Vukea E So Tale Mera Cakava na iValavala sa Kilikili Kei Jiova

“Keirau sega ni cegu ni masulaki kemuni, ka masulaka tiko . . . [mo ni] cakava rawa kina na i valavala e kilikili kei na Turaga, ka na vinakata sara ko koya, ka tu na vuamuni e na veicakacaka vinaka kece ga.”​—KOLOSA 1:​9, 10, VV.

1, 2. Na cava e rawa ni vu ni reki kei na vakacegu?

“NEIRAU vale na vale vaqiqi, e tiko ena taudaku ni tauni. Keirau bula ga vakarawarawa, me rawa ni keirau vunautaka kina vakalevu na itukutuku vinaka. Keirau kalougata dina ni levu keirau vukea mera mai yalataka nodra bula vei Jiova.”​—Dua na veiwatini, rau cakacaka vakaitalatala vakatabakidua mai Sauca Aferika.

² Dau vakavureki dina meda vukea e dua tale, se vakaevei? E so e nodra sasaga e veigauna mera vukei ira na tauvimate, dravudravua, se galili​—e vakacegui ira oya. Era kila deivaki na lotu Vakarisito dina ni sala vinaka duadua mera vukea kina e dua oya mera vakamacalataka vua na itukutuku kei koya na Kalou o Jiova kei Jisu Karisito. Oqo ga na sala sa rawa nira vakamuai kina e so tale mera mai ciqoma na ivoli e vakarautaka o Jisu, mera tara cake nodra veiwekani vinaka kei na Kalou, me qai rawa nira vakadonui kina mera bula tawamudu.​—Cakacaka 3:​19-​21; 13:48.

3. Na veivuke ena vuku i cei soti meda kauai kina?

³ Ia vakacava na noda vukei ira na sa qarava rawa tiko na Kalou, era sa mai muria “na Sala”? (Cakacaka 19:​9, VV) Sega ni vakabekataki ni o dau nanumi ira, e lomamu mo qara e so tale na sala mo vukei ira kina se me kua ni cegu na nomu vukei ira. Se na ituvaki o tu kina, e vaka me yalani na ka o rawa ni cakava, o sega kina ni lomavakacegu. (Cakacaka 20:35) Eda na vuli gona mai na ivola na Kolosa me baleta na tikina ruarua oqo.

4. (a) E vakacava tu na ituvaki ni bula i Paula ena gauna e volavola kina vei ira na kai Kolosa? (b) Rau lai sota tu vakacava o Epafira kei Paula?

⁴ A vakatabui tu na veilakoyaki i Paula na yapositolo mai na nona vale ena gauna e volavola kina vei ira na lotu Vakarisito e Kolosa, ia a se rawa ga ni vakavulagi. Se mani yalani vakacava nona veilakoyaki, dau ivalavala ga i Paula me vunautaka na Matanitu ni Kalou. (Cakacaka 28:​16-​31) Ra dau sikovi Paula na lotu Vakarisito, de dua, era lai vesu tu kei koya ena so na gauna e so vei ira. (Kolosa 1:​7, 8; 4:​10) Dua vei ira oya na daukaulotu gugumatua o Epafira, e cavutu mai na koro o Kolosa mai Firijia, ena vanua bucabuca e koto ena tokalau kei Efeso mai Esia Lailai (o Taki nikua). Bau vakaitavi vakalevu o Epafira ena tauyavutaki ni ivavakoso mai Kolosa, e gumatua tale ga ni qarava na ivavakoso toka volekata e Leotisea kei Aiarapoli. (Kolosa 4:​12, 13) Na cava e gole kina i Roma me lai raici Paula, ia na cava eda vulica ena ka e cakava kina o Paula?

