“Sa Yaco Mai na Gauna”!

“Sa yaco mai na gauna me biuta kina na vuravura oqo, ka lako yani vei Tamana.”​—JONI 13:​1, VV.

1. Ni sa roro mai na Lakosivia ni 33 S.K., e kuruseti o Jerusalemi ena itukutuku cava, ena vuku ni cava?

NA PAPITAISO i Jisu ena 29 S.K., sa tekivu goleva kina na ilakolako ina “gauna” ni nona mate, nona vakaturi, kei na nona vakalagilagi. Sa donuya oqo na vulaitubutubu ni yabaki 33 S.K. E se qai oti ga e vica na macawa mai na gauna a vakatulewataka kina na mataveilewai levu, na Sanadrini me sa vakamatei o Jisu. Ni sa kila rawa na nodra inakinaki, de tukuna beka vua o Nikotimo, e dua na lewe ni Sanadrini e bau taleitaki koya, sa biuti Jerusalemi kina o Jisu me gole yani ina lomanivanua ena tai kadua ni Joritani. Sa qai roro mai na solevu ni Lakosivia, era sa tabili yani kina i Jerusalemi na lewenivanua, e kuruseta na korolevu oqo na itukutuku kei Jisu. “A cava ko ni nanuma?” era veitarogi vakataki ira. “E na sega beka ni lako mai ko koya ki na Solevu?” Sa ra qai vakavurea ga na bete levu kei ira na Farisi e levu tale na vakatataro ena nodra vakaroti ira na tamata ni kevaka e dua e kila na vanua e tiko kina o Jisu, me tukuna sara vei ira.​—Joni 11:​47-​57, VV.

2. Na cava e cakava o Meri e vakavu veileti, e dusia vakacava na ivakamacala i Jisu na ka e baleta “nona gauna”?

² Ena 8 Naisani, ni sa vo e ono na bogi me qai ia na kanavata ni Lakosivia, sa mai tiko volekati Jerusalemi o Jisu. A lako yani i Pecani​—na nodratou koro na nona itokani o Marica, Meri kei Lasarusa​—rauta ni tolu na kilomita ena taudaku kei Jerusalemi. E sa yakavi ni Vakaraubuka, e lai donuya kina o Jisu na Siga ni Vakacecegu. Na yakavi e tarava eratou rarawataki Meri kina na tisaipeli ena nona a lumuti Jisu ena waiwai talei sara. E qai sauma o Jisu: “Laivi koya ga: sa maroroya na ka oqo ko koya ki na siga ka’u na bulu kina: ka sa tiko vakadua kei kemudou ko ira na dravudravua; ia koi au, ka’u sa sega ni tiko vakadua kei kemudou.” (Joni 12:​1-8; Maciu 26:​6-​13) Sa kila tu o Jisu ni ‘sa yaco mai na nona gauna me lako tani yani ena vuravura oqo vua na Tamana.’ (Joni 13:1) Sa vo ga e lima na siga me qai “solia na nona bula me kedrai voli e le vuqa.” (Marika 10:45) Tekivu mai na gauna oya, sa vaka me vakatotolotaki kece ga na veika e cakava o Jisu se vakatavuvulitaka. Sa dua na ivakaraitaki vinaka dina meda vakatotomuria ena noda waraka tiko ena vakanuinui na icavacava ni ivakarau ni veika ca oqo! Da raica mada na ka e qai sotava o Jisu ena siga e tarava.

Siga ni Nona Curu Ena Lagilagi o Jisu

3. (a) A curu vakacava i Jerusalemi o Jisu ena Sigatabu, 9 Naisani, era ciqomi koya vakacava e vuqa era tu e kea? (b) E qai sauma vakacava o Jisu na nodra kudru na Farisi baleti ira na tamata?

