ULUTAGA NI VULI 26
Meda Vukei Ira na Lomabibi
“Moni duavata kece ena nomuni rai, ni kauaitaki ira na vakaleqai, ni veilomani vakaveitacini, ni veinanumi, ni yalomalumalumu.”—1 PITA 3:8.
SERE 107 iVakarau ni Loloma vaKalou
KA ENA VULICIa
1. Eda na vakatotomuria vakacava na Tamada dauloloma o Jiova?
E LOMANI keda vakalevu o Jiova. (Joni 3:16) Eda vinakata tale ga meda vakatotomuria na Tamada dauloloma. Eda saga gona meda vakaraitaka na ‘veikauaitaki, na loloma kei na veinanumi’ vakauasivi vei ira “eda vakabauta vata.” (1 Pita 3:8; Kala. 6:10) Nira sotava na tacida na veika dredre, eda vinakata meda vukei ira.
2. Na cava eda na veivosakitaka ena ulutaga qo?
2 O ira kece na vinakata mera lewe ni vuvale i Jiova era na sotava na veika dredre. (Mari. 10:29, 30) De dua ena levu sara na veivakatovolei nida volekata yani na icavacava ni vuravura ca qo. Eda na veivukei vakacava? Meda veivosakitaka mada na veika eda na vulica ena ivakaraitaki nei Loti, Jope, kei Neomai. Eda na dikeva tale ga eso na ituvaki dredre era sotava na tacida nikua kei na sala meda vukei ira kina mera vosota.
MO DAU VOSOVOSO
3. Me vaka e tukuni ena 2 Pita 2:7, 8, na cava e cala kina na vakatulewa nei Loti? Cava e qai sotava?
3 E cala na vakatulewa nei Loti ni digia me lai tiko e Sotoma ni vakasisila na nodra itovo. (Wilika 2 Pita 2:7, 8.) E vanua vutuniyau qori, ia e sotava kina o Loti e levu na ka dredre. (Vkte. 13:8-13; 14:12) A rairai taleitaka vakalevu o watina na bula e Sotoma, se veivolekati sara kei na so e kea. E talaidredre kina qai mate ena bukawaqa kei na sulifure e vakatauca na Kalou ena vanua qori. Vakasamataki rau na luvei Loti, erau mate tale ga na tagane ni Sotoma rau veimusumusuki vata tu. E rusa vakadua na vale nei Loti, nona iyau, ena mosi sara vua na mate nei watina. (Vkte. 19:12-14, 17, 26) E macala ni na lomabibi o Loti, ia vakacava e cudruvi koya o Jiova? Sega.
E vakaraitaka o Jiova na veinanumi ni tala e rua na agilosi me vakabulai Loti kei na nona vuvale (Raica na parakaravu 4)
4. E vakaraitaka vakacava o Jiova na vosovoso vei Loti? (Raica na iyaloyalo ena waqana.)
4 A vakatulewataka o Loti me tiko e Sotoma, ia e nanumi koya o Jiova ni tala e rua nona agilosi me vakabulai koya kei na nona vuvale. E sega ni muria totolo o Loti nodrau veivakaroti na agilosi me biuti Sotoma, e “vakaberabera tiko ga.” Erau mani taura matua na ligana na agilosi qai vukei koya kei ratou nona vuvale me ratou dro tani mai na koro. (Vkte. 19:15, 16) Rau tukuna sara na agilosi me dro ina veiulunivanua. E sega ni via muria qori o Loti, e kerei Jiova ga me dro ina dua na tauni voleka. (Vkte. 19:17-20) E vosovoso o Jiova me rogoci koya qai vakadonuya me lako kina. Dua na gauna e muri, e rere tale o Loti na tiko e keri mani toki ina veiulunivanua, na vanua ga a tukuna vua o Jiova me ratou dro kina ena imatai ni gauna. (Vkte. 19:30) Sa bau vosovoso dina o Jiova! Eda na vakatotomuri koya vakacava?
5-6. Meda vakatotomuria na Kalou, eda na muria vakacava na 1 Cesalonaika 5:14?
