Lotu Vakarisito Tawaveitovaki ena iOtioti ni Veisiga

“Era sa sega ni vakavuravura, me vaka ka’u sa sega ni vakavuravura.”​—JONI 17:16.

1, 2. Na cava a kaya o Jisu me baleta na nodra veiwekani kei vuravura na nona imuri, ia na taro cava soti e basika kina?

NI RATOU rogo tu na nona tisaipeli, a cavuta o Jisu e dua na masu balavu ena iotioti ni bogi ni nona bula vakatamata uasivi. Ena qaqanimasu oya, e cavuta kina e dua na ka e vauca kece na lotu Vakarisito dina. Ni tukuni ira tiko na nona imuri, e kaya: “Au sa solia vei ira na nomuni vosa; a sa cati ira ko vuravura, ni ra sa sega ni vakavuravura, me vaka ka’u sa sega ni vakavuravura. Au sa sega ni masu mo ni kauti ira tani e vuravura, mo ni maroroi ira ga mai na vu-ni-ca. Era sa sega ni vakavuravura, me vaka ka’u sa sega ni vakavuravura.”​—Joni 17:​14-​16.

² Vakarua nona cavuta o Jisu nira sega ni vakavuravura na nona imuri. Na ka oya ena cati ira kina na lotu Vakarisito o vuravura. Sega ni kena ibalebale mera yalodatuvu; ena vakatawai ira o Jiova. (Vosa Vakaibalebale 18:10; Maciu 24:​9, 13) Ena vuku ni vosa oqo i Jisu, eda na taroga beka: ‘Na cava era sega ni vakavuravura kina na lotu Vakarisito dina? Na cava na kena ibalebale ni tukuni nira sega ni vakavuravura? Mera na raici vuravura vakacava na lotu Vakarisito me vaka ni cati ira o vuravura, vakabibi na kena veimatanitu?’ E rui bibi na kena isau vakaivolatabu nira vauci keda kece.

“Eda Kila ni Da sa Nona na Kalou”

3. (a) Na cava eda sega ni vakavuravura kina? (b) Eda kila vakacava ni “sa tu na vuravura taucoko e na kaukauwa ni Vunica”?

³ E dua na vuna eda sega ni vakavuravura kina nida veiwekani kei Jiova. A vola na yapositolo o Joni: “Eda kila ni da sa nona na Kalou, veitalia ga ni sa tu na vuravura taucoko e na kaukauwa ni Vunica.” (1 Joni 5:​19, VV) Sega tale ni vakatitiqataki edaidai na dina ni vosa i Joni. Na levu ni ivalu, basulawa, veivakalolomataki, lawaki, kei na itovo tawakilikili e dusia tu ni oqo na cakacaka ga i Setani, sega ni Kalou. (Joni 12:31; 2 Korinica 4:4; Efeso 6:​12) Ni sa yaco e dua me iVakadinadina i Jiova, sa na biuta vakadua qai sega tale ga ni vakadonuya na itovo ca vaka oya, ia oqori sara ga e sa vu ni nona sega ni vakavuravura.​—Roma 12:2; 13:​12-14; 1 Korinica 6:​9-​11; 1 Joni 3:​10-​12.

4. Ena sala cava soti eda vakaraitaka kina nida sa nei Jiova?

⁴ Na kena veibasai a kaya o Joni me baleti ira na lotu Vakarisito nira ‘kila nira sa nona na Kalou.’ Era sa nei Jiova o ira kece era yalataki ira vua. A kaya na yapositolo o Paula: “Kevaka eda sa bula, eda sa bula e na vuku ni Turaga; se da mate, eda sa mate e na vuku ni Turaga: o koya oqo eda sa nona kina na Turaga, se da bula se da mate.” (Roma 14:8; Same 116:15) Nida sa nei Jiova, eda sokaloutaki koya vakatabakidua. (Lako Yani 20:​4-6) O koya gona, na lotu Vakarisito dina ena sega ni vakaliuca ena nona bula na veika ni vuravura oqo. Dina ni doka na ivakatakarakara se kuila ni nona matanitu, ena sega ga ni sokaloutaka e yalona se mai na ka e cakava. Qai yawa sara vua me vaqoroqoroi ira na dauqito rogo se so era rogo ena so tale na ka edaidai. Ena doka na nodra dodonu e so tale mera cakava na ka ga e lomadra, ia e sokaloutaka duadua ga na Dauveibuli o koya. (Maciu 4:​10; Vakatakila 19:10) Na ka tale ga oqo e wasei koya tani mai vuravura.

