Yadra Tiko, Toso i Liu ena Yaloqaqa!

iTukutuku ni Soqoni Lavotaki

EDA vakadinadinataka kece nida sa bula tu oqo ena “gauna cacamatua, lewalewai dredre.” Eda sotava tale ga na iVakadinadina i Jiova na veika dredre ni bula ena “iotioti ni veisiga.” (2 Timoci 3:​1-5, NW) Ia eda kila nira gadreva na tamata na veivuke. Era sega tu ni kila na ibalebale ni veika e yaco tu e vuravura. Era gadreva na veivakacegui kei na inuinui. Taumada, na cava e noda itavi meda vukei ira kina na wekada?

E noda ilesilesi soli vakalou meda wasea na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou tauyavu oti. (Maciu 24:14) Ena gadrevi me kilai ni Matanitu vakalomalagi oqo e inuinui duadua ga ni kawatamata. Ia, e dau sega ni ciqomi ena so na gauna na noda itukutuku. Ena so tale ga na vanua e vakatabui kina na noda cakacaka ra qai vakacacani sara mada ga na tacida. Ia, eda sega ga ni soro. Nida vakanuinui vakatabakidua vei Jiova, eda na vakadeitaka meda yadra tiko qai toso tiko ga i liu ena yaloqaqa, eda na sega ni datuvu na kacivaka yani na itukutuku vinaka.​—Cakacaka 5:​42.

A vakadinadinataki na veivakadeitaki oya ena soqo lavotaki a vakayacori ena Okotova ni yabaki 2001. Ena Vakarauwai, 6 Okotova, a vakayacori na bose vakayabaki ni Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania mai Jersey City, New Jersey, ena nodra Assembly Hall na iVakadinadina i Jiova e Mereke.a Ena siga e tarava, a vakayacori kina na ikuri ni soqo oya ena va tale na vanua, e tolu mai Mereke qai dua mai Canada.b

Ena idola ni nona vosa ena bose vakayabaki o Samuel F. Herd, na jeameni, e lewe tale ga ni iLawalawa Dauvakatulewa ni iVakadinadina i Jiova, e cavuta na Same 92:​1, 4 qai kaya: “Meda vakavotuya na noda vakavinavinaka.” A vakarogoi ena lima na itukutuku mai na veiyasa i vuravura na vuna meda vakavinavinaka kina.

iTukutuku Mai na Veivanua

A vakasavuya o Brother Alfred Kwakye na itukutuku ni nodra cakacaka vakavunau mai Ghana, e dau kilai e liu me o Gold Coast. E vica vata na yabaki na kena a vakatabui tu e kea na noda cakacaka. Era dau taroga na tamata: “Na cava e vakatabui kina? Oni a cakava beka e dua na ka?” Oqori e dolava kina na sala ni vunau, e vakamacalataka o Brother Kwakye. A vakatarai tale na cakacaka ena 1991, sa ra le 34,421 na iVakadinadina i Jiova e Ghana. Ena Okosita 2001, era le 68,152 na kedra isoqoni kece​—e tubu ena 98-na pasede. Sa tekivu lalawataki sara me tara e dua na Assembly Hall era dabe rawa kina e 10,000. E vakaraitaka oya ni o ira na tacida vakayalo mai Ghana era sa vakayagataka vinaka sara tiko ga na nodra galala vakalotu.

Dina ga nira sotava na tiko yavavala vakapolitiki, era gumatua ga na tacida mai Ailadi na vakaitavi ena cakacaka vakaitalatala, ra qai dokai ena vuku ni nodra tawaveitovaki. E kaya o Peter Andrews, e liutaka na Komiti ni Tabana, ni 115 taucoko na ivavakoso e Ailadi qai 6 na kena tabacakacaka. A vakasavuirogorogotaka o Brother Andrews e dua na gonetagane yabaki tini, o Liam, e dau doudou na vunau e koronivuli. A solia rawa o Liam na Noqu i Vola ni Talanoa ena i Vola Tabu, e tabaka na iVakadinadina i Jiova, vei ira na 25 na lewe ni nona kalasi vata kei na nona qasenivuli. A loma i Liam me papitaiso, ia ni se rui gone a mani tarogi koya kina e dua. A sauma o Liam: “E sega ni bibi na noqu yabaki ni bula, ia e yavu bibi ga na noqu lomani Jiova. Noqu papitaiso e ivakaraitaki ni noqu lomani koya vakalevu.” E nona isausau o Liam me dua na daukaulotu.

