Vakaevei, O na Yalodina Tiko Beka Ga?
E VICA beka na siparo era mate enanoa? E sega ni macala. Levu tale ga era sega ni via vaqaqa—na cava mera kauai kina nira se bula tu e levu na manumanu? Ia, o Jiova e kila, e kauai tale ga. Ni vosa tiko o Jisu me baleta na manumanu oqo, e kaya vei iratou nona tisaipeli: ‘Ena sega ga ni lutu ina qele e dua vei ira me sega ni kila na Tamamudou.’ E kaya tale: “Dou kakua ni rere; ni dou sa talei cake sara mai vei ira na siparo e vuqa.”—Maciu 10:29, 31, VV.
Ni toso na gauna sa ra qai kila na tisaipeli ni dau taleitaki ira vakalevu o Jiova. E dua vei ira, na yapositolo o Joni, e vola: “Sa vakaraitaki vei keda na loloma ni Kalou e na nona a tala mai ki vuravura na Luvena e dua bauga ka a vakatubura me rawa ni da bula e na vukuna.” (1 Joni 4:9, VV) E sega wale ga ni vakarautaka na ivoli o Jiova, e yalataka tale ga vei keda kece nona tamata: “Au na sega sara ni biuti iko, se vakalaivi iko.”—Iperiu 13:5.
E macala gona ni na dei tu ga na loloma i Jiova vei keda. Ia, vakacava o keda? E titobu beka qai dei na noda lomani koya, nida na sega sara ni biuti koya kina?
Sasaga i Setani Meda Soro Koso Kina
Ni dusimaka vei Setani o Jiova na yalodina i Jope sa qai sauma o Setani: “Sa sega li ni yaga vei Jope na nona rerevaka na Kalou?” (Jope 1:9) E vaka ni kaya tiko o Setani nira yalodina ga na tamata vua na Kalou ke ra raica ni yaga vei ira, ke levu na ka era rawata kina. Ke dina oqo e kena ibalebale ni sega ni vu dina mai lomadra nodra veiqaravi, ena rawarawa gona kina mera vagolei tani.
Na imatai ni gauna a cavuti Jope kina o Setani, e nona ile ni vakaiyalayala ga nona yalodina vua na Kalou. Ke sa kau laivi na veika e dau vakamareqeta o Jope ena tini ga e kea nona yalodina. (Jope 1:10, 11) Ia ni raica o Setani ni sega ni yaco na nona ile, e mani kaya: “Nona ka kecega ena solia na tamata me bula kina.” (Jope 2:4) Rawa nida kaya ni dina na vosa oqo i Setani nida raica na nodra bula e so, ia a sega ni vaka kina vei Jope. E vakadinadinataki ena kena ivolatukutuku ni a yalodina tiko ga o koya vua na Kalou. (Jope 27:5; 42:10-17) Vakacava o iko? Ke vakatovolei iko o Setani, o na soro koso beka se o na yalodina tiko ga vei Jiova? Liaci iko mada nida dikeva e so na ivakavuvuli bibi e dau tara na noda bula na lotu Vakarisito.
E vakabauta na yapositolo o Paula ni rawa ni yalodina tiko ga e dua na lotu Vakarisito ena ituvaki cava ga e sotavi. E vola: “Ni’u sa kila vakaidina, ni na sega ni rawata na mate, se na bula, . . . se na veika sa yaco edaidai, se na veika ena yaco emuri, . . . se dua tani na ka, me tawasei keda mai na loloma ni Kalou, sa yaco e na vuku i Karisito Jisu na noda Turaga.” (Roma 8:38, 39) Ena vaka sara ga oya na noda nuidei ke da lomani Jiova dina mai vu ni lomada. Na vuna, baleta ni loloma titobu e ivau kaukaua vinaka sara, e sega mada ga ni tagutuva rawa na ivau oqori o mate.
