Vakacaucautaki Jiova e Vuravura Taucoko Nona Tamata Era Sa Vakatikori Tale
“Ni’u na qai vukica na nodra vosa na veimataqali me vosa savasava,me ra masu kecega ki na yaca i Jiova.”—SEFANAIA 3:9.
1. Na cava e yacovi Juta kina kei na so na matanitu na veivakarusai e vakarogoi?
E SO na itukutuku kaukaua ni veilewai e vakarota o Jiova me vakarogoya o Sefanaia! Na veivakarusai e vakarogoi oya e yacovi Juta kei na kena koroturaga o Jerusalemi, nira sega ni cakava vakailawalawa na loma i Jiova o ira na veituraga kei na lewenivanua. Era na raica tale ga na cudru ni Kalou na veimatanitu volekata me vakataki Filisitia, Moapi, kei Amoni. Baleta? Nira dau vakatotogani ira na tamata i Jiova ena vica vata na senitiuri. Ena yavu vata ga oqori ena vakarusai kina na matanitu qaqa kei vuravura o Asiria, ena sega ni cadra tale.
2. E vakamuai beka vei cei na Sefanaia 3:8?
2 Ia era tiko e so na tamata yalomalumalumu e Juta makawa. Era vakanuinui ni na tau na cudru ni Kalou vei ira na tamata ca, qai kena irairai ni vakamuai vei ira na vosa oqo: “Dou waraki au ga, sa kaya ko Jiova, me yaco mada na siga ka’u na tu cake kina me ia na veitokitaki: ni sa noqu lewa me’u vakasoqoni ira na lewe ni veivanua, me’u soqoni ira vata na lewe ni veimatanitu, me’u sovaraka vei ira na noqu cudru, me oti kece na noqu cudru katakata: ni na vakayavuni ko vuravura taucoko e na bukawaqa ni noqu vuvu.”—Sefanaia 3:8.
Na “Vosa Savasava” me Baleti Cei?
3. Na itukutuku ni vakanuinui vinaka cava a uqeti me vakarogoya o Sefanaia?
3 Io, a lai vakarogoya na itukutuku ni veivakarusai i Jiova o Sefanaia. Ia a uqeti tale ga na parofita me kacivaka na itukutuku talei ni vakanuinui vinaka—na itukutuku ena vakacegui ira na yalodina tiko ga vei Jiova. Me vaka e volai ena Sefanaia 3:9, e vakarogoya na Kalou o Jiova: “Ni’u na qai vukica na nodra vosa na veimataqali me vosa savasava, me ra masu kecega ki na yaca i Jiova, ka me ra qaravi koya e na lomavata.”
4, 5. (a) Na cava ena yacovi ira e ca na nodra ivalavala? (b) O cei era na kalougata kina, ena vuku ni cava?
4 Ena tiko ga o ira ena sega ni soli vei ira na vosa savasava. Era cavuti ena parofisai e vaka: “Ni’u na qai kauti ira tani maivei iko na kai nomu era yalodaumarau vakaqaciqacia.” (Sefanaia 3:11) Era na kautani o ira na yaloqaciqacia, era beca na lawa ni Kalou qai ca na nodra ivalavala. O cei ena vakila na kena vinaka? E kaya na Sefanaia 3:12, 13: “[O yau o Jiova] au na vakavoca ga vei iko e dua na mataqali yalomalumalumu ka dravudravua, ka ra na vakararavi e na yaca i Jiova. A kedra vo na Isireli era na sega ni cakava nai valavala e sega ni dodonu, se vosataka na ka lasu; ena sega talega ni kune e na gusudra na yame dauveivakaisini; ni ra na kana ka koto sobu ka na sega e dua me vakarerei ira.”
5 Era na kalougata e dua na kena vo era yalodina tiko e Juta makawa. Baleta? Nira muria na vosa e vaka: “Dou vakasaqarai Jiova, oi kemudou kece sa yalomalumalumu e na vanua, oi kemudou sa cakava na nona lewa; dou qara mada na yalododonu, vakasaqara na yalomalumalumu: dou na vuni beka kina e na siga ni cudru i Jiova.”—Sefanaia 2:3.
