O na Biuta Rawa Vakacava?

MO BIUTA na vakatavako ena imatai ga ni gauna o saga kina ena dredre toka, e vaka ga na vuli vodo basikeli. Ke lomamu dina mo sa biuta, mo na tu vakarau mo sasagataka tiko ga me yacova sara ni o sa rawata. Mo kakua ga ni yalolailai ke o mani suka tale i muri. Vakasamataka me vaka e ka ni vuli vei iko, o na rawata dina veitalia mada ga ke o tao vakalailai. Oqo e so na vakatutu era sa rawata e so. Ena rawa nira vakayacoka tale ga vei iko.

Vakasamataka Mo Biuta

■ Taumada, mo vakadeitaka sara ga ni na yaga na nomu sasagataka mo biuta. Vola na vuna kece o gadreva kina mo sa biuta, wili kina na kena yaga. Ni o sa rawata, ena vakataudeitaka na nomu sasaga ke o dau raica lesu na vuna o a gadreva kina mo biuta. Na vuna levu duadua meda biuta kina nida via vakamarautaka na Kalou. E kaya na iVolatabu ni dodonu meda lomana na Kalou ena lomada taucoko, ena yaloda taucoko, ena noda nanuma taucoko, kei na noda kaukaua kece. Eda na sega ni rawata rawa oqori kevaka eda bobula tu ga ina tavako.​—Marika 12:30.

■ Vakasamataka sara vakavinaka na ivalavala ni nomu dau vakatavako mo kila kina na gauna se na vuna o vakayagataka tiko kina. Ena rawa ni vukei iko kevaka mo toqa toka na vanua, kei na gauna e dua kina vei iko na itibi ena nomu ivakarau ni bula e veisiga. Ena vukei iko oqo mo rawa ni vakavakarau toka kina ina ituvaki e so e rawa ni vakavuna me lesuvi iko tale mai kina na gagadre ni via vakatavako.

Lalawataka na Siga Mo Biuta Kina

■ Digitaka rawa na kena siga, toqa sara toka ena nomu ivolanivula. Ena vinaka mo digia e dua na siga o na galala kina. Ni sa yaco mai na siga lokuci, kua tale ni lomalomaruataka na nomu sa na biuta​—me vakasauri, biuta sara ga vakadua.

■ Ni sa voleka mai na siga lokuci, kauti ira laivi na veleti ni kavuru ni tavako, na masese, kei na masese benisini. Vakasavasavataka kece na nomu isulu e takavi ira tu na iboi ni tavako.

■ Kerea nodra veitokoni o ira oni cakacaka vata, o ira nomu itokani, kei iratou e vale mera vukei iko ena nomu sasaga ni via biuta. Kakua ni tu vakasuka ena nomu kerei ira na tani mera kua ni dau vakatavako ni o tiko.

■ Lalawataka rawa na veika mo cakava ena siga o sa na biuta kina. De o na via lako ina dua na vanua e sega ni vakatarai kina na vakatavako, me vaka beka ena valeniyaumaroroi se e valeniyaloyalo. E rawa tale ga ni o lai vakaukaua yago​—mo lai qalo se vodo basikeli se taubale vakabalavu.

Ni sa Tuburi Iko Tale na Via Vakatavako

Ke o iko e dua na dau utuboko, ena rawa ni vakaleqai iko na nomu sa na tekivu biuta, e rawa ni dau yaco ena loma ni vica ga na aua o kania kina na iotioti ni itibi. Ena rawa ni o levaleva, sega ni dau vosovoso, cudrucudru, lomaocaoca, lomabibi, dredre ni o moce, masa, dau viakana vakawasoma, kei na nomu garova tale na tavako. De na rairai vinaka me vakasalataki iko nomu vuniwai se na wainimate cava mo gunuva me vakamamadataka na veileqa oqori. Kuria, ni tu na veika e rawa ni o cakava mo rawata kina na nomu sasaga.

■ Ena imatai ni vica na macawa, levea na kakana uro, qai dau gunu wai vakalevu. E so e vukei ira mera kania droka na kareti se celery. Ena vukea na veilecayaki ni yagomu ke o vakaukaua yago, ena tarova tale ga na tubu ni kemu bibi.

■ Levea na vanua kei na ituvaki era na vakamuai iko ina vakatavako.

■ Valuta na vakasama cala era na vakamuai iko tale ina vakatavako. Oqo e so na mataqali vakasama era dauvure mai ena gauna eda sa biuta kina: ‘Au na vakatavako tale mada nikua me vukei au ena gauna dredre oqo.’ ‘Na ka wale ga au ivalavala ca kina na vakatavako!’ ‘E sega ni mani ca sara na vakatavako; ni so vei ira na dau utuboko era bula tu me sivia na yabaki 90.’ ‘Ena dua ga na ka ena vakavuna noqu mate.’ ‘Sega ni marautaki na bula ke sega na tavako.’

■ Ke o sa via soro koso, wawa mada. Ke o wawa mada ga me tini na miniti, sa na rawa ni seavu yani na gagadre ni via vakatavako. E bau dua toka na ka dredre nida vakasamataka noda sa na sega vakadua ni vakatavako. Kevaka e vaka oya na nomu rai, kua ni lomaleqataka na siga ni mataka, tovolea vakaukaua mo kua ni vakatavako nikua.

■ Ke o via qarava na Kalou, masuti koya me vukei iko. Na Dauveibuli dau loloma ena “vukei [keda] e na gauna e yaga kina,” nida saga meda moica noda bula me salavata kei na lomana. (Iperiu 4:16) Mo kakua ga ni namaka na cakamana. Me salavata na ka o cakava kei na ka o masulaka.

Mo Kua ni Vakatavako Tale

■ E gauna dredre taudua na imatai ni tolu na vula, ia ni o sa rawata oya, tovolea mo levei ira na dau vakatavako kei na ituvaki o rawa ni temaki tale kina mo vakatavako.

■ Kua ni o vakalialiai iko mo nanuma ni o na rawa ni dau vakatavako ga vakavudua, dina ga ni o sa biuta na vakatavako ena loma ni dua na yabaki se sivia.

■ Vorata na veitemaki ni “dua mada ga na itibi.” E dua mada ga na itibi ena rawa ni vakamuai iko ina so tale, sega ga ni dede o sa na basuraka na ka vinaka o sa cakava ena nomu sa biuta na vakatavako. Ia, ke mani rawai iko e dua ga na itibi, e sega ga ni dodonu mo lai kania kina na kena ikarua. Ke o vakatavako tale, saga tale mo biuta.

E vica vata na milioni era sa biuta vakadua na tavako. O na rawata tale ga ke o saga vagumatua!