³ A curu i Jerusalemi ena lagilagi o Jisu ena Sigatabu, 9 Naisani. Ni sa toro voleka yani ina koro​—ni vodoka tiko e dua na luve ni asa me vakayacori kina na Sakaraia 9:9​—era tevuka na nodra kote e gaunisala e vuqa vei ira na sa tabili yani kina, e so tale era ta tabanikau era qai tevuka tale ga yani. Era qai kailavaka, “Sa kalougata na Tui sa lako mai e na yaca ni Turaga!” Era kaya vei Jisu e so na Farisi era tu e kea me vunauci ira na nona tisaipeli. E qai sauma o Jisu: “Au sa kaya vei kemudou, Kevaka era sa tiko lo ko ira oqo, ena qai qoqolou mai na veivatu.”​—Luke 19:​38-​40; Maciu 21:​6-9.

4. Na cava e vakavuna na yavavala e Jerusalemi ni sa curu yani kina o Jisu?

⁴ E se qai oti ga oqo e vica na macawa na nodra raici Jisu e levu vei ira oqo ni a vakaturi Lasarusa mai na mate. E wewe ni gusudra na cakamana oqo. E vakavuna me yavavala sara vakalevu o Jerusalemi ni sa curu yani kina o Jisu. “O cei li oqo?” era taroga e so. Era qai kaya na lewe vuqa: “Oqo ko Jisu na parofita mai Nasareci e Kalili.” E vakararawataki ira na Farisi na veika sa yaco era qai kaya: “Sa muri koya na kai vuravura kecega.”​—Maciu 21:​10, 11; Joni 12:​17-​19.

5. Na cava e qai yaco ni sa lako yani ina valenisoro o Jisu?

⁵ Me vaka ga na nona ivalavala ni dau lako yani i Jerusalemi, e dau curu ina valenisoro o Jisu, na Qasenivuli Levu me veivakavulici. Era lako yani vua na mataboko kei ira na lokiloki e qai vakabulai ira o koya. Nira sa raica oqo o ira na bete levu kei ira na vunivola ra qai rogoci ira na gonelalai e valenisoro nira kailavaka, “Osana vua na Luve i Tevita!” e vakacudrui ira sara ga. “O sa rogoca na ka era vosataka ko ira oqo, se segai?” era kudruvaka. “Io,” e sauma o Jisu. “Dou sa sega beka ni wilika, Mai na gusudra na gone lalai kei ira sa sucu tiko, ko sa cakava me vinaka sara na vakarokoroko?” E vakadikeva vinaka sara o Jisu na veika e caka tiko e valenisoro ena gauna e veivakavulici tiko kina.​—Maciu 21:​15, 16; Marika 11:11.

6. E duidui vakacava na ka e cakava oqo o Jisu ni vakatauvatani kei na nona a lako mai liu, ia na cava na vuna?

⁶ Sa duidui sara na ka e cakava o Jisu ena gauna oqo ni vakatauvatani kei na ono na vula sa oti! Na gauna oya a lako yani kina i Jerusalemi ena Solevu ni Vale Vakacevaceva “a sega ni lako e na matana levu, ia e a lako vakavuni ga.” (Joni 7:​10, VV) E qai dau qaqarauni vinaka sara ena gauna era dau via vakamatei koya kina na tamata. Ia oqo e curu doudou ena koro e tu kina na ivakaro mera vesuki koya! E sega ni nona ivalavala me dautukutukuni koya ni o koya na Mesaia. (Aisea 42:2; Marika 1:​40-​44) A sega ni vinakata me vakalevulevui se me moici vakatani na itukutuku ni veika e cakava. Ia oqo era sega ni galu na lewenivanua ena nodra veitukuniyaka ni o koya na Tui kei na iVakabula​—na Mesaia​—qai saqata sara mada ga o Jisu na nodra sasaga na iliuliu ni lotu mera vagalui ira! Na cava na vu ni veisau? Ena vuku ni ka e qai vakarogoya o Jisu ena siga e tarava: “Sa qai yaco mai na gauna me vakalagilagi kina na Luve ni Tamata.”​—Joni 12:​23, VV.

