E Yaga Dina na iVunau Koula

E vuqa era raica na iVunau Koula me nona ivakavuvuli ga o Jisu, ia a tukuna o koya: “Sa sega ni noqu na noqui vakavuvuli, sa nona ga ka talai au mai.”​—Joni 7:16.

IO, NA ka e vakatavulica o Jisu, wili kina na kena e kilai me iVunau Koula, e vakavuna o koya a talai Jisu mai, na Dauveibuli, o Jiova na Kalou.

A nona inaki taumada na Kalou vua na kawatamata kece mera cakava vei ira na tani na ka era vinakata me caka vei ira. E ivakaraitaki vinaka e ke o koya, e laurai na nona veikauaitaki ena sala a bulia kina na tamata: “Sa bulia na tamata na Kalou mei tovo vata kei koya; e nai tovo ni Kalou sa buli koya ko koya; na tagane kei na yalewa sa buli rau ko koya.” (Vakatekivu 1:27) E kena ibalebale oqo ni a solia vakayalololoma vua na tamata na Kalou e dua na nona itovo talei mera rekitaka kina na bula sautu, marau, kei na duavata​—e rawa ni tawamudu. Na nodra lewaeloma soli vakalou, ni vakavulici vinaka, ena vukei ira mera cakava kina vei ira na tani na ka era vinakata me caka vei ira.

Votu na Tawaveinanumi

A totoka na itekitekivu ni nona bula na kawatamata, ia na cava a qai yaco? Kena itukutukuni rawarawa ga, ni sa tekivu laurai na tawaveinanumi. Era kila vinaka e vuqa na itukutuku ena iVolatabu me baleta na ka erau a cakava na imatai ni veiwatini, me vaka e tukuni ena Vakatekivu wase e 3. Ena nona veiuqeti o Setani, o koya e dau tusaqata na ivakatagedegede dodonu kece ni Kalou, rau a nanumi rau ga kina o Atama kei Ivi rau mani besetaka kina na nona veiliutaki na Kalou baleta ni rau via lewai rau ga. Nodrau nanumi rau ga kei na nodrau talaidredre rau sega wale ga ni sotava kina na leqa levu, ia e lai vakayacoka sara tale ga vei ira na nodrau kawa mai muri. Oqori na ivakaraitaki matata ni ca na beca na ivakavuvuli e qai mai vakatokai me iVunau Koula. O koya gona, “sa curu ki vuravura nai valavala ca e na vuku ni tamata e lewe dua, kei na mate e na vuku ni valavala ca; a sa yaco vakakina na mate ki na tamata kecega, ni sa cala na tamata kecega.”​—Roma 5:12.

Dina ga nira a sega ni via muria na kawatamata na sala e vakarautaka ena yalololoma na Kalou o Jiova, a sega ga ni biuti ira. Me kena ivakaraitaki, a solia na nona Lawa o Jiova vua na matanitu o Isireli me tuberi ira. E vakavulici ira kina mera cakava vei ira na tani na ka ga era vinakata me caka vei ira. E dusimaki ira na Lawa ena ivalavala mera qaravi kina na bobula, luveniyali, kei ira na yada. E vakamacalataki tale ga kina na ka me caka vei ira era dau cakaca, veivesu vakaukaua, kei na butako. Na lawa ni bula savasava e vakaraitaka na kena kauaitaki na nodra bula na tani. E tiko sara mada ga na lawa e vauca na veiyacovi. A vakamacalataka o Jiova na nona Lawa ena nona tukuna vei ira na tamata: “Mo lomani koya ga na kai nomu me vaka ko sa lomani iko,” na malanivosa e qai tokaruataka o Jisu e muri. (Vunau ni Soro 19:18; Maciu 22:39, 40) E okati tale ga ena Lawa na nodra qaravi na vulagi era bula maliwai ira na Isireli. E vakarota na Lawa: “Dou kakua talega ni vakasaurarataka na vulagi: ni dou sa kila na yalo ni vulagi, ni dou a vulagi mai na vanua ko Ijipita.” Ena dua tale na kena itukutukuni, mera kauaitaki ira vakayalololoma na dravudravua o ira na Isireli.​—Lako Yani 23:9; Vunau ni Soro 19:34; Vakarua 10:19.

