‘Me Vinaka Tiko ga na Nomuni iVakarau ena Kedra Maliwa na Tawalotu’
“Doka na tamata kecega. Lomani ira na veiwekani.”—1 PITA 2:17.
1, 2. (a) Na cava e kaya e dua na dauvolaitukutuku me baleti ira na iVakadinadina i Jiova? (b) Na cava era guta kina na iVakadinadina i Jiova me vinaka tu ga nodra ivakarau?
VICA na yabaki sa oti mai Mereke, a sikova na veilotu ena nona yasayasa e dua na dauvolaitukutuku e Amarillo, Texas, qai vola na veika e dikeva rawa me baleti ira. E vakadrukai koya sara ga e dua na isoqosoqo lotu, mani vola kina: “Tolu na yabaki noqu lakova nodra soqo na iVakadinadina i Jiova e dau soqovi vakayabaki ena Amarillo Civic Center. Sega sara ga niu raica me dua e vakatavako, gunu bia, se vosa ca. Au se sega ni sotava vakadua e so me vakataki ira. Era rairai savasava, itovo vinaka, isulu rakorako, qai malumu na nodra ivakarau.” Na ivakamacala tabaki vaka oya me baleti ira na iVakadinadina i Jiova e se sega ni qai kena imatai. Na cava era dau vakacaucautaki ira kina na iVakadinadina i Jiova e so era sega ni vakabauta vata?
2 Era dau vakacaucautaki na tamata ni Kalou me baleta na vinaka ni nodra itovo. Sa luluqa mai edaidai na itovo, ia vei ira na iVakadinadina i Jiova, na itovo vinaka e rui bibi nira raica oqori me tiki ni nodra sokalou. Era kila ni veika era cakava e rawa ni rogo vinaka se rogo ca kina o Jiova kei ira na tacidra vakarisito. Na nodra itovo vinaka tale ga ena vakarawarawataka na ciqomi ni ka dina era vunautaka. (Joni 15:8; Taito 2:7, 8, VV) Meda raica mada na sala me na vinaka tiko ga kina na noda ivalavala qai tabei cake kina na irogorogo vinaka i Jiova kei ira na nona iVakadinadina, kei na sala me na yaga kina vei keda oqori.
Na Vuvale Lotu Vakarisito
3. E gadrevi me taqomaki na vuvale vakarisito mai na cava?
3 Vakasamataka mada na noda ivakarau ena loma ni vuvale. E kaya oqo na ivola Die Neuen Inquisitoren: Religionsfreiheit und Glaubensneid (Na Dauveivaqaqai Vou: Galala ni Lotu kei na Vakalewai ni Lotu), erau vola o Gerhard Besier kei Erwin K. Scheuch: “Dau bibi vei ira na [iVakadinadina i Jiova] me taqomaki na vuvale.” E dina taucoko na vosa oya, qai levu sara na ka ni veivakaleqai e tu edaidai me na taqomaki kina na vuvale. Era tu o ira na gone “era na talaidredre kivei ira na nodra qase” kei ira na uabula “era na caca veiwekani” ra qai “sega ni daurawa na yalodra.” (2 Timoci 3:2, 3) Dau tubu ena vuvale na veivala vakaveiwatini, e so na itubutubu era vakacacani ira na luvedra se vakawaleni ira, era na talaidredre na gone, era vakayagataki wainimate gaga se ra veidauci, ra qai dau dro tale ga mai nodra vale. Na ka kece oqo e vu mai na ‘yalo kei vuravura’ e dau veivakaleqai vakalevu. (Efeso 2:1, 2) E gadrevi kina meda taqomaka noda vuvale mai na yalo oqori. Ena caka vakacava? Mai na noda muria na ivakasala kei na idusidusi i Jiova me baleti ira na lewe yadua ni vuvale.