“Sa Sega ni Vakavuravura na Noqu Matanitu”

5, 6. E tawasei keda vakacava mai vuravura na noda vakamalumalumutaki keda ena lewa ni Matanitu ni Kalou?

⁵ O ira na lotu Vakarisito era imuri i Karisito Jisu ra qai vakamalumalumutaki ira ena lewa ni Matanitu ni Kalou. Oqori na vuna era sega ni vakavuravura kina. Ni sa lai lewai tu o Jisu ena mata i Ponitio Pailato, e kaya: “Sa sega ni vakavuravura na noqu matanitu: kevaka sa vakavuravura na noqu matanitu, era na qai vala na noqu tamata, me’u kakua ni soli yani vei ira na kai Jutia: ia oqo, sa sega ni vu e ke na noqu matanitu.” (Joni 18:36) Na Matanitu ni Kalou ena vakacerecerea na yaca i Jiova, vakadinadinataka na dodonu ni nona veiliutaki, qai vakataudeitaka na lomana e vuravura. (Maciu 6:​9, 10) A vunautaka o Jisu na itukutuku vinaka me baleta na Matanitu ni Kalou, qai kaya ni o ira na nona imuri era na vakayacora tiko ga na cakacaka oqo me yacova sara na icavacava. (Maciu 4:​23; 24:14) A vakayacori ena 1914 na parofisai e cavuti ena Vakatakila 11:15: “Na matanitu kei vuravura oqo sa qai yaco me nona na noda Turaga, a nei koya na nona Karisito; ia ena lewa ko koya ka sega ni mudu.” Sa voleka sara na siga me matanitu duadua ga e liutaka na matatamata taucoko na Matanitu vakalomalagi oya. (Taniela 2 :​44) E tiko na gauna era na qai ciqoma kina ena voraki na lewa ni Matanitu ni Kalou na iliuliu vakatamata.​—Same 2:​6-​12.

⁶ O ira na lotu Vakarisito nikua era vakamalumalumutaki ira ena lewa ni Matanitu ni Kalou, ra qai muria na ivakasala i Jisu mera ‘vakasaqara taumada na matanitu ni Kalou kei na nona yalododonu.’ (Maciu 6:​33) Nodra cakava oqori e tawasei ira vakayalo mai na vuravura, ia e sega ga ni kena ibalebale nira lewenivanua tawayalodina. Na nodra itavi levu ga na lotu Vakarisito nikua me vaka ena imatai ni senitiuri mera ‘tukuna yani na Matanitu ni Kalou.’ (Cakacaka 28:23) E sega ni tu na dodonu vua e dua na matanitu vakatamata me tarova na cakacaka lesi vakalou oqo.

7. Na cava era tawaveitovaki kina na lotu Vakarisito dina, ia era sa vakaraitaka oti vakacava oqori?

⁷ Era tawaveitovaki na iVakadinadina i Jiova ena veiraravui lelevu se lailai ena ika20 kei na ika21 ni senitiuri oqo baleta ga nira sa nei Jiova, nira imuri i Jisu, ra qai vakamalumalumutaki ira ena lewa ni Matanitu ni Kalou. Era sega ni veitovaki ena veileti e yaco, se ra tauri iyaragi kina, era sega tale ga ni cuqena na kena sasaga. Nira sotava na veivakacacani tataqei dredre, era vakaraitaka ni tu vei ira na vakabauta vakasakiti ena nodra muria na ivakavuvuli a vakamacalataki vei ira na iliuliu vakamatanitu i Itala mai Jamani ena 1934: “Keimami sega ni galeleta na veika vakapolitiki, ni sa mua vakatabakidua na loma i keimami taucoko ina Matanitu ni Kalou e kena Tui o Karisito. Keimami na sega ni vakamavoataka se vakaleqa e dua. Neimami gagadre me keimami tiko veiyaloni me keimami caka vinaka tale ga vei ira kece na tamata.”

