Era Dau Veitokoni Vakataki Ira na Lotu Vakarisito

“Ni da sa veitiki ni dua bau ga na yago.”​—EFESO 4:​25, VV.

1. Na cava e kaya e dua na ivola me baleta na yagoda?

SEGA ni vakamelei rawa na totoka ni ibulibuli ni yago ni tamata! E kaya kina na World Book Encyclopedia: “So na gauna e dau vakatokai na yagoda me misini​—na misini totoka duadua e bau buli. Ia eda kila ni sega ni misini na yagoda. E rawa ga ni vakatauvatani kei na dua ena levu na sala. Na yago e vaka na misini ni levu tu na tikina. Na tikiniyago yadua me vaka ga na tikinimisini e tu na ka era dau cakava. Ia era cakacaka vata na tikina kece oqori me cici vinaka kina na yago se na misini.”

2. Erau tautauvata vakacava na yago kei na ivavakoso vakarisito?

² Io, e levu na tiki ni yagoda, qai tiko na ka era dui cakava. Sega ni dua na salanidra, masela, se tikiniyago cava tale me sega na kena yaga. Na lewe tale ga ni ivavakoso vakarisito era vaka kina, ni tiko na nodra itavi me bulabula cake qai rairai vinaka cake kina na ivavakoso. (1 Korinica 12:​14-​26) Macala tu ga ni na sega ni kilikili me nanuma e dua na lewe ni ivavakoso ni vinaka cake vei ira na tacina, ia ena dua tale na yasana, me kua ni nanuma ni sega ni dua na kena yaga.​—Roma 12:3.

3. E kilai vakacava mai na Efeso 4:​25 ni o ira na lotu Vakarisito era dau veitokoni vakataki ira?

³ Me vaka ga na veitikiniyago e sema vata qai cakacaka vata, mera dau cakacaka vata se veitokoni tale ga vakataki ira na lotu Vakarisito. E kaya na yapositolo o Paula vei ira na tacina vakayalo lumuti: “Me biu tani sara kina na lasu ka me dau vosa dina na tamata yadua vua na wekana, ni da sa veitiki ni dua bau ga na yago.” (Efeso 4:​25, VV) Nira “sa veitiki ni dua bau ga na yago,” era dau dina ena nodra veivosaki ra qai dau veitokoni vakataki ira na lewe ni Isireli vakayalo​—“na yago i Karisito.” Io, o ira kece era duabau ga. (Efeso 4:​11-​13, VV) Era duavata kei ira ena yalomarau na lotu Vakarisito dau vosa dina era nuitaka na bula e vuravura.

4. Eda na vukei ira vakacava na ka vou?

⁴ Era papitaiso e veiyabaki e vica vata na udolu era nuitaka na bula ena vuravura parataisi. Era marau na lewe ni ivavakoso mera vukei ira oqori mera ‘torocake mera matua.’ (Iperiu 6:1-3) Era na vukei ira beka ena kena saumi na nodra taro vakaivolatabu se vukei ira ena cakacaka vakavunau. Meda ivakaraitaki vei ira na ka vou ena noda dau saumitaro ena veisoqoni vakarisito. Ke ra lomabibi, meda dau vakayaloqaqataki ira se tauca na vosa ni veivakacegui. (1 Cesalonaika 5:​14, 15) Meda qara na sala meda vukea kina e so tale mera “muria tiko ga na dina.” (3 Joni 4, VV) Se da gone se qase, se da vou ena dina se da sa dede kina, e rawa nida vukei ira na tacida eda vakabauta vata mera bulabula cake vakayalo​—nira gadreva dina na noda veitokoni.

