Kua Vakadua ni ‘Didivaki Jiova’

1, 2. Na cava meda kua ni beitaki Jiova kina ena leqa eda sotava tu na kawatamata? Vakatauvatana.

KAYA mada ke o dua na tagane vakawati o qai marautaka voli mai ena vica na yabaki nomu vakawati. Ia ni o suka i vale ena dua na siga, e yanaraki tu na lomanivale. E vakacacani na iyaya ni vale, kavoro na iyaya ni kana, e kakadresudresu na ibe. Na vale o dau vakamareqeta tu e vaka ga e yanaraka e dua na cagilaba. Vakacava o na kaya, “Na cava e cakava kina qo o watiqu?” Se o na rairai taroga, “O cei e cakava qo?” O na taroga ga na ikarua ni taro. Baleta? Ni o kila ni kemu isa o daulomana ena sega ni cakava e dua na ka lialia va qori.

² Nikua, e benuci na noda itikotiko, takalevu na ivalavala kaukaua, kei na itovo vakasisila. Nida gonevuli ni iVolatabu, eda kila ni sega vakadua ni vakavuna o Jiova na leqa kece qori. A bulia na vuravura qo me dua na parataisi totoka. (Vkte. 2:​8, 15) O Jiova e Kalou dauloloma. (1 Joni 4:8) Nida vulica na iVolatabu, eda mai kilai koya kina e vakavuna tiko e levu na leqa e vuravura. Qori o Setani na Tevoro “na turaga ni vuravura qo.”​—Joni 14:30; 2 Kor. 4:4.

3. Ena rawa ni cala vakacava na noda rai?

³ Ia eda sega ni rawa ni beitaki Setani ena ituvaki rarawataki kece eda sotava. Baleta? Ni so mada ga na leqa eda sotava e bale ga vei keda. (Wilika Vakarua 32:​4-6.) De dua eda na vakadinata qori, ia me vaka nida sega ni uasivi ena rawa ni cala na noda rai qai rawa ni vakaleqai keda qori. (Vkai. 14:12) Ena sala cava? Eda na rairai sega ni beitaki keda se o Setani, eda na beitaki Jiova. Eda na rairai ‘didivaki Jiova’ sara.​—Vkai. 19:3.

4, 5. Ena rawa vakacava ni ‘didivaki Jiova’ e dua na lotu vaKarisito?

⁴ Vakacava e rawa ni ‘didivaki Jiova’ e dua? Io, ia ena matewale na nona sasaga. (Aisea 41:11) Ke o didivaki Jiova, cava o nuitaka mo rawata? Tukuna e dua na dauniserekali: “E rui lekaleka na ligamu mo veivacu kei na Kalou.” De dua eda na sega ni cavuta sara mai gusuda eso na ka meda kudruvaki Jiova kina. Ia e tukuni ena Vosa Vakaibalebale 19:3 ni nona lialia na tamata e ‘sese kina na nona ivalavala, e didivaki Jiova mai lomana.’ Io, e rawa sara ga vua e dua me didivaka na Kalou mai lomana. E sega ni dau laurai levu na sala e caka kina qori. Ke cakava qori e dua, e vaka ga e yalocataki Jiova mai lomana. Ena rairai biuta sara ga na ivavakoso se sega tale ni tokona na ituvatuva ni sokalou i Jiova.

⁵ Na cava e rawa ni vakavuna meda ‘didivaki Jiova’? Eda na qarauni keda vakacava meda kua ni coriti ena dai qori? E rui bibi meda kila na isaunitaro qori, ni vakatau sara ga kina na noda veiwekani kei na Kalou o Jiova!

VEIKA E RAWA NI VAKAVUNA ‘MEDA DIDIVAKI JIOVA’

6, 7. Na cava era vosakudrukudrutaki Jiova kina na Isireli ena gauna i Mosese?

⁶ Ena rawa vakacava ni veisau na lomana e dua na lotu vaKarisito e yalodina vei Jiova me lai vosakudrukudrutaka na Kalou? Meda raica mada qo e lima na sala da qai dikeva na ivakaraitaki vakaivolatabu ena nodra tacori eso ena dai qori.​—1 Kor. 10:​11, 12.