Yaloqaqa​—Vakadewa Sara na iTukutuku ni Bula

7, 8. E via tautauvata vakacava na veika e cakava o Jisu ena 10 Naisani, 33 S.K., kei na ka e cakava ena valenisoro ena Lakosivia ni 30 S.K.?

⁷ Ni yaco yani ina valenisoro ena Moniti, 10 Naisani, sa qai yavala o Jisu ena vuku ni veika a raica ena Sigatabu. Sa vakatekivu ‘me vakasevi ira tani kina era sa veivoli ena valenisoro; sa vukica tale ga na nodra tepeli era sa veisau ilavo, kei na nodra veitikotiko era volitaki ruve; a sa sega ni laiva e dua me colata e dua na ka e loma ni valenisoro.’ A vunauci ira na tamata ivalavala ca oqo ena nona kaya: “Sa sega li ni volai, A noqu vale ena vakatokai me nodra vale ni masu, na veimatanitu kecega? ia dou sa cakava me nodra qara na daubutako.”​—Marika 11:​15-​17.

⁸ E via tautauvata na ka e cakava oqo o Jisu kei na ka a cakava ena nona a lako ina valenisoro ena solevu ni Lakosivia ni 30 S.K. Ia, e katakata cake sara na nona veivunauci ena gauna oqo ni vakatauvatani kei na kena e liu. Era sa vakatokai oqo na dauveivoli ena valenisoro mera “daubutako.” (Luke 19:​45, 46; Joni 2:​13-​16) Oqo e baleta nira sa rui biuta sara e cake na isau ni manumanu era volitaka vei ira era via vakacaboisoro. Era sa rogoca na bete levu, o ira na vunivola, na turaga lelevu kei ira na lewenivanua na veika e cakava oqo o Jisu, era baci tovolea mera vakamatei koya. Ia, era sega ga ni kila se mera cakava vakacava nira sa rui qoroya vakalevu na lewe vuqa na ivalavala ni veivakavulici i Jisu era sa qai muri Jisu voli mera rogoci koya.​—Marika 11:18; Luke 19:​47, 48.

9. Na lesoni cava e veivakavulici kina o Jisu ena valenisoro, ia na cava e qai sureti ira kina na vakarorogo tiko vua?

⁹ E qai kaya o Jisu ena nona tomana na nona veivakavulici ena valenisoro: “Sa qai yaco mai na gauna me vakarokorokotaki kina na Luve ni tamata.” Io, sa kila tiko o koya ni sa vo ga e vica na siga ni nona bula vakatamata. Ni sa vakamacalataka oti o Jisu ni dau kena ivalavala me mate mada e dua na vua ni sila me rawa ni qai vua vakalevu​—me vaka ga nona na qai mate mera qai bula tawamudu kina e lewe vuqa​—e qai sureti ira na vakarorogo: “Kevaka sa qaravi au e dua, me muri au ga; ia na vanua ka’u sa tiko kina, ena tiko talega kina ko koya sa qaravi au: ia kevaka sa qaravi au e dua, ena vakarokorokotaki koya ko Tamaqu.”​—Joni 12:​23-​26.

10. E raica vakacava o Jisu na mate vakararawa e sa vakarau sotava?

¹⁰ Ni vakasamataka tiko na mate vakararawa ena qai sotava ena va tale na siga e tarava, e tomana o Jisu: “Sa qai rarawa na lomaqu; ia ka cava me’u kaya? Na Tamaqu, vakabulai au mai na gauna oqo.” Ena sega ni levei rawa na ka sa na vakarau yacovi Jisu. E qai vakuria, “ia na ka oqo ka’u sa lako mai kina ki na gauna oqo.” E duavata o Jisu kei na nona ituvatuva kece na Kalou. Sa vakadeitaka me na yaco ga na lewa vakalou me yacova sara na nona mate vakaisoro. (Joni 12:27) Sa dua na ivakaraitaki vinaka dina vei keda​—meda talairawarawa ina inaki vakalou!

