Vunau Mera Yaco Eso Mera Tisaipeli

“Ni rau sa rogoca [na vosa nei Apolosa] ko Akuila kei Pirisila, erau sa kauta vei rau, a rau sa tukuna vakadodonu cake vei koya nai vakavuvuli ni Kalou.”​—CAKACAKA 18:26.

1. Dua na ka na “yalogu” i Apolosa, ia na cava e gadrevi vua?

ERAU raici Apolosa o Akuila kei Pirisila, e dua na veiwatini lotu Vakarisito ena imatai ni senitiuri, ni vunau tiko ena dua na valenilotu ena koro o Efeso. E gusumacala o Apolosa qai matai ena vosa, ra vakadigagalu sara ga kina o ira era rogoci koya. E “katakata na yalona [“yalogu,” NW]” qai “vunautaka vagumatua na veika ni Turaga” o Jisu. Ia, e laurai votu ni o Apolosa e “kila ga na papitaiso i Joni.” E dina taucoko na ka e vunautaka voli, ia e sega ga ni taucoko sara. Na kena leqa ni rui vovodea na ka e kila me baleti Karisito. E bibi me vakarabailevutaka o Apolosa na ka e kila me baleta na itavi i Jisu ena kena vakavatukanataki na inaki i Jiova.​—Cakacaka 18:​24-​26.

2. Na cava erau a bolea ena doudou o Akuila kei Pirisila?

² Rau sega ni tu vakasuka o Akuila kei Pirisila ena nodrau vukei Apolosa me kila na “ka kece” e vakarota o Karisito. (Maciu 28:​19, 20) E kaya na kena itukutuku ni rau sa qai kauti Apolosa “a rau sa tukuna vakadodonu cake vei koya nai vakavuvuli ni Kalou.” Ia, e tiko e so na ka me baleti Apolosa e vakavuna mera sega ni doudou e so na lotu Vakarisito mera vakavulici koya. Na cava e so na ka oqo, kei na cava e rawa nida vulica ena nodrau sasaga o Akuila kei Pirisila me rau veivosakitaka kei Apolosa na Vosa ni Kalou? Ena vukei keda vakacava noda railesuva na itukutuku oqo ena noda saga meda tauyavutaka e so na vuli iVolatabu?

Dau Kauai ni O Vunau Tiko

3. E tamata vuku sara o Apolosa, ia na cava e gu ga kina na yalo i Akuila kei Pirisila me rau vakavulici koya?

³ E Jiu o Apolosa, ia a irairai susu ena koro levu o Alekisadria. Ena gauna oya, a koroturaga voli kei Ijipita o Alekisadria, e vanua ni vuli torocake, qai kilai ena kena valeniwilivola vakaitamera. Era bini ena koro oqo na Jiu, wili kina o ira na vuku. Oya na vuna a vakarautaki kina ena koro oqo na Septuagint, na ivakadewa ni iVolatabu Vakaiperiu ina vosa Vakirisi. Sa rauta me “dauvosa vakavuku [o Apolosa], a sa rawata sara me tukuna nai Vola Tabu”! Ia, erau dau cula valelaca o Akuila kei Pirisila. E vakayalolailaitaki rau beka me rau nanuma ni sega ni ganiti rau me rau vukei Apolosa? Sega. Ena nodrau loloma, erau kauaitaki Apolosa, na ka e gadreva, kei na sala e rawa ni rau vukei koya kina.

4. E vei na vanua, kei na sala cava e kunea kina o Apolosa na veivuke e gadreva?

⁴ Se mani vakacava na vuku i Apolosa kei na nona gusumacala, e dodonu ga me tuberi. Na ka me vukei kina ena sega ni solia rawa e dua na univesiti, e rawa ga nira solia vua na lewe ni ivavakoso lotu Vakarisito. Na ka ena vakarau kila o Apolosa ena qai vakamatatataka vua na ituvatuva e vakarautaka na Kalou me rawati kina na bula. Rau mani lewa o Akuila kei Pirisila me rau ‘kauti koya, me rau tukuna vakadodonu cake vei koya na ivakavuvuli ni Kalou.’

