iTalanoa ni Nona Bula
Vakaukauataki Au o Jiova ena Veisiga ni Noqu Bula
TALANOATAKA O FORREST LEE
Era se qai kovea wale ga na ovisa na neitou qaramavoni kei na neitou ivola vakaivolatabu. Na iKarua ni iValu Levu e vakarawarawataka vei ira na dauveitusaqati mera cikeva na kovana vou kei Canada me vakatabuya na cakacaka ni iVakadinadina i Jiova. E yaco oqo ena 4 Julai, 1940.
IA, KEITOU sega ni soro, e kau tale mai e so na ivola ena vanua era tu kina qai tekivu tale na neitou vunau. Au na sega ni guilecava vakadua na ka e kaya o Tata ena ka keitou sotava: “Eda sega ni tarovi rawarawa. E vakaroti keda o Jiova meda vunau.” Au se qai yabaki tini ga ena gauna oya, au qai gone bulabula. Me yacova mai edaidai, na nona yaloqaqa o tamaqu kei na nona gugumatua ena cakacaka vakaitalatala, au na sega ni guilecava kina nona dau vakaukauataki ira era yalodina vua na Kalou o Jiova.
Ena gauna era tarovi keitou tale kina na ovisa, sa ra sega ni kauta wale ga na neitou ivola ia sa kau tale ga o Tata i valeniveivesu, keitou biu tu mai na va na gone kei Nau. E yaco na ka oqo ena Sepiteba 1940 e Saskatchewan. Ni oti vakalailai ga oya au vakatalai tani mai koronivuli niu muria na noqu lewaeloma e vakavulici vakaivolatabu, niu sega ni vakarokorokotaka na kuila se lagata na sere ni matanitu. Ia, e vakavinakataka sara noqu ituvatuva meu vakaitavi vakalevu ena cakacaka vakavunau noqu sa vuli tu ga e vale.
Ena 1948 e kacivaki vei ira na italatala vakatabakidua ni iVakadinadina i Jiova era vakatokai mera painia, kevaka era bole mera lako ina tokalau kei Canada. Au mani lako kina i Halifax, e Nova Scotia, vaka kina i Cape Wolfe, e Prince Edward Island meu lai painia kina. Ena yabaki e tarava, au ciqoma na veisureti me rua na macawa noqu lai cakacaka ena valenivolavola ni tabana ni iVakadinadina i Jiova e Toronto. Na rua na macawa oya a qai vakabalavutaki me sivia e ono na yabaki ni veiqaravi e veivakalougatataki. E muri, keirau qai sota kei Myrna, e daulomani Jiova tale ga mani keirau vakamau sara ena Tiseba 1955. Keirau vakaitikotiko ga e Milton, e Ontario, e tauyavu sara kina e dua na ivavakoso vou. E qai vakayagataki na neirau rukunivale me Kingdom Hall.
Keirau Gadreva me Vakalevutaki na Neirau Cakacaka Vakaitalatala
Ena veiyabaki e muri, e sucu veitaravi kina e ono na luve i keirau. E ulumatua o Miriam. Eratou taravi koya o Charmaine, o Mark, o Annette, o Grant, kei Glen e gone sara. E dau vakawasoma meu raici iratou niu lesu mai ena cakacaka ni ratou dabe tiko ena vuloa ratou yavokita toka na matadravu, me qai wilika tiko vei iratou o Myrna na iVolatabu, e dau vakamacalataka vei iratou na itukutuku e wiliki qai vakadeitaka e lomadratou me ratou lomani Jiova dina. Au vakavinavinakataka nona veitokoni, ni ratou kila vinaka kece na luve i keirau na iVolatabu ni ratou se gone.