11. Na ivakavuvuli cava soti a tuberi ira kina na tamata o Jisu ena nodra rogoca e dua na domo mai lomalagi?

¹¹ Ni sa rui kauaitaka vakabibi na irogorogo kei Tamana me baleta na nona mate, sa qai masuta o Jisu: “Na Tamaqu, vakarokorokotaka na yacamuni.” Era qai kurabui na vakarorogo tiko ena valenisoro ni qai rogo mai e dua na domo mai lomalagi e kaya: “Au sa vakarokorokotaka, ka’u na vakarokorokotaka tale.” Sa qai vakayagataka na Qasenivuli Levu na gauna veiganiti oqo me vakamacalataka vei ira na vakarorogo na vuna e rogo mai kina na domo oya, na cava ena qai yaco ni sa mate, kei na vuna mera cakacakataka kina na nodra vakabauta. (Joni 12:​28-​36) Sa bau osooso dina o Jisu ena loma ni rua na siga sa oti oqo. Ia e dua na siga bibi sa tu oqo e matana.

Na Siga ni Veivunauci

12. Era a via coriti Jisu vakacava na iliuliu ni lotu ena Tusiti, 11 Naisani, na cava e qai yaco kina?

¹² Ena Tusiti, 11 Naisani, e baci lako tale yani ina valenisoro o Jisu me lai veivakavulici. Era sa waraki koya tu e dua na ilawalawa cudrucudru. Nira baci kauta lesu mai na veika a vakayacora o Jisu ena siga Moniti, era tarogi koya kina o ira na bete levu kei ira na nodra qase na Jiu: “Ko sa lesi mai vei mo cakava na veika oqo? ia ko cei sa solia vei iko nai lesilesi oqo?” Era qai veilecayaki wale ena momona ni isau ni taro e solia na Qasenivuli Levu, ena nona cavuta e tolu na vosa vakatautauvata matata​—e rua e baleta e dua na loga vaini kei na kena ikatolu e baleta e dua na soqo ni vakamau​—e vakavotuya na ca ni nodra itovo na dauveitusaqati oqo. Ni vakacudrui ira na veika era rogoca, era qai via vesuki koya na iliuliu ni lotu. Ia era rerevaki ira na tamata, nira wiliki Jisu me dua na parofita. Era qai via coriti koya me tukuna e dua na ka e rawa nira beitaki koya kina. Ia na vosa e tauca lesu vei ira e vagalui ira sara ga.​—Maciu 21:23–​22:46.

13. Na ivakasala cava e tukuna o Jisu vei ira na vakarorogo tiko vua me baleti ira na vunivola kei ira na Farisi?

¹³ Me vaka nira kaya tiko na vunivola kei ira na Farisi nira kenadau ni vakatavuvulitaka na Lawa ni Kalou, sa qai uqeti ira na vakarorogo o Jisu: “Na ka kecega era sa kaya vei kemudou mo dou vakabauta, dou vakabauta ga ka cakava; ia dou kakua ga ni muria na nodrai valavala, ni ra sa vosa ga ka sega ni cakava.” (Maciu 23:​1-3) Sa dua na veivunauci warumisa e matanalevu! Ia e sega ni o koya ga oya na veivunauci i Jisu. Oqo na iotioti ni nona siga ena valenisoro, sa qai bololaki ira vakadoudou ena nona vakavotuya na nodra veivakaisini​—e veitarataravitaka me vaka na vavadugudugu ni kurukuru.

14, 15. Na kuita warumisa cava soti a vakatauca o Jisu vei ira na vunivola kei ira na Farisi?