5. Cava o rawa ni kaya ena kedrau ituvaki vakayalo o Akuila kei Pirisila?

⁵ Erau kaukaua vinaka vakayalo o Akuila kei Pirisila, qai qaqaco vinaka nodrau vakabauta. Kena irairai ni rau ‘dau tu vakarau me rau tukuna vua na tamata yadua e tarogi rau na vu ni nodrau inuinui,’ veitalia ke taro e dua e vutuniyau, dravudravua, vuku, se bobula. (1 Pita 3:​15) E rawa vei Akuila kei na watina me rau “tukuna vakadodonu sara na ka dina baleta na Kalou.” (2 Timoci 2:​15, VV) Kena irairai ni rau dau vulica vagumatua na iVolatabu. Qai tarai Apolosa dina na ivakavuvuli e yavutaki mai ‘na vosa ni Kalou, e bula, qai kaukauwa.’​—Iperiu 4:​12.

6. Eda kila vakacava ni a ciqoma o Apolosa na veivukei a caka vua?

⁶ E raica vakabibi o Apolosa na nodrau ivakaraitaki nona qasenivuli, yaco kina me kenadau sara ena nona vukei ira e so mera tisaipeli. E vakayagataka vinaka na ka e kila ena nona vunautaka na itukutuku vinaka, vakauasivi vei ira na Jiu. E vakaitavi vakalevu o Apolosa ena kena tukuni vakadodonu vei ira na Jiu na ka e baleti Karisito. Ni ‘buta vinaka ena iVolatabu,’ e vakadinadinataka rawa kina vei ira ni o ira na parofita makawa era a vakanamata tale ga ena nona yaco mai na Mesaia. (Cakacaka 18:​24, VV) E volatukutukutaki ni oti oya e qai lako o Apolosa i Akaia, e kea e qai lai “vukei ira vakalevu era sa vakabauta e na loloma: ni sa ka gumatua sara na nona rawai ira votu na Jiu, e na veileti kei ira, ka sa vakatakila mai nai Vola Tabu ni sa Karisito ko Jisu.”​—Cakacaka 18:​27, 28.

Vuli Vei Ira na Kenadau ena Veivakavulici

7. E rawa vakacava me rau qasenivuli maqosa o Akuila kei Pirisila?

⁷ E rawa vakacava me rau qasenivuli maqosa ni Vosa ni Kalou o Akuila kei Pirisila? Me ikuri ni nodrau dau vuli vakataki rau, kei na nodrau dau tiko ena soqoni, a rairai vukei rau tale ga vakalevu nodrau dau tiko vata kei na yapositolo o Paula. E 18 na vula nona tiko voli o Paula ena vale nei Akuila kei Pirisila e Korinica. Eratou dau cakacaka vata ena nodratou cula valelaca. (Cakacaka 18:​2, 3) Vakabauti ni a titobu sara nodratou veivosakitaka na veika vakayalo ena gauna oqo. Ena vakaukauataki rau tale ga o Akuila kei Pirisila! E kaya na Vosa Vakaibalebale 13:20: “Ena vuku mai ko koya sa malele vata kei ira na vuku.” Erau kaukaua vinaka vakayalo ena vuku ni nodrau guta me rau dau tiko kei ira e vinaka nodra ivalavala.​—1 Korinica 15:33.

8. Na cava erau vulica o Akuila kei Pirisila ni rau dikeva voli na cakacaka vakaitalatala i Paula?

⁸ Rau dau dokai Paula o Akuila kei Pirisila ni rau kila ni dua o koya e kenadau sara ena veivakavulici. E volai me baleti Paula ena ivola na Cakacaka ni “Veisiga ni Vakacecegu sa dau vunau ko koya e na nodra veivalenilotu na Jiu [mai Korinica] ka saga me rawai ira kina na Jiu kei ira na kai Kirisi.” E muri ni rau sa tomani koya o Sailasa kei Timoci, “sa qai solia vakatabakidua na nona gauna ko Paula me vunau kina, ka tusanaka tiko vei ira na Jiu ni sa Karisito dina ga ko Jisu.” Nira sa sega ni kauaitaka soti na itukutuku i Paula na lewe ni nodra valenilotu na Jiu, erau sa qai raica o Akuila kei Pirisila ni sa toki o Paula ena dua tale na vanua ena ciqomi kina nona cakacaka, ena dua na vale ena yasa ni nodra valenilotu na Jiu. E kea, sa qai rawa kina vei Paula me vukei Kirisipo, “na i liuliu ni valenilotu,” me yaco me tisaipeli. E macala ni rau sa na raica o Akuila kei Pirisila ni cakayaco sara ga ena yalava na nona sa tisaipeli e dua bulu na turaga oqo. E kaya na kena itukutuku: “Sa mani vakabauta tale ga na Turaga ko Kirisipo, . . . kei iratou kece na nona lewe ni vale. Era sa vakabauta ka papitaisotaki tale ga e lewe vuqa na kai Korinica era sa rogoca na i Tukutuku Vinaka.”​—Cakacaka 18:​4-8, VV.