Ena 1968 era a le 5,400 na dautukutuku e Venezuela. Ia oqo e sa sivia nira le 88,000, e kaya o Stefan Johansson, e liutaka na Komiti ni Tabana. E nanumi ni rawa ni tubu tale na iwiliwili oqori baleta nira sivia na le 296,000 era a tiko ena iVakananumi ni yabaki 2001. Ena Tiseba 1999, a bisa na uca qai sisi na qele ra mani mate kina e rauta nira le 50,000 na tamata, okati kina e dua na iwiliwili ni iVakadinadina. E dua na Kingdom Hall e sinai kina na soso, e vo ga e veimama na mita me yacova na dokanivale. Na gauna e vakatututaka kina e dua me kua ni vakayagataki, ra qai sauma na tacida: “Sega ni rawa! Oqo na neimami Kingdom Hall, e sega ni rawa me keimami biuta wale tu ena gauna oqo.” Sa ra qai tekivu sasamaki, ra kelia laivi na vica vata na tani na soso, na vatu, kei na benu tale e so. E vakavoutaki na vale oya, ra qai kaya na tacida ni rairai vinaka cake sara mai na kena i liu ni bera na vakacaca!

E 87 na vosa kei na vosa ni yasana e vosataki ena Yatu Filipaini, e kaya o Brother Denton Hopkinson, e liutaka na Komiti ni Tabana. Ena loma ni yabaki vakacakacaka sa sivi, a soli na iVolatabu taucoko na New World Translation of the Holy Scriptures ena tolu na vosa e vakayagataki vakalevu ena vanua oya​—vaka Cebuano, vaka Iloko, kei na vaka Tagalog. A vakasavuirogorogotaka o Brother Hopkinson e dua na gonetagane yabaki ciwa a wilika na ivola na Good News​—To Make You Happy, e tabaka na iVakadinadina i Jiova. A wilika e so tale na ivola a taura mai na valenivolavola ni tabana, ia eratou saqati koya na nona vuvale. Ni oti e vica vata tale na yabaki na gauna sa vulivuniwai tiko kina, a veitaratara kei na valenivolavola ni tabana qai kerea me vuli iVolatabu. A papitaiso ena 1996 qai sega ni dede sa cakacaka sara vakaitalatala vakatabakidua. Ena gauna oqo rau sa veiqaravi tiko vakaveiwatini ena valenivolavola ni tabana.

‘Era dau biuvanua vakalevu na iVakadinadina e Puerto Rico,’ e vakamacalataka o Ronald Parkin, e liutaka na Komiti ni Tabana. Sa sivi oqo e vica vata na yabaki e kunei ni toka ga ena 25,000 na iwiliwili ni dautukutuku ena yanuyanu oqo. Baleta? Ena veiyabaki e rauta ni 1,000 na dautukutuku e Puerto Rico era curuvanua i Mereke, vuqa era lai vakaitikotiko e kea ena vuku ni leqa vakailavo. A vakasavuirogorogotaka o Brother Parkin e dua na lewa vakairogorogo ni mataveilewai me baleti Luis, na iVakadinadina yabaki 17 e tauvi leukemia. A kau cake ena mataveilewai na nona kisi o Luis ni a bese ni tauri dra. A vinakata na turaganilewa me vosa sara ga vua, mani lai sikovi koya e valenibula. A tarogi turaganilewa o Luis: “Keu vakayacora e dua na cala bibi, na cava na vuna o na veilewaitaki au kina me vaka au dua na tamata uabula, ia keu via talairawarawa vua na Kalou, o qai okati au vaka e dua na gone?” A vakadeitaka na turaganilewa ni dua o koya na gone yalomatua sa rawa ni vakatulewa ga vakataki koya.

Ni oti na itukutuku mai na veivanua, a vakatarogi iratou e le va sa dede na nodratou qaravi Jiova voli mai o Harold Corkern, mai na Komiti ni Tabana e Mereke. E sa 51 na yabaki na nona veiqaravi vakatabakidua voli mai o Arthur Bonno, ena gauna oqo e lewe ni Komiti ni Tabana e Ecuador. O Angelo Catanzaro e sa veiqaravi vakatabakidua voli mai ena 59 na yabaki, levu na gauna oqori e cakacaka voli kina vakaivakatawa dauveilakoyaki. A taura na nona ivola o Richard Abrahamson mai na koronivuli e Kiliati ena 1953, a soli vua na itavi lavotaki me liutaka na cakacaka e Denmark me 26 na yabaki ni bera ni lesu i Peceli e Brooklyn. Kena ilutua, era marautaka dina na rogoci Carey W. Barber, yabaki 96. A papitaiso ena 1921, sa 78 na yabaki nona veiqaravi vakatabakidua voli mai o Brother Barber. Sa lewe ni iLawalawa Dauvakatulewa tiko me tekivu mai na yabaki 1978.

