TV​—E Sega Li ni Kania na Gauna?

KE DUA e solia vei iko e duanamilioni na dola mo muduka kina na nomu sara retioyaloyalo ena vo ni nomu bula taucoko, o na vakadonuya beka? Ena dua na vakatataro a caka ena vica na yabaki sa sivi, e laurai ni le 1 mai vei ira na le 4 na lewenivanua e Mereke era kaya nira na sega ni vakadonuya. Dua tale na vakatataro a caka, ra vakatarogi kina na turaga se cava sara mada na ka era taleitaka vakalevu mera bau rawata ena nodra bula. Lewe vuqa vei ira era kaya nira taleitaka na bula vakacegu kei na marau. Ia era okata oqori me ikarua ni ka era taleitaka. Na kena imatai, oya me dua na nodra retioyaloyalo levu!

E taleitaki vakalevu sara ena veiyasa i vuravura na TV. Nida railesu ena 1931, na gauna e se qai taka vou mai kina na retioyaloyalo, a kaya na jeameni ni kabani na Radio Corporation of America: “Ena gauna sa na taucoko kina na kena rawa ni vakayagataki na retioyaloyalo, e vakabauti ni tamata kece e vuravura era na dau sarava.” De sega beka ni a vakabauti na itukutuku oqo ena gauna oya, ia edaidai sa yaco dina tu na ka e tukuni oqori. E laurai ena iwiliwili ni retioyaloyalo e nanumi e sa tu e vuravura taucoko, e 1.5 na bilioni. Qai wacava li na kedra iwiliwili o ira era sarava. Io, se o mani taleitaka se cata na retioyaloyalo, e sega ni vakataratututaki ni cakayaco vakalevu sara ina noda bula.

E drukataki dina na levu ni gauna era vakayagataka e vuqa ena sara retioyaloyalo. Ni vakatautauvatataki na isoqoni ni dua na vakadidike a caka wale tiko ga oqo e vuravura raraba, e laurai ni o ira na tamata era vakayagataka e veisiga, e sivia vakalailai e tolu na aua na kena saravi na retioyaloyalo. O ira mai Mereke kei Canada, e laurai nira vakayagataka e veisiga e va veimama na aua. Ia, e levu duadua na gauna era sarasara kina o ira mai Japani, oya e lima veimama na aua e veisiga. Ni soqoni kece na levu ni aua oqori, e kunei ni dua na gauna levu e vakayagataki kina. Taura mada kevaka e va na aua eda sarasara kina e veisiga, e kena ibalebale oya, nida qai yacova na yabaki 60, eda sa vakayagataka e tini na yabaki ni noda bula ena sara TV. Macala, ni sega ni dua vei keda e vinakata me kena inanumi ena gauna sa mate kina, na nona a vakayagataka e dua na ikaono ni nona bula taucoko ena sara retioyaloyalo.

E so era vakayagataka e vica vata na aua ena sara retioyaloyalo, era cakava beka oqori nira taleitaka ga? Sega, e rawa ni tiko tale e so na vuna. Levu sara mada ga vei ira na dau sarasara oqori era vakadinata ni kania na nodra gauna, e dau ca tale ga kina na yalodra ena nodra kila ni vakalusia na nodra gauna. So era kaya nira sa “bobula ina sara TV.” Io, o na sega beka ni bobula ina sara retioyaloyalo me vaka na sala e rawa ni bobula kina e dua ina wainimate gaga, dina ni so na ka erau via tautauvata kina. O ira era bobula ina wainimate gaga e dau kania vakalevu nodra gauna na kena vakayagataki. Dina nira na saga mera vakalailaitaka na gauna oqori se ra biuta na itovo ca oqori, ia sa dau vesuka sara tu ga na nodra bula. Ra dau bolea gona mera calata na veisoqo bibi vakaveiwekani se vakavuvale me rawa ga nira vakayagataka kina na wainimate gaga, ia nira biuta era vakila ni lakovakaca tale vei ira. Na ivakatakilakila kece oqori e rawa ni sotava tale ga e dua e bobula ina sara retioyaloyalo.

“Sa sega ni vinaka mo kania vakalevu na oni,” e vola na tui vuku o Solomoni. (Vosa Vakaibalebale 25:27) E yaga me muri na ivakavuvuli vata oqori ena kena saravi na TV. Dina ni tiko e so na porokaramu vinaka e dau vakaraitaki ena retioyaloyalo, ia na kena saravi vakasivia e sa na lailai kina na gauna e dodonu me vakayagataka e dua ina nona vuvale. Rawa tale ga ni yalana na wilivola kei na nodra ivakatagedegede ni vuli na gone, qai rawa ni vakavuna na levulevu sivia. Ke sivia na gauna o vakayagataka ena sara retioyaloyalo, ena ka vakayalomatua mo vakasamataka mada se ka vinaka cava o rawata kina. Ke da mareqeta na gauna, eda na sega ni vakasabusabutaka. Ena ka vakavuku tale ga meda vakasamataka na mataqali porokaramu meda dau sarava. Na tikina oqori eda na qai dikeva ena ulutaga e tarava.