9. Na cava erau cakava o Akuila kei Pirisila ena ivakaraitaki i Paula?

⁹ Era muria na ivakaraitaki ni cakacaka vakaitalatala i Paula e levu sara na dau kacivaka na itukutuku vinaka ni Matanitu, me vakataki Akuila kei Pirisila. E vakamasuti ira na vo ni lotu Vakarisito o Paula: “Dou vakadamurimuri au, me vaka ka’u sa muri Karisito.” (1 Korinica 11:1) Ena nodrau muria na ivakaraitaki i Paula, erau vukei Apolosa kina o Akuila kei Pirisila me kila vinaka sara na ivakavuvuli vakarisito. E lai vakayacora tale ga oqo o Apolosa ena nona vukei ira na tani. Sega ni vakabekataki ni rau vakaitavi o Akuila kei Pirisila ena nodra vukei mera yaco mera tisaipeli o ira mai Roma, Korinica, kei Efeso.​—Cakacaka 18:​1, 2, 18, 19; Roma 16:​3-5.

10. Na cava o sa vulica mai na Cakacaka wase 18 ena vukei iko ni o saga mo vukei ira e so mera tisaipeli?

¹⁰ Na cava eda vulica mai na noda dikeva na Cakacaka wase 18? Erau a vuli o Akuila kei Pirisila mai na veika erau raica vei Paula, e rawa nida toroya cake tale ga noda maqosa nida saga meda vukei ira e so mera tisaipeli ena noda muria na nodra ivakaraitaki na qasenivuli vinaka ni Vosa ni Kalou. E rawa nida dau tiko vata vakalevu kei ira era ‘solia vakatabakidua nodra gauna mera vunau’ qai dau gu na yalodra ena nodra “tusanaka” na ka dina. (Cakacaka 18: 5, VV) Rawa nida vakadikeva na sala e veivakauqeti kina nodra ivakamacala, me lai tara sara kina na lomadra na vakarorogo. Oqo e rawa ni vukei keda ena noda saga meda vukei ira e levu mera tisaipeli. Ke da vakavulica e dua ena iVolatabu, e rawa nida kaya vua me sureta mai e so tale nona lewe ni vuvale se so era tiko veivolekati mera tomani koya ena vuli. Se rawa nida tarogi koya ke kila e so tale era via vulica na iVolatabu.​—Cakacaka 18:​6-8.

Qara na Sala mo Vakayaco Tisaipeli Kina

11. E rawa nira kune e vei e so na tisaipeli vou?

¹¹ E saga o Paula kei ira nona itokani lotu Vakarisito mera vakayaco tisaipeli ena veivanua kece ga​—ena nodra vunau e veivale, ena vanua ni veivoli, kei na gauna eratou dau lako voli kina. Vakacava o iko, o na gumatua beka ena nomu qara na sala mo vakayaco tisaipeli kina ena nomu vakarabailevutaka nomu cakacaka vakavunau? O na vakayagataka beka na sala e so sa tu rawa mo vakasaqarai ira kina na yalomalumalumu, mo vunau vei ira? Sala cava soti sa ra vakayaco tisaipeli tiko kina e so na noda itokani era dautukutuku tale ga ni itukutuku vinaka? Meda dikeva mada oqo na vunau ena talevoni.

12-14. Vakamacalataka na yaga ni vunau ena talevoni ena nomu tukuna na ka o sotava, se ka e talanoataki ena vica na parakaravu oqo.