Erau a Veitokoni

5. Erau vukei Paula vakacava o Akuila kei Pirisila?

⁵ Na lotu Vakarisito vakawati era dau marautaka mera vukea na tacidra vakayalo. O Akuila kei na watina o Pirisila e dua na veiwatini erau a vukei Paula. Erau vakaicilitaki koya, cakacaka vata kei koya ena cula valelaca, vukei koya tale ga ena kena vakataudeitaki na ivavakoso vou e Korinica. (Cakacaka 18:​1-4) E sega ni vakatakilai se cava erau cakava, ia erau a bolemate sara ga ena dua na gauna ena nodrau vukei Paula. Erau tiko voli mai Roma ena gauna a kaya kina oqo o Paula vei ira na lotu Vakarisito mai kea: “Me tukuni yani na noqu loloma vei rau ko Pirisila kei Akuila, koi rau sa cakacaka vata kei au e na veika i Karisito Jisu: ka rau sa bolea na mate me’u bula kina: keitou sa vakavinavinaka kina vei rau, keitou kei ira kece na veisoqosoqo lewe ni lotu vei ira na veimatanitu tani.” (Roma 16:​3, 4) Me vakataki Akuila ga kei Pirisila, era dau tara cake na ivavakoso e so na lotu Vakarisito edaidai ra qai vukea na tacidra vakayalo ena so tale na sala, so na gauna era bolemate sara ga mera kua kina ni vakatakila na tacidra vei ira na dau veivakacacani era dau veivakatotogani se veivakamatei sara.

6. A vukei vakacava o Apolosa?

⁶ Rau vukei Apolosa, e dua na lotu Vakarisito e madila ena vosa o Akuila kei Pirisila. A vakavulici ira tiko na lewe i Efeso o Apolosa me baleti Jisu Karisito. Ena gauna oya, e kila ga o Apolosa na veipapitaisotaki i Joni me ivakadinadina ni nodra veivutunitaka na Jiu na nodra ivalavala ca ina veiyalayalati me baleta na Lawa. Erau raica rawa o Akuila kei Pirisila ni yaga me vukei o Apolosa, rau mani “tukuna vakadodonu cake vei koya nai vakavuvuli ni Kalou.” Kena irairai ni rau vakamacalataka vua ni okati ena papitaiso vakarisito na tabadromuci e wai kei na papitaiso ena yalo tabu. E taura vinaka o Apolosa na veika e vulica. E muri, ena vanua o Akaia, e “vukei ira vakalevu era sa vakabauta e na loloma: ni sa ka gumatua sara na nona rawai ira votu na Jiu, e na veileti kei ira, ka sa vakatakila mai nai Vola Tabu ni sa Karisito ko Jisu.” (Cakacaka 18:​24-​28) Nodra ivakamacala o ira eda sokalou vata ena vakavuna me matata cake kina vei keda na Vosa ni Kalou. Ia, oqo tale ga e dua na sala e yaga kina na noda dau veitokoni vakataki keda.

Veivuke Vakayago

7. Na cava era cakava mai Filipai nira sa rogoca nira gadreva na veivuke vakayalo o ira na tacidra lotu Vakarisito?

⁷ Dua na ka nodra lomani Paula na ivavakoso vakarisito mai Filipai, ra mani vakauta vua e so na nodra ka ni veivuke vakayago ni tiko voli mai Cesalonaika. (Filipai 4:​15, 16) Nira sa gadreva na veivuke vakayago na mataveitacini mai Jerusalemi, era sega tale ni tu vakasuka mera dodoliga kina o ira mai Filipai ena nodra solia na veika e sivia na ka era rawata. Na levu ni nona taleitaka o Paula na nodra lomasavu na tacina mai Filipai, e cavuti ira sara ga mera ivakaraitaki vei ira na so tale era vakabauta.​—2 Korinica 8:​1-6, VV.