5 Me vakataki Loti, ena rairai vakatulewa cala tale ga e dua na tacida mani sotava na ituvaki dredre. Ke yaco qori, na cava o na cakava? De dua eda na via tukuna sara ga vua ni sauti koya na nona ivalavala se tamusuka na ka e kaburaka. (Kala. 6:7) E dina qori, ia vakacava meda vakatotomuri Jiova ena nona vukei Loti. Ena sala cava?
6 A talai rau na agilosi o Jiova me rau vakasalataki Loti, me rau vukei koya tale ga me dro bula ni vakarusai o Sotoma. Ena rairai vinakati gona meda vakasalataka na tacida ke da kila ni cakava tiko e dua na ka ena vakaleqai koya. Ia eda rawa tale ga ni vukei koya. Ke mani berabera ni muria na ivakasala vakaivolatabu, meda vosovoso tiko ga. Mo vakatotomuri rau na agilosi. Kua ni soro se yawaka na tacida qori, mo qara ga na sala mo vukei koya kina. (1 Joni 3:18) De dua ena vinakati meda taura matua tale ga na ligana, oya meda vukei koya me muria na noda ivakasala yaga.—Wilika 1 Cesalonaika 5:14.
7. Meda vakatotomuria vakacava na rai nei Jiova me baleti Loti?
7 A rawa ni kauaitaka vakalevu o Jiova na malumalumu nei Loti. Ia dua na gauna e muri, e uqeta na yapositolo o Pita me vakatokai Loti me turaga yalododonu. Eda vakavinavinaka ni dau raibaleta o Jiova na noda cala! (Same 130:3) Vakacava eda rawa ni vakatotomuria nona rai me baleti Loti? Ke da kauaitaka ga vakalevu na nodra itovo vinaka na tacida, ena rawarawa nida vosoti ira. Ena rawarawa tale ga nira ciqoma na noda veivuke.
MO DAU VEINANUMI
8. O na vakaraitaka vakacava na veinanumi?
8 O Jope a sega ni vakatulewa cala me vakataki Loti. Ia e sotava tale ga e levu sara na ituvaki dredre. E yali na ka e taukena, e beci ena vanua e tiko kina qai tauvimate bibi. E rarawataka tale ga kei watina ni ratou mate kece na luvedrau. Eratou beitaki Jope e tolu nona itokani lasu. Na cava eratou sega ni vakaraitaka kina vua na veinanumi? Dua na vuna oya ni ratou sega mada ga ni saga me ratou kila vinaka na kena ituvaki. Eratou raicalataki Jope kina qai vakalewai koya vakaca. Eda na qarauna vakacava na ivakarau qori? Meda nanuma tiko ni o Jiova ga e kila vinaka na ka kece me baleta e dua. Mo vakarorogo vinaka gona ni talaucaka na lomana. Saga tale ga mo biuti iko ena kena ituvaki. Ni o cakava qori, o sa vakaraitaka tiko na veinanumi.
9. Nida dau veinanumi, na cava eda na sega ni cakava? Na vuna?
9 Nida dau veinanumi eda na sega ni kakase se talanoataka wavoki na nodra leqa eso tale. O koya e dau kakase e sega ni uqeta na ka ena vinaka kina na ivavakoso, ena tawasea ga. (Vkai. 20:19; Roma 14:19) E loma ca, e tawaveinanumi, na veika tale ga e tukuna ena kuria ga nodra rarawa na lomabibi tu. (Vkai. 12:18; Efeso 4:31, 32) E vinaka cake meda raica ga nodra itovo vinaka na tacida qai qara na sala meda vukei ira kina mera vosota na ituvaki dredre!
Ni ‘vosa vakalialia’ na tacida, vosovoso ni vakarogoci koya, digia vinaka na gauna mo tukuna kina na vosa e veivakacegui (Raica na parakaravu 10-11)c
10. Na cava eda vulica ena ka e tukuni ena Jope 6:2, 3?
10 Wilika Jope 6:2, 3. E ‘vosa vakalialia’ o Jope ena so na gauna. E qai liaca e muri ni cala eso na ka e tukuna. (Jope 42:6) Ena rairai vosa tale ga vakalialia e dua ni sotava na ituvaki rarawataki qai veivutunitaka. Na cava meda cakava? Meda kua ni vakalewai koya, meda vakaraitaka ga na veinanumi. Meda nanuma tiko ni sega ni inaki i Jiova meda mai sotava tu na veika dredre. E macala gona ni rawa ni vosa vakalialia e dua na tamata yalodina i Jiova ni lomabibi. Ke cala mada ga na ka e tukuna me baleti Jiova se baleti keda, meda kua ni cudru totolo se vakalewai koya.—Vkai. 19:11.
