Bula Vakaidewadewa se Buli?

Kila Vinaka na Vonu na Vanua me Lakova

● Era kaya na dauvakadidike me baleta na nodra biuta na vonu na vanua ni nodra ikanakana mera lai vakasucu e baravi, ni qo e “dua na ka e vakatubuqoroqoro dina e rawa ni cakava na manumanu.” Rauta ni vica sagavulu na yabaki na nodra vakadikeva tu mai qo na daunivakadidike.

Dikeva mada qo: Ena loma ni rua kei na va na yabaki, ena gole e baravi na vonu yalewa me vakalutu yaloka​—ena dua bulu na qara e kelia ena tiko kina e rauta ni dua na drau na yaloka​—qai buluta ena nuku. Ni saulaki o luve ni vonu, ena qasi sara e wai. Oti sa ra qai lakova na luve ni vonu na ilakolako balavu e vakasakiti dina, qori e rauta ni 12,900 na kilomita. Ni oti e vica na yabaki, nira sa matua ena lesu na vonu yalewa me lai vakalutu yaloka ena baravi vata ga e saulaki kina!

Ia era kila vakacava na vonu na vanua mera lakova? E tukuna o Kenneth Loh­mann e kenadau na veika bula ena University of North Carolina mai Merika, kena irairai ni tu vei ira na vonu e dua na mataqali kabasi e rawa kina nira vakila na idre ni vuravura e vakatokai na magnetic field. Era tukuna na dauvakadidike ni rawa vua na vonu me kila na vanua e tu kina, qori ena nona wilika na ivakarau kei na kaukaua ni idre ni vuravura. E veivakurabuitaki dina na ka era cakava qori, e rawa kina nira lakova na luve ni vonu e 12,900 na kilomita ena Atlantic, “ra qai lako duadua voli nira sega ni muri ira na vo tale ni vonu,” e tukuna o Lohmann.

Na cava o nanuma ? E rawa nira kila na vonu na vanua mera lakova. Vakacava, e bula vakaidewadewa qori se buli?

[Kato ena itabataba e 10]

VAKASAMATAKA MADA

● Ni oti na nona vakalutu yaloka qai buluta ena nuku, ena biuti ira tu na luvena.

● Era na vakayagataka na luve ni vonu na batidra e vakatokai na  ­caruncle mera saulaki kina, oti sa na qai lutu na batidra.

● E levu na gauna era tu ga e wai na vonu, qori e rauta ni 90 na pasede ni nodra bula.

[iTaba ni Credit Line ena tabana e 10]

© Masa Ushioda/WaterF/age fotostock