Ena vakalougatataka na matanitu o Jiova, ke ra yalodina na Isireli nira muria na Lawa. Nodrau gauna ni veiliutaki o Tevita kei Solomoni, era vakila na bula sautu na matanitu, ra marau qai lomavakacegu na tamata. E tukuna vei keda na ivolatukutuku: “Sa ra lewe vuqa ko ira na Juta kei ira na Isireli, me vaka na nuku mai matasawa na kedrai wiliwili, era sa kana, ka gunu, ka marau tiko. A sa tiko vakavinaka e na gauna kece i Solomoni ko ira na Juta kei ira na Isireli, na tamata yadua e ruku ni nona vaini, kei na ruku ni nona lolo.”​—1 Tui 4:20, 25.

E ka ni rarawa, ni a sega ni dede na bula vakacegu kei na sautu a sotava na matanitu. Dina ga nira kila na Lawa ni Kalou na Isireli, era sega ga ni muria, era vakalaiva na tawaveinanumi me vakaruguta na nodra dau veikauaitaki. Ena vuku ni itovo oqori kei na nodra vukitani, era sotava na bula dredre yadudua vaka kina na nodra matanitu. Kena itinitini, ena yabaki 607 B.S.K., a vakalaivi ira na kai Papiloni o Jiova mera vakarusa na matanitu o Juta, na korolevu o Jerusalemi, kei na kena valenisoro totoka sara mada ga. Ena vuku ni cava? “Ni dou sa sega ni rogoca na noqu vosa, raica, au na talaki ka kauti ira kecega na veimataqali mai na mata ni tokalau, kei Nepukanesa na tui Papiloni na noqu tamata, sa kaya ko Jiova, ia ka’u na kauti ira vakaivalu mai ki na vanua oqo, kei na lewena, kei na veimatanitu kecega oqo sa tiko vakavolivolita, ia ka’u na vakarusai ira sara, ka cakavi ira me ra vakurabuitaki, ka vakasiusiutaki, ka me vanua rusa ka sega ni mudu.” (Jeremaia 25:8, 9) Oya na ca ni noda vakanadakuya na sokalou savasava i Jiova!

Na iVakaraitaki me Muri

Ena dua tale na yasana, a sega wale ga ni vakatavulica o Jisu Karisito na iVunau Koula ia e a biuta sara ga e dua na ivakaraitaki vinaka me muri. E dau veikauaitaki dina. (Maciu 9:36; 14:14; Luke 5:12, 13) Ena dua na gauna, volekata na koro o Neini, a raica o Jisu na nona rarawa levu e dua na yada ena ilakolako ni veibulu nei luvena tagane duabau ga. E kaya na iVolatabu: “Ni sa raici koya na Turaga, sa lomana.” (Luke 7:11-15, VV) Na Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words, e vakamacalataka na malanivosa “sa lomana,” e kena ibalebale “me uqeta sara ga na lomana.” A vakila sara ga o Jisu na yaluma levu i koya na marama oya mani uqeti koya kina me cakava e dua na ka me vakaseavutaka na nona rarawa. Sa wacava na nona marau na yada oya ena gauna sa vakaturi koya kina na cauravou o Jisu “ka . . . soli koya vei tinana”!

Kena itinitini, me lako vata kei na inaki ni Kalou, e tu vakarau o Jisu me sotava na rarawa qai cabora na nona bula me ivoli ni sereki mera vagalalataki kina na kawatamata mai na ivau ni ivalavala ca kei na mate. Oqori na ivakaraitaki vakasakiti taudua ni kena bulataki na iVunau Koula.​—Maciu 20:28; Joni 15:13; Iperiu 4:15.

O Ira na Bulataka na iVunau Koula

Ena gauna oqo e tu beka e so era bulataka tiko na iVunau Koula? Io, era sega ni bulataka wale ga ena gauna e ganiti ira. Me kena ivakaraitaki, ena iKarua ni iValu Levu ena veiliutaki nei Itala e Jamani, e qaqaco vinaka tu ga na nodra vakabauta na Kalou na iVakadinadina i Jiova kei na nodra lomani ira na wekadra, ra qai sega ni vakalailaina na iVunau Koula. Dina ga ni a vakaukauataka na matanitu na veicati kei na veivakaduiduitaki ena kedra maliwa na Jiu kece, era muria tiko ga na iVakadinadina na iVunau Koula. Ena keba sara mada ga ni veivakararawataki, era dau veikauaitaki, dina ga ni lailai na kedra kakana era wasea vata ga vakatautauvata vei ira na Jiu kei ira na sega ni Jiu era waloloi tu. Kuria oya, dina ga ni vakarota na matanitu mera tauri iyaragi mera veivakamatei, era bese, me vaka ga na nodra sega ni vinakata mera vakamatei. Era na vakamatei ira vakacava e dodonu mera lomana me vakataki ira? Nodra sega ni vakayacora oya, e vuqa era sega wale ga ni vakau ina keba ni veivakararawataki ia era kau mera lai mate.—Maciu 5:43-48.