11. Era na vakatotomuri Ilaiu vakacava na qase nira veivakasalataki?
11 Ena rairai vinakati ena so na gauna me vakasalataki se vakadodonutaki o koya e lomabibi. (Kala. 6:1) Era na cakava vakacava qori na qase ni ivavakoso? Mera vakatotomuria nona veinanumi o Ilaiu ni vakarorogo vinaka ni talaucaka na lomana o Jope. (Jope 33:6, 7) E qai veivakasalataki ga o Ilaiu ni sa kila vinaka na rai nei Jope. Nira vakatotomuri koya na qase ni ivavakoso, era na vakarorogo vinaka ni dua e talaucaka na lomana mera kila na kena ituvaki. Ke ra cakava qori, ena rawa sara ga ni uqeta na lomana na nodra ivakasala.
MO VOSA VAKAYALOVINAKA
12. Na cava e yaco ni mate o wati Neomai kei rau na luvena?
12 E marama yalodina o Neomai, e lomani Jiova tale ga. Ni sa mate o watina kei rau na luvena tagane, e vinakata me veisau na yacana me o “Mara,” e kena ibalebale “Rarawa.” (Ruci 1:3, 5, 20, vmr., 21) E sega vakadua ni biuti koya o Ruci na vugona ni sotava na veika dredre. E vakarautaka na ka e yaga vua, e vosa tale ga vakayalovinaka. E vakaraitaka nona loloma kei na veitokoni ena ka e tukuna vei Neomai.—Ruci 1:16, 17.
13. Na cava e bibi kina meda tokoni ira e takali na watidra?
13 Ni dua na tacida e takali o watina, e bibi meda tokoni koya. Na nodrau bula na veiwatini e vaka e rua na vunikau e tubu veitikivi, toso na gauna sa veiqaliqali na wakadrau. Ni cavuivuvu e dua na vunikau qai mate, ena rawa ni vakaleqa na ikarua ni vunikau. Ni mate tale ga e dua na isa ni vakawati, e rawa ni lomabibi o watina ena dua na gauna balavu. E kaya e dua na tacida yalewa o Paulini,b se qai mate ga o watina: “E veisau sara ga noqu bula, au veilecayaki. Sa yali na noqu itokani dredre. Au dau tukuna vua na ka kece. Keirau marau vata qai tokoni au ena gauna dredre. E dau vakarorogo niu talaucaka noqu leqa. E vaka sara ga e yali e dua na tikiniyagoqu.”
Eda na tokoni ira vakacava na tacida e takali o watidra? (Raica na parakaravu 14-15)d
14-15. Eda na vakaceguya vakacava e dua e takali na watina?
14 Eda na vakaceguya vakacava e dua e takali na watina? Na imatai sara ga ni ka meda cakava oya meda vosa vua ke mani dredre mada ga se da sega ni kila na ka meda tukuna. E kaya o Paulini sa cavuti mai: “Au kila ni dau vakavu veilecayaki ni dua e mate. Era leqataka eso de na cala na ka era tukuna qai kuria tale na rarawa. Ia ena ca sara ke da sega sara ga ni tukuna e dua na ka.” Ena rairai sega ni namaka o koya e lolosi meda tukuna e dua na itukutuku bibi. E kaya o Paulini: “Au dau vakavinavinaka ke ra tukuna mada ga na tacida, ‘Isa e mositi au dina nona takali.’”
15 E kaya o Vili, sa dede toka na mate nei watina: “Au dau marau nira talanoataka eso na ka vinaka era nanuma me baleti watiqu. E vakadeitaka vei au nira lomani koya, era dokai koya tale ga. E yaga dina vei au na veitokoni va qori. Au lomavakacegu kina niu lomani watiqu vakalevu, au mareqeti koya tale ga.” E kaya e dua na yada o Vini: “E vakacegui au nira mai wasea e dua se rua na tikinivolatabu, keimami masu vata tale ga. E veiuqeti nira talanoataki watiqu, nira vakarorogo tale ga niu talanoataki koya.”