8. Na yalo vakacava e tiko vei Epafirotaito?

⁸ Ena gauna a vesu tu kina o Paula, era sega wale ga ni vakauta vua na nodra ka ni veivuke o ira mai Filipai, era bau tala sara ga yani e dua vua, o Epafirotaito. Kaya kina o Paula: “Ni a sega ni kauwaitaka na nona bula [o Epafirotaito], ka vovoleka sara ni mate e na vuku ni cakacaka i Karisito, me mai vakayacora kina vei au na veivuke ka a sega ni rawa vei kemuni mo ni mai vakayacora.” (Filipai 2:​25-​30, VV; 4:​18) E sega ni tukuni vei keda se qase ni ivavakoso o Epafirotaito se dua na dauveiqaravi vakaitalatala. Ia e dau lomasoli ga o koya, e dua na lotu Vakarisito dau veivuke qai gadreva dina o Paula na nona veitokoni. E tiko beka e dua ena nomu ivavakoso e vakataki Epafirotaito?

Eratou ‘Dau Veivakacegui’

9. Na cava eda vulica vei Arisitako?

⁹ Era yaga dina ena ivavakoso o ira na tacida dau loloma me vakataki Akuila, Pirisila, kei Epafirotaito. E so eda sokalou vata edaidai era ucui Arisitako, na lotu Vakarisito a bula ena imatai ni senitiuri. E ‘dau vu ni veivakacegui’ o koya kei na so tale, de dua e dau veivuke se dau veivakauqeti ena so na sala yaga. (Kolosa 4:​10, 11) A itokani dina i Paula o Arisitako ni a vukei koya ena gauna ni nona leqa. E vakataki koya sara ga e cavuti ena Vosa Vakaibalebale 17:17: “Sa loloma tiko e na veigauna kece na wekana na tamata, ka sa vaka na tacina e na gauna ni rarawa.” Sa dodonu ga meda tovolea meda dau ‘vu ni veivakacegui’ vei ira na tacida lotu Vakarisito. Vakabibi vei ira era sotava tu na ituvaki dredre.

10. Na cava era vulica na qase ni ivavakoso vakarisito mai vei Pita?

¹⁰ O ira na qase ni ivavakoso vakarisito mera dau vu ni veivakacegui tale ga vei ira na tacidra vakayalo. A kaya na Karisito vua na yapositolo o Pita: “Vakaukauwataki iratou na tacimu.” (Luke 22:​32, VV) A rawa ni vakayacora oya o Pita ni a dei matua ena nona ivalavala, vakabibi ni sa vakaturi oti o Jisu mai na mate. Kemuni na qase, ni vakayacora tale ga oqori ena yalomalua kei na yalomakutu, nira gadreva tu nomuni veitokoni na tacimuni vakayalo.​—Cakacaka 20:​28-​30; 1 Pita 5:​2, 3.

11. E yaga vakacava vei keda nida vakananuma na ivalavala i Timoci?

¹¹ E dua na qase e dau kauaitaki ira vakalevu na tacina lotu Vakarisito o Timoci, na itokani i Paula. Dina ni tautauvimate, e kaukaua ga na vakabauta i Timoci qai ‘cakacaka vata kei Paula ena vuku ni itukutuku vinaka.’ Rawa vua na yapositolo me kaya vei ira mai Filipai: “E sega tale ni dua e tiko vei au me kauwaitaka dina na veika e baleti kemuni me vakataki koya.” (Filipai 2:​20, 22, VV; 1 Timoci 5:​23; 2 Timoci 1:5) Meda saga meda ucui Timoci meda na vukei ira tale ga kina na tacida era qaravi Jiova tiko. Dina ni na tiko na noda malumalumu vakatamata kei na veika dredre eda sotava, o keda tale ga eda rawa ni vakaraitaka na vakabauta e dei da qai kauaitaki ira vakayalololoma na tacida vakayalo. Meda kua ni guilecava nira gadreva na noda veitokoni.