Vunau Veivakauqeti

A okati tale ga ena bose vakayabaki e so na ivunau vakavure vakasama. A vunau o Brother Robert W. Wallen ena ulutaga “Na matatamata era vakatokai ena yaca ni Kalou.” Eda kunei na vakatokai ena yaca ni Kalou ena sivia na 230 na veivanua. E solia o Jiova vei keda “nai nuinui vinaka ni gauna emuri [mai].” (Jeremaia 29:11) E dodonu meda kacivaka tiko ga na Matanitu ni Kalou, meda wasea yani na itukutuku nuidei qai veivakacegui. (Aisea 61:1) Sa qai tinia na nona ivunau o Brother Wallen: “Me salavata tiko mada ga na noda bula ena veisiga yadudua kei na yaca eda vakatokai kina, na iVakadinadina i Jiova.”​—Aisea 43:10.

Na iotioti ni itavi ena porokaramu oya na nodratou vosa veitaravi e tolu na lewe ni iLawalawa Dauvakatulewa. E kena ulutaga “Oqo na Gauna Meda Yadra Tiko, Tudei, ka Qaqa.”​—1 Korinica 16:13.

iMatai, a vosa o Brother Stephen Lett ena ulutaga “Yadra Tiko ena iOtioti ni Gauna Oqo.” E dua na isolisoli na moce, e vakamacalataka o Brother Lett. Ni dau vakabulabulataki keda. Ia, na moce vakayalo, e sega sara ga ni ka vinaka. (1 Cesalonaika 5:6) O koya gona, ena rawa vakacava meda yadra tiko vakayalo? A vakamacalataka o Brother Lett e tolu na “wainimate” vakayalo: (1) Ogaoga vakalevu ena cakacaka ni turaga. (1 Korinica 15:58) (2) Dau kauaitaka na nomu veika vakayalo. (Maciu 5:​3, NW) (3) Rogoca na ivakasala yavutaki vakaivolatabu mo ivalavala vakavuku kina.​—Vosa Vakaibalebale 13:20.

E veivakauqeti nona ivunau o Brother Theodore Jaracz e kena ulutaga “Tudei ni O Vakatovolei.” Ena nona dusia tiko na Vakatakila 3:​10, a taroga o Brother Jaracz: “Na cava na ‘gauna ni veivakatovolei’?” Na veivakatovolei oya e yaco “ena siga ni Turaga,” na gauna eda bula donuya tu oqo. (Vakatakila 1:​10) Na noda vakatovolei e vauci ena usutu bibi​—eda tokona beka na Matanitu ni Kalou tauyavu oti se na ivakarau ni veika ca i Setani? Ni bera ni cava na gauna ni veivakatovolei, eda na sotava na veika dredre. Eda na yalodina tiko beka ga vei Jiova kei na nona isoqosoqo? ‘Ena vinakati meda na vakaraitaka yadudua sara ga na yalodina vaka oya,’ e kaya o Brother Jaracz.

A qai tinia o Brother John E. Barr ena nona ulutaga “Dou Tamata Qaqa Vakayalo.” A kaya ena nona dusia tiko na Luke 13:​23-​25, ni dodonu meda gumatua sara meda “curu ki na matamata-ni-koro qiqo.” Era sega ni curu rawa kina e vuqa nira sega ni gumatua mera qaqa. Meda dua na lotu Vakarisito matua, ena dodonu meda vulica na bulataka na ivakavuvuli vakaivolatabu ena veibasoga kece ni noda bula. A uqeta o Brother Barr: “Au vakabauta oni vakadinata ni oqo na gauna meda (1) vakaliuci Jiova duadua ga; (2) da gumatua meda qaqa; da qai (3) gumatua na cakava na inaki i Jiova. Ena sala oqo ena rawa kina nida curu ena matamatanikoro qiqo e basika ina bula totoka e tawamudu.”