16. (a) Na cava meda cakava ni dua e takali na wekana lomani? (b) Me vaka e tukuni ena Jemesa 1:27, na cava e noda itavi?
16 Me vaka ga nona sega ni biuti Neomai o Ruci, e bibi meda tokoni ira tiko ga e takali na wekadra lomani. E kaya o Paulini sa cavuti mai: “Ni takali ga o watiqu, levu era gole mai mera veitokoni, mera vakacegui au tale ga. Toso na gauna, era sa dui qarava tale na nodra itavi. Ia o yau, sa veisau vakadua na noqu bula. E veivakacegui dina nira kila eso tale ni vinakati me tokoni tiko ga o koya e lolosi me vica vata na vula, se yabaki.” E macala nida duidui. Eso ena totolo nodra matau ena veisau ni kedra ituvaki. Eso tale e dau vakamosiyalo nira cakava eso na ka era dau qarava vata tu vakaveiwatini. E duidui gona na sala eda dau lolosi kina. Meda nanuma tiko ni vakacolati keda o Jiova ena itavi bibi qori, oya meda kauaitaki ira e takali na watidra.—Wilika Jemesa 1:27.
17. Na cava e bibi kina meda tokoni ira na tacida e biuti ira o watidra?
17 Eso na isa ni vakawati era lomabibi vakalevu ni biuti ira o watidra. E kaya o Joana, e biuti koya o watina me vakawati tale: “E mosimosi sara na veisere ni vakatauvatani ke mate o watiqu. Ke mate ena vakacalaka se tauvimate, qori e sega ni nona digidigi. Ia e digia o watiqu me biuti au. Au madua, e vaka ga au beci.”
18. Eda na vukei ira vakacava na tacida e biuti ira o watidra?
18 Nida vukei ira e biuti ira o watidra, era nuidei nida lomani ira. Ena yaga vakalevu ena gauna qori me tiko na nodra itokani vinaka. (Vkai. 17:17) Na cava mo cakava mo vakaraitaka ni o itokani vinaka? O rawa ni sureti ira mo dou mai kana vata, me rawarawa ga. De dua mo vakaliuliu mera tomani iko ena cakacaka vakaitalatala se ka ni veivakamarautaki. O rawa tale ga ni sureti ira ena so na gauna ena nomudou sokalou vakavuvale. Ena marautaka o Jiova ni o cakava qori, ni dau ‘voleka vei ira na ramusu na lomadra,’ e nodra ‘ivakatawa tale ga na yada.’—Same 34:18; 68:5.
19. Na cava e tukuni ena 1 Pita 3:8 meda cakava?
19 Sa vakarau liutaka na vuravura taucoko na Matanitu ni Kalou, sa na “guilecavi [kece] na rarawa.” Eda vakanamata ena gauna ‘ena sega ni nanumi kina na ka makawa, ena sega tale ni tiko e lomada.’ (Aisea 65:16, 17) Nida waraka tiko na gauna qori, meda tokoni ira mada ga na tacida, meda vakaraitaka tale ga ena ka eda tukuna kei na noda itovo nida lomani ira.—Wilika 1 Pita 3:8.
SERE 111 Vu ni Noda Marau
a Eratou qaravi Jiova ena yalodina o Loti, Jope, kei Neomai, ia eratou vosota tale ga e levu na ituvaki dredre. Eda na veivosakitaka ena ulutaga qo na yaga ni nodratou ivakaraitaki. Eda na raica tale ga ni bibi meda vakaraitaka na vosovoso kei na veinanumi vei ira na tacida era sotava tiko e levu na ituvaki dredre, meda vosa tale ga vakayalovinaka vei ira.
b Sa veisau eso na yaca ena ulutaga qo.
c IVAKAMACALA NI IYALOYALO: E ‘vosa vakalialia’ na tacida qo ena levu ni nona lomabibi, ia e vosovoso na qase ni ivavakoso ni vakarogoci koya. E veivakasalataki vakayalovinaka na qase ni ivavakoso ena gauna sa malumu kina nona cudru na tacida qori.
d IVAKAMACALA NI IYALOYALO: Erau gade na veiwatini qo vua na tacida se qai mate ga o watina. Eratou marau ni veitalanoataki watina.