O Ira na Yalewa Era Dau Veikauaitaki

12. Na cava eda vulica mai na ivakaraitaki i Tokasa?

¹² Dua vei ira na yalewa lotu Vakarisito dau veikauaitaki o Tokasa. Ni sa mate, era kacivi Pita na tisaipeli me gole yani, ra qai kauti koya ina dua na tabavale e cake. E kea, era “sa tu voleka vua ko ira na yada kecega a ra sa tagi, ka vakatakila nai curucuru eso kei nai sulu ka cula ko Tokasa, ni sa bula vata kei ira.” A vakabulai o Tokasa qai sega ni vakatitiqataki ni a ‘oga tiko ga ena cakacaka vinaka kei na cakacaka loloma.’ Ena ivavakoso vakarisito nikua, era na tiko e so na yalewa me vakataki Tokasa era dau culaisulu se cakava e so tale na cakacaka ni loloma vaka oya vei ira na leqa tu. Ia vakalevu ga na nodra cakacaka vinaka e vauci tiko ena kena vakatetei na itukutuku vinaka me baleta na Matanitu ni Kalou kei na nodra vukei e so tale mera tisaipeli.​—Cakacaka 9:​36-​42; Maciu 6:​33; 28:​19, 20.

13. E kauaitaki ira vakacava na nona itokani lotu Vakarisito o Litia?

¹³ Dua tale na yalewa e dau veikauaitaki o Litia, e marama dau rerevaka na Kalou. E marama ni Caetaira o koya, ia a tiko voli mai Filipai ena gauna a vunau kina e kea o Paula ena 50 S.K. De dua, a tavuki ina lotu Vakajiu o Litia, ia kena irairai era sega ni levu na Jiu ena koro oya qai sega na nodra valenilotu. Nira lai sota kei na so tale na marama ena bati ni dua na uciwai mera sokalou, a gole yani na yapositolo qai vunautaka vei ira na itukutuku vinaka. E kaya vaka oqo na kena itukutuku: “A sa dolava na yalona na Turaga, ka sa vakabauta kina ko koya na veika sa tukuna ko Paula. Ia ni sa papitaisotaki ko koya, kei ira talega na nona lewe-ni-vale, sa vakamamasu ko koya, ka kaya, Kevaka dou sa lewa ni’u sa dina vua na Turaga, curu ki na noqu vale, ka tiko kina, A sa cikevi keitou sara ko koya.” (Cakacaka 16:​12-​15) E cikevi Paula kei ratou na nona ilawalawa o Litia me ratou vakaicili ena nona vale baleta ni dau veikauaitaki. Dau taleitaki dina edaidai nira tiko tale ga na lotu Vakarisito yalololoma dau veikauaitaki vaka oya!​—Roma 12:13; 1 Pita 4:9.

Yaga Tale ga o Kemuni na iTabagone

14. A raici ira vakacava na gone o Jisu Karisito?

¹⁴ A tauyavutaka na ivavakoso vakarisito na Luve ni Kalou yalovinaka qai dau veikauaitaki o Jisu Karisito. Era sega ni rere na tamata mera torovi koya yani ni dau loloma qai veinanumi. E so na itubutubu era kauta yani na luvedra vei Jisu, ratou qai via vakatalai ira laivi na nona tisaipeli. Ia a kaya o Jisu: “Dou laivi ira na gone lalai me ra lako mai vei au, ka mo dou kakua ni tarovi ira: ni sa vakataki ira na lewe ni matanitu ni Kalou: au sa kaya vakaidina vei kemudou, O koya ena sega ni vakabauta na matanitu ni Kalou me vaka na gone lailai, ena sega sara ni curu kina.” (Marika 10:​13-​15) Eda na rawata ga na veivakalougatataki ni Matanitu ni Kalou kevaka eda yalomalumalumu da qai vakavulici rawarawa me vakataki ira na gonelalai. A vakaraitaka o Jisu ni lomani ira na gone ena nona mokoti ira qai vosa vakalougatataki ira. (Marika 10:16) Vakaevei o kemuni na gone edaidai? Mo ni kila tiko ni oni lomani qai tiko tale ga na kemuni yaga ena ivavakoso.

15. Na itukutuku cava me baleta na bula i Jisu e volai ena Luke 2:​40-​52, ia e ivakaraitaki vinaka ena cava o koya vei ira na gone?