Ni sa vakarau cava na bose vakayabaki, e se vo e dua na taro me saumi: Na cava na tikinivolatabu vakayabaki ni yabaki vakacakacaka ni 2002? A saumi na taro oqori ena siga e tarava.

iKuri ni Soqoni

Dua na ka na levu ni nanamaki ni sa tekivu vakacagau na porokaramu ni ikuri ni soqoni ena mataka ni Sigatabu. E tekivu ena ivakamacala lekaleka ni lesoni e vulici ena macawa oya ena Vale ni Vakatawa, a qai tarava na kena vakamacalataki e so na veitikina bibi me baleta na bose vakayabaki. Ni oti oya, era a marau na rogoca na ivunau me baleta na tikinivolatabu vakayabaki ni 2002: “Dou lako mai vei au, . . . ka’u na vakacegui kemudou.” (Maciu 11:28) A yavutaki na ivunau oya ena ulutaga ni vuli e qai tabaki ena itabataba ni Vale ni Vakatawa, 15 Tiseba, 2001.

Ni oti oya, era a wasea na nodra rai o ira na so era mata ina Soqo ni Tikina lavotaki na “Qasenivuli ni Vosa ni Kalou” e Varanise kei Itali ena Okosita 2001.c A taleitaki sara ena porokaramu ni siga oya na iotioti ni nodrau ivunau na mata mai na Peceli e Brooklyn.

Na imatai ni ulutaga “Yaloqaqa ni Vakararavi Vei Jiova ena Gauna Lewalewai Dredre Oqo.” A vakamacalataka o koya e vunau na veitikina bibi e tarava: (1) Ena vinakati vei ira na tamata ni Kalou mera dau yaloqaqa ni vakararavi vei Jiova. E kune ena iVolatabu e vuqa na nodra ivakaraitaki na tamata yaloqaqa kei na tamata vakabauta nira sotava na veitusaqati. (Iperiu 11:1–​12:3) (2) E vakarautaka o Jiova na yavu me dei kina noda vakararavi vakatabakidua vua. E vakadeitaka vei keda na veika e cakava kei na nona Vosa ni dau kauaitaki keda na nona dauveiqaravi kei na nona na sega vakadua ni guilecavi keda. (Iperiu 6:​10) (3) E vinakati vakalevu ena gauna oqo na noda yaloqaqa kei na noda vakararavi vua. A tukuna vakailiu o Jisu nida na “cati.” (Maciu 24:9) Me rawa nida vosota, eda na vakararavi ina Vosa ni Kalou, nuitaka ni na tiko vei keda na yalona, kei na noda yaloqaqa nida vunautaka tiko ga na itukutuku vinaka. (4) Na ivakadinadina sa tu e vakaraitaka nida sotava tiko na veitusaqati ena gauna sara ga oqo. E tarai ira vakabibi kece na vakarorogo ni vakasavuirogorogotaka o koya e vunau na veika era vosota voli na tacida mai Armenia, Georgia, Kazakhstan, Rusia, Turkmenistan kei Varanise. Io, oqo na gauna meda vakaraitaka kina na noda yaloqaqa kei na noda vakararavi vei Jiova!

A vakamacala o koya e vunau duadua e muri ena ulutaga “Toso Vata Tiko kei na iSoqosoqo i Jiova.” E tasereki kina e so na tikina veiganiti. (1) E dau kauaitaki vakalevu na nodra toso i liu na tamata i Jiova. Ra dau kauaitaka vakalevu na lewenivanua na noda cakacaka vakavunau kei na noda soqo cokovata. (2) E tauyavutaka o Jiova e dua na isoqosoqo e duavata. Ena 29 S.K., a lumuti o Jisu ena yalo tabu ena inaki me soqoni ira vata mai na “ka kecega”​—o ira era vakanuinui ina bula i lomalagi se vuravura​—mera vuvale duavata ni Kalou. (Efeso 1:​8-​10) (3) Na soqo cokovata e ivakaraitaki uasivi duadua nida duavata ena vuravura taucoko. E laurai votu oqori ena soqo ni tikina lavotaki a vakayacori e Varanise kei Itali ena Okosita sa oti. (4) E dua na inakinaki veivakauqeti a ciqomi e Varanise kei Itali. A wasea o koya e vunau e so na tikina mai na inakinaki veivakauqeti oya. Na inakinaki taucoko oya sa tabaki koto oqo.