¹² A cakacaka vakavunau voli ena dua na vanua mai Brazil o Maria, solia sara e dua na tikidua vua e dua na marama e tavali. Mani vakayagataka o Maria na ulutaga ni tikidua me nona ikau ni vosa ena nona taroga, “O ni via kila vinaka na iVolatabu?” E sauma na marama oqo: “Au na taleitaka sara ga. Kena ca ga niu qasenivuli, qai veivakavulici e sa kania kece sara ga na noqu gauna.” Mani vakamacalataka o Maria ni rawa ni rau veivosakitaka e so na ulutaga vakaivolatabu ena talevoni. Solia sara na marama oqo nona naba ni talevoni vei Maria, ena yakavi vata tiko ga oya sa tekivu kina nodrau vuli iVolatabu ena talevoni ena nodrau vakayagataka na ivola Na Cava e Loma ni Kalou vei Keda? a

¹³ Ni vunau voli ena talevoni e dua na tacida yalewa e cakacaka vakaitalatala vakatabakidua mai Iciopea, e kidacala ni gauna e veivosaki kina kei na dua na turaga, e rogoca voli ga na tatamosamosa kei na maue. Mani kerea na turaga oqo me qai qiri malua tale yani vua. A vakayacora oqo na tacida oya, mani kere veivosoti mai na turaga oqo qai kaya ni rau a veiba katakata sara tu ga kei watina ena gauna e qiri yani kina. Kila sara na tacida ni na daumaka me dusia vua na ivakasala momona e tu ena iVolatabu me baleta na iwali ni leqa vakavuvale. Vakaraitaka na tacida ni levu na vuvale era sa vakadinadinataka na yaga ni dua na ivola era tabaka na iVakadinadina i Jiova, e vakatokai Na Sala me Marau Kina na Vuvale. Mani kau na ivola vua na turaga oqo. Oti e vica na siga, e qiri tale na tacida vua na turaga oqo. E kaya mai ena marau na turaga oqo: “Ke a sega na ivola o solia sa kavoro noqu vuvale!” Kaciva sara ga o koya e dua nodratou bose vakavuvale me vakamacalataka kina na ka vinaka sa wilika ena ivola. Tauyavu sara e dua na vuli iVolatabu, sega ga ni dede sa lakova sara na soqoni.

¹⁴ E kaya e dua na dautukutuku ni Matanitu ni Kalou mai Denmark a tauyavutaka e dua na vuli iVolatabu ena nona vunau ena talevoni: “A vakauqeti au na ivakatawa ni cakacaka meu dau vunau ena talevoni. Au kaya lo ga: ‘O yau sa sega tu ga.’ Ia, dua na siga au sa qai tovolea meu kua ni rere, au taura na talevoni au qiri sara. Taura mai na talevoni o Sonja, keirau veitalanoa ga vakalekaleka, vakadonuya sara meu na solia vua e dua na ivola e yavutaki vakaivolatabu. Dua na yakavi keirau a veivosakitaka na ulutaga me baleta na bulibuli, mani vinakata o koya me wilika na ivola na Life​—How Did It Get Here? By Evolution or by Creation.b Au kaya vua ni daumaka me keirau na veivosakitaka sara ga na ulutaga oqo e matanavotu. Vakadonuya o koya. Tekivu sara ga e kea na vuli iVolatabu nei Sonja, vuli tiko o koya e veimacawa me yacova mai oqo.” E tinia na tacida yalewa oqo: “Dua na gauna balavu noqu masulaka tu me dua noqu vuli iVolatabu, au sega ni tadra vakadua ni na rawati oqo ena vunau ena talevoni.”

15, 16. iTalanoa cava o raica kina na bibi ni noda yadrava na veimataqali sala e rawa nida tauyavutaka kina na vuli iVolatabu?

¹⁵ Levu era sa vakila na mana ni nodra cakacaka vakavunau nira muria na kena dau vakaturi meda vunau vei ira eda sotava ena veivanua kece ga. Mai Mereke, a vakelea nona motoka e dua na tacida yalewa ena yasa ni dua tale na lori ni usa iyaya ni veivoli, ena dua na ikelekele ni motoka. Ni raici koya mai na marama e tiko ena lori, sa vakamacalataka sara na tacida na noda dau tu vakarau meda veivakavulici ena iVolatabu. E vakarorogo na marama oqo, sobu mai na lori, mai vosa sara vua na tacida ena yasa ni nona motoka. E kaya na marama oqo: “Au marau sara ga ni o kele mo vosa vei au. Dua na gauna balavu au sega ni wilika tu na ivola vakaivolatabu dou dau solia. Au vinakata tale ga meu sa tomana tale noqu vuli iVolatabu. Rawa ni o vakavulici au?” E tu vakarau na tacida me vakayagataka na gauna oya me wasea kina na itukutuku vinaka.