Ni o wilika na ulutaga oqo, o sa vuli sara tiko ga mai na dua tale na ivakaraitaki ni kena bulataki na iVunau Koula. Era kila na iVakadinadina i Jiova nikua ni vuqa na tamata era sotava tu na rarawa ena vuku ni lecaika ra qai sega ni kila na ka mera cakava. Oya na vuna, era bole kina na iVakadinadina mera cakava e dua na ka mera vukei ira na tani ena nodra vulica na inuinui kei na veidusimaki yaga e kune ena iVolatabu. Oqori e okati kina na cakacaka ni veivakavulici e vakayacori tiko e vuravura edaidai a se sega ni se yaco mada vakadua. Na cava e kunei kina? Me vaka ga e parofisaitaka na Aisea 2:2-4, ‘e lewe vuqa na tamata,’ sa ra sivia e ononamilioni ena veiyasa i vuravura taucoko, era sa ‘vakavulici ena ivalavala i Jiova mera muria na nona sala.’ Vakaivakatakarakara, era sa vulica mera “tukitukia na nodrai seleiwau mei bati ni siviyara, kei na nodra moto mei sele ni samaki.” Era kunea na bula vakacegu kei na sautu ena gauna dredre oqo.

Vakacava o Iko?

Vakasamataka tale mada na momosi kei na rarawa e sotava na kawatamata ni sega ni muri na iVunau Koula me tekivu mai na gauna ni talaidredre e a veiuqeti kina o Setani na Tevoro ena were o Iteni. Sa voleka na gauna me na vakayacora kina o Jiova na nona inaki, oya ena nona veisautaka na ituvaki. Ena sala cava? “E na vuku ni ka oqo sa vakaraitaki kina na Luve ni Kalou, me vaqeavutaka na cakacaka ni tevoro.” (1 Joni 3:8) Ena yaco oqo ena gauna sa na veiliutaki kina na Matanitu ni Kalou, ena liga i Jisu Karisito, e vuku qai nuitaki, o koya a vakavulica qai bulataka sara ga na iVunau Koula.​—Same 37:9-11; Taniela 2:44.

A dikeva o Tui Tevita e Isireli makawa: “Au a gone, ka’u sa qai qase mai; ia ka’u a sega ni raica na yalododonu ni sa biu laivi, se na nona kawa ni ra sa vosai kedra madrai. Sa yalololoma tiko ko koya, a sa dausoli tiko; ka sa kalougata na nona kawa.” (Same 37:25, 26) Sega li ni o vakadinadinataka edaidai ni vuqa era taura vakaukaua qai kovea ga na ka mai na nodra dau ‘yalololoma tiko qai dau solia tiko’? O koya gona, ni muri na iVunau Koula ena sotavi kina na bula vakacegu dina kei na sautu, ni na vakatau kina na nona sotava e dua na veivakalougatataki ena gauna oqo kei na gauna se bera mai ena ruku ni Matanitu ni Kalou. Ena vakaotia kece vakadua na Matanitu ni Kalou na tawaveinanumi kei na ivalavala ca e vuravura qai vakaisosomitaka na ivakarau ca ni veiliutaki ni tamata ena gauna oqo kei na dua na vuravura vou ni Kalou. Sa ra na qai marautaka na tamata kece mera bulataka na iVunau Koula.​—Same 29:11; 2 Pita 3:13.

[iYaloyalo ena tabana e 4, 5]

A sega wale ga ni vakavulica o Jisu na iVunau Koula, ia e ivakaraitaki uasivi taudua ena kena muri

[iYaloyalo ena tabana e 7]

Ni muri na iVunau Koula ena rawa ni kune kina na bula vakacegu dina kei na sautu