Ni sa cava na iotioti ni vosa, a wilika na mata e vunau tiko e dua na itukutuku mai na iLawalawa Dauvakatulewa a tara sara ga na lomadra na vakarorogo. Vakatikina, e tukuni kina: “Oqo na gauna meda yadra qai vakatawa tiko, da yalomatuataka na veika e yaco tiko e vuravura. . . . E vinakati me vakadewataki yani na nodratou kauai vakayalololoma na iLawalawa Dauvakatulewa vei kemuni kei ira kece na tamata ni Kalou. Me vakalougatataki kemuni mada ga ena nomuni cakava tiko na nona inaki ena yalomuni taucoko.” Era vakadeitaka na tamata i Jiova ena veivanua mera yadra tiko ena gauna lewalewai dredre oqo ra qai toso tiko ga i liu ena yaloqaqa vata kei na isoqosoqo duavata i Jiova.

[iVakamacala e ra]

[Kato/iYaloyalo ena tabana e 29-31]

iNakinaki

Ena Okosita 2001, a vakayacori na Soqo ni Tikina lavotaki na “Qasenivuli ni Vosa ni Kalou” e Varanise kei Itali. A wiliki ena soqo ni tikina oya e dua na inakinaki veivakauqeti. E tabaki tiko oqo na inakinaki oya.

“O KEDA kece na iVakadinadina i Jiova eda soqoni tiko oqo ena Soqo ni Tikina na ‘Qasenivuli ni Vosa ni Kalou’ eda vakavulici ena ivakavuvuli e yaga dina. E vakamatatataki na ivurevure ni ivakavuvuli oqo. E sega ni ivakavuvuli vakatamata. Ia e lako mai vua e vakatoka na parofita makawa o Aisea me noda ‘Dauniveivakavulici Levu.’ (Aisea 30:​20, NW) Vakasamataka na veivakaroti i Jiova e koto ena Aisea 48:17: ‘Koi au ko Jiova na nomu Kalou, ka’u sa vakavulici iko mo vinaka kina, ka’u sa tuberi iko e na sala mo lakova.’ Ena cakava vakacava? Na sala levu e vakayagataka oya na iVolatabu, na ivola e vakadewataki qai veisoliyaki vakalevu duadua e vuravura, qai tukuni sara tu ga kina vakamatata ni: ‘Sai koya na Kalou sa vakavuna nai Vola Tabu kece ga, a sa yaga oqo.’​—2 Timoci 3:​16.

“Edaidai, era gadreva vakalevu na kawatamata na ivakavuvuli yaga vaka oqo. Na cava na vuna? Ni laurai na veiveisau, kei na vereverea ni ituvaki ni vuravura oqo, na cava era dikeva rawa na tamata yalomatua? E vaka oqo: Era vuli na le vica vata na milioni ena veitaba ni vuli torocake e vuravura, ia e rarawataki nira lekata ga na ka e yaga dina ra qai sega ni vakaduiduitaka rawa na ka dina mai na ka e lasu. (Aisea 5:​20, 21) E levu era lecaika ena iVolatabu. Dina ga ni bini kasauru tu na itukutuku e kune ena kompiuta ena ivakatagedegede ni bula sa rawata na tamata, e sega ga ni sauma rawa na veitaro bibi me vaka, Na cava na inaki ni bula? Eda na kila vakacava na veika sa vakayacori tiko ena noda gauna? E tiko beka na inuinui dei me baleta na noda gauna nimataka? Ena yaco dina beka na tiko vakacegu kei na veisaututaki? Kuria, era tuvani tu ena vata ni laibri e vica vata na milioni na ivola e vakamacalataka na nodra sasaga na kawatamata ena veitaba ni bula kece. Ia, era se baci cakava na cala vata ga era a cakava ena gauna sa oti. Sa qai rewailagi ga na basulawa. E veitakavi tale na mate e nanumi ni sa kawaboko, e so tale, vaka na AIDS, e sa qai tete totolo ga. Sega ni taqei rawa na iwiliwili ni vuvale kavoro. E benuci na vuravura. E vakaleqa na bula vakacegu kei na tiko nuidei na nodra cakacaka na batikadi kei na vakayagataki ni iyaragi rerevaki ni veivakamatei. Sa ra qai veitaqataqai ga na leqa e sega ni wali rawa. Na cava e dodonu meda cakava mera vukei kina na wekada ena gauna lewalewai dredre oqo? E tiko beka e dua na ivakavuvuli e vakamacalataka na vu ni leqa ni kawatamata qai sega wale ga ni dusia na sala me rawati kina na bula vinaka, ia e solia tale ga e dua na inuinui dei me baleta na bula sa bera mai?

