‘Wasea Vakadodonu na Vosa ni Kalou’

“Gumatua sara mo vakaraitaki iko mo vinaka e na mata ni Kalou, a tamata daucakacaka sa sega e dua na ka me madua kina, mo wasea vakadodonu nai vakavuvuli dina.”​—2 TIMOCI 2:​15.

1, 2. (a) Na cava e gadreva kina na matai na nona iyaya ni cakacaka? (b) Na cakacaka cava era vakaitavi kina na lotu Vakarisito, ra qai vakaraitaka vakacava nira vakasaqara taumada na Matanitu ni Kalou?

ENA cakava vinaka ga na nona cakacaka na matai ke tiko nona iyaya ni cakacaka. Ena sega kina ni vakayagataka e dua ga na iyaya sa rawa. Ena vakayagataka ga na iyaya ni cakacaka veiganiti ena kena ivakavakayagataki dodonu. Me kena ivakaraitaki na tara ni dua na vale. Macala ni sa na tu na nomu ituki kei na ivako ni o via sema e rua na lalaga, ia e sega ni rauta oya. Mo kila na tukia vakadodonu na ivako, me kua kina ni veve. Ia ena dredre dina mo tukia na ivako me lobo ke o sega ni kila na vakayagataka na ituki, ena vakatuburarawa wale ga. E kena ibalebale, ni vakayagataki ena kena ivakavakayagataki dodonu na iyaya ena rawa ni tara oti kina na vale qai caka vakavinaka tale ga.

² Nida lotu Vakarisito, e tiko na cakacaka meda vakayacora. E cakacaka bibi duadua. E vakauqeti ira nona imuri o Jisu Karisito mera ‘vakasaqara taumada na Matanitu ni Kalou.’ (Maciu 6:​33) Eda na vakasaqara taumada vakacava? Dua, ena noda gugumatua ena cakacaka vakavunau kei na noda vukei ira e so mera tisaipeli. E dua tale, na noda yavutaka ena Vosa ni Kalou na noda cakacaka vakaitalatala. Na kena ikatolu oya me vinaka noda itovo. (Maciu 24:14; 28:​19, 20; Cakacaka 8:​25; 1 Pita 2:​12) Ia, me laulau qai marautaki noda cakava na ilesilesi vakarisito oqo, e macala nida gadreva na iyaya ni cakacaka e veiganiti kei na kila meda vakayagataka vakadodonu kina. Na tikina oqo e ivakaraitaki vinaka kina na yapositolo o Paula, e dua na lotu Vakarisito dau cakacaka, a vakauqeti ira tale ga nona itokani vakabauta mera vakadamurimuri koya. (1 Korinica 11:1; 15:10) Koya gona, na cava e rawa nida vulica vei Paula, na noda itokani vakacakacaka?

O Paula​—Dauvunau Gugumatua

3. Na cava e rawa ni tukuni kina ni dauvunau gugumatua ni Matanitu ni Kalou na yapositolo o Paula?

³ A vakacava na ivakatagedegede ni cakacaka i Paula? E dau gugumatua. E gumatua o Paula ni vakatetea na itukutuku vinaka ena levu na vanua ena yasayasa na Mediterranean. Ni tukuna na vuna e kacivaka kina ena yalogu na Matanitu ni Kalou, e kaya na yapositolo e sega ni dau tu suka oqo: “Ia kevaka ka’u sa vunautaka nai tukutuku-vinaka, sa sega na ka me’u dokai au kina: ni ka’u sa vakasaurarataki; io sa ca sara vei au, kevaka ka’u sa sega ni vunautaka nai tukutuku-vinaka!” (1 Korinica 9:​16) A kauaitaka beka ga o Paula na nona vakabulai? Sega. A sega ni nanumi koya ga. A vinakata mera vakila tale ga e so na yaga ni itukutuku vinaka. A vola: “Ia ka’u sa cakava na ka kecega e na vuku ni tukutuku-vinaka, me’u rawata vata kina kei kemudou na kenai sau.”​—1 Korinica 9:​23.

4. Na cava na iyaya ni cakacaka levu duadua era vakayagataka na lotu Vakarisito?

⁴ A dauvunau yalomalumalumu tale ga na yapositolo o Paula, ni kila ni sega ni rawa ni vakanuinui ga ena veika e kila. Me vaka ga ni dodonu vua e dua na matai me tu na nona ituki, a tu tale ga na iyaya ni cakacaka e veiganiti e vakayagataka o Paula me tugana kina e lomadra na vakarorogo na ka dina mai vua na Kalou. Na iyaya ni cakacaka cava a vakayagataka vakatabakidua? Na Vosa ni Kalou, na iVolatabu. Io, eda vakayagataka tale ga na iVolatabu me noda iyaya ni cakacaka levu duadua me vukei keda ena veivakatisaipelitaki.