Mata kei na iTalai i Karisito

8, 9. Ena sala cava era mata ra qai italai kina na iVakadinadina i Jiova edaidai, ia e lai tara vakacava oqo na nodra veiwekani kei na veimatanitu?

⁸ E tukuni koya o Paula kei ira na nona itokani lotu Vakarisito lumuti nira ‘matataki Karisito, ka sa vakamamasu tiko na Kalou ena gusudra.’ (2 Korinica 5:​20, VV; Efeso 6:​20, NW) Me tekivu mai na 1914, sa qai donu vinaka kina na nodra vakatokai na lotu Vakarisito lumuti mera mata ni Matanitu ni Kalou, nira wili mera “luve ni matanitu.” (Maciu 13:​38, VV; Filipai 3:​20; Vakatakila 5:​9, 10) Kena ikuri, sa kauta mai o Jiova mai na veimatanitu e “dua nai soqosoqo levu” ni ‘so tani tale na sipi,’ oqo o ira na lotu Vakarisito era nuitaka na bula e vuravura mera tokoni ira na vo ni lumuti ena nodra cakacaka ni veimataki. (Vakatakila 7:9; Joni 10:16) Sa rawa nira vakatokai na ‘so tani tale na sipi’ oqori mera “italai” ni Matanitu ni Kalou.

⁹ Na mata ni dua na matanitu kei ira na cakacaka e rukuna era na sega ni siova na veika vakapolitiki ni matanitu era veiqaravi voli kina. E sega ni duidui oqori kei ira na lotu Vakarisito, nira tawaveitovaki ena veika vakapolitiki ni veimatanitu kei vuravura. Era sega ni veitovaki ni yaco na veileti vakaduikaikai, se veileti cava tale. (Cakacaka 10:​34, 35) Era tovolea ga mera “caka vinaka vei ira na tamata kecega.” (Kalatia 6:​10) Ena vuku ni nodra tawaveitovaki na iVakadinadina i Jiova, ena sega ni rawa kina vua e dua me cata na nodra itukutuku ena nona kaya nira dau veitotaki ena veisei vakaduikaikai, vakamatatamata, se vakamatanitu.

Kilai Nira Dau Veilomani

10. E bibi vakacava na loloma vua na lotu Vakarisito?

¹⁰ Era tawaveitovaki tale ga na lotu Vakarisito ena veika vakavuravura ena vuku ni nodra veiwekani kei ira na lotu Vakarisito tale e so. A kaya o Jisu vei ira na nona imuri: “A ka oqo era na kila kina na tamata kecega ni dou sa noqu tisaipeli, kevaka dou sa veilomani.” (Joni 13:35) E usutu bibi ni lotu Vakarisito na veilomani vakaveitacini. (1 Joni 3:​14) Na nona veiwekani e dua na lotu Vakarisito kei ira na tacina vakayalo e rui veivolekati ni salasalavata tiko oqori kei na nona veiwekani kei Jiova vata kei Jisu. E sega ni yalani na nona loloma vei ira ga na lewe ni nona ivavakoso. E vauci ira tale ga na wekana vakayalo e vuravura taucoko.​—1 Pita 5:9.

11. E tara vakacava na nodra ivalavala na iVakadinadina i Jiova na nodra dau veilomani?

¹¹ Era vakavotuya nodra loloma vakaveitacini edaidai na iVakadinadina i Jiova ena nodra vakayacora na veika e cavuti ena Aisea 2:4: “[E]ra na tukitukia na nodrai seleiwau mei bati ni siviyara, kei na nodra moto mei sele ni samaki: ena sega ni lavei seleiwau e dua na matanitu ki na dua na matanitu, a ra na sega ni vulica tale nai valu.” Ni vakavulici ira o Jiova, oqori na vuna era veivinakati kina kei na Kalou na lotu Vakarisito dina ra qai veivinakati tale ga vakataki ira. (Aisea 54:13) Nira lomana na Kalou kei na tacidra, ena tabu dredre vei ira mera tauri iyaragi mera valuta kina na tacidra vakarisito, se dua tale mai na vanuatani. E tiki bibi ni nodra sokalou na nodra veivinakati kei na nodra veiyaloni, ia oya sa ivakadinadina ni tiko dina vei ira na yalo tabu ni Kalou. (Same 133:1; Maika 2:​12; Maciu 22:​37-​39; Kolosa 3:​14) Era “qara na veivinakati, ka muria sara,” nira kila ni “sa vakaraici ira na tamata yalododonu ko Jiova.”​—Same 34:​14, 15.