Veivuke Yaga Vei Ira Mai Kolosa

5. Na inaki cava e volavola kina o Paula vei ira na kai Kolosa?

⁵ A bolea o Epafira na ilakolako dredre i Roma me lai vakarogoya vei Paula na ituvaki sa tu kina na ivavakoso e Kolosa. E vakasavuya vua na itukutuku ni nodra vakabauta, nodra loloma, kei na nodra sasaga na lotu Vakarisito oya. (Kolosa 1:​4-8) Ena rairai vakaraitaka tale ga nona kauai ena veika e so e rawa ni vakaleqa na nodra bula vakayalo na kai Kolosa. Sega ni bera o Paula ni sa vola, ena veiuqeti ni yalo tabu, e dua na ivola me sabaya kina na itukutuku cala era vakatetea tiko na ivakavuvuli lasulasu. E vakabibitaki Jisu Karisito vei ira.a Ia e yala beka ga nona veivuke ena nona vakabibitaka vei ira e vica na usutu bibi ni iVolatabu? Na sala cava tale e rawa ni vukei ira kina na kai Kolosa, ia na cava eda vulica e ke ena ivalavala meda vukei ira kina e so tale?

6. Na cava e vakabibitaka o Paula ena nona ivola vei ira na kai Kolosa?

⁶ E votu ena itekitekivu ni ivola i Paula e dua na iwalewale ni veivuke eda na lecava tu beka. Ni rau yawa sara mai Kolosa o Paula kei Epafira, ena rawa ni taurivaki kina na iwalewale ni veivuke oqo. E kaya o Paula: “Keirau sa vakavinavinaka vua na Kalou na Tama i Jisu Karisito na noda Turaga, ka masulaki kemudou e na veisiga.” Io, oqo na masu era cavuti sara ga kina vakatabakidua o ira mai Kolosa. Kaya tale o Paula: “E na vuku ni ka oqo koi keirau talega, sa vakatekivu vata kei na siga keirau a rogoca kina, keirau sa sega ni mudu kina ni masulaki kemudou, ka masu mo dou vakasinaiti e na nomudou kila na lomana, e na yalomatua kei na vuku vakayalo kecega.”​—Kolosa 1:​3, 9.

7, 8. Na noda masu vakataki keda kei na masu vakaivavakoso e dau cavuti me baleti cei?

⁷ Eda kila ni o Jiova e “daurogoca na masu,” eda nuidei kina ni na tu vakarau me rogoca na noda masu e salasalavata kei na lomana. (Same 65:2; 86:6; Vosa Vakaibalebale 15:​8, 29; 1 Joni 5:​14) Ia, vakacava nida dau masulaki ira tale e so, e vakaevei tu na noda qaqanimasu?

⁸ So na gauna eda na vakasamataki ira da qai masulaki ira na ‘wekada era veituyaki e vuravura.’ (1 Pita 5:​9, VV) Se da na torovi Jiova me baleti ira na lotu Vakarisito kei na so tale era tu ena yasayasa e bikai ena leqa se rarawa levu. De dua, era masu taumada vakalevu na tisaipeli ena imatai ni senitiuri nira rogoca na dausiga e tarai ira tiko na tacidra mai Jutia, oti ra qai vakauta i kea na nodra iyaya ni vakacoko. (Cakacaka 11:​27-​30) Ena noda gauna, ra dau masulaki ena soqoni vakarisito na mataveitacini e veiyasa i vuravura kece se ra masulaki e dua na ilawalawa tacida levu, qai bibi mera yalomatuataka oya o ira na tiko ena soqoni mera “vakaemeni” kina.​—1 Korinica 14:16.

Cavuta Sara ga na Ka O Via Masuta

9, 10. (a) Na ivakaraitaki cava soti e vakadeitaka ni donu vinaka ke da via masulaka sara ga e dua? (b) Mai masulaki tu vakacava o Paula?

⁹ E tiko ena iVolatabu na masu eda rawa ni vuli kina, e sega ni masu raraba tu ga, ia e vakamuai sara tiko ga vakatabakidua vua e dua. Vakasamataka mada oqo na vosa i Jisu ena Luke 22:​31, 32. Ratou le 11 na nona yapositolo yalodina. Ena bibi vei iratou na veitokoni ni Kalou ena gauna dredre sa tu e matadratou qai masulaki iratou o Jisu. (Joni 17:​9-​14) Ia, a wasei Pita tani o Jisu, na nona qaqanimasu e baleti koya sara ga na tisaipeli oqo, sega ni dua tale. So tale na ivakaraitaki: E masuta o Ilaisa vua na Kalou me vukea e dua, na nona dauveiqaravi. (2 Tui 6:​15-​17) A masuta na yapositolo o Joni ni na bula vinaka vakayago, vakayalo tale ga o Keo. (3 Joni 1, 2) So tale na masu e vakamuai vakatabakidua ina dua ga na ilawalawa.​—Jope 42:​7, 8; Luke 6:​28; Cakacaka 7:​60; 1 Timoci 2:​1, 2.