4. Na cava soti e nodra itavi na lewe yadua ni vuvale vakarisito?
4 Na lotu Vakarisito e vakawati e kila ni nona itavi me vakaceguya na loma i watina, me vakaceguya tale ga na nona gagadre vakayago kei na gagadre vakayalo. (1 Korinica 7:3-5; Efeso 5:21-23; 1 Pita 3:7) Na itubutubu lotu Vakarisito e tu na nodra icolacola bibi me baleta na luvedra. (Vosa Vakaibalebale 22:6; 2 Korinica 12:14; Efeso 6:4) Nira tubucake na gone ena vuvale vakarisito, era na vulica ni tu tale ga na nodra itavi. (Vosa Vakaibalebale 1:8, 9; 23:22; Efeso 6:1; 1 Timoci 5:3, 4, 8) Na colaitavi ena vuvale e gadrevi kina na sasaga kei na veidinadinati, vaka kina na yalololoma kei na lomasoli. Ke ratou yalodina na lewe kece ni vuvale ina nodratou itavi soli vakalou, ena vakilai na kena yaga ena kedratou maliwa sara ga vaka kina ena ivavakoso. Qai vakauasivi, ena dokai kina na Kalou o Jiova, o koya a tauyavutaka na vuvale.—Vakatekivu 1:27, 28; Efeso 3:15.
Na Mataveiwekani Lotu Vakarisito
5. E yaga vakacava vei keda na noda dau veimaliwai kei ira na tacida lotu Vakarisito?
5 Nida lotu Vakarisito, e tiko tale ga na noda itavi vei ira na tacida vakayalo ena ivavakoso, qai kena ilutua, vei ira na wekada vakayalo kece era tiko e vuravura. (1 Pita 5:9) Na keda isema ina ivavakoso e yaga ena noda bulabula tiko ga vakayalo. Nida veimaliwai kei ira na tacida lotu Vakarisito, eda na vakila nida vakaukauataki, eda na vakayagataka tale ga na kakana bulabula vakayalo e takivaka tiko mai na “dauveiqaravi yalo dina ka vuku.” (Maciu 24:45-47, VV) Ke da leqa, sa rawa nida gole vei ira na tacida meda lai qara ivakasala momona e yavutaki ena ivakavuvuli ni iVolatabu. (Vosa Vakaibalebale 17:17; Dauvunau 4:9; Jemesa 5:13-18) Era na sega ni biuti keda na tacida ena gauna eda sotava kina na leqa. Eda kalougata dina nida lewena na isoqosoqo ni Kalou!
6. Na cava e kaya o Paula e dusia ni tiko na noda itavi vei ira e so tale na lotu Vakarisito?
6 Ia nida tiko ena ivavakoso, meda kua ni taura wale tiko ga na ka; meda dau solia tale ga na ka. Me vaka ga a kaya o Jisu: “A ka ni veivakalougatataki vakalevu me soli ka, ka vakalailai ga me taura na ka.” (Cakacaka 20:35) A vakabibitaka na yaga ni yalosolisoli na yapositolo o Paula ni a vola: “Me da taura matua na vakanuinui eda sa vakatusa tiko ka ni sa yalodina ko koya ka a yalataka. Me da sa vakasamataka tale ga na sala me da dui veivakauqeti kina e na loloma kei na cakacaka vinaka. Me da sa kakua ni vakaweleweletaka na sosoqoni vata, me vaka sa dau nodra i vakarau e so, ia me da sa dui veivakayaloqaqataki ga, ka me vagumatuataki cake sara ni ko ni sa raica ni sa roro voleka tiko mai na Siga ni Turaga.”—Iperiu 10:23-25, VV.
7, 8. Eda vakaraitaka vakacava na yalosolisoli ena loma ni noda ivavakoso vaka kina vei ira na lotu Vakarisito ena so tani tale na vanua?
7 Eda ‘vakatusa na noda vakanuinui’ ena ivavakoso ena noda dau vakamacala ena soqoni se vakaitavi kina ena so tale na sala. Ena uqeti ira sara ga na tacida oqori. Eda dau vakayaloqaqataki ira tale ga ena noda veitalanoa kei ira ni se bera na soqoni se ni sa oti. Oqori e gauna vinaka meda vakaukauataki ira kina na malumalumu, vakacegui ira na lomabibi kei ira na tauvimate. (1 Cesalonaika 5:14) Era dau lomasoli vakalevu ena ituvaki vaka oqori na lotu Vakarisito yalovinaka. Sa rauta mera druka e levu era noda vulagi nira raica na noda dau veilomani.—Same 37:21; Joni 15:12; 1 Korinica 14:25.