Nodra Rai na Lotu Vakarisito me Baleti Vuravura

12. Na yalo cava i Jiova me baleti ira na lewe i vuravura era vakatotomuria na iVakadinadina i Jiova? Era cakava vakacava oqori?

¹² Sa vakataulewataki vuravura oti o Jiova, ia o ira na lewe yadua kei vuravura e se sega. Na nodra lewai ena qai caka ena nona gauna lokuci, qai vakayagataki kina o Jisu. (Same 67:​3, 4; Maciu 25:​31-​46; 2 Pita 3:​10) Ia e lomani keda vakalevu na kawatamata o Jiova. A solia sara ga na Luvena duabau e vakatuburi meda nuitaka kece kina na bula tawamudu. (Joni 3:​16) Nida lotu Vakarisito, eda na vakatotomuria na loloma ni Kalou ena noda kacivaka yani na nona isolisoli me baleta na noda vakabulai, e dina ni na saqati e veigauna na noda sasaga oqori.

13. Meda raici ira vakacava na iliuliu vakatamata?

¹³ Meda raici ira vakacava na veiliutaki tu e vuravura? E sauma na taro oqori o Paula ni a vola: “Me talairawarawa na tamata kece ga vei ira era veiliutaki e na matanitu, ni sega ni dua e veiliutaki rawa ke sega ni vakatara na Kalou. Ko ira era sa veiliutaki tiko oqo sa lesi ira kina na Kalou.” (Roma 13:​1, 2, VV) Era veiliutaki na tamata ena lewa vakaiyalayala e tu vei ira (e so e levu cake nodra lewa vei ira tale e so, ia era sega ga ni uasivi Jiova kina) baleta ni vakatarai ira tiko o koya sa Kaukaua Duadua ga. Ena vakamalumalumu na lotu Vakarisito vei ira na iliuliu vakatamata ni oqori e tiki ni nona talairawarawa vei Jiova. Vakacava ga ke veicoqacoqa na ka e vinakata na Kalou kei na ka e lavaka na matanitu vakatamata?

Lawa ni Kalou kei na Lawa i Sisa

14, 15. (a) Na cava a cakava o Taniela me kua kina ni tubu na leqa e muri ena ka me baleta na talairawarawa? (b) Na cava eratou cakava na tolu na Iperiu ni sa dredre me ratou goletani mai na ituvaki oya e bolei kina na nodratou talairawarawa?

¹⁴ Eratou ivakaraitaki totoka o Taniela kei iratou na nona itokani e tolu ena sala me lewai vinaka kina na noda vakamalumalumu vei ira na matanitu vakatamata kei na noda vakamalumalumu vua na Kalou. Eratou talairawarawa ina lawa kei Papiloni na va na cauravou Iperiu oqo ena gauna eratou lai tu vakavesu kina e kea, qai sega ni dede, eratou sa digitaki me ratou vakavulici ena so na itavi bibi. Kila sara o Taniela ni na veicoqacoqa kei na Lawa i Jiova e so na ka e okati ena nodratou vakavulici, mani veivosaki kei koya e liutaka na vuli. Caka sara e so na veiveisau me salavata kei na nodratou lewaeloma na va na Iperiu. (Taniela 1:​8-​17) Era muria na ivakaraitaki i Taniela na iVakadinadina i Jiova nira dau vakamacalataka vakayalomatua na nodra itutu vei ira na iliuliu vakamatanitu me kua kina ni dua na kena leqa e muri.

