E Vinaka Meu Dinau?

E KILAI levu na ivosavosa qori ena tokalau kei Aferika, e vakaraitaka tale ga nodra ivakarau ni rai e levu e veiyasa i vuravura. Vakacava e va tale ga qori nomu rai ni o dinau vua e dua? Ena rairai yaga toka na dinau ena so na gauna, ia vakacava e ka vakayalomatua qori? Na leqa cava e rawa ni yaco nida dinau?

E dua tale na ivosavosa vakaSwahili e vakamacalataka na leqa e rawa ni yaco nida dinau. E kaya: “E vakacacana na veitokani na kere dinau se na kena soli.” Io, na dinau e rawa ni vakaleqa se vakacacana na veiwekani. Ke lalawataki vinaka mada ga se donu na inaki e vakayacori kina, ena rawa ni yaco ga na veika tawanamaki. Kena ivakaraitaki, ena rarawa o koya e soli dinau ke o sega ni sausaumi ena kena gauna donu. Ena rawa ni vakavuna na veicati, ena sega ni vinaka na nomudrau veimaliwai, rawa ni vakilai tale ga qori ena nomudrau vuvale. Kena ibalebale, e vinaka me iotioti ni ka me caka na dinau ke o leqa tiko vakailavo, ni dau vakavu leqa.

E rawa tale ga ni vakaleqa nomu veiwekani kei na Kalou na dinau. Ena sala cava? Na iVolatabu e vakatokai koya e sega ni sauma lesu nona dinau me tamata ca. (Same 37:21) E vakamatatataka tale ga ni o koya e ‘kerekere e bobula vei koya e solia vua na ka.’ (Vosa Vakaibalebale 22:7) E dodonu gona me kila o koya e dinau ni lewai koya tiko o koya e soli dinau me yacova ni sa sauma. E dina kina e dua tale na ivosavosa vakaAferika: “Ke o kerea na yavana e dua, o na lako ena vanua cava ga e dusimaki iko kina.” Kena ibalebale, o koya e dinau e sa lewai tu vei koya e soli dinau.

E dodonu gona me bibi tiko vei koya e dinau nona sausaumi lesu. Ke sega ena vakalomaocaocataki koya, ena cakacaka vakasivia, sega ni moce vinaka ena bogi, veiba vakaveiwatini, kavoro na vuvale, rawa ni veilewaitaki se bala sara e valeniveivesu. E kaya gona na Roma 13:8: “Me kua ni vo tiko e dua na dinau moni sauma, vakavo ga na veilomani.”

E VINAKATI SARA MO DINAU?

Ena veika eda sa dikeva mai, e vinaka meda qaqarauni nida via dinau. E vinaka meda taroga: E veiganiti me caka na dinau? Vakacava e vinakati qori me bula se me qaravi kina nomu lewenivuvale? Se o vinakata me levu ga na ka o taukena se dua na ivakarau ni bula e sega ni ganiti iko? E vinaka gona mo lomavakacegu ga ena ka sa tu, kua ga ni vakaogai iko ena dinau.

Eso na gauna o na dinau ena vuku ni so na ituvaki. Kena ivakaraitaki, ke yaco na leqa tubukoso qai sega ni dua tale na veivuke o kunea rawa. Ia ni bera ni o dinau, e bibi mo vakaraitaka ni o daudina. Ena sala cava?

Kena imatai, kua ni veimaliwai ga kei na dua baleta ni rawati koya vinaka ni vakatauvatani kei ira na so tale. Se baleta ni rawaka e dodonu me vukei iko vakailavo. Me kua tale ga ni tu vei iko na rai ni sega ni dodonu meda vakaraitaka na itovo vinaka vei ira na tamata va qori. Kua vakadua ni vuvutaki ira na rawati ira.—Vosa Vakaibalebale 28:22.

Kena ikarua, saga mo sauma lesu nomu dinau ena kena gauna totolo. Ke sega mada ga ni vakamatatataka o koya e soli dinau na gauna me saumi kina, e bibi mo vakatututaka na siga me saumi kina, me kua tale ga ni bera na sasaumi. E ka vakayalomatua me vakaivolataki na veidinadinati e caka me kua ni yaco na leqa e muri. (Jeremaia 32:9, 10) Ke rawa, lai solia sara ga e ligana na veika o dinautaka mo rawa ni vakavinavinakataki koya. Ni o kauaitaka tiko na veika o dinautaka ena vinaka tiko ga nomudrau veimaliwai. A cavuta o Jisu ena nona Vunau ena Ulunivanua: “Me Io ga na Io, me Sega na Sega.” (Maciu 5:37) Kena ikuri, nanuma tiko na Vunau Koula: “Na ka kece oni vinakata mera cakava vei kemuni na tamata, moni cakava tale ga vei ira.”—Maciu 7:12.

IVAKASALA YAGA MAI NA IVOLATABU

E tukuna na iVolatabu na iwali ni nomu via dinau. E kaya: “E levu dina na ka ena rawati ena noda qarava na Kalou, ia ena rawati ga ke salavata noda qarava na Kalou kei na noda lomavakacegu ena ka e tu vei keda.” (1 Timoci 6:6) Kena ibalebale ga qori mo lomavakacegu ena ka sa tu vei iko, baleta o na sega ni sotava kina na revurevu ni dinau. Ia na veika e dulaka tu o vuravura nikua, e sega ni rawarawa kina meda lomavakacegu. Qori na vuna e yaga kina noda “qarava na Kalou.” Ena sala cava?

Dikeva mada e dua na veiwatini lotu vaKarisito mai Esia. Ni rau se qai vakawati, rau dau qoroi ira na dau voli vale. Rau mani vakatulewataka me rau vakayagataka na ilavo rau maroroya tu kei na kena rau dinautaka ena baqe kei na wekadrau me dua kina nodrau vale. Sega ni dede, rau sa lomaocaocataka na levu ni dinau me saumi e veivula. Rau lai cakacaka vakasivia, lailai kina na gauna rau vakayagataka vei rau na gone. E kaya o tama: “Na levu ni lomaocaoca, rarawa kei na lailai ni moce, e vaka ga e bika tu na uluqu e dua na vatu levu. E veivakabobulataki sara ga.”

Rau qai nanuma na veika e tukuna na 1 Timoci 6:6, rau mani vakatulewataka ni iwali ni leqa, oya me volitaki na vale. Oti e rua na yabaki rau qai galala mai na icolacola bibi qori. Cava rau vulica kina na veiwatini? Rau kaya: “Ni tiko vei keda na rai vakayalo, ena donu kina noda rai me baleta na ka vakayago.”

Dina ni kilai levu na ivosavosa vakaSwahili sa cavuti oti mai, ia era se dinau ga e levu. Na noda muria gona na ivakavuvuli vakaivolatabu sa veivosakitaki mai, eda na vakasamataka kina vakayalomatua na taro qo: E vinaka meu dinau?