8 Ia na noda loloma e sega ni yala ga ena loma ni noda ivavakoso. E dewa tale ga yani vei ira na wekada se tacida vakayalo e veiyasa i vuravura taucoko. Oqori na vuna e dau tiko kina na kato ni cau ena noda Kingdom Hall me cuqeni kina na tara ni vale ni soqoni. De na tu vinaka na ituvaki ni noda Kingdom Hall, ia eda kila ni sega tu na nodra vanua vinaka ni soqoni e udolu vakaudolu na tacida ena so tale na vanua. Nida solia noda cau me baleta na tara ni Kingdom Hall, eda sa vakaraitaka tiko noda loloma vei ira vaka oqori dina ga nida sega ni veikilai.
9. Na cava era dau veilomani kina na iVakadinadina i Jiova?
9 Na cava era dau veilomani kina na iVakadinadina i Jiova? Na vuna ni o Jisu a vakaroti ira kina. (Joni 15:17) Na nodra veilomani sa ivakadinadina ni cakacaka tiko na yalo tabu vei ira yadudua vaka kina vakailawalawa. Na loloma e dua na “vua ni yalo tabu.” (Kalatia 5:22, 23) E matau ga na veilomani vei ira na iVakadinadina i Jiova baleta nira vulica na iVolatabu, lakova na soqoni vakarisito, ra qai dau masu tale ga e veigauna, e dina nira bula voli ena vuravura sa ‘batabata kina na nodra loloma e lewe vuqa.’—Maciu 24:12.
Noda Bula Voli ena Vuravura Oqo
10. Na cava sa noda itavi tu ina vuravura oqo?
10 Na vosa i Paula ‘vakatusai ni noda inuinui’ e vakavotuya ena noda vakasama e dua tale na itavi. E okati kina na vunautaki ni itukutuku vinaka vei ira era se bera ni tacida vakarisito. (Maciu 24:14; 28:19, 20; Roma 10:9, 10, 13-15) Na cakacaka vakavuna e dua tale na sala e vakavotui kina na yalo ni soli ka. Ena vinakati kina na noda gauna kei na igu, na vakavakarau kei na vuli, vaka kina na noda iyau. Ia a vola o Paula: “Sa tu e dua na noqu i tavi ki vei ira na tamata kece ga, vei ira sa rarama kei ira na butobuto, vei ira na vuli kei ira tale ga na lecaika. Sa i koya oqo au sa gadreva vakalevu kina me’u vunautaka tale ga na i Tukutuku Vinaka vei kemuni ko ni tiko mai Roma.” (Roma 1:14, 15, VV) Me vakataki Paula ga, meda kua ni vakasavuligataka ‘na itavi’ oqo.
11. Na cava na rua na ivakavuvuli vakaivolatabu eda dusimaki kina ena vuku ni noda veiwekani kei vuravura, ia na cava ga eda vakadinata ni tiko?
11 E tiko beka e so tale na noda itavi vei ira eda sega ni vakabauta vata? Io. Eda kila vinaka “ni sa tu na vuravura taucoko e na kaukauwa ni Vunica.” (1 Joni 5:19, VV) Eda kila ni a kaya o Jisu vei ira na nona tisaipeli: “Era sa sega ni vakavuravura, me vaka ka’u sa sega ni vakavuravura.” Ia eda se bula tiko ga e vuravura, eda cakacaka kina, eda vakayagataka tale ga na veika e tiko kina. (Joni 17:11, 15, 16) Kena ibalebale ni tiko na noda itavi ena vuravura oqo. Na cava beka? A sauma na taro oqori na yapositolo o Pita. Ni vakarau vakarusai o Jerusalemi, a vola e dua na ivola vei ira na lotu Vakarisito era tiko e Esia Lailai, qai tiko na tikina mai na ivola oqori ena dusimaki keda ena sala me lewai vinaka kina na noda veiwekani kei vuravura.
12. Ena sala cava era “kai tani ka tu vakavulagi tu” kina na lotu Vakarisito, ia ena vuku ni ka oqori, na cava mera qarauni ira mai kina?