Ke qaqaco vinaka vaka oya noda veiwekani kei na Kalou, eda na sega vakadua ni lomatarotarotaka se da na qaravi koya tiko ga ena vica tale na yabaki se sega. Ke da lomalomarua ena vaka eda kaya tiko ni noda yalodina tiko ga vei Jiova e vakatautaki mai na veika eda na sotava. Ia e sega ni vaka kina, ni yalodina e vakatau ga ena “tamata eloma.” (2 Korinica 4:16-18) Kevaka gona eda lomani Jiova dina mai vu ni lomada eda na sega vakadua ni soro koso.—Maciu 22:37; 1 Korinica 13:8.
Ia, meda nanuma tiko ni na sega ni cegu o Setani ena nona vaqara na sala meda soro koso kina. E dau veibacani ena nona vakayagataka na gagadre ca ni yago kei na idre ni veimurimuri. E dau vakayagataka tale ga na veika rarawa e bikai keda ena so na gauna me vakadatuvutaki keda, da qai vakanadakuya na sokalou dina. E dau tutaka sara na sasaga oqo i Setani na vuravura tawavakalou, e rairai vakarawarawataka tale ga na nona sasaga na noda malumalumu na tamata ivalavala ca. (Roma 7:19, 20; 1 Joni 2:16) Ia, e sega ni kena ibalebale oqo ni sega na noda iyaragi meda valuti koya kina. E tiko e dua na iyaragi e yaga sara vei keda, oya na noda sega ni lecava na nona ivadi ca.—2 Korinica 2:11, VV.
E vakamacalataka na ivadi ca oqo o Paula ena nona ivola vei ira mai Efeso, e kaya ni oqori na ilawaki ni Tevoro. (Efeso 6:11) E nona mesamesa o Setani na ilawaki qaseqase, e dau vakayagataka me coriti keda, meda soro koso kina. Ia eda kalougata nida sega ni lecava na ilawaki ca oqo ni Tevoro baleta nira se volai makawa tu mai ena Vosa ni Kalou. Na iwalewale ni veivakatovolei e taurivaka ena gauna i Jisu kei na gauna i Jope, eda na kila rawa kina na ivadi ena rairai vakayagataka me coriti keda na lotu Vakarisito meda kua ni yalodina tiko ga vua na Kalou.
Yalodina Tiko ga o Jisu
Ni se qai tekivu na cakacaka vakaitalatala i Jisu, e laurai votu kina na viavialevu i Setani ena nona tukuna vua na Luve ni Kalou me vukica na vatu me ibuli madrai. Dua na ilawaki qaseqase sara oya baleta ni a se sega ni kana tu o Jisu ena loma ni 40 na siga. Sega ni vakabekataki ni a waloloi dina. (Luke 4:2, 3) E vaka ni kaya tiko o Setani, ‘Kua tale ni wawa, o sa vesu koli sara tu ga oqo, mo kana ga.’ Ia nona vakatutu e veicalati sara kei na loma i Jiova. Noda gauna tale ga oqo, eda dau rogoca na ka vata ga oya nira dau kaya na tamata, ‘Ke o via cakava e dua na ka, cakava ga, kua tale ni wawa.’ Se ra kaya, ‘Muria ga na ka e tukuna na lomamu, veitalia na leqa ena qai yaco e muri.’
Ke a vaka oya na rai i Jisu qai kana o koya, me sega ni via kauaitaka na leqa ena qai yaco e muri, ke a sikalutu sara ga ni a yaco na loma i Setani. Ia, a dei tu ga na rai vakayalo i Jisu, e qai kaya kina ena yalodei: “Sa volai tu, ‘E na sega ni bula na tamata e na madrai duadua ga.’”—Luke 4:4, VV; Maciu 4:4.
