daubokobuka, era sega ni vakawelewele ena gauna e yaco kina e dua na leqa tubukoso, nira kila ni rivarivabitaki kina na nodra bula e levu.

² Nida iVakadinadina i Jiova, eda vinakata meda vukei ira e levu mera vakabulai. Qori na vuna eda raica kina vakabibi na noda ilesilesi meda vunautaka na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou. Na kena vakatotolotaki na cakacaka qo, e sega ni kena ibalebale nida na cakava tu ga me rawa. Na cava ga e vakaibalebaletaka na yapositolo o Paula me baleta na nona ivakasala qo: “Mo vunautaka na vosa, kua tale ni lokuyara”? (2 Tim. 4:2) Na cava meda cakava meda kua kina ni lokuyara ena vunau? Na cava e vakatotolotaki kina na noda cakacaka?

VUNA E VAKATOTOLOTAKI KINA NODA VUNAU

3. Na cava e rawa ni yaco vei ira na rogoca na itukutuku ni Matanitu ni Kalou, ia vakacava o ira na sega ni rogoca?

³ Na noda kila ni vauci tiko ena nodra bula e levu na noda vunau, ena rawa ni uqeti keda meda kua ni lokuyara ni wasea na itukutuku vinaka. (Roma 10:13, 14) E tukuna na Vosa ni Kalou: “Ni’u sa kaya vua na tamata ca, Ko na mate vakaidina; ke se lesu mai ko koya mai na nonai valavala ca, ka cakava na ka dodonu ka vinaka, . . . ena bula vakaidina ko koya, ena sega ni mate. Ena sega e dua na nonai valavala ca sa kitaka oti me na beitaki vua.” (Isik. 33:14-16) E tukuna na iVolatabu vei ira na dau kacivaka na itukutuku ni Matanitu ni Kalou: “O na vakabulai iko kei ira era rogoci iko.”​—1 Tim. 4:16; Isik. 3:17-21.

4. Na nodra basika na vukitani ena imatai ni senitiuri e vakatotolotaki kina na vunau, na cava na vuna?

⁴ Meda rawa ni kila na vuna e uqeti Timoci kina o Paula me kua ni lokuyara ni vunau, e vinaka meda dikeva mada eso na tikina yavolita ni tikinivolatabu e yavutaki kina na ulutaga qo. E tukuni kina: “Mo vunautaka na vosa, kua tale ni lokuyara, ena gauna vinaka kei na gauna ca, mo veivunauci, mo veivakadodonutaki, mo veivakauqeti, me salavata kei na nomu vosota vakadede kei na nomu veivakavulici maqosa. Ena yaco mai na gauna era na sega ni taleitaka na ivakavuvuli dina, era na muria na gagadre ni lomadra ena nodra digia ga na nodra qasenivuli me vakavulici ira ena ka e via rogoca na daligadra. Era na vagolea tani na daligadra mera kua ni rogoca na ka dina.” (2 Tim. 4:2-4) E parofisaitaka o Jisu ni na basika na vukitani. (Maciu 13:24, 25, 38) E vinakati sara ga vei Timoci me kua ni lokuyara ni “vunautaka na vosa” ena loma mada ga ni ivavakoso, mera kua kina ni vakacalai na lotu vaKarisito ena ivakavuvuli lasu. A rivarivabitaki dina na nodra bula ena gauna oya. Ia vakacava ena gauna qo?

5, 6. Na ivakavuvuli cava era vakabauta tu e levu?

⁵ E sa qai levu tiko ga era vukitani mai na sokalou dina. (2 Ces. 2:3, 8) Na ivakavuvuli cava era taleitaka e levu nikua? Ena levu na vanua, na nodra tutaka na ivakavuvuli ni bula vakaidewadewa e vaka ga na nodra tutaka na nodra lotu. Levu na gauna e dau vakamacalataki qori me ivakavuvuli vakasaenisi, ia sa vaka ga me dua na lotu ni sa lai veisautaka nodra rai e levu me baleti koya na Kalou kei na tamata. E dua tale na ivakavuvuli sa takalevu tu oya ni Kalou e sega ni kauaitaki keda; e sega tale ga ni vinakati meda kilai koya. Na cava e taleitaki vakalevu kina na ivakavuvuli qori e vakavuna mera moce tu kina vakayalo e vica vata na milioni na lewenivanua? Baleta ni vakavuvulitaka ga e dua na ka: ‘O rawa ni cakava ga na ka o vinakata baleta o na sega ni lewai ena ka o cakava.’ Qori sara ga na ivakavuvuli era taleitaka e levu mera rogoca, ra qai vakabauta.​—Wilika Same 10:4.

