ULUTAGA LEVU | CAVA MEDA DAU DINA KINA?

Ka ena Yaco Nida Sega ni Dau Dina

“Ena so na gauna ni yaco na ituvaki dredre eda na saga meda walia ena lasu lailai.”—Samantha, mai Sauca Aferika.

O duavata kei na ka e tukuni qori? Eda dau sotava na ituvaki dredre ena so na gauna me vakataki Samantha. Na ka eda cakava nida temaki meda lasu ena qai laurai kina na veika eda vakabibitaka. Me kena ivakaraitaki, ke bibi vei keda noda sega ni vinakata meda madua, eda rawa ni lasu kina. Ia eda na sotava na ca ni lasu ni sa vakavotui na ka dina. Qo eso na ka e dau yaco:

SEGA KINA NA VEINUITAKI

Na veitokani e dau tauyavutaki ena veinuitaki. Erau na lomavakacegu kina na veitokani, rau nuidei tale ga. Ia ena sega ni yaco vakasauri. Ena vinakati me rau dau veimaliwai wasoma, rau dau vosa dina, dauveinanumi tale ga. Ena rawa ga ni muduki na veinuitaki qo ena vuku ni dua ga na lasu. Ni yaco qori, ena dredre sara ga me rau veinuitaki tale.

Sa bau vakaisini iko e dua o nanuma ni nomu itokani vinaka? Ke vaka kina, cava nomu rai? De dua ena mosi, o kaya ni lawakitaki iko. Ena va qori ga nomu rai. Macala kina ni lasu e rawa ni vakacacana na veimaliwai vinaka.

UQETI GA KINA NA LASU

Ena dua na vakadidike ena koronivuli ni vuli torocake na University of California, e dikeva kina o Robert Innes, e parofesa ni veika vakailavo ni “dauveitauvi na lasu.” E rawa ni vakatauvatani kei na manumanu lalai e vakadewa na mate, na levu ga ni nomu tiko kei koya e dau veivakaisini, ena rawarawa sara ni “dewavi” iko na nona ivalavala.

O na taqomaki iko vakacava mo kua ni sikalutu ena ivalavala qori? E rawa ni vukei iko na iVolatabu. Vakasamataka mada e vica na ivakavuvuli vakaivolatabu.

iValavala Era Kilai Kina na Sega ni Dau Dina

Lasu

KENA IBALEBALE? Ni lasutaki e dua e dodonu me tukuni vua na ka dina. E rawa ni okati ena lasu na kena veisautaki na ka dina me vakamuai cala kina e dua, vakalutuki eso na itukutuku bibi ena inaki me veivakacalai, se vakaikuritaki na ka me nanumi sara ga ni sa dina, ia e sega.

KA E KAYA NA IVOLATABU: “Ni sevaka o Jiova na tamata lawakica, ia e veitokani voleka kei ira na yalododonu.” (Vosa Vakaibalebale 3:32) “Ni oni sa biuta tani na veidabui, ni tukuna ga na ka dina vua na kainona.”—Efeso 4:25.

Vakaucaca

KENA IBALEBALE? Kena tukuni na ka lasu kei na veika gaga me rogorogo ca kina e dua.

KA E KAYA NA IVOLATABU: “Na tamata dauvakavuca e vakavuveiba, kei na dauvakaucaca e tawasei ira na veitokani dredre.” (Vosa Vakaibalebale 16:28) “Ni sega na buka, e boko na yameyame, ni sega na vakaucaca e sega na veiba.”—Vosa Vakaibalebale 26:20.

Veidabui

KENA IBALEBALE? Lawakitaki e dua me rawati kina na ilavo se ka e taukena e dua tale.

KA E KAYA NA IVOLATABU: “Mo kua ni dabuya nomu tamata cakacaka saumi e vakaloloma tu qai dravudravua.” (Vakarua 24:14, 15) “O koya e dabuya na vakaloloma e beca na Dauveibuli, ia o koya e lomana na dravudravua e dokai koya.”—Vosa Vakaibalebale 14:31.

Butako

KENA IBALEBALE? Kena kau na ka e sega ni kerei.

KA E KAYA NA IVOLATABU: “Me muduka nona butako o koya e butako tiko, me cakacaka ga vakaukaua, me vakaitavitaka na ligana ena cakacaka yaga, me solia kina e dua na ka vei koya e leqa tu.” (Efeso 4:28) “Ni kua ni vakacalai. . . . O ira na daubutako, daukocokoco, daumateni, dauveivakasewasewani, kei ira na dau kovea na ka, era na sega ni rawata na Matanitu ni Kalou.”—1 Korinica 6:9, 10.