⁷ Rawa ni vakamuai keda na ka ca era tukuna eso. (Wilika Vakarua 1:​26-28.) Era se qai sereki ga na Isireli mai na nodra vakabobulataki e Ijipita. A cakamana o Jiova ena nona tauca vua na matanitu dauveivorati qori e tini na kuita. E muri, a vakarusai Fero kei na nona mataivalu ena Wasa Damudamu. (Lako 12:​29-32, 51; 14:​29-31; Same 136:15) Era vakanamata sara tu ga na tamata ni Kalou mera curuma na Vanua Yalataki. Ia era qai vosakudrukudrutaki Jiova ena gauna bibi qori. Na cava sa lailai kina na nodra vakabauta? Era rerevaka na nodratou itukutuku na yamata era lai raica na vanua ya. (Tiko 14:​1-4) Na cava a qai yaco? A sega ni vakatarai e dua taucoko na itabatamata mera butuka na “vanua vinaka.” (Vkru. 1:​34, 35) Vakacava eda dau vakalaiva ena so na gauna me vakamalumalumutaka noda vakabauta na ka ca era tukuna eso, da qai vosakudrukudrutaki Jiova ena veika e dau cakava vei keda?

8. Na cava era beitaki Jiova kina na lewenivanua ena gauna i Aisea ena ituvaki dredre era sotava?

⁸ Rawa ni vakayalolailaitaki keda na ituvaki dredre. (Wilika Aisea 8:​21, 22.) Ena gauna i Aisea, e sotava na ituvaki dredre na matanitu o Juta. E wavoliti ira tu na meca, e lailai na kakana, levu era walokai. Ia na kena e ca sara, e vakilai na dausiga vakayalo. (Emosi 8:11) A dodonu mera kerei Jiova me vukei ira mera vosota na ituvaki dredre qori, ia era ‘vosa vakacacataka’ ga na nodra tui kei na nodra Kalou. Io, era beitaki Jiova ni vu ni nodra leqa. Ke da sotava e dua na ituvaki dredre, vakacava eda dau kaya tale ga, ‘I vei mada o Jiova ena gauna au gadrevi koya kina?’

9. Na cava e cala kina na nodra rai na Isireli ena gauna i Isikeli?

⁹ Eda sega ni kila na ka dina e yaco. Nira sega ni kila na Isireli ena gauna i Isikeli na ka dina e yaco, era nanuma kina ni ‘sega ni dodonu’ na sala i Jiova. (Isik. 18:29) E vaka ga mera sa turaganilewa ni Kalou, nira vakayagataka na nodra ivakatagedegede ni lewadodonu mera ulubaleta kina nona ivakatagedegede na Kalou. Era qai vakayagataka na lailai ni ka era kila me baleta na ituvaki e yaco mera vakalewai koya kina na Kalou. Ke da sega ni kila vinaka ena so na gauna na itukutuku ena iVolatabu, se dua na ituvaki eda sotava, vakacava eda dau nanuma ni sala i Jiova e sega ni vinaka, e ‘sega ni dodonu’?​—Jope 35:2.

10. Ena muria vakacava e dua na ivakaraitaki ca i Atama?

¹⁰ Eda dau veibeitaki nida cala. Ena itekitekivu ni bula ni kawatamata, a beitaka na Kalou o Atama ena nona valavala ca. (Vkte. 3:12) A kila vinaka o Atama na ka ena yaco ke beca na lawa ni Kalou, ia a nakita me talaidredre qai beitaki Jiova. E vaka ga e tukuna tiko vei Jiova ni a solia vua e dua na watina ca. Me tekivu mai na gauna qori, eso era sa vakatotomuri Atama ena nodra beitaka na Kalou ena cala era cakava. E vinaka meda taroga, ‘Niu rarawataka se lomaleqataka na cala au cakava, vakacava au dau lomatarotarotaka na ivakatagedegede i Jiova?’

11. Na cava eda vulica vei Jona?

¹¹ Eda dau kauaitaka vakasivia na ka e baleti keda. A sega ni duavata na parofita o Jona kei na vakatulewa vakayalololoma i Jiova me baleti Ninive. (Jona 4:​1-3) Baleta? A kauaitaka vakasivia na nona vakamaduataki, ni sa na sega ni yaco na veivakarusai a parofisaitaka voli. A kauaitaka vakasivia o Jona na kena irogorogo, a yali kina vua na loloma a dodonu me vakaraitaka vei ira na kai Ninive era veivutuni. Vakacava eda dau kauaitaka vakasivia na veika me baleti keda, eda sa lai ‘didivaki Jiova’ kina ni rui berabera nona vakarusa na ituvaki qo? Ke sa vicasagavulu na yabaki na noda vunautaka voli mai ni sa voleka na siga i Jiova, vakacava eda cudruvi Jiova nida sa sega ni vosota rawa na nodra veivakalialiai na tamata nida kacivaka tiko na itukutuku ena iVolatabu?​—2 Pita 3:​3, 4, 9.