5. Me yaga noda cakacaka vakaitalatala, na cava tale e dodonu meda cakava me ikuri ni noda cavuqaqataka na iVolatabu?

⁵ E kila o Paula ni wasei ni Vosa ni Kalou e sega ni okati ga kina na kena cavuqaqataki. A saga me dau ‘vakadinadinataka’ na nona ivakamacala. (Cakacaka 28:23) Ena sala cava? A vakayagataka vinaka o Paula na Vosa volai ni Kalou me rawai ira kina e levu mera ciqoma na ka dina ni Matanitu ni Kalou. A vakamacala vakamatata vei ira. E tolu na vula na nona “vakavuvuli ka vakadinadinataka na veika ni matanitu ni Kalou” ena valenilotu mai Efeso. Era “vakalomaqataki eso, ka sega ni vakabauta,” ia e so tale era vakarorogo. Ena vuku ni nona cakacaka vakaitalatala o Paula e Efeso, e “tubu vakaukauwa [kina] vakaoqo na vosa ni Turaga, ka sa gumatua.”​—Cakacaka 19:​8, 9, 20.

6, 7. A doka vakacava nona cakacaka vakaitalatala o Paula? Eda na doka tale ga vakacava noda cakacaka vakaitalatala?

⁶ Ni dauvunau gugumatua ni Matanitu ni Kalou o Paula, ‘a doka nona cakacaka’ vakaitalatala. (Roma 11:13) Ena sala cava? A sega ni via dokadokai koya; a sega tale ga ni madua me kilai raraba ni dua o koya na dauveiqaravi ni Kalou. A ciqoma na nona cakacaka vakaitalatala me cakacaka dokai duadua. A wasea vakavinaka, vakadodonu tale ga o Paula na Vosa ni Kalou. Na vuavuaivinaka ni nona cakacaka e uqeti ira tale e so, e vukei ira mera cakava vinaka sara nodra cakacaka vakaitalatala. Na sala tale ga oqo a dokai kina nona cakacaka vakaitalatala.

⁷ Me vakataki Paula, e rawa tale ga nida doka noda cakacaka vakaitalatala ena noda vakayagataka wasoma na Vosa ni Kalou ena sala e laulau. Ena basoga kece ni noda cakacaka vakaitalatala, me noda isausau mada ga meda wasea e dua na ka mai na iVolatabu vei ira na levu ga ni tamata e rawa. Eda na cakava vakacava oqo? Dikeva mada e tolu na sala bibi: (1) Vakamua na veivosaki ena Vosa ni Kalou ena sala me dokai kina. (2) Vakamacalataka vakamatau na tikinivolatabu kei na kena ivakavakayagataki. (3) Me momona qai laulau na ile eda vakayagataka ena noda ivakamacala.

8. Na iyaya cava ni vunau e tu vei keda nikua, meda vakayagataka vakacava?

⁸ E tu vei ira na dautukutuku ni Matanitu ni Kalou nikua na iyaya ni cakacaka a sega ni tu ena gauna ni nona cakacaka vakaitalatala o Paula. E okati e ke na ivola, ivoladraudrau, brochure, tikidua, ivolacebaceba, na tepi ni retio kei na vidio. Ena itekivu ni veiyabaki ni 1900, a dau vakayagataki na ivunau tabaki, phonograph, motoka vakagusunivosa, kei na walesi. Ia, e noda iyaya ni cakacaka talei qai bibi duadua na iVolatabu, qai vinakati meda vakayagataka vinaka, me vakadodonu tale ga.

Me Yavutaki ena Vosa ni Kalou

9, 10. Ena vakayagataki ni Vosa ni Kalou, na cava eda rawa ni vulica mai na ivakasala i Paula vei Timoci?

⁹ Eda na vakayagataka vakavinaka vakacava na iVolatabu me noda iyaya ni cakacaka? Ena noda muria na veivosa oqo i Paula vua nona itokani vakacakacaka o Timoci: “Gumatua sara mo vakaraitaki iko mo vinaka e na mata ni Kalou, a tamata daucakacaka sa sega e dua na ka me madua kina, mo wasea vakadodonu nai vakavuvuli dina.” (2 Timoci 2:​15) Na cava e okati ena kena ‘wasei vakadodonu na ivakavuvuli dina’?