6. Na cava e yaco ni vakayacori taumada na parofisai i Sefanaia?
6 A vakayacori taumada na parofisai i Sefanaia ena nona kuitataki Juta tawayalodina na Kalou, oya ena nona vakatara me ravuti koya ena 607 B.S.K. na Matanitu Qaqa kei Vuravura o Papiloni me qai kauti ira vakabobula na lewena. Era vakabulai e so, wili kina na parofita o Jeremaia, ia e so tale era yalodina tiko ga vei Jiova ena gauna era tu vakabobula kina. Era vuaviritaki Papiloni ena 539 B.S.K. na kai Mitia kei Perisia ena nona veiliutaki o Tui Sairusi. Rauta ni rua na yabaki e muri, e vakarota o Sairusi mera vakatarai e dua na kena vo vei ira na Jiu mera suka ina nodra vanua. Yaco na gauna me tara tale kina na valenisoro e Jerusalemi, e rawa sara vei ira na matabete mera tuberi ira na lewenivanua ena Lawa. (Malakai 2:7) E vakalougatataki ira na kena vo era suka tale oya o Jiova ena gauna kece era yalodina tiko kina vua.
7, 8. E baleti cei na parofisai ena Sefanaia 3:14-17, na cava o kaya kina oqori?
7 E kaya o Sefanaia me baleti ira era na vakatikori tale oya ina nodra vanua: “Mo sere mada, na goneyalewa ni Saioni, dou kaikaila, na Isireli; mo reki ka marau e na vu ni yalomu, ko iko na goneyalewa ni Jerusalemi. Sa kauta tani ko Jiova na nomu veicudruvi, sa biuti ira tani na nomu meca: ko koya na tui Isireli, io ko Jiova, sa tiko e na kemudou maliwa: ko na sega tale ni kunea na ka rarawa. E na siga ko ya ena kainaki ki Jerusalemi, Mo kakua ni rere; ki Saioni talega, Me kakua ni wadamele na ligamu. Ko Jiova na nomu Kalou ka tiko kei iko sa kaukauwa ko koya, ena ia na veivakabulai; ena rekitaki iko ko koya e na marau, ena vakacegu e na nona loloma; ena marautaki iko e na sere.”—Sefanaia 3:14-17.
8 Na vosa ni parofisai oya e dusi ira na kena vo era kautani mai na tiko vakabobula e Papiloni ra qai vakasukai ina nodra vanua na tukadra. E vakamatatataki oqo ena Sefanaia 3:18-20, eda wilika kina: “[O yau o Jiova] au na vakasoqoni ira mai ko ira na kai nomu era tagi e na vuku ni soqoni tabu, ko ira sa bitaki e na veivakalialiai e na vuku i Saioni. Raica, au na cakacaka vei ira kecega e na gauna ko ya era vakararawataki iko; ia ka’u na vakabulai koya sa lokiloki, o ira talega sa vakasevi ka’u na soqoni ira mai; ia ka’u na cakava me ra vakacaucautaki ka rogo e na veivanua kece era a vakamaduataki kina. E na gauna ko ya au na kauti kemudou mai, io, e na gauna ko ya au na vakasoqoni kemudou kina; ni’u na cakava mo dou rogo ka vakacaucautaki vei ira na veimataqali kecega e vuravura, ni’u na vakalesui kemudou mai na nomudou veivakabobulataki, sa kaya ko Jiova.”
9. A rogo vakacava na yaca i Jiova ena vuku i Juta?
9 Vakasamataka mada na nodra kida na veimatanitu era kedra meca na tamata ni Kalou! Bau dredre dina me nuitaki nira na sereki mai na matanitu kaukaua o Papiloni na lewe i Juta era kau vakabobula. Na nodra vanua tale ga sa laladidi. Ena kaukaua ga ni Kalou, era na vakatikori tale kina ina nodra vanua ni oti e 70 na yabaki, ia ena vukudra na kedra meca, na leqa levu sa waraki ira tu. E lagilagi dina na yaca i Jiova ni sa vakatikori ira tale e dua na kena vo yalodina ina nodra vanua! E vakalougatataki ira mera “rogo ka vakacaucautaki vei ira na veimataqali kecega e vuravura.” Ena vuku ni veivakatikori oya, sa bau vakacaucautaki dina kina na yaca i Jiova kei ira na kauta voli na yacana!
Vakaceceretaki na Sokalou Vei Jiova
10, 11. Ena qai yaco ni naica ena ivakatagedegede e levu cake sara na veivakatikori a parofisaitaka o Sefanaia, eda kila vakacava?
10 Se baci yaco ena imatai ni senitiuri ni itabagauna vakarisito na veivakatikori tale ni sa kumuni ira e dua na ivovo ni Isireli o Jisu Karisito mera sokalou dina. Na ivakatakilakila lailai wale ga oya ni ka ena qai yaco e muri, baleta ni veivakatikori ena kena ivakatagedegede levu cake a se yawa sara ni vakayacori. E tukuni kina ena parofisai i Maika: “Ena yaco e na gauna maimuri, ena vakataudeitaki na ulu-ni-vanua ni vale i Jiova me sivia na veiulu-ni-vanua, ena vueti me cecere ka lolovira na veiulu-ni-koro; a ra na drodro kina na veimataqali.”—Maika 4:1.