¹⁵ Ia, oti toka e dua na gauna, e votu na ituvaki sa dredre na goletani mai kina. A vakaduria na tui Papiloni ena buca o Tura e dua na matakau vakaitamera qai vakarota nona vakailesilesi lelevu, wili kina o ira na veituraga ni veiyasana mera gole yani ina soqo ni kena vakatabui. Ena gauna oya, ratou a sa lesi na tolu na itokani i Taniela me ratou turaga ni so na yasana kei Papiloni, qai vauci iratou tale ga na ivakaro oya. Ni sa na vakacagau na soqo, sa na qai tau na ivakaro mera cuva kece ina matakau. Ia eratou kila na tolu na Iperiu ni cala ena lawa ni Kalou oqo. (Vakarua 5:​8-​10) Ratou mai tucake tu ga nira sa cuva kece o ira na tiko e kea. Ke ratou a sotava na mate vakadomobula ni ratou sega ni muria na ivakaro ni Tui, ia eratou a qai vakabulai ena sala veivakurabuitaki. Eratou a bolea cake na mate, me kua ga ni ratou talaidredre vei Jiova.​—Taniela 2:49–​3:29.

16, 17. Na cava eratou kaya na yapositolo ni ratou sa vakaroti me ratou kua ni vunau? Ena vuku ni cava?

¹⁶ Eratou a kacivi na yapositolo i Jisu ena imatai ni senitiuri me ratou rairai vei ira na iliuliu vakajiu, ratou qai vakaroti me ratou kua ni vunau tiko ena yaca i Jisu. Na cava eratou kaya kina? Sa lesi iratou o Jisu me ratou lai vukei ira na lewe ni veivanua kece mera tisaipeli, wili kina na vanua o Jutia. Sa tukuna oti tale ga vei iratou me ratou tukuni koya e Jerusalemi vaka kina ina veiyasa i vuravura tale e so. (Maciu 28:​19, 20; Cakacaka 1:8) Eratou kila na yapositolo ni ivakaro i Jisu vei iratou e loma sara tiko ga ni Kalou vei iratou me ratou vakayacora. (Joni 5:​30; 8:​28) Ratou mai kaya lesu: “Sa kilikili kei keitou me keitou talairawarawa vua na Kalou, me kakua ga vei ira na tamata.”​—Cakacaka 4:​19, 20; 5:​29.

¹⁷ Eratou sega ni veivorati tiko na yapositolo. (Vosa Vakaibalebale 24:21) Ia ni sa vakatabui iratou na iliuliu vakatamata me ratou kua ni cakava na loma ni Kalou, na ka ga eratou sa rawa ni kaya ni ratou ‘na talairawarawa vua na Kalou, sega vua na tamata.’ A tukuna o Jisu ni dodonu meda “solia vei Sisa na ka sa nei Sisa, vei koya talega na Kalou na ka sa nona na Kalou.” (Marika 12:17) Ke da beca na ivakaro ni Kalou baleta ni vakaroti keda kina e dua na tamata, eda sa solia tiko vua na tamata na ka e nona na Kalou. Sa dodonu ga meda solia vei Sisa na ka kece e kilikili me nona, ia meda kua ni guilecava ni o Jiova e cecere duadua na nona lewa. E Turaga Sau ni lomalagi kei vuravura o koya, e Dauveibuli, qai vu mai vua na lewa kece.​—Vakatakila 4:​11.

Eda na Tudei tu Ga

18, 19. Na cava era sa cakava e levu na tacida, ia eda na muria vakacava na nodra ivakaraitaki?

¹⁸ Dua na ka eda vakavinavinaka kina ni levu na matanitu edaidai era ciqoma ni o keda na iVakadinadina i Jiova eda tawaveitovaki. Ia, era vakacacani sara vakaca ena so na vanua na iVakadinadina. Mai na loma ni ika20 ni senitiuri taucoko me yacova mai nikua, era se sasaga kaukaua tiko ga e so na tacida mera tudei e “nai valu vinaka ni vakabauta.”​—1 Timoci 6:​12.