KA ME CAKA MEDA KUA NI ‘DIDIVAKI JIOVA’

12, 13. Ke da lomatarotarotaka eso na ka e cakava o Jiova, na cava meda kua ni raica vakamamada?

¹² Na cava meda nanuma tiko ke sa tekivu lomatarotarotaka na lomada ivalavala ca eso na ka e cakava o Jiova? Meda nanuma tiko ni sega ni ka vakayalomatua qori. E tukuni ena dua tale na ivakadewa ni Vosa Vakaibalebale 19:3: “Na lecaika ni tamata e vakaleqai koya, sa qai beitaki Jiova.” (Byington) Nida vakasamataka tiko qori, meda dikeva mada e lima na ka meda cakava meda kua kina ni beitaki Jiova nida sotava na ituvaki rarawataki.

¹³ Kua ni raica vakamamada na nomu veiwekani kei Jiova. Ke da saga meda veiwekani voleka tiko ga kei na Kalou, eda na sega ni rawai meda didivaki koya. (Wilika Vosa Vakaibalebale 3:​5, 6.) E bibi meda vakararavi vei Jiova. Meda kua tale ga ni nanuma nida sa vuku se meda kauaitaka vakasivia na ka e baleti keda ga. (Vkai. 3:7; Dauv. 7:16) Nida cakava qori eda na sega kina ni beitaki Jiova ni yaco na veika ca.

14, 15. Na cava meda cakava me kua ni vakamalumalumutaki keda na ka ca era tukuna eso?

¹⁴ Me kua ni vakamalumalumutaki iko na ka ca era tukuna eso. A tiko na vuna vinaka mera vakabauta kina na Isireli ena gauna i Mosese ni rawa ni vukei ira o Jiova mera curuma na Vanua Yalataki. (Same 78:​43-53) Ia nira rogoca na ka eratou tukuna na tini na yamata tawayalodina, era sega ni “nanuma na ligana.” (Same 78:42) Ke da vakasamataka vakatitobu na ka vinaka kece e cakava ena vukuda o Jiova, ena vaqaqacotaka na noda veiwekani kei koya. Nida cakava qori, eda na sega ni vakalaiva na ka ca era tukuna eso me vakayawaki keda vei Jiova.​—Same 77:​11, 12.

¹⁵ Vakacava ke da dau raicalataki ira na tacida vakayalo? Qori ena rawa ni vakaleqa na noda veiwekani kei Jiova. (1 Joni 4:20) Nira lomatarotarotaka na Isireli na nona lesi o Eroni kei na itavi a soli vua, a raica qori o Jiova me vaka ga era didivaki koya tiko. (Tiko 17:10) Ke da vosakudrukudru se didivaki ira e lesi ira o Jiova mera liutaka na nona isoqosoqo e vuravura, e vaka ga eda sa vosakudrukudrutaki Jiova tiko.​—Iper. 13:​7, 17.

16, 17. Na cava meda nanuma tiko nida sotava na leqa?

¹⁶ Nanuma tiko ni o Jiova e sega ni vu ni noda leqa. O ira na Isireli ena gauna i Aisea era biuti Jiova, ia e se vinakata ga o koya me vukei ira. (Aisea 1:​16-19) Se mani leqa cava eda na sotava, e vakacegui keda na noda kila ni o Jiova e kauaitaki keda, e vinakata tale ga me vukei keda. (1 Pita 5:7) E yalataka sara ga ni na vakaukauataki keda meda rawa ni vosota tiko ga.​—1 Kor. 10:13.

¹⁷ Ke da sotava tiko eso na veika tawadodonu​—me vakataki koya ga na turaga yalodina o Jope​—bibi meda nanuma tiko ni sega ni vakavuna o Jiova na veika ca qori. E cata o koya na veika tawadodonu, e vinakata ga na ivalavala dodonu. (Same 33:5) Meda vakatotomuri Ilaiu mada ga na itokani i Jope ena nona kaya: “Me yawa vua na Kalou, me caka ca; me yawa talega vua sa Kaukaua, me sega ni dodonu!” (Jope 34:10) O Jiova e sega ni vu ni noda leqa, e solia ga vei keda na “iloloma vinaka kece kei na isolisoli uasivi kece.”​—Jeme. 1:​13, 17.