11 Ena yaco ni naica oya? Me vaka e kaya na parofisai, “e na gauna maimuri”—io, ena “iotioti ni veisiga” oqo. (2 Timoci 3:1, NW) Ena yaco oqori ni se bera ni muduki na ivakarau ni veika ca nikua, nira se qarava tiko ga na kalou lasu na veimatanitu. E kaya na Maika 4:5: “Ko ira kece na veimataqali era na dui muria na yaca ni nodra kalou.” Vakaevei ga o ira na dau sokalou dina? E kaya na parofisai i Maika: “Ia koi keda, eda na muria ga na yaca i Jiova na noda Kalou ka sega ni mudu ka sega ni mudu.”
12. Sa vakaceceretaki vakacava ena iotioti ni veisiga oqo na sokalou dina?
12 O koya gona, ena iotioti ni veisiga oqo, sa “vakataudeitaki na ulu-ni-vanua ni vale i Jiova me sivia na veiulu-ni-vanua.” Sa vakalesui tale mai na sokalou dina vei Jiova, e vakataudeitaki qai vakaceceretaki me sivia na veimataqali sokalou kece ga. Sa tukuna tale ga mai na parofisai i Maika nira “na drodro kina na veimataqali.” Ia o ira e dina tiko na nodra sokalou era na ‘muria ga na yaca i Jiova na nodra Kalou ka sega ni mudu ka sega ni mudu.’
13, 14. E tarai vuravura ni naica “na gauna maimuri,” ia me tekivu mai na gauna oya, na cava sa laurai me baleta na sokalou dina?
13 Na yaco ni veika sa parofisaitaki tu mai ena iVolatabu e vakadinadinataka ni o vuravura sa yacova “na gauna maimuri”—na iotioti ni kena veisiga—ena yabaki 1914. (Marika 13:4-10) E vakadinadinataki ena veika sa yaco oti ni o Jiova e sa tekivu vakasoqoni ira ina sokalou dina na vo ni lumuti yalodina e nodra inuinui na lai bula i lomalagi. E tarava oqori na nodra vakasoqoni “nai soqosoqo levu . . . mai na veivanua kece, kei na veimataqali, kei na veimatanitu, kei na duivosavosa”—oqo o ira era nuitaka mera bula tawamudu e vuravura.—Vakatakila 7:9.
14 Ena veidusimaki i Jiova, me tekivu mai na iMatai ni iValu Levu me yacova mai nikua, sa qai toso ga i liu na nodra sokalou o ira na vakatokai ena yacana. Mai na vica ga na udolu ni oti na iMatai ni iValu Levu, sa tubu na kedra iwiliwili na sokaloutaki Jiova me yacova na ononamilioni, era vakasoqoni ina rauta na 91,000 na ivavakoso ena 235 na vanua. E sivia na duanabilioni na aua era vakayagataka e veiyabaki mera kacivaka kina na Matanitu ni Kalou, mera vakacaucautaki koya tale ga kina na Kalou ena matanalevu. Macala e ke ni o ira na iVakadinadina i Jiova oqo era sa vakayacora tiko na vosa vakaparofisai i Jisu e vaka: “[E]na vunautaki mada na i Tukutuku Vinaka ni matanitu ki na vuravura taucoko, me i vakadinadina ki na veivanua kece ga, sa na qai yaco mai na i vakataotioti.”—Maciu 24:14, VV.
15. Sa vakayacori tiko vakacava nikua na Sefanaia 2:3?
15 E kaya na Sefanaia 3:17: “Ko Jiova na nomu Kalou ka tiko kei iko sa kaukauwa ko koya, ena ia na veivakabulai.” E mai vakavuna na nodra sautu vakayalo na tamata i Jiova ena iotioti ni veisiga oqo na nona ‘tiko kei ira’ na nodra Kalou kaukaua. E dina oqo nikua me vaka ga e yaco ena gauna i Juta makawa nira sa vakatikori lesu kina e dua na kena vo ena 537 B.S.K. Eda raica gona e ke na sala ena vakayacori kina na parofisai ena Sefanaia 2:3 ena kena ivakatagedegede levu cake ni kaya: “Dou vakasaqarai Jiova, oi kemudou kece sa yalomalumalumu e na vanua.” (Neitou na matanivola kala.) Ena 537 B.S.K., o ira “kece” oya e dusi ira na vo ni Jiu era sereki mai Papiloni. Ia nikua e dusi ira na tamata yalomalumalumu kece mai na veivanua kei vuravura, era ciqoma na itukutuku ni Matanitu ni Kalou e vunautaki e veiyasa i vuravura taucoko ra qai tabili yani ina “ulu-ni-vanua ni vale i Jiova.”