⁶ Ia eso tale na ivakavuvuli era taleitaka e levu mera vakabauta. Eso era dau gole e valenilotu, era taleitaka mera rogoca, ‘Se mani cava o cakava ena lomani iko tiko ga na Kalou.’ Era saga na bete kei na italatala mera vakabauta na lewenilotu ni soqo e dau caka, solevu, Misa, kei na qaravi matakau e dau veivakalougatataki kina na Kalou. Ia era sega ni kidava na lewenilotu na ituvaki rerevaki era sa tu kina. (Same 115:4-8) Koya gona, ke da vakayadrati ira mai na moce vakayalo, era na kila na ka dina ena iVolatabu, era na vakalougatataki tale ga ena Matanitu ni Kalou.

IBALEBALE NI NODA SEGA NI VAKAWELEWELE ENA VUNAU

7. Eda na vakaraitaka vakacava nida sega ni vakawelewele?

⁷ Na dauveisele vinaka ena sega ni vakawelewele ena gauna ni veisele baleta ni vauci tiko kina na bula. E va tale ga qori na noda cakacaka vakaitalatala, eda na sega ni vakawelewele nida vakasamataka na bibi ni noda cakacaka. Qori ena noda vakasamataka eso na ulutaga, taro se so na itukutuku era na rairai kauai kina o ira eda sotava. Nida sega ni vakawelewele, eda na rawa ni veisautaka na noda ituvatuva meda sikovi ira ena gauna era rawa ni rogoca kina na noda itukutuku.​—Roma 1:15, 16; 1 Tim. 4:16.

8. Na cava e okati ena nomu sega ni vakawelewele?

⁸ E okati tale ga ena noda sega ni vakawelewele na noda cakava e liu na ka e bibi duadua. (Wilika Vakatekivu 19:15.) Kena ivakaraitaki, kaya mada ni o sa taura na macala ni nomu laurai vei vuniwai, e kacivi iko sara ena nona ofisi qai tukuna vakadodonu vei iko: “Raica! E leqataki sara vakalevu na nomu bula. E vo ga qo vei iko e dua na vula mo cakava e dua na ka ena mate e tauvi iko tiko.” Vakacava o na biubiu totolo mai nona ofisi me vakataki ira na daubokobuka ni yaco na leqa tubukoso? Sega. O na rogoca ga na ka e vakatututaka, o gole i vale qai vakasamataka vakatitobu na ka o sa na vakabibitaka.

9. Na cava eda tukuna kina ni sega ni vakawelewele o Paula ena nona tiko e Efeso?

⁹ Nida dikeva na ka e tukuna o Paula vei ira na qase e Efeso me baleta na vunautaki ni itukutuku vinaka ena yasana o Esia, e laurai kina ni sega ni dau vakawelewele. (Wilika Cakacaka 20:18-21.) Ena imatai ga ni siga e yaco yani kina ena yasayasa qori, e vunautaka sara o Paula na itukutuku vinaka e veivale. E muria tale ga ena loma ni rua na yabaki e dua na ituvatuva, qori me “lai vunau tiko e veisiga ena valenisoqo ni koronivuli o Tirano.” (Caka. 19:1, 8-10) Io, e laurai sara ga ena ka e cakava e veisiga o Paula ni sega ni dau vakawelewele. Ni tukuni meda ‘kua ni vakawelewele ena vunau’ e sega ni kena ibalebale qori me vakaocai keda. E kena ibalebale ga me bibi duadua ena noda bula na cakacaka vakavunau.

10. Na cava eda marautaka kina na nodra sega ni vakawelewele ena vunau na Gonevuli ni iVolatabu?

¹⁰ Ni bera na 1914 era tekivutaka na ilawalawa lailai ni Gonevuli ni iVolatabu na cakacaka vakavunau. E laurai ena nodra ivakaraitaki ni bibi meda kua ni vakawelewele. Era le vica toka ga na udolu, ia era kila na bibi ni gauna era bula tu kina ra qai gumatua ni vunautaka na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou. E tabaki na nodra ivunau ena vica vata na drau na niusiveva, e vakarautaki tale ga na iyaloyalo veicavuyaki e vakatokai na “Photo-Drama of Creation.” Ena sala qori era rogoca kina e vica vata na milioni na itukutuku vinaka. Vakacava ke ra vakawelewele, eda na rogoca ena gauna qo na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou?​—Wilika Same 119:60.

MO KUA NI WELE

11. Na cava era vakawelewele kina e levu?

¹¹ Eda rawa ni vakawelei meda kua kina ni raica vakabibi na cakacaka vakavunau. E vakayagataka o Setani na ituvaki ca nikua me vakawelei keda meda ogaoga ena ka e baleti keda ga kei na ka e sega soti ni bibi. (1 Pita 5:8; 1 Joni 2:15-17) Eso era dau raica tu vakabibi na nodra qaravi Jiova ena dua na gauna, ia era qai vakawelei e muri. Kena ivakaraitaki, o Timasa e dua na lotu vaKarisito ena imatai ni senitiuri, a dua na ‘itokani vakacakacaka’ i Paula qai vakawelei ena ka vakavuravura. E sega kina ni vakayaloqaqataki ira na mataveitacini ena gauna dredre era sotava tiko, e qai biuti Paula tale ga.​—Fmon. 23, 24; 2 Tim. 4:10.