E sega ni yali vakadua vei au na nona dau gumatuataka o tamaqu na cakacaka vakavunau. (Vosa Vakaibalebale 22:6) O koya gona, ena 1968, nira sureti na vuvale iVakadinadina i Jiova mera toki i Amerika e Loma vaka kina i Sauca Amerika mera lai veivuke ena cakacaka vakavunau, keitou bole sara vakavuvale. Ena gauna oya, se tiko na yabaki ni nodratou bula na luve i keirau ena maliwa ni 5 ina 13, qai sega ni dua vei keitou e kila na vosa vakasipeni. Niu muria na ivakasala e soli mai, au lako taumada kina ina vanua e so meu raica na kedra ituvaki. Niu lesu ga mai, keitou masulaka sara vakavuvale na vanua keitou na lako kina qai keitou duavata me keitou sa na lako i Nicaragua.
Veiqaravi e Nicaragua
Ena Okotova 1970 keitou sa tiko ena neitou itikotiko vou, ia ena loma ga ni tolu na macawa sa lesi sara vei au e dua na itavi ena soqoni vakaivavakoso. Dua na sasaga au cakava ena vica wale na vosa vakasipeni au sa bau kila toka qai tini na noqu itavi niu sureta na ivavakoso mera na sota e vale ena veimama ni ciwa ena mataka ni Vakarauwai me baleta na cerveza. Au nanuma niu kaya na servicio, na vosa e vakaibalebaletaka na cakacaka vakavunau, ia na kena veibasai, niu sureti ira kece ina gunu yaqona ni valagi. E ka ni bolebole na vulici ni vosa ni vanua oqo!
Taumada, au na vola vaka oqo e ligaqu na ka meu kaya, au qai cavuqaqataka niu lako tiko ina dua na vale: “Na ivola oqo oni na vulica wale kina na iVolatabu e nomuni vale.” E qai kaya e muri e dua na turaga a ciqoma na veisureti, ni vu ni nona mai soqoni, me kila kina se cava sara mada au a via kaya tiko vua. E qai yaco me dua na iVakadinadina i Jiova na turaga oqo. Sa qai macala e ke ni Kalou ga e vakatubura na sore ni ka dina e lomadra na tamata lomavinaka, me vaka a vakadinata na yapositolo o Paula!—1 Korinica 3:7.
Ni oti e rua na yabaki neitou tiko ena koroturaga o Managua, sa kerei sara me keitou toki ina ceva kei Nicaragua. E kea keitou cakacaka ena ivavakoso e Rivas kei na so na nodra iwasewase na tataleitaki era ribayawa. Keirau salavata kei Pedro Peña, e dua na iVakadinadina yalodina sa kena turaga sara, niu sikovi ira na iwasewase oqo. E dua na iwasewase e tiko sara ga ena yanuyanu e tiko kina na ulunivanua kama e Lake Nicaragua, e tiko kina e dua ga na vuvale iVakadinadina i Jiova.
E dina ni lailai na ka eratou taukena na vuvale oqo, eratou saga ga vakaukaua me ratou vakaraitaka nodratou vakavinavinakataka neirau veisiko. Ena yakavi ga keirau basika yani kina, sa vakarautaki tu na keirau kakana. E dua na macawa na neirau tiko e kea, ra qai wasea vei keirau na kedra kakana e so era taleitaka na iVolatabu. Keitou marau nira tiko rawa e 101 ena vunau soqovi levu ena Sigatabu.
Au vakila nona veivakaukauataki o Jiova ena dua tale na gauna ni keirau lesi me keirau sikova e dua na ilawalawa era tataleitaki ena veiulunivanua volekata na iyala ni vanua o Costa Rica. E mai kauti au o Pedro ena siga me keirau lako kina, ia au a se davo tu ga ni tauvi au na malaria. “Au sega ni rawa ni lako, Pedro,” au kaya vua. E mani tara na yadrequ, qai kaya: “Dua na ka na katakata ni yagomu, ia me daru lako ga! O ira na mataveitacini era waraki kedaru tiko mai.” Sa qai cavuta e dua vei ira na masu veilauti au se qai bau rogoca.