Raica o Setani ni sa dreve nona sasaga oya, mani tovolea e dua tale. A cavuqaqataka o Jisu e dua na tikinivolatabu, a tukuna tale ga e dua o Setani. Ia e moica vaqaseqase o koya na kena ibalebale qai kaya vei Jisu ni dua na agilosi ena ‘tabei koya cake e ligana’ ke rika sobu o Jisu mai na delanibai ni valenisoro. Ia e kila o Jisu ni veitaqomaki i Tamana e sega ni ka me vakawaletaki. E kaya kina vei Setani: “Mo kakua ni vakatovolei Jiova na nomu Kalou.”—Maciu 4:5-7; Luke 4:9-12.
Na iotioti ni sasaga i Setani a sega soti ni vaqaseqase sara. E vosa ga vakadodonu vei Jisu qai kaya ni veimatanitu kece ga e vuravura kei na kedra lagilagi e rawa ni nona, kevaka e cuva sobu qai vakarokoroko vua. Eda raica e ke ni voleka ni veika kece e taukena o Setani e via solia me temaki Jisu kina. Ia dravusakulukulu me cuva sobu o Jisu qai vakarokoroko vua na meca levu i Tamana! E kaya ga: “Mo vakarokoroko vei Jiova na nomu Kalou, ia mo qaravi koya duaduaga.”—Maciu 4:8-11; Luke 4:5-8.
Ni dreve na sasaga tolutolu oqo, sa qai biuti Jisu o Setani “me yacova e dua tale na kena gauna vinaka.” (Luke 4:13, VV) E macala e ke ni se loma i Setani tiko ga me temaki Jisu, e waraka ga na gauna veiganiti. Oti tale e rua veimama na yabaki sa “kena gauna vinaka,” oya na gauna e vakasalataki ira kina na tisaipeli o Jisu me baleta nona mate. E kaya na yapositolo o Pita: “Me kakua sara, Turaga. E na sega sara ni yacovi kemuni na ka oqo.”—Maciu 16:21, 22, VV.
Ena vecei Jisu beka na vosa oqo e cavuta e dua na nona tisaipeli? E cavuta o Pita ena inaki vinaka, ia e kila sara ga o Jisu ni vosa oya e veicalati dina kei na loma i Jiova, e salavata ga kei na loma i Setani. Mani kaya kina ena yalodei: “Lako tani ki dakuqu, Setani! Ko sa ka ni veivakatarabetaki vei au, ni sa vakatamata ga na nomu vakasama ka sega ni vaka na vakasama ni Kalou.”—Maciu 16:23, VV.
Na vuna a sega vakadua ni rawai Jisu kina o Setani baleta ni rui titobu nona lomani Jiova. Na vere cava ga a bukia na Tevoro a sega ni bau datuvu kina o Jisu, a yalodina tiko ga vua na Tamana vakalomalagi. Vakacava o keda? Eda na yalodei tale tiko beka ga nida sotava na ituvaki e vakatovolei kina noda yalodina? Me matata vinaka vei keda na veivakatovolei eda na rairai sotava, meda raica mada oqo na ivakaraitaki i Jope.
iVakaraitaki Totoka ni Yalodina ena iTuvaki Dredre Sara
E dau sega ni namaki noda sotava e dua na ituvaki dredre sara. A vaka kina na leqa e sotava o Jope. A turaga vakawati o koya, le tini na luvena, a toso vinaka tiko nona bula ni dau vakaliuca na veika vakayalo. (Jope 1:5) E sega ni bau tadra ni sa veiletitaki tiko mai lomalagi nona yalodina vua na Kalou. E sega tale ga ni kila o Jope ni sa nakita o Setani me vakatubuleqa ena nona bula me soro koso kina ena nona qaravi Jiova.
Vakasauri ga, sa yali kece na nona iyau. (Jope 1:14-17) Ia a dei tiko ga na yalodina i Jope baleta ni a sega ni bau vakararavi ina nona iyau. Ni nanuma lesu na gauna e se vutuniyau kina, e kaya: “Kevaka ka’u a vakararavi ki na koula, . . . kevaka ka’u a reki ni’u sa vutuniyau sara, . . . oqo talega nai valavala ca: ni’u a qai cakitaki koya na Kalou maicake.”—Jope 31:24, 25, 28.