12 A tekivu vaka oqo na nona vosa o Pita: “O i kemuni na wekaqu daulomani, au sa vakamasuti kemuni me vaka ni ko ni sa kai tani ka tu vakavulagi tu, ni tarovi kemuni mai na veigagadre ca kece ga ni yagomuni, ka ra sa dau veivala tiko kei na yalomuni.” (1 Pita 2:11, VV) Ena rai vakayalo, o ira na lotu Vakarisito dina era “kai tani ka tu vakavulagi tu” e vuravura. Oqo e baleta ni yavu dina ni nodra bula na inuinui ni bula tawamudu—vei ira na lotu Vakarisito lumuti, na bula i lomalagi, kei ira na so tani tale na sipi, na bula ena vuravura parataisi. (Joni 10:16; Filipai 3:20, 21; Iperiu 11:13; Vakatakila 7:9, 14-17) Na cava ga na gagadre ca ni yago? Oqo e okati kina na gagadre ni via vutuniyau kei na via rogo, na garogaro ca, na “kocokoco,” kei na “vuvu.”—Kolosa 3:5; 1 Timoci 6:4, 9; 1 Joni 2:15, 16.
13. Erau veivala vakacava na gagadre vakayago kei na yaloda?
13 Na gagadre vaka oqori e dau ‘veivala tiko kei na yaloda.’ Era vakaluluqataka na noda veiwekani kei na Kalou qai rawa ni vakaleqa na noda inuinui vakarisito (na ‘yaloda,’ se na noda bula). Me kena ivakaraitaki, ke da dau galeleta na veika tawakilikili, ena qai rawa vakacava nida soli keda “mei madrali bula, me savasava, me vinaka vua na Kalou”? Ke da sikalutu ena domodomoiyau, ena qai rawa vakacava nida “vakasaqara taumada na matanitu ni Kalou”? (Roma 12:1, 2; Maciu 6:33; 1 Timoci 6:17-19) E uasivi cake me muri na ivakaraitaki i Mosese, meda vakanadakuya na veika e solia tu o vuravura, da qai vakaliuca ena noda bula noda veiqaravi vei Jiova. (Maciu 6:19, 20; Iperiu 11:24-26) Oqori e dua na yavu bibi meda na lewa vinaka kina na noda veiwekani kei vuravura.
‘Me Vinaka Tiko ga na Noda iVakarau’
14. Na cava era dau tovolea kina na lotu Vakarisito me vinaka tiko ga na nodra ivakarau?
14 Dua tale na idusidusi yaga e kune ena vosa tarava i Pita: “Me vinaka tiko ga na nomuni i vakarau e na kedra maliwa na tawa lotu, ke mani yaco me ra beitaki kemuni me vaka na tamata caka cala, me ra raica na nomuni cakacaka vinaka ka vakalagilagia na Kalou e na siga e na lesu tale mai kina.” (1 Pita 2:12, VV) Nida lotu Vakarisito, dau noda sasaga meda ivakaraitaki vinaka. Eda dau vuli vagumatua mai koronivuli. E vanua ni cakacaka, eda gumatuataka na itavi e soli vei keda da qai dau dina tale ga kina—veitalia ke ra sega ni vinaka na noda itaukei ni cakacaka. Ena vuvale duidui vakabauta, o koya vei rau na veiwatini e iVakadinadina ena saga vakaukaua me bulataka na ivakavuvuli vakarisito. Oqori e sega ni ka rawarawa, ia eda kila ni noda ivakaraitaki vinaka e vakamarautaki Jiova qai yaga tale ga vei ira era sega ni iVakadinadina.—1 Pita 2:18-20; 3:1.