Ni oti oya, au kaya sara vua: “Lako me lai dua mada na memu fresco (wainimoli). Ena loma ga ni tini na miniti au sa na vakarau kina.” E tiko e rua na vuvale iVakadinadina ena yasayasa keirau sikova, ra qai qaravi keirau vinaka. Ena siga e tarava keitou lai vunau sara, dina ga ni se katakata tu na yagoqu. E veivakayaloqaqataki dina nira tiko e sivia na le duanadrau ena soqoni ena Sigatabu!
Toso Tale
Ena 1975 e sucu kina na ikavitu ni luve i keirau, e tagane, na yacana o Vaughn. Ena yabaki ga e tarava, keitou lesu tale i Canada ena vuku ni leqa vakailavo. E sega ni rawarawa na neitou biuti Nicaragua baleta ni keitou vakila nona veivakaukauataki o Jiova ena gauna keitou tiko kina e kea. Donuya na gauna keitou biubiu kina, sa sivia na le 500 mai na yalava ni neitou ivavakoso sa ra dau tiko ena soqoni.
Ena dua na gauna yani e liu, ni keirau lesi kei luvequ yalewa o Miriam me keirau painia lavotaki e Nicaragua, a kerei au kina o koya: “Tata, e rawa beka niu tiko ga e ke ke o sa na mani lesu tale i Canada?” E sega tale ga ni lomaqu meu biuti Nicaragua, au mani kaya: “Io, e rawa!” Oya na vuna e tu yani kina o Miriam me tomana nona cakacaka vakaitalatala vakatabakidua ni keitou sa biubiu. E muri, erau qai vakawati kei Andrew Reed. Ena 1984, erau lai lewe sara ni ika77 ni kalasi e Kiliati, na koronivuli ni daukaulotu ni iVakadinadina i Jiova, a se tiko e Brooklyn, mai Niu Yoka. Erau sa veiqaravi tiko o Miriam kei watina ena Dominican Republic, me vakayacori kina na gagadre era vakavulici koya kina na daukaulotu ivakaraitaki vinaka mai Nicaragua.
Ia se uqeti au tiko ga na vosa i Tata, “eda sega ni tarovi rawarawa.” O koya gona, ena 1981 ni keitou kumuna rawa e so na ilavo me keitou lesu tale kina i Amerika e Loma, keitou se baci lako, ia keitou sa mua i Costa Rica. Ni keitou veiqaravi tiko e kea, keitou mani sureti sara ena taravaki ni valenitabana vou. Ena 1985, a gadrevi me laurai vakavuniwai o Grant na luve i keirau tagane, keitou mani lesu tale kina i Canada. E tiko ga e Costa Rica o Glen ni cakacaka tiko ena taravaki ni valenitabana, ena gauna vata oya erau painia lavotaki tiko kina o Annette kei Charmaine. Vei keitou na biuti Costa Rica mai, keitou sega ni nanuma vakadua ni oya sa iotioti sara tiko ga ni neitou biubiu.
Niu Sotava na iTuvaki Dredre
E draki vinaka na 17 Sepiteba, 1993. Keirau vakavinakataka tiko na delavuvu ni vale kei Mark, na luve i keirau tagane e qase duadua. Tasoro na neirau cakacaka qai lako vata na neirau veitalanoataka na veika vakayalo, me vaka e dau neitou ivalavala. E sega ni macala wale ga noqu sega ni tauri au rawa, au mani lutu. Gauna au vakilai au tale kina, na ka ga e lauta na mataqu na cina ramase kei na nodra vakaisulu vulavula kece tu o ira era tu e kea. Au sa mai curu tu e valenibula, ena rumu era qaravi kina na leqa tubukoso.
Ena vuku ni ka e kaya na iVolatabu, na imatai ga ni ka au kaya oya: “Me kua na dra, me kua na dra!” (Cakacaka 15:28, 29) E cegu na lomaqu niu rogoca ni kaya mai o Charmaine: “Kua ni leqa, Tata. Keitou tiko kece qo.” Au qai kila e muri ni ratou sa raica oti na vuniwai na noqu ivola ni qaravi vakavuniwai, ena sega ni gadrevi na dra. E ramusu na domoqu, paralasi na yagoqu taucoko, qai dredre meu cegu.