¹⁴ “E ca vei kemudou, na vu-ni-vola kei na Farisi, na dauveivakaisini!” E vakaono na nona tukuna oqo o Jisu. Me vaka na nona ivakamacala, era vaka dina oya o ira baleta nira sega ni dolava na Matanitu vakalomalagi vei ira na tamata, nira sega ni vakatarai ira era sasagataka tiko mera curu kina. Era sokota na wasawasa ka lakova na veivanua o ira na dauveivakaisini oqo mera vukica e dua me lotu, ia ni sa rawata, era sa qai kitaki koya me sotava na veivakarusai tawamudu. Nira vakawaletaka “na veika bibi e na vunau, nai valavala dodonu, kei na loloma, kei na vakadinata,” era vakabibitaka ga na kena soli na ikatini ni ka. E vaka sara ga nira vakasavasavataka “na bilo kei na dari e taudaku, ia e loma sa sinai ena daubutako kei na garogaro,” oqo ena nodra ubia tu yani na loma ca kei na torosobu ni nodra ivakarau ena itovo ni viavia yalododonu. Me kena ikuri, nira tara na nodra vale ni bulubulu vakaiukuuku na parofita me ivakaraitaki ni nodra soli ka ni loloma, ia na kena dina ga nira kawa mai vei ira “era vakamatei ira na parofita.”​—Maciu 23:​13-​15, 23-​31.

¹⁵ Ni vosataka na lailai ni nodra kauaitaka na veika vakayalo o ira na kena meca, e kaya kina o Jisu: “E ca vei kemudou, nai vakavuvuli mataboko!” Era mataboko vakayalo baleta e cala nodra rai, nira vakacerecerea na koula ni valenisoro mai na bibi ni veika vakayalo ena vanua ni sokalou oya. Sa qai veivunauci sara ga vakadodonu e matadra o Jisu: “Na gata, a luve ni gata loaloa! dou na dro rawa vakaevei mai na cudruvi mai eli [se, “Qiena,” NW]?” Io, e kaya tiko vei ira o Jisu ni nodra vakaitovotaka na ivalavala e ca sara, era na sotava kina na veivakarusai tawamudu. (Maciu 23:​16-​22, 33) Meda vakaraitaka tale mada ga o keda na yalodoudou nida kacivaka voli na itukutuku ni Matanitu, dina ga nida na ceburaka tiko kina na lotu lasu.

16. Na parofisai bibi cava a solia vei iratou na nona tisaipeli o Jisu ena Ulunivanua ni Veiolive?

¹⁶ Sa qai biuta na valenisoro o Jisu. E cabe cake ina Ulunivanua ni Veiolive kei iratou na nona yapositolo ni sa kala na matanisiga. Ena nodratou dabe toka kina, sa qai vakayatuyatutaka o Jisu na parofisai me baleta na vakarusai ni valenisoro, na ivakatakilakila ni nona tiko kei na gauna ni ivakataotioti ni ivakarau ni veika. E mai tara sara na noda gauna na ibalebale ni parofisai oqori. A tukuna tale ga o Jisu ena yakavi vata ga oya vei iratou nona tisaipeli: “Dou sa kila sa vo ga e rua na bogi me qai ia na kana vata ni lako-sivia: ena qai soli yani na Luve ni tamata me lauvako ki na kauveilatai.”​—Maciu 24:​1-14; 26:​1, 2.

‘E Lomani Ira na Nona Ina iOtioti’ o Jisu

17. (a) Ena Lakosivia ni 14 Naisani, na lesoni cava e vakavulici iratou kina na le 12 o Jisu? (b) Na ivakananumi cava e qai tauyavutaka o Jisu ni sa vakatalai Jutasa Isikarioti oti?