¹⁰ Na vosa vakirisi “wasea vakadodonu” e kena ibalebale “musuka vakadodonu” se kena “ta vakadodonu na gaunisala.” Na vosa oqo e cavuti vakadua ga ena iVolatabu Vakirisi Vakarisito, ena ivakasala ga oqo i Paula vei Timoci. E rawa tale ga ni vakayagataki me vakamacalataka na siviyarataki vakadodonu ni dua na iteitei. Ena vakamaduataka e dua na dauteitei ke veve tu na laini ni siviyara. Me yaco o Timoci me “tamata daucakacaka sa sega e dua na ka me madua kina,” a vakasalataki me kua ni tiva tani mai na ivakavuvuli dina ena Vosa ni Kalou. A sega ni dodonu vei Timoci me vakalaiva nona nanuma ga vakataki koya me moica nona ivakavuvuli. Ia, e dodonu me yavutaka nona vunau kei na nona ivakavuvuli ena iVolatabu. (2 Timoci 4:​2-4) Ena sala oqo, era vukei kina na tamata lomavinaka me tiko vei ira na vakasama i Jiova ena veituvaki e so, me kua nira muria na vuku vakavuravura. (Kolosa 2:4, 8) E vakatale ga oya nikua.

Me Vinaka na Noda iTovo

11, 12. E semati vakacava na noda itovo kei na noda wasea vakadodonu na Vosa ni Kalou?

¹¹ E sega ni gadrevi wale ga meda wasea vakadodonu na dina ni Vosa ni Kalou. E dodonu me salavata kei na noda itovo. “Ni da sa daucakacaka vata kei koya na Kalou,” me kua gona nida veivakaisini. (1 Korinica 3:9) E kaya kina na Vosa ni Kalou: “Ia ko iko, ko sa dauvakatavulica na tani, o sa sega li ni vakatavulici iko? o iko, ko sa dauvunau me kakua na daubutako, o sa bau butako ko iko? o iko, ko sa daukaya me kakua na dauyalewa, o sa bau dauyalewa ko iko? o iko, ko sa daucata na veimatakau, o sa bau butako mai na vale-ni-soro?” (Roma 2:​21, 22) Nida daucakacaka vata gona kei na Kalou nikua, e dua na sala eda na wasea vakadodonu kina na Vosa ni Kalou oya noda muria na ivakasala oqo: “Mo vakararavi vei Jiova e na vu ni yalomu: ka mo kakua ni vakararavi ki na nomu yalomatua: mo vakarogotaka vua na nomu sala kecega, ia ena vakadodonutaka na nomui lakolako ko koya.”​—Vosa Vakaibalebale 3:​5, 6.

¹² Na cava ena yaco nida wasea vakadodonu na Vosa ni Kalou? Vakasamataka mada na kaukaua ni Vosa volai ni Kalou, ena kena cakayaco ena nodra bula na tamata lomavinaka.

Rawa ni Veisautaka na Bula na Vosa ni Kalou

13. Na cava e rawa ni yaco vua e dua ni bulataka na Vosa ni Kalou?

¹³ Ni dua e sa nuitaka qai ciqoma na Vosa ni Kalou, e sega ni tukuni rawa na levu ni veiuqeti ni kena itukutuku na vosa volai oqo, me yavalata e dua me vakayacora e so na veiveisau vakasakiti ena nona bula. A raica o Paula na cakayaco ni Vosa ni Kalou qai vakadinadinataka na kena vinaka vei ira era yaco mera lotu Vakarisito e Cesalonaika makawa. Oya na vuna a kaya kina vei ira: “Keitou sa tawa mudu kina ni vakavinavinaka vua na Kalou, ni dou a vakabauta na vosa ni Kalou dou a rogoca maivei keitou dou sa sega ni vakabauta me vaka e vosa ni tamata, me vaka ga na kena dina, na vosa ni Kalou, oqori sa cakacaka yaco talega vei kemudou sa vakabauta.” (1 Cesalonaika 2:​13) Vei ira na lotu Vakarisito oya​—vaka kina vei ira kece na imuri dina i Karisito​—e ka wale na vuku ni tamata ni vakatauvatani kei na cecere ni vuku ni Kalou. (Aisea 55:9) Era vakabauta o ira mai Cesalonaika “na vosa e na veivakararawataki levu, kei na reki e na Yalo Tabu” ra qai yaco mera ivakaraitaki vei ira tale e so era vakabauta.​—1 Cesalonaika 1:​5-7.

14, 15. E vakacava sara mada na kaukaua ni itukutuku e yavutaki mai na Vosa ni Kalou, na cava na vuna?