15. Eda kila vakacava ni sega ni lecavi na nodra ivakarau vinaka na iVakadinadina i Jiova?
15 Na nodra ivakaraitaki vinaka na iVakadinadina i Jiova e sa dau tabaki vakalevu ena veiyabaki sa sivi. Me kena ivakaraitaki, e tukuni oqo ena dua na niusiveva ni Itali, na Il Tempo: “Era kaya e so na itaukei ni cakacaka nira dau dina ena nodra itavi na iVakadinadina i Jiova, ra qai sega ni yamekemeke ena vuku ni ka era vakabauta; sa dodonu ga mera dokai ena vuku ni nodra itovo vinaka.” Na niusiveva na Herald mai Buenos Aires, Argentina, e kaya: “Era sa vakadinadinataka na iVakadinadina i Jiova ena veiyabaki sa sivi nira lewenivanua dau cakacaka, yalomatua, dau maninitaka na ka, ra qai rerevaka na Kalou.” E kaya na vuku ni Rusia o Sergei Ivanenko: “Era kilai e vuravura taucoko na iVakadinadina i Jiova nira doka na lawa, ra qai dau raica vakabibi na saumi ni ivakacavacava.” Mai Zimbabwe, e kaya kina oqo na manidia ni dua na valenisarasara era dau vakayagataka na iVakadinadina i Jiova me baleta na nodra soqo lelevu: “Au raica e so na iVakadinadina era tomitomi tiko ra qai samaka na valelailai. E savasava cake na valenisarasara qo nira sa vakayagataka oti, e sega soti e liu. Sa so na itabagone itovo vinaka na luvemuni. Au diva ga mera iVakadinadina i Jiova na lewe i vuravura taucoko.”
Na Vakamalumalumu Vakarisito
16. Na cava sa noda itavi vei ira na veiliutaki vakamatanitu? Ena vuku ni cava?
16 E vosa tale ga o Pita ena vuku ni noda itavi vei ira na veiliutaki vakamatanitu. E kaya: “Ni da vakarorogo ki na veiliutaki vakatamata kece ga e na vuku ni Turaga, se ki vua na Tui me vaka sa cecere sara, se ki vei ira na kovana, me vaka e ra sa talai mai vua me ra vakaitotogitaki ira era sa caka cala, ka vakacaucautaki ira era sa caka dodonu. Ni sa loma ni Kalou mo ni vagaluya na nodra sesewa na tamata lialia e na nomuni i valavala vinaka.” (1 Pita 2:13-15, VV) Dua na ka eda marautaka na veiliutaki vakamatanitu e dei, da qai muria na vosa i Pita meda talairawarawa ina kena lawa, meda sauma tale ga na ivakacavacava e lavaki. ‘Ena vuku ga ni Turaga’ eda na vakamalumalumu kina ina matanitu, sega ni baleta ni dau totogitaki ira na basulawa, dina ga nida ciqoma ni tu vua na dodonu soli vakalou oya. E loma ni Kalou meda vakamalumalumu. Kena ikuri, eda guta meda kua ni vakarogorogocataka na yaca i Jiova ena noda totogitaki tu ena vuku ni basulawa.—Roma 13:1, 4-7; Taito 3:1; 1 Pita 3:17.
17. Nira saqati keda na “tamata lialia,” na cava meda nuidei kina?
17 Kena ca ga ni so na “tamata lialia” era veiliutaki era dau vakacacani keda se saqati keda—me vaka beka ena nodra tabaka e so na itukutuku lasutaki me baleti keda. Ia ena gauna lokuci ga i Jiova, e dau vakavotui na lasu vaka oya ra qai vagalui ena vuku ni nodra “sesewa.” Na noda itovo vinaka ga vakarisito e qai dau tukuni keda. Oya na vuna era vakacaucautaki keda kina na vakailesilesi vakamatanitu ra qai kaya nida dau caka vinaka.—Roma 13:3; Taito 2:7, 8.