¹⁰ E vakavotuya na ivola i Paula na bibi ni masu e cavuti sara ga kina na ka eda via masuta. A kerea me masulaki o koya kei ira na nona itokani. Eda wilika ena Kolosa 4:​2, 3: “Mo dou daumasu tikoga, ka cikevaka tiko ka vakavinavinaka; ka masulaki keitou talega, me dolava vei keitou na Kalou na katuba ni vosa, me keitou tukuna na ka vuni kei Karisito, o koya ka’u sa vesu tu kina.” Raica mada e so tale na ivakaraitaki oqo: Roma 15:30; 1 Cesalonaika 5:​25; 2 Cesalonaika 3:1; Iperiu 13:18.

11. A masulaki cei o Epafira ni se tiko voli mai Roma?

¹¹ E dina tale ga oqo me baleta na itokani i Paula mai Roma, o Epafira. “Sa loloma yani vei kemudou ko Epafira, sa dua vei kemudou, . . . sa daugumatua tikoga ni sa masulaki kemudou.” (Kolosa 4:​12) Na vosa “daugumatua” e rawa ni vakaibalebaletaka na “sasaga kaukaua,” me vaka ena laurai beka vua na dauqito ena gauna makawa. A masulaki ira tiko beka na isoqosoqo lewe ni vakabauta kece e vuravura o Epafira se o ira na sokalou dina e Esia Lailai kece? E vakaraitaka o Paula ni o Epafira e masulaki ira ga vakatabakidua mai Kolosa. Na kedra ituvaki e kila vinaka o Epafira. Eda sega ni kila na yacadra kece, se na leqa e tarai ira, ia e so oqo eda rawa ni vakasamataka. De dua e vorata voli o Laino na nodra ivakavuvuli na vuku vakavuravura e takalevu ena gauna oya, ia o Rufo e vinakati vua me valuta na idre ni veika vakalotu e dau muria e liu ena lotu Vakajiu. Ni sega ni lotu Vakarisito na wati Perisi, de gadrevi vua na vosota kei na yalomatua me tuberi iratou cake kina na luvena me ratou qaravi Jiova. O Asinikirito, e tauvimate qai davo bibi tu, ena rairai gadrevi vakalevu me vakacegui. Io, e kilai ira na lewe ni nona ivavakoso o Epafira, qai masulaki ira vagumatua baleta ni rau vinakata ruarua kei Paula mera cakava tiko ga na tamata yalodina vaka oya na ivalavala e kilikili kei Jiova.

12. E rawa vakacava nida cavuta sara ga vakadodonu na ka e lomada tiko nida masu vakataki keda?

¹² E rawa beka nida vuli mai e ke​—meda raica ni oqo e dua na sala eda rawa ni vukea kina e so tale? Me vaka e sa tukuni oti mai, dau rabailevu na ka e masulaki ena soqoni vakarisito, nira le levu era tiko kina. Ia na noda masu vakataki keda se na noda masu vakavuvale e rawa ni cavuti sara ga kina vakadodonu na ka e lomada tiko. So na gauna eda na kerea na Kalou me veidusimaki me vakalougatataki ira na ivakatawa dauveilakoyaki se o ira na ivakatawa vakayalo, ia vakaevei meda kua mada ni masu tu ga vakarabailevu? Vakaevei mo cavuta sara ga na yaca i koya na ivakatawa ni tabacakacaka e sikova tiko na nomu ivavakoso se na qasenivuli ni nomu Vulivola ni iVavakoso? Ena Filipai 2:​25-​28 kei na 1 Timoci 5:​23, eda raica kina ni gole vakatabakidua na kauai i Paula vei rau o Timoci kei Epafira, ena vuku ni nodrau tauvimate. Vakacava meda dau kauaitaki ira tale ga vaka oya na tauvimate eda kila na yacadra?