Nikua tale ga e rawa ni tarai keda vakasauri na leqa vakailavo, qai yali kece kina noda iyau. Oqo na ka e yaco vua e dua na iVakadinadina i Jiova e vakabisinisi. Sa voleka sara ni beqaravu vakadua ni lawakitaki koya e dua. Ni tukuna na dredre e sotava kina, e kaya na daunibisinisi: “Ke a sega na noqu veiwekani vinaka kei na Kalou ke a tauvi au beka na mateniuto, baleta ni sa rui levu na noqu lomaocaoca. Ia dua na ka e lauti au sara ga ena gauna oya—na levu ni noqu matamatailavo, e lai ikarua kina ni ka ena noqu bula na veika vakayalo.” Nikua sa lailai sara nona bisinisi na iVakadinadina oqo, e dau vakaitavi vakalevu ena cakacaka vakapainia veivuke, e dau vakayagataka kina e 50 vakacaca na aua ena dua na vula ena cakacaka vakaitalatala. Ia, e tiko tale e so na leqa era ca sara ni vakatauvatani kei na leqa vakailavo.
Ni se qai rogoca ga o Jope ni sa yali nona iyau sa lako tale mai e dua me vakasavuya na itukutuku ni nodratou sa leqa na luvena e tini. Ena levu ni nona yalodina e rawa ni kaya tiko ga kina o Jope: “Me vakavinavinakataki ga na yaca i Jiova.” (Jope 1:18-21) Vakacava o keda? Eda na yalodina tiko beka ga vua na Kalou ke ra mate vakasauri e so na wekada voleka? E sotava sara ga na ituvaki oqo o Francisco, e dua na ivakatawa ena ivavakoso vakarisito mai Sipeni, ni rau mate vakaloloma na luvena ruarua ni coqa na basi rau vodo tiko kina. E lomavakacegu o Francisco ena nona toro voleka vei Jiova kei na nona vakaitavi vakalevu ena cakacaka vakavunau.
Vei Jope, a sega ni yala ga na leqa vakaloloma e sotava ena nodratou mate na luvena. Mani vakavuna tale o Setani me tauvi koya e dua na mate ca mosimosi. Sega ni bera nona mai tauca tale e so na vosa rogo ca na wati i Jope. E tukuna vei watina: “Mo vosavakacacataka na Kalou, ka mo mate ga.” A sega ni vakarorogo vua o Jope, mani ‘sega ni cala kina o Jope ena gusuna.’ (Jope 2:9, 10) Macala gona e ke ni a sega ni vakatau na yalodina i Jope ena nodratou veitokoni na lewe ni nona vuvale, a vakatau ga ena nona veiwekani voleka kei Jiova.
O Flora, e dua na marama lotu Vakarisito, e kila vinaka na ituvaki a sotava o Jope kei na rarawa a rairai vakila, baleta ni rauta ni tini na yabaki sa oti rau a vakanadakuya na ivakarau ni bula vakarisito o watina kei na dua na luvena tagane. E kaya o Flora: “E ca sara nira sega tale ni tokoni keda ena noda qaravi Jiova na lewe ni noda vuvale. Ia au kila ni sega ni dua tale na vanua au na kunea kina na marau, na isoqosoqo duadua ga i Jiova. Au dei tiko ga kina ena noqu qaravi koya, au saga tale tiko ga meu qarava vakavinaka na noqu itavi e vale vei rau na veitamani. Au dau masu vei Jiova, au vakila sara kina nona veivakaukauataki. E dau veitusaqati tu ga o watiqu, ia au rawa ni kaya niu yalewa mamarau ena gauna oqo baleta niu vakararavi vakatabakidua vei Jiova.”