Toso Vinaka na Sokalou Dina
16. Ena vakaevei beka na lomadra na keda meca nira raica na noda sautu vakalevu na tamata i Jiova ena gauna oqo?
16 Dua na ka nodra kurabui na veimatanitu nira sa vakatikori tale ena 537 B.S.K. na tamata ni Kalou mera tomana na sokalou dina ena nodra vanua. Ia e ka lailai sara na veivakatikori tale oya. Sa dua na ka nodra qoroqoro e so, o ira mada ga na kedra meca na tamata ni Kalou, nira raica na nodra tubu vakasakiti na tamata i Jiova, na nodra sautu vakalevu kei na nodra toso i liu ena gauna oqo! De dua e tautauvata na ka era kaya e so vei ira na meca oqori kei na ka era tukuna na Farisi nira sa raica nodra tabili vei Jisu na tamata. Era kaya: “Raica, sa muri koya na kai vuravura kecega.”—Joni 12:19.
17. Na cava e kaya e dua na dauvolavola me baleti ira na iVakadinadina i Jiova, ia e laurai vakacava na nodra tubu?
17 E kaya o Parofesa Charles S. Braden ena nona ivola These Also Believe (Era Vakabauta Tale ga o Ira Oqo): ‘Era sa yacovi vuravura taucoko ena nodra cakacaka vakavunau na iVakadinadina i Jiova. Sa rawa sara ga ni tukuni ni sega ni dua tale na ilawalawa vakalotu e vuravura e tautauvata kei ira na iVakadinadina i Jiova ena nodra yalogu kei na sasaga mera vakatetea na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou. Kena irairai ni na toso cake tiko ga na kedra iwiliwili na ilawalawa oqo.’ A donu vinaka na ka e kaya! Ena gauna e vola kina o koya na vosa oya ena 50 na yabaki sa oti, ra vunau tiko e veiyasa i vuravura e rauta ni 300,000 na iVakadinadina. Na cava beka ena kaya nikua kevaka e raica ni sa vakaruasagavulutaki beka na iwiliwili oya—rauta ni ononamilioni—era vunautaka tiko na itukutuku vinaka?
18. Na cava na vosa savasava, e solia vei cei na Kalou?
18 E yalataka na Kalou ena gusu i koya na nona parofita: “[Au] na qai vukica na nodra vosa na veimataqali me vosa savasava, me ra masu kecega ki na yaca i Jiova, ka me ra qaravi koya e na lomavata.” (Sefanaia 3:9) Ena iotioti ni veisiga oqo, o ira ga na iVakadinadina i Jiova era masu ena yaca i Jiova, era qaravi koya ena duavata ena ivau ni veilomani e sega ni tawasei rawa—io, “e na lomavata.” E solia vei ira o Jiova na vosa savasava. E wili tiko ena vosa savasava oqo na yalomatuataki ni ka dina me baleta na Kalou kei na nona inaki. O Jiova ga e vakarautaka na yalomatua oqo ni vakayagataka na yalona tabu. (1 Korinica 2:10) E solia vei cei o koya na yalo tabu? Vei ira ga era “talairawarawa vua.” (Cakacaka 5:32) O ira duadua ga na iVakadinadina i Jiova e lomadra dina mera talairawarawa vua na Kalou ena ka kece ga. Oya na vuna e soli kina vei ira na yalo tabu ni Kalou ra qai vosataka rawa na vosa savasava, se na ka dina me baleti Jiova kei na nona inaki vakatubuqoroqoro. Era taurivaka na vosa savasava mera vakacaucautaki Jiova e vuravura raraba, ena kena ivakatagedegede e tubu tiko ga na kena levu.
19. Na vosataki ni vosa savasava e vauci kina na cava?
19 Noda vosataka na vosa savasava e sega ni vauca wale ga na noda vakabauta na ka dina kei na noda vakavulici ira kina e so tale, e vauca tale ga na noda bulataka na lawa kei na ivakavuvuli ni Kalou. Era liutaka sara ga na lotu Vakarisito lumuti na sasaga ni vakasaqarai Jiova kei na vosataki ni vosa savasava. Vakasamataka mada na levu ni ka sa rawati! Sa ra le lailai mai na lumuti, sa ra le 8,700 beka ga, ia e rauta ni le ononamilioni tale era sa vakatotomuria na nodra vakabauta ena nodra vakasaqarai Jiova kei na nodra vosataka na vosa savasava. O ira oqo na isoqosoqo levu mai na veimatanitu kece sa tubu tiko ga na kedra iwiliwili ra qai cakacakataka nodra vakabauta na isoro ni veivoli i Jisu. Era sokalou tiko e vuravura ena lomanibai ni valenisoro vakayalo, ia ni sa tara na vuravura tawadodonu oqo “na veivakararawataki levu” sa roro voleka mai, era na sega ni rusa o ira.—Vakatakila 7:9, 14, 15.