“E noda ilesilesi vakaivolatabu meda ‘lako yani ka qisi ira mera tisaipeli na lewe ni veivanua kece ga, vakavulici ira mera muria na veika kece ga sa vakarota o Karisito.’ (Maciu 28:​19, 20, VV) A solia na ilesilesi oqori o Jisu Karisito ni vakaturi oti mai na mate, ena gauna sa lewa kece tu kina na lomalagi kei vuravura. E uasivita oqori na cakacaka kece e dulaka tu na tamata. Ena rai vakalou, e dodonu me vakaliuci na noda ilesilesi, ni vauci kina na nodra gagadre vakayalo na vinakata tu na ivalavala dodonu. E dodonu meda taura vakabibi na noda ilesilesi baleta ni yavutaki sara ga vakaivolatabu.

“Ena gadrevi meda vakaliuca tiko ga na cakacaka oqo ena noda bula. Ena vakayacori na cakacaka oqo ena nona veivuke kei na veivakalougatataki na Kalou, dina ga nida na sotava kina e vuqa na ka e veivakacaraki, veivakataotaki, kei na nodra veivakacacani na isoqosoqo lotu se vakapolitiki, e nakiti me tarova na toso ni porokaramu ni veivakavulici e vuravura taucoko. Eda nuidei da qai vakabauta ni cakacaka oqo ena tubu tiko ga me yacova na gauna ena qai vakacavari kina vakavinaka. Eda vakadeitaka vakacava oya? Ni yalataka tu na turaga o Jisu Karisito ni na tokoni keda tiko ena noda cakacaka vakaitalatala soli vakalou me yacova na icavacava ni ivakarau ni veika oqo.

“Sa kala totolo sara tiko na nodra matanisiga na kawatamata era sotava tu na rarawa. E dodonu meda cakava vakavinaka na noda ilesilesi ni bera na icavacava ni ituvaki oqo. O koya gona, eda sa nakita dei na iVakadinadina i Jiova na tikina oqo:

“Kena imatai: Nida italatala yalayala oti, eda vakadeitaka nida na vakaliuca ena noda bula na veika e vauca na Matanitu ni Kalou kei na noda tubu tiko ga vakayalo. Ena tikina oqo, ena duavata na noda masu kei na Same 143:10: ‘Ni vakavulici au me’u cakava na nomuni lewa; ni sai kemuni na noqu Kalou.’ Ena gadrevi gona meda gonevuli gugumatua, saga meda dau wilivolatabu e veisiga, dau vuli vakataki keda qai dau vakekeli. Mera raica na tamata kece na noda toso, eda na solia na noda vinaka kece nida vakavakarau me qai yaga tale ga vei keda na vuli vakalou e dau caka ena veisoqoni vakaivavakoso, soqo ni tabacakacaka, soqo ni tikina, kei soqo cokovata ni veimatanitu.​—1 Timoci 4:​15; Iperiu 10:​23-​25.

“Kena ikarua: Ke da vinakata me vakavulici keda na Kalou, eda na kana vakatabakidua ga ena nona teveli da qai muria na ivakaro ni iVolatabu me baleta na nodra ivakavuvuli veivakacalai na tevoro. (1 Korinica 10:21; 1 Timoci 4:1) Eda na qarauna sara meda kua ni coko ena so na ituvaki dau veivakacaraki, wili kina na ivakavuvuli ni lotu lasu, ivakamacala tawayaga, ivalavala vakatani ni veiyacovi, iyaloyalo vakasisila, ka ni veivakamarautaki torosobu, kei na ka kece ga e sega ni ‘okati me ivakavuvuli vinaka.’ (Roma 1:​26, 27; 1 Korinica 3:​20; 1 Timoci 6:3; 2 Timoci 1:​13) Noda dokai ira na ‘isolisoli tamata,’ o ira era rawata na ivakatagedegede mera veivakavulici, eda na doka dina na nodra sasaga da qai tokoni ira mai vu ni yaloda meda tabea tiko ga na ivakatagedegede ni itovo savasava e virikotori ena Vosa ni Kalou.​—Efeso 4:​7, 8, 11, 12; 1 Cesalonaika 5:​12, 13; Taito 1:9.