18, 19. Na cava meda kua vakadua kina ni vakatitiqataki Jiova? Vakatauvatana.

¹⁸ Kua vakadua ni vakatitiqataki Jiova. E uasivi na Kalou, e cecere sara nona vakanananu mai vei keda. (Aisea 55:​8, 9) Ke da yalomalumalumu da qai yalomalua, eda na vakadinata ni vakaiyalayala ga na ka eda kila. (Roma 9:20) E levu na gauna eda sega ni kila kece na veika e yaco me baleta e dua na ituvaki. De dua o sa vakadinadinataka na vosa vakaibalebale qo: “Ko koya sa tukuna taumada na nona ka e veiletitaki sa rairai dodonu ga; Ia sa tarava mai na kai nona ka vakatarogi koya.”​—Vkai. 18:17.

¹⁹ Ke dua nomu itokani nuitaki e cakava e dua na ka o sega ni namaka se malewa vei iko, vakacava ena totolo ga nomu dusi koya kei na nomu vakalewai koya? Se o na tauri iko vakamalua, o na nuitaki koya tiko ga, vakabibi ni sa vica vata na yabaki nomudrau veikilai? Ke da lomani ira va qori na noda itokani era sega ni uasivi, sa qai dodonu sara meda nuitaki koya na Tamada vakalomalagi, ni cecere sara vei keda na nona sala kei na nona nanuma!

20, 21. Cava e bibi kina meda beitaki koya ga e dodonu me beitaki?

²⁰ Beitaki koya e dodonu me beitaki. Cava meda cakava kina qo? Meda nanuma tiko ni so na noda leqa e bale ga vei keda. (Kala. 6:7) Kua ni beitaki Jiova ena leqa o sotava. Cava e sega ni ka vakayalomatua kina qori? Vakasamataka mada: E rawa ni totolo na cici ni motoka. Kaya mada ke rui totolo na nona vakau lori o draiva, lai sivita kina na totolo e vakatarai vei ira na dau vakau lori, mani yaco kina na vakacalaka ena dua na ilesu ni gaunisala. Vakacava ena beitaki ena vakacalaka o koya e bulia na motoka? Sega! O Jiova tale ga e buli keda, e solia na galala ni vakatulewa vei keda yadua. E vakarautaka tale ga na veidusimaki me rawa nida vakatulewa vakayalomatua. Na cava meda beitaki koya kina na Dauveibuli ena noda cala?

²¹ E macala ga ni sega ni vu kece ni noda leqa noda dau vakatulewa cala. Eso na ituvaki e dau yaco e vu ga mai na ‘gauna kei na veika tawanamaki.’ (Dauv. 9:11) Meda kua tale ga ni guilecava ni o Setani na Tevoro e vakavuna vakalevu na veika ca. (1 Joni 5:19; Vkta. 12:9) O koya ga na meca​—sega ni o Jiova!​—1 Pita 5:8.

VAKAMAREQETA NOMU VEIWEKANI KEI JIOVA

22, 23. Na cava meda vakasamataka ke vakayalolailaitaki keda na leqa eda sotava?

²² Ni o sotava na ituvaki dredre, nanuma tiko na ivakaraitaki i Josua kei Kelepi. Erau sega ni vakataki ratou na tini na yamata, erau tukuna na itukutuku veivakacegui. (Tiko 14:​6-9) Erau nuitaki Jiova. Erau veilakoyaki mada ga ena vanualiwa kei ira na vo ni Isireli me 40 na yabaki. Vakacava erau bau vosakudrukudru se cudruvaka na tikina qori ena nodrau nanuma ni sega ni dodonu ya? Sega. Erau vakararavi vei Jiova rau qai vakalougatataki. Era mate ena vanualiwa e dua na itabatamata, ia erau curuma na Vanua Yalataki na Turaga ruarua qori. (Tiko 14:30) Ena vakalougatataki keda tale ga o Jiova ke da “sega ni cegu” ni cakava na lomana.​—Kala. 6:9; Iper. 6:10.

²³ Na cava mo cakava ke vakayalolailaitaki iko na leqa o sotava, nodra malumalumu na so tale, se nomu malumalumu? Vakasamataka ga na itovo talei i Jiova, raitayaloyalotaka tale ga na inuinui e yalataka tu. E vinaka mo taroga, ‘Ena vakacava tu mada noqu bula ke sega o Jiova?’ Mo kabiti koya tiko ga, kua tale ga ni didivaki koya e lomamu!