Bobula ni Kalou
18. Nida lotu Vakarisito, eda na sega ni vakayagataka cala na noda galala ena cava soti?
18 Sa qai tauca o Pita na ivakasala oqo: “Ni bula tiko me vaka na tamata galala, ia me kakua ga ni vakayagataki na nomuni galala me i ubi ni nomuni caka ca; ia mo ni bula tiko ga me vaka na tamata bobula ni Kalou.” (1 Pita 2:16, VV; Kalatia 5:13) Na veika dina eda sa mai vulica ena iVolatabu sa sereki keda nikua mai na ivakavuvuli ni lotu lasu. (Joni 8:32) Kena ikuri, e tu vei keda na galala meda lewa kina na ka eda via cakava. Ia meda kua ga ni vakayagataka cala na galala oqori. Nida vakatulewa tiko ena ka e baleta na noda ilala, isulusulu, sasauni, ka ni veivakalasai—ena ka mada ga e baleta na kakana kei na gunu—meda kua ni guilecava ni o ira na lotu Vakarisito dina era bobula ni Kalou, era na sega kina ni guta na ka e vinaka ga vei ira. Sa noda lewa meda qaravi Jiova, meda kua ga ni bobula ina gagadre vakayago se itovo kei na ivakarau takalevu ni vuravura.—Kalatia 5:24; 2 Timoci 2:22; Taito 2:11, 12.
19-21. (a) Na cava na noda rai me baleti ira na veiliutaki vakamatanitu? (b) Era dau vakaraitaka vakacava e so nira ‘lomani ira na veiwekani’? (c) Na cava na noda itavi bibi duadua?
19 Tomana o Pita nona vosa: “Doka na tamata kecega. Lomani ira na veiwekani. Rerevaka na Kalou. Vakarokorokotaka na tui.” (1 Pita 2:17) Na Kalou o Jiova e se vakatara tiko mera veiliutaki na tamata, oqori na vuna e veiganiti kina meda dokai ira. E rawa sara mada ga nida masulaki ira, me rawa ni soli tiko ga kina vei keda na galala vakalotu meda vakayacora ena vakacegu na noda cakacaka vakaitalatala. (1 Timoci 2:1-4) Ia ena gauna vata oqori, eda “lomani ira na veiwekani,” se o ira na tacida vakarisito. Eda dau tovolea e veigauna kece meda cakava na ka e yaga vei ira na tacida vakarisito, sega ni ka mera leqa kina.
20 Me kena ivakaraitaki, era kilaitani na iVakadinadina i Jiova ena vuku ni nodra itovo vakarisito ni sa yaco na veiraravui vakaduikaikai ena dua na matanitu mai Aferika. E kaya kina na niusiveva ni Suwitisiladi, na Reformierte Presse: “Ena 1995, na isoqosoqo e valataka nodra dodonu na kai Aferika na African Rights . . . a vakadeitaka nira vakaitavi ena [veilabalabati] na matalotu kece vakavo ga o ira na iVakadinadina i Jiova.” Ni sa rogo yani e vuravura na itukutuku vakaloloma oqo, era yavala totolo na iVakadinadina i Jiova mai Urope mera vakauta na kakana kei na wainimate vei ira na tacidra vakayalo kei na so tale ena vanua ni leqa oya. (Kalatia 6:10) Era muria na tikina e cavuti ena Vosa Vakaibalebale 3:27: “Mo kakua ni bureitaka na ka vinaka vei ira e dodonu me nodra, ni sa rawa vei iko mo cakava.”
21 Ia e tiko e dua tale na itavi e bibi cake sara mai na noda dokai ira na veiliutaki vakamatanitu kei na noda lomani ira na tacida. Na cava oya? E kaya o Pita: “Rerevaka na Kalou.” Na noda itavi vei Jiova e uasivia na noda itavi cava ga vei ira na tamata. E dina vakacava oqori? Eda na lewa vinaka vakacava na noda itavi vua na Kalou kei na noda itavi vei ira na veiliutaki vakamatanitu? Na taro oqo ena saumi ena ulutaga e tarava.
O se Nanuma Tiko?
• Na cava sa nodra itavi na lotu Vakarisito ena loma ni vuvale?
• Eda na vakaraitaka vakacava na yalosolisoli ena loma ni ivavakoso?
• Na cava sa noda itavi me baleta na vuravura?
• Nida muria tiko ga na ivakarau vinaka, ena yaga soti vakacava oqori?
[iYaloyalo ena tabana e 9]
Rawa vakacava me ivurevure ni marau levu na vuvale vakarisito?
[iYaloyalo ena tabana e 10]
Na cava era dau veilomani kina na iVakadinadina i Jiova?
[iYaloyalo ena tabana e 10]
Rawa beka nida lomani ira na tacida eda sega sara tu ga ni veikilai?