“Kena ikatolu: Nida itubutubu lotu Vakarisito, eda na saga mai vu ni lomada taucoko meda vakavulici ira na luveda sega wale ga ena vosa ia ena noda ivakaraitaki sara ga. Na noda itavi taumada meda vukei ira ena gauna era se gone kina mera ‘kila na iVolatabu me vakavukui ira mera bula.’ (2 Timoci 3:​15) Meda nanuma dei tiko nida veisusu ena ivakarau ni vakasama i Jiova kei na nona veivakadodonutaki, eda sa vakarautaki ira tiko ina sala vinaka duadua mera vakila kina na vosa ni yalayala ni Kalou oya ‘mera na vinaka kina, ka bula balavu kina ena dela i vuravura.’​—Efeso 6:​1-4, NW.

“Kena ikava: Nida lomaocaoca se da sotava e so na leqa drakidrakita, taumada, eda na ‘kerea vua na Kalou na ka kece ga eda vinakata,’ nida vakadeitaka ‘ni na maroroi keda na vakacegu ni Kalou, na vakacegu e uasivita na ka kece ga e kila na tamata.’ (Filipai 4:​6, 7, VV) Eda na kune vakacegu kina nida vakarurugi ena ivua i Karisito. Nida kila ni kauaitaki keda na Kalou, eda na sega ni lomalomarua tale ni vakataqara vua na noda lomaocaoca.​—Maciu 11:​28-​30; 1 Pita 5:​6, 7.

“Kena ikalima: Me ivakaraitaki ni noda vakavinavinakataka na itavi dokai e lesi keda kina o Jiova meda qasenivuli ni nona Vosa, eda na saga meda vakavinakataka na noda ‘wasea vakadodonu na ivakavuvuli dina’ da qai ‘vakayacora sara na ka eda lesi kina meda italatala.’ (2 Timoci 2:​15; 4:5) Nida kila vinaka na veika e vauci kina, eda na saga mai na vu ni lomada taucoko meda qarai ira na tamata lomadina da qai lesuvi ira na tataleitaki. Kuria, eda na maqosataka na noda veivakavulici nida gumatua na vakavulici ira e so tale ena iVolatabu. E salavata sara ga oqori kei na inaki ni Kalou mera ‘bula na tamata kece ga, ka mai kila sara nai vakavuvuli dina.’​—1 Timoci 2:​3, 4.

“Kena ikaono: Ena veisenitiuri sa sivi bau kina na kena eda sa vavaca tu oqo, era sotava na iVakadinadina i Jiova ena levu na vanua e vuqa na mataqali veivakatovolei kei na veivakacacani. Ia e vakadinadinataki ni dau tokoni keda o Jiova. (Roma 8:​31) E vakadeitaka vei keda na nona Vosa tawacala ni ‘sega na iyaragi e caka me keda’ ena veivakaleqai, vakaberaberataka, se tarova na noda vunautaka na Matanitu ni Kalou, ena vakayacori ga na cakacaka ni veivakavulici. (Aisea 54:17) Se gauna vinaka se gauna ca, eda na tukuna tiko ga na ka dina. Noda inakinaki meda gumatua na vakayacora na noda ilesilesi ni vunau kei na veivakavulici. (2 Timoci 4:​1, 2) Eda lalawataka meda vakaitavi ena kena levu eda rawata ena noda wasea vei ira na tamata ena veivanua kece ga na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou. Ena rawa tiko ga mera vulica na isolisoli ni kena rawati na bula tawamudu ena vuravura vou ni yalododonu. Nida duavata na ilawalawa levu ni qasenivuli ni Vosa ni Kalou, e noda inakinaki meda muria tiko ga na ivakaraitaki i Jisu Karisito, na Qasenivuli Levu, da qai vakaraitaka na nona itovo vakalou. Eda cakava kece oqo ena veidokai kei na vakarokoroko vua na noda Dauniveivakavulici Levu kei na noda iVurevure ni bula, o Jiova na Kalou.

“O keda kece na tiko ena soqo ni tikina eda tokona na inakinaki oqo, yalovinaka meda kaya IO!”

E vadugu na domodra na le 160,000 era soqo tiko ena tolu na soqo ni tikina e Varanise kei ira na le 289,000 ena ciwa na vanua e Itali, nira sa kaya “IO” ena vuqa na mataqali vosa era vosataka na mata era tiko ena soqo oya.