¹⁵ A vakaraitaka o Jisu nona lomana na Kalou kei na iVolatabu ni se tamata gone ga. Rau a gole mai Nasareci i Jerusalemi na nona itubutubu, o Josefa kei Meri me rau lai tiko ena Kanavata ni Lakosivia ni se qai yabaki 12 o Jisu. Ni rau sa lesu tiko na nona itubutubu, rau qai kidava ni sa yali o Jisu. Rau qai kunei koya ena dua na yasa ni valenisoro ni vakarogoci ira tiko na ivakavuvuli qai vakatarogi ira tale ga. E kurabuitaka o Jisu ni rau lecava o Josefa kei Meri na vanua a dodonu ga me rau gole kina ena nodrau vaqarai koya. E taroga: “Drau sa sega beka ni kila ni sa kilikili kei au me’u tiko e na vale nei Tamaqu?” A lesu i vale kei rau nona itubutubu o Jisu, e vakarorogo tiko ga vei rau, qai tubucake me dua na gone vuku. (Luke 2:​40-​52) Sa ivakaraitaki vinaka dina o Jisu vei ira na luveda mera muria! Sa dodonu mera talairawarawa vei ira na nodra itubutubu, mera makutu tale ga ni vulica na veika vakayalo.​—Vakarua 5:​16; Efeso 6:​1-3.

16. (a) Na cava era kailavaka e so na gone ni vunau voli o Jisu ena valenisoro? (b) Na cava sa nodra itavi dokai na lotu Vakarisito gone edaidai?

¹⁶ Ke o itabagone, de o sa dau vakamacalataki Jiova voli ena gauna oqo mai koronivuli se o tomani rau nomu itubutubu ena vunau e veivale. (Aisea 43:​10-​12; Cakacaka 20:​20, 21) Ena gauna a vunau voli kina o Jisu ena valenisoro qai veivakabulai ni sa voleka na siga me mate kina, ra qai kailavaka e so na gone: “Osana vua na Luve i Tevita.” Era katakatataka na ka oya na bete kei ira na vunivola ra qai kaya: “O sa rogoca na ka era vosataka ko ira oqo, se segai?” “Io,” e sauma lesu o Jisu. “Dou sa sega beka ni wilika, Mai na gusudra na gone lalai kei ira sa sucu tiko, ko sa cakava me vinaka sara na vakarokoroko?” (Maciu 21:​15-​17) Me vakataki ira ga na gone oya, sa nomuni itavi dokai na itabagone ena ivavakoso mo ni vakalagilagia na Kalou kei na Luvena. Keimami gadreva, keimami vinakata tale ga mo ni duavata kei keimami ena kena kacivaki na Matanitu ni Kalou.

Ni Yaco na Leqa

17, 18. (a) Na cava e cuqena kina o Paula na kumuni ni isolisoli me baleti ira na lotu Vakarisito mai Jutia? (b) Na nodra kumuni cau na Jiu kei ira na kai Matanitu Tani era lotu Vakarisito me baleti ira na vakabauta mai Jutia e vakadinadinataka na cava?

¹⁷ Se mani ituvaki cava e yaco, na loloma ga e uqeti keda meda vukei ira na tacida era leqa tu. (Joni 13:​34, 35; Jemesa 2:​14-​17) Na loloma ga a tosoi Paula me cuqena na sasaga me baleti ira na tacina mai Jutia. Oya me kumuni na isolisoli ena vukudra mai vei ira na ivavakoso e Akaia, Kalatia, Masitonia, kei na yasayasa vakaesia. De dua, na veivakacacani, tiko yavavala ena vanua, kei na dausiga e Jerusalemi e vu ni nona kaya o Paula me baleti ira na tisaipeli e kea nira ‘vosota na rarawa,’ “na veivakararawataki,” kei na ‘kovei ni nodra iyau.’ (Iperiu 10:​32-​34; Cakacaka 11:27–​12:1) E liutaka sara ga kina o koya na kena kumuni na ka ni veivuke me baleti ira na lotu Vakarisito dravudravua mai Jutia.​—1 Korinica 16:​1-3; 2 Korinica 8:​1-4, 13-​15; 9:​1, 2, 7.