Au sa qai gadreva vakalevu ga me vakaukauataki au o Jiova niu sa sega ni yavala rawa. A sele na domoqu qai vakacurumi e dua na tiuvu (tube) meu cegu rawa kina, ia a latia na noqu itagitagi. Au sega kina ni vosa rawa. Era na raica toka ga na tebenigusuqu o ira era via kila na ka au kaya tiko.
E tubu totolo sara na isau vakailavo ni noqu qaravi vakavuniwai. Ni ratou se cakacaka vakaitalatala vakatabakidua tiko ga e levu vei iratou na luvequ kei watiqu, au nanuma de rairai ratou sa na cegu mai na nodratou cakacaka vakatabakidua me ratou qara na ilavo me saumi kina na noqu qaravi. Ia, a qai kunea o Mark e dua na cakacaka e saumi rawa kina e dua na iwase levu ni ilavo ena loma ga ni tolu na vula. Eratou mani cakacaka vakaitalatala vakatabakidua tiko ga qai vakavo ga o keirau vakaveiwatini.
E robota na lalaga ni noqu rumu e valenibula na card kei na ivola ni vakanuinui vinaka mai na ono na dui matanitu. E vakaukauataki au dina o Jiova. E vukea tale ga na noqu vuvale na ivavakoso ena nodra dau vakabutara mai na kequ kakana ena dua na iwase ni lima veimama na vula au curu tu kina. Ena veiyakavi kece, e dau yadua na qase ni ivavakoso vakarisito e mai tiko kei au, e dau wilika vei au na iVolatabu, vaka kina na ivola vakaivolatabu, dau qai wasea tale ga vei au e so na itukutuku veivakayaloqaqataki. Au sega tale ga ni calata na kakana vakayalo ni rau dau vakarautaka vei au e le rua mai vale na soqoni vakaivavakoso kece.
Niu se curu tiko e valenibula, e soli vei au na galala meu lai vakarorogo ena porokaramu ni siga ni soqo lavotaki. Era mani tuvanaka na vakailesilesi ni valenibula me rau tomani au ena loma ni siga ni soqo e rua na marama, e dua e nasi kei na kena ikarua e kenadau ena qaravi ni salanicagi. Dua na ka noqu marau niu mai sota tale kei ira na taciqu lotu Vakarisito! Au na sega vakadua ni guilecava nodra yatuni tu e vica vata na drau, ra qai lako yadudua tiko mai mera mai lululu.
Saga me Dei Tiko ga Noqu Veika Vakayalo
Rauta e dua tale na yabaki mai na noqu lutu vakacalaka, au sa suka tale i vale vei iratou na noqu vuvale, dina niu se gadreva tiko ga meu qaravi ena loma ni siga taucoko. E dau kauti au e dua na lori e ganita vinaka na kequ ituvaki meu lai soqoni, e dau tu tu yadua meu qai calata. Au rawa ni kaya, ni dua na sasaga au dau cakava meu lako rawa kina. Me tekivu mai noqu sa tiko tale e vale, au sega vakadua ni calata na soqo ni tikina kece sara.
Ena Feperueri 1997, au sa vosa rawa tale ia sa vakaiyalayala ga. E so na nasi era dau qaravi au era dau vakarorogo vinaka niu wasea vei ira na inuinui e yavutaki mai na iVolatabu. E dua na marama, e nasi, sa wilika oti vei au na ivola Jehovah’s Witnesses—Proclaimers of God’s Kingdom, vaka kina e so tale na ivola ni Watch Tower Society. Au dau volavola tale ga niu vakayagataka e dua na kau meu tabaka kina na kompiuta. E dina ni veivakaocai na mataqali taiva vaka oqo, ia au marau niu rawa ni ogaoga tiko ga kina ena cakacaka vakaitalatala.