¹⁷ Ena rua na siga e tarava​—12 kei na 13 Naisani​—a sega ni vakaraitaki koya e matanalevu ena valenisoro o Jisu. Era via vakamatei koya tiko na iliuliu ni lotu, ia e sega ni vinakata me vakataotaka e dua na ka na nona tikova na Lakosivia kei iratou na nona yapositolo. E tekivu na 14 Naisani ni sa dromu na matanisiga ena Lotulevu​—na iotioti ni siga ni bula vakatamata i Jisu e vuravura. Eratou soqoni vata e Jerusalemi ena yakavi oya o Jisu kei iratou na nona yapositolo ena dua na vale sa vakarautaki oti tu kina na kakana ni Lakosivia. E qai vakavulici iratou na le 12 ena dua na lesoni totoka ni yalomalumalumu ena nona vuya na yavadratou ena gauna sa vakacagau tiko kina na Lakosivia. Ni sa vakatalai Jutasa Isikarioti oti, o koya sa vakadeitaka me soli koya yani na nona Turaga ena ivoli e 30 na tiki ni siliva​—na ivoli ni duabulu na bobula ena Lawa i Mosese​—sa qai tauyavutaka o Jisu na iVakananumi ni nona mate.​—Lako Yani 21:32; Maciu 26:​14, 15, 26-​29; Joni 13:​2-​30.

18. Na ikuri ni veivakavulici cava sa qai cakava o Jisu vei iratou na nona yapositolo yalodina le 11, e qai vakarautaki iratou vakacava me baleta nona sa na vakarau lako yani?

¹⁸ Me tomana yani na tauyavutaki ni iVakananumi, sa qai tubu e dua na veileti kaukaua ena kedratou maliwa na yapositolo se o cei vei iratou me dokai duadua vakalevu. E sega ni cudruvi iratou kina o Jisu, e vakavulici iratou ga vakamalua ena itavi bibi ni dauveiqaravi. Ni nanuma vinaka tiko na nodratou dina tu vua ena gauna kece e sotava kina na veivakatovolei, sa qai vakayacora e dua na veiyalayalati kei iratou me baleta e dua na matanitu. (Luke 22:​24-​30) E vakaroti iratou o Jisu me ratou veilomani me vaka ga na nona lomani iratou. (Joni 13:34) Ni se tiko vata ga kei iratou o Jisu ena vale oya, e vakarautaki iratou vakayalololoma me vaka ni sa vakarau biuti iratou. E vakadeitaka na nodratou veiwekani voleka, e uqeti iratou me dei na nodratou vakabauta, sa qai yalataka vei iratou na veivuke ni yalo tabu. (Joni 14:​1-​17; 15:15) Ni se bera ni biuta na vale, sa masuti Tamana o Jisu: “Sa yaco mai na gauna: vakarokorokotaka na Luvemu me vakarokorokotaki kemuni talega na Luvemu.” Sa vakarautaki iratou rawa na nona yapositolo o Jisu ni se bera ni lako yani, io, ‘e lomani ira dina na nona ina iotioti.’​—Joni 13:1; 17:1.

19. Na cava na vu ni vutugu i Jisu ena were o Kecisemani?

¹⁹ Sa na rairai sivi toka na bogilevu tutu ena nodratou qai yaco yani ina were o Kecisemani o Jisu kei iratou na le 11 na nona yapositolo yalodina. Eratou sa dau taleva oti na were oya kei iratou na nona yapositolo. (Joni 18:​1, 2) Ena loma ni vica tale ga na aua, sa na mate kina o Jisu me vaka beka e dua na daubasulawa tawayaga. Ena vakaitamera ni veivakatovolei mosimosi ena vakarau sotava, qai rawa tale ga ni na vakarogorogocataki kina na yaca i Tamana, ni gauna e qai masu kina o Jisu, na nona buno e vaka na dra ni sa tuturu ina qele. (Luke 22:​41-​44) “Sa [qai] yaco [mai] na gauna” e kaya o Jisu vei iratou na yapositolo. “Raica, sa voleka mai ko koya sa soli au yani.” Ni se vosa tiko ga o Jisu, sa tadu mai o Jiutasa Isikarioti, e tomani koya mai e dua na ilawalawa levu era tauri cina kei na iyaragi. Era lako mai mera mai vesuki Jisu. E sega ni saqati ira o koya. Qai vakamacalataka: “Ena qai vakayacori vakaevei nai Vola Tabu sa tukuna na kena yaco me vaka oqo?”​—Marika 14:​41-​43; Maciu 26:​48-​54.