¹⁶ Oqo na ka e sotava e dua na tacida yalewa mai Mereke ena gauna e veisiko kina ina dua na itikotiko ni malumalumu: E lai raica e dua na vakailesilesi ena itikotiko oya qai vakaraitaka vua ni na via vukei ira vakayalo na lewe ni itikotiko. Tukuna tale ga na tacida ni na tu vakarau me vakavulica wale na iVolatabu vei ira kece era via vuli. Vakadonuya nona kerekere na dairekita, solia sara vua na galala me sikova na rumu yadua ena itikotiko. Sega ni dede ga sa ra vuli e 26 na lewe ni itikotiko. E caka vakatolu na vuli e veimacawa, qai dua vei ira e sa lakova sara tiko na soqoni.

17. Na iwalewale cava e dau mana sara kina vakalevu na tauyavutaki ni vuli iVolatabu?

¹⁷ Vei ira e so, e dau mana nodra veisureti sara ga vakadodonu ina vuli iVolatabu. Dua na mataka, a saga e dua na ivavakoso e 105 na kena dautukutuku mera sureti ira sara ga vakadodonu na itaukeinivale era sotava mera vuli iVolatabu. Ra vakaitavi ena cakacaka vakavunau e 86 na dautukutuku, ni oti e rua na aua ena cakacaka vakavunau, sa ra tauyavutaka rawa e rauta ni 15 na vuli iVolatabu vou.

Vakasaqarai Ira Tiko ga na Yalomalumalumu

18, 19. Na ivakaro bibi cava i Jisu e dodonu meda nanuma? Na cava meda saga nida nanuma tiko na inaki oqo?

¹⁸ Ni o dautukutuku ni Matanitu ni Kalou, de dua o na via tovolea tale ga na veika era vakaturi ena ulutaga oqo. Ia, e macala tu ga ni o na kauaitaka na ituvaki ni nomu vanua ni o vakasamataka tiko na sala e so mo vunau kina. Meda kua ni guilecava mada ga na ivakaro i Jisu meda vakasaqarai ira na yalomalumalumu, da qai vukei ira mera tisaipeli.​—Maciu 10:11; 28:19.

¹⁹ Nida nanuma tiko na inaki oqo, meda ‘wasea mada ga vakadodonu na ivakavuvuli dina.’ Eda rawa ni vakayacora oqo ena noda yavutaka sara ga ena Vosa ni Kalou na noda veivakauqeti. Oqo ena rawa kina nida tara na lomadra na yalomalumalumu, yavalati ira tale ga mera cakava sara e dua na ka ena ka era vulica. Nida masuta tiko na veivukei i Jiova, da vakararavi tale ga vua, sa da na rawa ni vakaitavi ena nodra tuberi e so mera tisaipeli i Jisu Karisito. Qai cakacaka marautaki dina oqo! O koya gona, meda solia mada ga noda vinaka kece ena noda ‘vakaraitaki keda ena mata ni Kalou,’ da qai dokai Jiova tiko ga ena noda vunautaka na itukutuku ni nona Matanitu me rawa kina nira yaco e so mera tisaipeli.​—2 Timoci 2:​15.

[iVakamacala e ra]

O se Nanuma?

• Na cava e bibi kina me ‘tukuni vakadodonu cake’ vei Apolosa na ivakavuvuli ni Kalou?

• Sala cava erau vuli kina vei Paula o Akuila kei Pirisila?

• Na cava o vulica me baleta na cakacaka ni veivakatisaipelitaki ena Cakacaka wase 18?

• O na kunea vakacava na gauna mo vakayaco tisaipeli kina?

[iYaloyalo ena tabana e 18]

O Akuila kei Pirisila erau a “tukuna vakadodonu cake” vei Apolosa na ivakavuvuli ni Kalou

[iYaloyalo ena tabana e 20]

Kenadau sara o Apolosa ena nona tuberi ira e so mera tisaipeli

[iYaloyalo ena tabana e 21]

Dau vunau o Paula ena vanua kece ga e lakova

[iYaloyalo ena tabana e 23]

Tu vakarau mo vunau ena gauna kece ga