¹⁴ Na Vosa ni Kalou, na iVolatabu, e kaukaua me vakataki koya ga e vakavuna, o Jiova. A solia mai na “Kalou bula,” ena vuku tale ga ni nona vosa, e “caka [rawa kina] na lomalagi” qai nona vosa tale ga ena ‘dau cakayaco ena ka e talai kina.’ (Iperiu 3:​12; Same 33:6; Aisea 55:11) E kaya kina e dua na dauvakadidike ena iVolatabu: “Na Kalou e sega vakadua ni dau wasei koya tani mai na nona Vosa. E sega ni cakitaka se me vakalecalecava me vaka tale ni sega ni kila. . . . O koya gona, veitalia ga se cava e vakayacori kina ena sega vakadua ni okati me ka mate; ni oqori sara ga na isema vua na Kalou bula.”

¹⁵ E vakacava sara mada na kaukaua ni itukutuku e yavutaki mai na Vosa ni Kalou? E cakayaco vakalevu. Sa rauta me vola o Paula: “Sa bula na vosa ni Kalou, ka kaukauwa, ka gata vakalevu ka mucu ga nai seleiwau batirua, ka suaka me wasea rua kina na lomada kei na yaloda, kei na nodai sema kei na uto ni sui, a sa vakalewa sara na nanuma kei nai naki ni yaloda.”​—Iperiu 4:​12.

16. E cakayaco vakacava sara mada na Vosa ni Kalou ina nona bula e dua na tamata?

¹⁶ Na itukutuku ena Vosa volai ni Kalou e “gata vakalevu ka mucu ga nai seleiwau batirua.” Oya na vuna e vakaitamera kina na kena kaukaua qai uasivita na iyaya ni cakacaka cava ga e vakayagataka na tamata. Na Vosa ni Kalou e suaka na loma ni tamata qai veisautaka, e lai cakayaco sara ena ivakarau ni nona vakasama kei na ka e taleitaka, yaco kina me vakadonuya na Kalou me nona dauveiqaravi. Sa dua na iyaya ni cakacaka kaukaua dina!

17. Vakamacalataka na veisau e rawa ni votu ena kaukaua ni Vosa ni Kalou.

¹⁷ Na Vosa tale ga ni Kalou e rawa ni vakavotuya se mataqali tamata vakacava sara mada e dua, ia na ka e vakavotui oqo e rawa ni duatani sara mai na nona rai me baleti koya se na ivalavala e vakaraitaka mera raica na tani. (1 Samuela 16:7) Na tamata ca mada ga e rawa ni vunia na nona itovo dina ena nona dau yalololoma se daulotu. O ira era nakica e rawa nira ubia na rokadra dina me rawa ga kina na nodra ivadi. O ira na tamata dokadoka era vakalecalecava nira yalomalumalumu mera dokai kina vei ira tale e so. Koya gona, ni rawa ni vakavotuya na Vosa ni Kalou na veika dina e tiko e lomana e dua, e rawa tale ga kina ni uqeta e dua na tamata yalomalumalumu me biuta tani na itovo makawa qai ‘vakaisulu ena itovo vou, o koya sa caka me vaka na Kalou ena yalododonu kei na yalosavasava ni dina.’ (Efeso 4:​22-​24) Na ivakavuvuli tale ga ena Vosa ni Kalou e rawa ni veisautaka e dua e dau mamadua me iVakadinadina doudou i Jiova qai dau gugumatua ni kacivaka na Matanitu ni Kalou.​—Jeremaia 1:​6-9.

18, 19. Ni yavutaki ena rua na parakaravu oqo, se ena dua na vakasavuirogorogo o sotava ena cakacaka vakavunau, vakaraitaka se rawa vakacava me veisautaka na ka dina ena iVolatabu nona itovo ni rai e dua.

¹⁸ Na kaukaua ni Vosa ni Kalou me veisautaka na bula e cakayaco vei ira na tamata e veivanua kece ga. Me kena ivakaraitaki mai Phnom Penh, e Cambodia, e dau vakarua ena veivula nodra vunau o ira na dautukutuku ni Matanitu ni Kalou ena yasana o Kompong Cham. Dua gona na marama e italatala ni lotu ena yasayasa oya, e rogoca nira vosabeci ira na iVakadinadina i Jiova e so na nona itokani italatala, a mani nanuma me na sotavi ira mada na iVakadinadina ena nodra veisiko tarava. A levu na nona vakatataro me baleta na solevutaki ni olodei qai vakarorogo vinaka nira sauma vua vakaivolatabu. Oti oya sa qai kaya: “Au sa qai kila ni lasu na ka era kaya noqu itokani era italatala me baleti kemuni! Era kaya ni oni sega ni dau vakayagataka na iVolatabu, ia ena mataka nikua, na ka sara ga oqo oni vakayagataka tiko!”