20. Na cava sa waraki ira tu mai na lumuti yalodina, kei ira na lewe ni isoqosoqo levu?
20 Era na tuberi yani na isoqosoqo levu ina vuravura vou ni Kalou e nodra na ivalavala dodonu. (2 Pita 3:13) O Jisu Karisito kei ira na le 144,000 na lumuti era vakaturi ina bula vakalomalagi, era na veiqaravi kei koya ena itutu ni bete kei na tui ena matanitu vou ena liutaki vuravura. (Roma 8:16, 17; Vakatakila 7:4; 20:6) Era na cakacaka o ira na bula yani ena veivakararawataki levu mera veisautaka na vuravura me parataisi ra qai vosataka tiko ga na vosa savasava e soli vakalou. E rawa ni kainaki ni vakaibalebaletaki tale ga vei ira na vosa oqo: “A luvemu kecega ena vakavulici ira ko Jiova, ena ka levu talega na nodra vakacegu na luvemu. Ni sa tu mai na ka dodonu ko na vakataudeitaki kina.”—Aisea 54:13, 14.
Cakacaka ni Veivakavulici Levu Duadua
21, 22. (a) Me vaka e tukuni ena Cakacaka 24:15, o cei mera na vakavulici ena vosa savasava? (b) Na cakacaka ni veivakavulici cava e se sega ni bau vakayacori vakadua ena caka e vuravura ni sa veiliutaki na Matanitu ni Kalou?
21 E dua na ilawalawa levu sara ena soli vei ira na galala mera vulica na vosa savasava ena vuravura vou, era cavuti ena Cakacaka 24:15: “[E]na tu cake tale ko ira na mate, ko ira na yalododonu kei ira na sega ni yalododonu.” Era sa mate e bilioni vakacaca e liu era sega sara ga ni vulica rawa mera kilai Jiova. Ena vakabulai ira tale o koya ena kena ivalavala matau. O ira na vakaturi oya ena vinakati mera vakavulici ena vosa savasava.
22 Sa dua na ka lagilagi meda na vakaitavi rawa ena cakacaka ni veivakavulici levu oya! Ena itukutuku ni veigauna ni kawatamata, oqo na cakacaka ni veivakavulici levu duadua. Na cakacaka kece oqori ena vakayacori ena ruku ni veiliutaki vinaka i Karisito Jisu ena Matanitu ni Kalou. Ena qai raica kina na kawatamata ni sa vakayacori na Aisea 11:9, e kaya: “[E]na roboti ko vuravura e na veikilai kei Jiova, me vaka sa ubia na wasa titobu na wai.”
23. Na cava o na kaya kina nida kalougata dina vakalevu nida wili meda tamata i Jiova?
23 Eda kalougata dina o keda nida sa vakavakarau rawa tiko edaidai ina gauna lagilagi oya me sa na roboti kina o vuravura taucoko ena veikilai kei Jiova!Eda kalougata tale ga ena gauna sara ga oqo meda wili meda tamata ni Kalou, ni vakayacori ena vukuda ena sala vakatubuqoroqoro na parofisai e volai ena Sefanaia 3:20! Eda raica e kea na vosa ni veivakadeitaki i Jiova e kaya: “[Au] na cakava mo dou rogo ka vakacaucautaki vei ira na veimataqali kecega e vuravura.”
O na Sauma Vakacava?
• Ena sala cava soti sa vakayacori kina na parofisai i Sefanaia me baleta na veivakatikori tale?
• E toso vinaka vakacava ena iotioti ni veisiga oqo na sokalou dina?
• Na cakacaka ni veivakavulici levu cava ena qai vakayacori ena vuravura vou?
[iYaloyalo ena tabana e 25]
Era suka ina nodra vanua na tamata i Jiova mera lai tekivutaka tale kina na sokalou savasava. O kila beka se vakaibalebale vakacava nikua oqori?
[iYaloyalo ena tabana e 26]
Era vosataka na vosa savasava na iVakadinadina i Jiova ena nodra kacivaka yani na itukutuku veivakacegui ni iVolatabu