12. Na cakacaka cava e se soli tu qo na kena gauna meda cakava? Na cava eda rawa ni cakava ena gauna se bera mai?

¹² Ke da vinakata meda kua ni wele, e bibi meda valuta na noda via marautaka na ka e dulaka tu o vuravura. E bibi tale ga meda gugumatua me rawa nida ‘taura matua na bula dina.’ (1 Tim. 6:18, 19) De dua o vakabauta ni bula tawamudu e vuravura ena veiliutaki ni Matanitu ni Kalou ena marautaki kina e levu na cakacaka totoka. Ia qo ga na gauna eda se rawa ni vukei ira kina eso tale mera bula ena Amaketoni.

13. Na cava meda cakava meda kua kina ni vakawelewele?

¹³ Era moce tu vakayalo e levu ena gauna qo, ia na cava meda cakava meda kua kina ni vakawelewele? E vinaka meda vakasamataka nida moce tale tu ga vakayalo ena dua na gauna. Ia me vaka a cavuta o Paula, eda vakayadrati qai vakararamataki keda o Karisito. E ka dokai gona ena gauna qo meda veivakararamataki tale ga. (Wilika Efeso 5:14.) Ni cavuta oti ga qori, e vola o Paula: “Ni qarauna na nomuni ilakolako, ni kua ni vakataki ira na lialia, ni vakataki ira ga na vuku, ni volia na gauna me nomuni, nida sa bula tu ena veisiga ca.” (Efeso 5:15, 16) Ena vuravura ca qo, meda ‘volia mada ga na gauna’ meda cakava kina na cakacaka eda na yadra tiko ga kina vakayalo.

QO NA GAUNA BIBI DINA

14-16. Na cava e sa qai vakatotolotaki ga kina ena gauna qo na vunautaki ni Matanitu ni Kalou?

¹⁴ E macala ga nida dau raica tu ga vakabibi na noda cakacaka vakaitalatala, ia sa qai vinakati sara vakalevu me vakatotolotaki ena gauna qo. Me tekivu mai ena 1914, eda sa vakadinadinataka ni sa vakayacori e levu na parofisai ena iVolatabu. (Maciu 24:3-51) E sa qai leqataki ga vakalevu nikua na noda bula. Era lomavata na veimatanitu kaukaua e vuravura mera veisaututaki, ia e se tiko ga vei ira e rauta ni 2,000 na iyaragi vakaniukilia e rawa ni vanataki ena gauna ga era vinakata kina. Era tukuna na vakailesilesi ni matanitu ni butakoci e vica vata na drau na iyaya vakaniukilia. Vakacava e tu tale ga vei ira na batikadi eso na iyaragi qori? Eso na dauvakadidike era tukuna ke ra tekivu valu na batikadi, ena rawarawa sara meda kawaboko na kawatamata. Ia e sega wale ga ni rivarivabitaki na bula ena vuku ni ivalu.

¹⁵ E tukuna e dua na mekesini The Lancet kei na University College London ena 2009: “Ena ika21 ni senitiuri, e leqataki sara vakalevu na bula e veiyasai vuravura ena vuku ni veisau ni draki. Ena qai rivarivabitaki sara vakalevu na bula ena vicasagavulu na yabaki mai qo, ena rawa tale ga ni vakaleqa na nodra bula e vica vata na bilioni na lewenivanua.” Ena rawa ni vakacacani e levu na vanua ena vuku ni tubu ni yalayala ni waitui, lauqa, waluvu, matetaka, cagilaba, kei na kena veivalataki ni iyau bula kei na so tale. Io, e rivarivabitaki dina na bula ena vuku ni ivalu kei na leqa tubukoso.

¹⁶ Eso era nanuma ni ivalu vakaniukilia ena vakayacori kina na “ivakatakilakila” a parofisaitaki me baleta na iotioti ni veisiga. Ia e levu era sega ni kila na ibalebale dina ni ivakatakilakila qori. E sa vica vata na yabaki qo na noda raica eso na ka e yaco e vakaraitaka ni sa tiko dina na Karisito, sa voleka tale ga na icavacava ni veika vakavuravura. (Maciu 24:3) Sa qai levu tiko ga ena gauna qo na ivakatakilakila a parofisaitaki. Qo sara ga na gauna mera vakayadrati kina e levu mai na moce vakayalo. Eda na cakava ga qori ke da vakaitavi ena cakacaka vakavunau.