Sa baci dua tale na ilawaki i Setani me soro koso kina o Jope—na tolu na nona itokani. (Jope 2:11-13) Sega ni vakabekataki ni a mosi dina vua ni ratou tekivu veivakalewai. Ke a vakabauta na nodratou ile ke a sega tale ni nuitaki Jiova. Ni rui veivakayalolailaitaki na nodratou ivakasala, rawa ni a lai tini soro koso kina o Jope, na ka sara ga a vinakata o Setani.
Ia na kena veibasai ga e yaco, ni a kaya o Jope: “Au na sega ni biuta tani vei au na noqu yalododonu [se, “yalodina,” NW].” (Jope 27:5) E sega ni kaya, ‘Au na sega ni vakalaivi kemudou mo dou kauta tani vei au na noqu yalodina!’ E kila vinaka o Jope ni nona yalodina, e sega ni vakatau vei iratou se duatani tale na tamata, vei koya duadua ga kei na nona lomani Jiova.
Se Vakayagataki Tiko ga na iLawaki Makawa
Nodra vosa ni vakalelewa na noda itokani kei na nodra ivakasala veicalati na tacida vakayalo e dua na ivadi qaseqase e se vakayagataka tiko o Setani me rawai keda kina. Rawarawa cake nida vakayalolailaitaki ena veika e yaco ena loma ni ivavakoso sega soti ena veika dredre eda sotava mai taudaku. E kaya e dua na qase ni ivavakoso vakarisito a sotia tu e liu, ni rarawa kei na mosi e vakila ena gauna ni ivalu e lailai sara ni vakatauvatani kei na mosi ni yalona nira tawaveinanumi ena ka era cakava kei na ka era tukuna e so na tacina vakayalo. “A bau dredre dina meu vosota,” e kaya o koya.
Dua tale na ka e dau yaco, noda dau galuvi ira e so ena ivavakoso se da tekivu vakalutu soqoni sara ga, ni rui votivoti vei keda na nodra vosa se ivalavala. De dua eda nanuma ni sa sega ni dua tale na ka e bibi, meda walia mada ga na noda rarawa. Ia, sa na ka dina ni rarawa ke da vakalaiva na nodra vosa se ivalavala e so me vakacacana na noda veiwekani kei Jiova, na ka e dodonu me bibi duadua vei keda. Meda kua gona ni coriti ena ilawaki makawa oqo i Setani.
Sa macala tu ga nida dau raica cake na ivavakoso vakarisito kei ira era lewena. Ia era tamata ivalavala ca kece na tacida, meda kua gona ni namaka vakasivia vei ira na ka. Kena veibasai o Jiova—e dau veinanumi o koya baleta ni sega ni bau lecava nida tamata ivalavala ca. Kevaka eda vakatotomuri koya eda na sega ni cudruvaka na nodra malumalumu na tacida, eda na vosoti ira ga. (Efeso 4:2, 32) E vaka oqo na ivakasala ni yapositolo o Paula: “Ni dou sa cudru, kakua ni dou cala kina; me kakua ni dromu na mata-ni-siga ni dou sa cudru tiko: kakua talega ni vakarawarawataki kemudou vua na tevoro.”—Efeso 4:26, 27.
E vakamatatataka na iVolatabu ni sega ni dau vakayagataka o Setani e dua ga na ivadi ena nona sasaga me coriti keda na lotu Vakarisito. E levu na kena veimataqali, e so e vakayagataki kina na baca e kamikamica vei keda na tamata ivalavala ca, e so tale era dau vakatuburarawa vei keda. Ia eda raica ni sa vakarautaki keda vinaka na veika eda sa vulica oti mai meda rawa ni vorata na veitemaki cava ga. O koya gona, ni vu dina mai lomada noda lomani Jiova, meda yalodei nida na yalodina tiko ga vua, me marau kina na lomana, me lasu tale ga kina na ile i Setani. (Vosa Vakaibalebale 27:11; Joni 8:44) Nanuma tiko ni bibi sara me kua ni soro koso na lotu Vakarisito dina, veitalia ga na ituvaki dredre e sotavi.