¹⁸ Na nodra cautaka na ka ni veivuke na Jiu kei ira na kai Matanitu Tani era sokaloutaki Jiova vei ira na yalosavasava era tiko mai Jutia e vakadinadinataka ni qaqaco vinaka na nodra isema ni veiwekani vakayalo. Nodra cau vakailavo na lotu Vakarisito kai Matanitu Tani e dua tale ga na sala era vakaraitaka rawa kina na nodra vakavinavinaka vei ira na nodra itokani vakabauta mai Jutia me baleta na isolisoli levu vakayalo era takivaka tiko yani. E laurai gona e kea nira dau veilomanitaka na veika vakayago kei na veika vakayalo. (Roma 15:​26, 27) Na noda cau tale ga nikua me baleti ira na tacida vakayalo era leqa tu e vakatau sara ga ena ka eda rawa ni solia ena dela ni loloma. (Marika 12:​28-​31) Oqo tale ga na vanua e gadrevi meda dau veitokoni kina me na veirauti vinaka na ka vei keda kece, wili kina o koya “sa kumuna vakalailai.”​—2 Korinica 8:​15.

19, 20. Cavuta na ivakaraitaki e dusia na nodra dau veivukei na tamata i Jiova ena gauna ni leqa.

¹⁹ Nida kauaitaki ira na tacida vakayalo, eda dau vuki totolo meda vukei ira nira sotava na leqa. Me kena ivakaraitaki, vakasamataka mada na uneune levu kei na sisiniqele mai El Salvador ena itekitekivu ni yabaki 2001. E kaya e dua na kena ivolatukutuku: “Era yavala na mataveitacini mai na veiyasa i El Salvador taucoko mera veivuke. Era gole vakailawalawa mai mera mai veitokoni na tacida mai Guatemala, Mereke, kei Kenada. . . . Dua ga na gauna lekaleka, sa tara e sivia na 500 na vale kei na 3 na Kingdom Hall totoka. Sa dua na ivakadinadina vinaka na nodra dau cakacaka vakaukaua kei na nodra veitokoni na tacida lomasavu oqo.”

²⁰ E kaya e dua na ivolatukutuku mai Sauca Aferika: “Na waluvu levu e luvuca e dua na iwase levu kei Mozambique e vakaleqa e levu sara na tacida vakarisito. Yavala na valenivolavola ni tabana e Mozambique me vakarautaka e levu na ka e ganiti ira. Ia era kerekere mai vei keitou me vakau yani na isulu sa vakayagataki oti me baleti ira na tacida era vakaleqai. Na levu ni isulu keitou soqona rawa e vakasinaita e dua na konteina e 12 na mita na kena cere, qai vakau oqori vei ira na tacida mai Mozambique.” Io, oqo tale ga na sala eda dau veitokoni kina.

21. Na cava ena veivosakitaki ena ulutaga e tarava?

²¹ Me vaka eda sa raica oti, e bibi na veitiki ni yagoda kece. E vaka tale ga oqori na ivavakoso vakarisito. Sa dodonu ga vei ira kece na lewena mera dau veitokoni. Bibi tale ga mera veiqaravi tiko ena duavata. E so na ka ena vakarawarawataka oqori ena veivosakitaki ena ulutaga e tarava.

Sauma Mada

• Erau tautauvata vata vakacava na yagoda kei na ivavakoso vakarisito?

• Na cava era cakava na lotu Vakarisito taumada nira sotava na leqa na tacidra vakayalo?

• Na cava e so na ivakaraitaki vakaivolatabu e dusia ni dodonu mera dau veitokoni mera veivukei tale ga vakataki ira na lotu Vakarisito?

[iYaloyalo ena tabana e 10]

Rau dau veikauaitaki o Akuila kei Pirisila

[iYaloyalo ena tabana e 12]

Era dau veivukei vakataki ira na tamata i Jiova se vukea tale e so ni yaco na leqa