13. Na ituvaki cava soti e sega ni cala meda okata ena veika eda cavuta ena noda masu vakataki keda?

¹³ Eda kila ni sega ni dodonu meda siova na veika e sega ni baleti keda, ia e sega ni cala ke da via cavuti ira e so eda veikilai da qai kauaitaki ira dina ena noda masu. (1 Timoci 5:​13; 1 Pita 4:​15) De sa vakasukai e dua na tacida mai na nona cakacaka, ia e sega na kaukaua vei keda meda vakacakacakataki koya tale. Meda cavuta gona na yacana ena noda masu, da qai masulaka me vukei ena veika dredre e sotava tiko. (Same 37:25; Vosa Vakaibalebale 10:3) Eda kila beka e dua na tacida yalewa dawai sa qase mai, ia e sega ga ni vakawati rawa se me vakavuvale baleta ni dei tu na lomana me ‘vakawati ga ena Turaga’? (1 Korinica 7:​39) Vakaevei mo kerei Jiova ena nomu masu vakataki iko me vakalougatataki koya, me vukei koya me yalodina tiko ga ena nona veiqaravi? Ena dua tale na ivakaraitaki, rau na vunauca beka e dua na tacida e cala e rua na qase. De vinaka me rau cavuta sara ga na yacana ena nodrau dau masu vakataki rau.

14. E rawa nida veivuke vakacava ena noda masulaki ira vakatabakidua e so?

¹⁴ Levu sara o rawa ni masulaka, o ira o kila ni na yaga vei ira na veivuke i Jiova, na nona vakacegu, nona yalomatua, na yalona tabu, se so na vua ni yalo tabu. De o nanuma ni lailai sara na ka o rawa ni cakava mo veivuke kina baleta ni o tu veiyawaki kei ira, se tiko e dua tale na vuna. Ia kua ni guilecavi ira na tacimu ni o masu. O kila ni nodra gagadre mera cakava tiko ga na ivalavala e kilikili kei Jiova, ia o cei e kila, de ra vinakata dina mera vukei mera dei tiko ga ena ilakolako oya. Dua na sala vinaka gona meda veivuke kina na noda veimasulaki.​—Same 18:2; 20:​1, 2; 34:15; 46:1; 121:​1-3.

Saga Mo Dauveivakaukauataki

15. Na cava meda kauai kina ena icavacava ni ivola na Kolosa?

¹⁵ Na masu vagumatua e nanumi vakatabakidua kina e dua e sega ni sala duadua ga mo veivuke kina, vakabibi ena vukudra o lomana. Na ivola na Kolosa e vakamatatataka na tikina oqo. Era kaya e levu na vuku ni o Paula e vakuria ga ena nona ivola na vosa ni veivakacaucautaki kei na veikidavaki ni sa vakamacala oti ena so na idusidusi vakalotu kei na so na ivakasala yaga. (Kolosa 4:​7-​18) Ia eda sa raica mai ni iotioti ni wase ni ivola oqo e tiko kina na ivakasala bibi, e levu tale ga na ka e lewena eda vuli rawa mai kina.

16, 17. Na cava eda rawa ni tukuna me baleti iratou na mataveitacini eratou cavuti ena Kolosa 4:​10, 11?

¹⁶ E vola o Paula: “Sa loloma yani vei kemudou ko Arisitako keirau sa vesuki vata kaya, kei Marika na luve ni gane i Panapasa, (o koya dou sa vakaroti oti kina: kevaka sa lako vei kemudou, dou vakacegui koya;) kei Jisu, a yacana tale ga ko Jusito, eratou sa cili. O iratou ga oqo eratou sa daucakacaka vata kei au e na ka ni matanitu ni Kalou, a ratou sa dauvakacegui au [se, “dau vakaukauataki au,” NW].”​—Kolosa 4:​10, 11.