17, 18. (a) Ena uqeti keda vakacava na bibi ni “gauna” qo meda kua kina ni vakawelewele? (b) Na cava e rawa ni uqeti ira e levu mera ciqoma na itukutuku ni Matanitu ni Kalou?

¹⁷ Sa vo lailai sara na gauna meda vakaraitaka kina vei Jiova na noda lomani koya da qai vakaotia na cakacaka vakavunau eda lesi kina ena iotioti ni veisiga qo. E sa qai vakaibalebale ga vakalevu nikua na ka e tukuna o Paula vei ira na lotu vaKarisito e Roma ena imatai ni senitiuri: “O ni kila na gauna, ni sa gauna moni yadra kina mai na moce, sa voleka tale ga na gauna meda vakabulai kina ni vakatauvatani kei na gauna eda vakabauta kina.”​—Roma 13:11.

¹⁸ Na veika e parofisaitaki ni na yaco ena iotioti ni veisiga, e rawa ni vakavuna mera kauaitaka kina e levu na nodra bula vakayalo. E levu era sa kauaitaka na itukutuku ni Matanitu ni Kalou baleta nira sa raica na nodra guce na veimatanitu vakatamata mera walia na drakidrakita ni bula vakailavo, na rerevaki ni veika vakaniukilia, ivalavala voravora, se na vakacacani ni vuravura. Eso tale era ciqoma na itukutuku vinaka ena vuku ni leqa e tara na nodra vuvale, me vaka na tauvimate, veisere, se mate e dua na wekadra lomani. Eda na vukei ira qo ena noda vakaitavi ena cakacaka vakavunau.

ME UQETI KEDA NA BIBI NI GAUNA QO

19, 20. Nira kila e levu na lotu vaKarisito ni sega ni gauna ni vakawelewele qo, e uqeti ira vakacava qori mera veisautaka nodra ivakarau ni bula?

¹⁹ E levu na lotu vaKarisito era vakalevutaka na nodra cakacaka vakaitalatala, nira kila ni sega ni gauna ni vakawelewele qo. Kena ivakaraitaki, erau vakatulewataka e dua na veiwatini gone e Ecuador, me rau bula rawarawa ga ni oti na nodrau tiko ena soqo sigadua ena 2006 e kena ulutaga “Qarauna Me Vinaka na Matamu.” Erau vola eso na ka erau sega soti ni gadreva, ni oti e tolu na vula erau toki sara ina dua na rumu lailai, rau volitaka eso na nodrau iyaya, saumi tale ga na nodrau dinau. Erau painia veivuke sara, rau qai muria na nona ivakasala e dua na ivakatawa ni tabacakacaka, me rau lai veiqaravi ena ivavakoso e vinakati vakalevu kina na veivuke.

²⁰ A vola e dua na tacida tagane e cavutu mai na vualiku kei Merika: “Ena gauna keirau tiko kina ena soqo sigadua ena 2006, ena gauna qori sa 30 na yabaki na neirau papitaiso vakaveiwatini. Ni keirau draiva lesu tiko e vale ni oti na soqo, keirau veivosakitaka sara na sala keirau rawa ni muria kina na ivakasala me baleta na bula rawarawa. (Maciu 6:19-22) E tolu na neirau vale, tiko na neirau qele, keirau vakamotoka sau levu, dua na waqa, dua tale ga na lori vakavale (motor home). Keirau liaca ni keirau vakalusia na neirau gauna kei na iyau ena veika vakayago, keirau nanuma kina me keirau veiqaravi vakatabakidua. Ena 2008, keirau tomani luvei keirau yalewa ena painia tudei. Keirau marautaka dina ni keirau sa veivolekati vakalevu kei ira na mataveitacini! E rawa ni keirau veiqaravi ena vanua e gadrevi vakalevu kina na veivuke. Keirau volekati Jiova tale ga baleta ni keirau ogaoga vakalevu ena nona cakacaka. Keirau dau marautaka nira taleitaka eso nodra rogoca na ka dina ena Vosa ni Kalou.”

21. Na kilaka cava ena uqeti keda meda kua ni vakawelewele ena vunau?

²¹ Eda kila ni sa voleka na “siga ni lewa mera vakarusai kina o ira na sega ni doka na Kalou,” ena vakarusai kina vakadua na ituvaki ca qo. (2 Pita 3:7) Na kilaka vakaivolatabu eda sa vakavulici kina ena uqeti keda meda gumatua ni vunautaka ni sa voleka na veivakararawataki levu kei na vuravura vou ena tarava mai. Eda na sega ni vakawelewele meda tukuna tiko ga vei ira eso tale na inuinui ni kawatamata ena gauna e se bera mai. Nida gumatua ni vakaitavi ena cakacaka bibi qo, ena vakaraitaka nida lomani Jiova dina kei ira na tamata.