E dau mosi dina noqu nave. Ia e vaka me dau yali na kena mosi niu wasea tiko vei ira e so na ka dina mai na iVolatabu seu rogoca ni wiliki vei au. Ena so na gauna keirau dau cakacaka vakaveiwatini ena salatu, qai dau vakadewataka o noqu lewenivale na ka au kaya niu kerea nona veivuke. Au bau painia veivuke tale ga vakavica. E vakavumarau vei au niu qase ni ivavakoso vakarisito, vakauasivi nira mai raici au na mataveitacini ena gauna ni soqoni se ra sikovi au mai e vale, au rawa kina ni vukei ira kei na noqu vakayaloqaqataki ira.
Au kaya vakadodonu ni rawarawa sara meda yalolailai. O koya gona niu dau vakila vakalailai ena so na gauna, au masu vakatotolo sara vei Jiova meu rawa ni marau tale kina. Au masu ena siga kei na bogi me vakaukauataki au o Jiova. E dau vakabulabulataki au nona ivola se nona veisiko mai e dua. E vakasinaiti tale ga noqu vakasama ena vakanananu veitaraicake niu wilika Na Vale ni Vakatawa se na Yadra! Ena so na gauna era wilika vei au na nasi era dau mai qaravi au na ivoladraudrau e rua oqo. Me tekivu mai ena gauna au lutu vakacalaka kina, au sa rogoca oti vakavitu na wiliki taucoko ni iVolatabu ena kaseti ni retio. Oqo e dua na sala e vakaukauataki au kina o Jiova.—Same 41:3.
Na kequ ituvaki oqo e vakavuna meu vakananuma vakalevu kina vakatitobu na sala e vakavulici keda kina noda Qasenivuli Uasivi, o Jiova, meda bula kina. E vakarautaka vei keda na ka dina me baleta na ka e lomana kei na nona inaki, na cakacaka vakaitalatala e vakainaki, na ivakasala me marau kina na vuvale, vaka kina na yalomatua meda kila kina na ka meda cakava nida sotava na ituvaki dredre. E vakalougatataki au o Jiova ni dua na watiqu vinaka qai yalodina. Era tokoni au tale ga ena yalodina na luvequ, qai ka ni marau ni ratou sa vakaitavi kece ena cakacaka vakaitalatala vakatabakidua. Ena 11 Maji, 2000, erau taura kina nodrau ivola na luve i keirau tagane o Mark kei na watina, o Allyson, mai na ika108 ni kalasi ena koronivuli e Kiliati rau qai lesi sara i Nicaragua. Keirau tiko kina vakaveiwatini ena nodrau tuvaitutu. Au rawa sara ga ni kaya vakadodonu ni veisautaka na noqu bula na ituvaki dredre au sotava, ia e sega ga ni veisautaka na lomaqu.—Same 127:3, 4.
Au vakavinavinaka vei Jiova ni solia vei au na vuku meu vakadewa kina vei iratou noqu vuvale na ivotavota vakayalo e vakadewai taumada mai vei au. E vakaukauataki au, e uqeti au tale ga na noqu raici iratou na luvequ ni ratou qarava na Dauveibuli me vakataki tamaqu ga ni a kaya, “Eda sega ni tarovi rawarawa. E vakaroti keda o Jiova meda vunau.” Io, e vakaukauataki au dina kei na noqu vuvale o Jiova ena veisiga ni neitou bula.
[iYaloyalo ena tabana e 24]
O tamaqu, o irau na tuakaqu, kei ganequ, ena yasa ni neitou qiqi, e dau vakayagataki ena gauna ni painia. Au duri tiko ena imatau
[iYaloyalo ena tabana e 26]
Keirau kei Myrna, na watiqu
[iYaloyalo ena tabana e 26]
Na keitou itaba vakavuvale wale tiko ga oqo
[iYaloyalo ena tabana e 27]
Au se vunau tiko ga niu dau volavola