Vakalagilagi na Luve ni Tamata!

20. (a) Na ka rarawa cava soti a sotava o Jisu ni sa vesu oti? (b) Ena gauna lekaleka ga ni bera ni qai mate o Jisu, na cava e qai kaya kina: “Sa oti”?

²⁰ Ni sa vesu oti o Jisu, era qai beitaki koya na ivakadinadina lasu, era vakacalai koya na turaganilewa dauveitovaki, e totogitaki koya o Ponitio Pailato, era vakasewasewani koya na bete kei na lewenivanua, e vakalialiai ra qai vakararawataki koya na sotia. (Marika 14:​53-​65; 15:​1, 15; Joni 19:​1-3) Ena sigalevu tutu ni Vakaraubuka, sa vakoti ina kaunirarawa o Jisu, qai dua na ka na rarawa e sotava ni mosimosi dina na mavoa ni lewena donuya na we ni ivako e ligana kei na yavana ena bibi ni yagona ni sa lili tu. (Joni 19:​17, 18) Rauta na tolu na kaloko ena yakavi, sa qai rogo na domo i Jisu: “Sa oti.” Io, sa qai mai vakacavara na itavi kece a lako mai kina i vuravura me mai cakava. Sa qai solia yani na yalona vua na Kalou, a sa vakacuva na uluna, sa qai mate. (Joni 19:​28, 30; Maciu 27:​45, 46; Luke 23:46) Ena ikatolu ni siga, sa qai vakaturi Luvena o Jiova. (Marika 16:​1-6) Ni oti e 40 na siga mai na nona vakaturi, sa qai lako cake i lomalagi o Jisu me vakalagilagi.​—Joni 17:5; Cakacaka 1:​3, 9-​12; Filipai 2:8-11.

21. Eda na muria rawa vakacava na weniyava i Jisu?

²¹ Eda na muria rawa vakacava ‘na weniyava i Jisu’? (1 Pita 2:​21) Meda muri koya mada ga ena noda gumatuataka na vunautaki ni Matanitu ni Kalou vaka kina na vakayaco tisaipeli kei na noda doudou qai yaloqaqa ni tukuna na vosa ni Kalou. (Maciu 24:14; 28:​19, 20; Cakacaka 4:​29-​31; Filipai 1:​14) Meda kua ni lecava na bibi ni gauna eda sa bula donuya tu oqo, me kua ni luluqa na noda veivakatakatai, meda dau loloma, meda ivalavala vinaka tale tiko ga. (Marika 13:​28-​33; Iperiu 10:​24, 25) Me vakadinadinataki ena noda bula kei na ka kece eda cakava nida duavata tiko kei na inaki ni Kalou o Jiova, kei na noda kila nida sa bula tiko “ena gauna ni ivakataotioti.”​—Taniela 12:9.

O na Sauma Vakacava?

• E vakayacoka vakacava na iotioti ni nona veivakavulici o Jisu ena valenisoro e Jerusalemi ni kila tiko ni sa voleka ni mate?

• Na cava e vakaraitaka ni ‘lomani ira na nona ina iotioti’ o Jisu?

• E tukuni Jisu vakacava na iotioti ni vica na aua ni nona bula?

• Eda na vakatotomuri Jisu rawa vakacava ena noda cakacaka vakaitalatala?

[iYaloyalo ena tabana e 18]

‘E lomani ira na nona ina iotioti’ o Jisu