¹⁷ Vica na mataveitacini e cavuti iratou e kea o Paula eratou tamata yaga dina. E kaya niratou dua vei ira na cilivi, eratou Jiu. Levu sara na Jiu cilivi era tiko voli e Roma, so vei ira sa ra mai lotu Vakarisito. Ia, e cavuta o Paula, ni so vei ira era vukei koya. Kena irairai ni o ira oqo era sega ni lomalomarua tale mera veimaliwai kei ira na lotu Vakarisito kai Matanitu Tani, ra qai gu vata kei Paula ena kena vunautaki na itukutuku vinaka vei ira na kai Matanitu Tani.​—Roma 11:13; Kalatia 1:​16; 2:​11-​14.

18. E vakacaucautaki ira vakacava e so era tiko kei koya o Paula?

¹⁸ Vakasamataka mada na vosa i Paula: “Ratou sa dau vakaukauataki au.” Na vosa vakirisi e vakayagataka e ke e sega ni kune ena dua tale na vanua ena iVolatabu. Levu na dauvakadewa era vakadewataka me ‘dau veivakacegui.’ Ia e tiko e dua tale na vosa vakirisi (pa·ra·ka·le’o) e vakadewataki vakalevu me ‘dau veivakacegui.’ E vakayagataka oqori o Paula ena so tale na vanua ena ivola vata ga oqo, e sega ga ni taurivaka ena Kolosa 4:​11.​—Maciu 5:4; Cakacaka 4:​36; 9:​31; 2 Korinica 1:4; Kolosa 2:2; 4:8.

19, 20. (a) Na cava beka e vakaibalebaletaki ena vosa e vakayagataka o Paula me baleti ira na tacina era tokoni koya voli mai Roma? (b) Na sala cava soti era vukei Paula beka kina na mataveitacini oya?

¹⁹ Kena irairai nira sega ni vakacegui Paula wale ga ena vosa era tauca o ira e cavuta tiko oqo o koya na yacadra. Na vosa vakirisi e vakadewataki me ‘veivakaukauataki’ ena Kolosa 4:​11 a dau vakayagataki tale ga ena ivola vakavuniwai me dusia na wainimate ni mosi ni yago. Na vakadewa na New Life Version e biuta vaka oqo na tikina oya: “Sa bau yaga dina vei au na nodratou veivuke!” Ia na vakadewa na Today’s English Version e kaya: “Ratou sa bau veivuke dina vakalevu vei au.” Na cava beka era cakava mera vukei Paula kina na lotu Vakarisito oya era tiko volekati koya?

²⁰ A rawa ni vakavulagi o Paula, ia e levu na ka e sega ni cakava rawa me vaka na lai vakavolia e so na ka me yaga vua​—na kakana kei na isulu me yaga ena draki batabata. Me na lai kauta mai vakacava na ivolavivigi me vuli kina, se me volia na iyaya me vakayagataki ena volavola? (2 Timoci 4:​13) Sega li nira qai yaga e kea o ira na mataveitacini mera vukei Paula ena nodra lai volivoli se ra lakova na ka e vinakata? De na via sikova e dua na ivavakoso me lai vakayaloqaqataki ira na lewena. Ia ni yalani tu na nona veilakoyaki, ena sega ni rawata oya, ra mani veisiko beka kina ena vukuna o ira na mataveitacini mera lai vakadewa na nona itukutuku, ra qai vakarogoya lesu vua na macala ni nodra veisiko. Sa bau veivakaukauataki dina!

21, 22. (a) Na cava meda kauai kina vakabibi ena vosa e cavuti ena Kolosa 4:​11? (b) Na cava e so na sala meda saga ni muria kina na nodra ivakaraitaki na itokani i Paula?

²¹ Eda vuli gona mai na veika e vola o Paula me baleta na ‘veivakaukauataki,’ da vulica kina na sala meda dau veivukei kina. De dua era sa cakava tiko na ivalavala e kilikili kei Jiova na tacida e salavata kei na nona ivakatagedegede savasava, ra dau tiko ena sosoqoni vakarisito, ra qai vakaitavi ena cakacaka vakavunau. Ena ka oqo, sa dodonu meda vakavinavinakataki ira kina. Ia e rawa beka nida cakava e so tale na ka, meda vu ni ‘veivakaukauataki’ vei ira me vaka era vakayacora na mataveitacini oya vei Paula?