¹⁹ Eda na tudei vakacava me vakataki ira? Taumada meda kila tiko nida na vakacacani. Meda kua ni rarawataka se kurabui ke yacovi keda oqori. A vakasalataki Timoci o Paula: “Ko ira yadua era vinakata me ra bula e na bula va-Karisito era na vakacacani.” (2 Timoci 3:​12, VV; 1 Pita 4:​12) Ena vuravura e vakacolasau voli kina o Setani, me qai sega vakacava nida vakacacani? (Vakatakila 12:17) Ena gauna kece eda yalodina voli kina, era na tiko ga o ira era ‘kurabui ra qai vosa vakacacataki keda.’​—1 Pita 4:4.

20. Na cava e so na itukutuku dina eda vakaukauataki kina?

²⁰ Kena ikarua, eda sega ni vakatitiqataka ni o Jiova kei ira nona agilosi era na tokoni keda. Me vaka ga a kaya na qase o Ilaisa, ‘Sa lewe vuqa era sa tiko kei keda, ka lewe lailai era sa tiko kei ira.’ (2 Tui 6:​16; Same 34:7) De dua, e tiko na inaki vinaka e vakatara kina o Jiova na veivakacacani me yacovi keda. Ia ena vakaukauataki keda meda vosota. (Aisea 41:​9, 10) E so era sa mate sara ena vuku ni veivakacacani, ia eda sega ni yalolailai kina. A kaya o Jisu: “Kakua ni rerevaki ira era sa vakamatea na yago, a ra sega ni rawata me ra vakamatea na yalo; ia dou rerevaki koya ga sa rawata me vakarusa na yalo kei na yago talega mai eli [se, “Qiena,” NW].” (Maciu 10:​16-​23, 28) O keda eda “vulagi” ga ena vuravura oqo. Eda vakayagataka noda gauna e ke meda “taura kina na bula sai koya na bula dina,” oqori na bula tawamudu ena vuravura vou ni Kalou. (1 Pita 2:​11; 1 Timoci 6:​19) Ke da yalodina tiko ga vua na Kalou, sega ni dua na tamata me na kaliraka laivi vei keda na isolisoli uasivi oya.

21. Na cava meda nanuma matua tiko?

²¹ O koya gona, meda nanuma tiko na noda veiwekani talei kei na Kalou o Jiova. Meda kua sara ni guilecava na yaga ni noda mai muri Karisito kei na noda vakamalumalumutaki keda ena lewa ni Matanitu ni Kalou. Meda lomani ira na tacida mai vu ni lomada da qai vakamareqeta na loloma era vakaraitaka vei keda. Vakauasivi, meda ciqoma na vosa ni daunisame e vaka: “Mo waraki Jiova: gumatua, ena qai vakataudeitaka na yalomu ko koya: io, mo waraki Jiova ga.” (Same 27:14; Aisea 54:17) Sa na qai rawa vei keda meda tudei ena ka eda nuitaka me vakataki ira ga na lotu Vakarisito tawawiliki rawa era sa liu vei keda, meda lotu Vakarisito yalodina tawaveitovaki eda sega ni vakavuravura.

Vakamacalataka Mada

• E mai vakavuna vakacava na noda sega ni vakavuravura na noda veiwekani kei Jiova?

• Nida vakamalumalumutaki keda ena lewa ni Matanitu ni Kalou, eda na tawaveitovaki kina vakacava ena vuravura oqo?

• Ena sala cava soti e uqeti keda kina na noda lomani ira na tacida meda tawaveitovaki, meda tawase tale ga kina mai vuravura?

[iYaloyalo ena tabana e 15]

E tara vakacava na noda veiwekani kei vuravura nida dua eda vakamalumalumutaki keda ena lewa ni Matanitu ni Kalou?

[iYaloyalo ena tabana e 16]

Rau cakacaka vata toka ena marau e dua na Hutu kei na dua na Tutsi

[iYaloyalo ena tabana e 17]

Na tacida lotu Vakarisito, dua e Jiu, dua e kai Arapea

[iYaloyalo ena tabana e 17]

Ratou marautaka toka oqo nodratou veimaliwai na tacida lotu Vakarisito kai Serbia, Bosnia, kei Croatia

[iYaloyalo ena tabana e 18]

Na cava e dodonu meda cakava nira vakarota e so na iliuliu me beci na lawa ni Kalou?