¹⁹ A mani tomana tiko ga na marama e italatala oqo nona veivosakitaka na iVolatabu kei ira na iVakadinadina, a sega mada ga ni tarovi koya nona vakarerei ni na vakasivoi mai na nona itutu vakaitalatala. E tukuna vua e dua na nona itokani na veivosaki vakaivolatabu sa cakava tiko, mani yaco kina nona itokani me vuli iVolatabu kei ira na iVakadinadina. Dua na ka nona taleitaka nona itokani na ka e vulica, ni bau lai kaya sara mada ga ena dua na gauna ni nona lai lotu, “Ni lako, ni vuli iVolatabu kei ira na iVakadinadina i Jiova!” Sega soti ga ni dede, sa vuli iVolatabu tale ga na marama oqo, sa sega ni qai italatala, vaka kina e so tale.

20. E vakaraitaka vakacava na veika a sotava e dua na marama mai Ghana na kaukaua ni Vosa ni Kalou?

²⁰ Na kaukaua ni Vosa ni Kalou e laurai tale ga ena ituvaki a sotava o Paulina, na marama ni Ghana, mai Aferika. Rau a vuli iVolatabu kei na dua e cakacaka vakaitalatala vakatabakidua ena ivola na Na Ka Mo Kila Mo Bula Tawamudu Kina.a O Paulina a dua vei rau na marama e watidrau vata ga e dua na tagane, a mani raica ni dodonu me veisau, ia a saqati koya sara vakaukaua na watina kei ira kece na wekana. Na tukana, e turaganilewa ena mataveilewai levu, e qase tale ga ni lotu, a saga me tarovi koya ena nona moica vakatani na ibalebale ni Maciu 19:​4-6. Vaka me rogorogo donu na ivakamacala i tukana, ia mani vakasamataka totolo sara o Paulina ni vakatale ga oya nona moica o Setani na iVolatabu me temaki Jisu Karisito kina. (Maciu 4:​5-7) E lesu mai ina nona vakasama na ivakasala matata i Jisu me baleta na vakamau, ni a bulia na Kalou e dua na tagane kei na dua na yalewa, sega ni dua na tagane me qai vica na yalewa, me yaco na lewe rua, sega ni tolu, me rau le dua ga. A dei tiko ga ena nona vakatulewa mani vakadonui me sere mai na vakawati oya. Sega ni dede, sa papitaiso sara me dua na dautukutuku mamarau ni Matanitu ni Kalou.

Wasea Tiko ga Vakadodonu na Vosa ni Kalou

21, 22. (a) Na cava me noda inaki nida dautukutuku ni Matanitu ni Kalou? (b) Na cava eda na dikeva ena ulutaga e tarava?

²¹ Na Vosa volai ni Kalou e iyaya ni cakacaka yaga dina mera vukei kina e so tale mera veisautaka nodra bula mera toro voleka rawa kina vei Jiova. (Jemesa 4:8) Me vaka ga nodra vakayagataka vinaka na matai na nodra iyaya ni cakacaka mera tara rawa kina e dua na vale, me noda inaki tale ga meda saga vagumatua meda vakayagataka vinaka na Vosa ni Kalou, na iVolatabu, ena noda cakacaka lesi vakalou meda dautukutuku ni Matanitu ni Kalou.

²² Eda na vakayagataka vakavinaka vakacava na iVolatabu nida vukei ira tale e so mera tisaipeli? Dua na sala oya noda vakavinakataka noda ivalavala ni veivakavulici. Meda rai sara mada oqo ena ulutaga e tarava, e tukuni kina na sala e so meda veivakavulici kina da qai vukei ira tale e so mera vakabauta na itukutuku ni Matanitu ni Kalou.

[iVakamacala e ra]

O se Nanuma Tiko?

• Na iyaya ni cakacaka cava e vakarautaki vei ira na dauvunautaka na Matanitu ni Kalou?

• Sala cava soti e ivakaraitaki kina o Paula ena cakacaka ni Matanitu ni Kalou?

• Na cava e okati ena wasei vakadodonu ni Vosa ni Kalou?

• E vakacava sara mada na kaukaua ni Vosa volai ni Kalou nida vakayagataka me noda iyaya ni cakacaka?

[iYaloyalo ena tabana e 10]

Oqo e so na iyaya ni cakacaka era vakayagataka na lotu Vakarisito ena vunautaki ni Matanitu ni Kalou