²² Ke o kila e dua na tacida yalewa e dei nona muria vakayalomatua na ivakasala ena 1 Korinica 7:​37 (NW), ia e sega ni tiko volekata e dua na vuvale, vakaevei mo dou sureti koya ena so na ka dou cakava vata vakavuvale, ena gauna beka dou vakayakavi kina se na gauna dou lokuca kina e dua na kanavata vakaveitokani se vakaveiwekani? Vakacava mo dou tukuna vua me salavata kei kemudou ena nomudou ilakolako vakavuvale ina soqo ni tikina se nomudou gade? Se tarogi koya me tomani iko ena gauna veiganiti ni o lai voli kemudou. Na veika vata ga oqori e rawa nida vakayacora vei ira na sa mate na watidra, se o ira na sa dredre mera veitosoyaki vakataki ira. De o raica ni o na vuli sara ga mai na levu ni ka era kila, ena so na ka lalai beka me vaka na digi kakanadraudrau ena makete, se isulu me ratou tokara na luvemu. (Vunau ni Soro 19:32; Vosa Vakaibalebale 16:31) Ena ka e caka oqo, dua na ka ena vakilai kina na veivolekati. Ni sa tiko na veivolekati oqo, era na sega ni tu suka mera kerei iko ke ra vinakata me lai voli mai na medra wainimate mai na kemisi, se dua tale na kerekere vaka oya. Sega ni vakabekataki nira vu ni veivakaukauataki vei Paula ena sala e yaga o ira na mataveitacini mai Roma. Rawa tale ga nira vu ni veivakaukauataki vei iko na tacimu vakayalo. Me ikuri ni veivakalougatataki ena gauna oya kei na gauna tale ga oqo, ena vaqaqacotaki na ivau ni veilomani ena keda maliwa qai dei cake ga na yaloda meda qaravi Jiova ena yalodina ena gauna kece ga.

23. Na cava ena yaga meda na dui vakananuma?

²³ Meda dui vakananuma vakatitobu na veika era cavuti ena ulutaga oqo. Era ivakaraitaki wale ga oya, ia meda vulica mai kina na sala e so meda na vu ni ‘veivakaukauataki’ kina vei ira na tacida vakayalo. Sega ni tukuni e ke meda sa via lai vakataki ira sara na isoqosoqo era dau qara na sala mera cakava kina na cakacaka e yaga raraba. Na ka oqo e sega ni nodra inaki na mataveitacini me vaka e vakamacalataki ena Kolosa 4:​10, 11. Na nodra itavi oya mera ‘daucakacaka vata ena ka ni Matanitu ni Kalou.’ Oqo ga na sala levu era veivakaukauataki kina. Me dina tale mada ga oqori ena vukuda.

24. Na cava na vuna levu eda masulaki ira kina e so tale kei na noda saga meda vakaukauataki ira?

²⁴ Na vuna levu ga eda cavuta kina na yacadra e so ena noda masu vakataki keda kei na noda sasaga meda vakaukauataki ira e baleta tiko na tikina oqo: Eda vakabauta ni lomadra na tacida mera ‘cakava na ivalavala e kilikili kei na Turaga, ena vinakata sara o koya.’ (Kolosa 1:​10, VV) E lakolako vata oqo kei na dua tale na ka e kauta cake mai o Paula ni a vola na veika e masuta o Epafira ena vukudra na kai Kolosa, oya mera “tu dei ka vinaka sara ka vakasinaiti tu e na ka kece sa loma ni Kalou.” (Kolosa 4:​12) Eda na rawata vakacava oqori? Meda raica mada.

[iVakamacala e ra]

O Raica Rawa?

• E rawa vakacava nida veivuke ena noda dau masu vakataki keda?

• Ena sala cava era vu ni ‘veivakaukauataki’ kina vei Paula e so na lotu Vakarisito?

• Ena ituvaki cava soti eda rawa ni vu ni ‘veivakaukauataki’ kina?

• Na cava na inaki ni noda masulaki ira na tacida kei na noda saga meda vakaukauataki ira?

[iYaloyalo ena tabana e 18]

Vakacava mo dou sureta e dua tale na lotu Vakarisito me salavata kei kemudou ena nomudou gade vakavuvale?

[Credit Line]

Courtesy of Green Chimney’s Farm