iTalanoa ni Nona Bula

Dina Niu Mataboko, ia Au Rai Rawa!

TALANOATAKA O EGON HAUSER

Ni oti e rua na vula noqu sa mataboko, au raica rawa na ka dina ena iVolatabu au a vakalecalecava tu ena noqu bula kece.

NIU raica lesu na 70 vakacaca na yabaki, e levu na basoga ni noqu bula e vakamarautaki au vakalevu. Ia keu rawa ni veisautaka e dua na ka, au na digia meu a se kilai Jiova niu se gone.

Au sucu ena 1927 mai Uruguay, e koto ena kedrau tadrua o Argentina kei Brazil, e vanua rairai totoka qai koto ravita na Wasawasa na Atalanitika. Era lewenivanua oqo na kai Itali kei na kai Sipeni era a curuvanua mai. Ia o rau noqu itubutubu erau tadu mai Hungary. Niu se gonelailai, keitou a vakaitikotiko ena dua na vale isau lailai ga, keitou veivolekati sara kei ira na tiko tikivi keitou. Sega ni gadrevi me lokataki na katuba se vakaukamea na katubaleka. Sega tale ga na veivakaduiduitaki. Keimami veitokani kece na vulagi, itaukei, yago loaloa kei na vulavula.

Erau duru ni lotu Katolika noqu itubutubu, mani yaco meu dau vukei ira na bete niu yabaki tini. Niu tubucake, keirau dau cakacaka vata kei na bete mani yaco sara kina meu lewe ni ilawalawa e dau vakasalataki koya na bisovi ena tabacakacaka vakalotu. Niu vuniwai, au mani sureti meu vakaitavi ena dua na vuli e cicivaka na lotu Katolika mai Venezuela. Keimami vuniwai kece ni marama na iwasewase au lewena, mani lesi me keimami vakadikeva na vuanikau ni itatarovi ni vakaluveni era volitaki tu ena gauna oya.

Noqu Rai Niu se Vuli Vuniwai

Noqu vulica na yago ni tamata niu se vuli vuniwai, au dau drukataka na vuku e laurai ena maqosa ni keda ibulibuli. Kena ivakaraitaki, au drukataka ni rawa ni mavo vakataki koya na mavoa, me vaka na gauna e sele kina vakatikina na ivi se kau laivi e so na sui ni sarisari.

Ena gauna vata oya, au dau rarawa nira mate e so ena coqa vakacalaka ni soli vei ira na dra. Au se nanuma tu ga me yacova mai nikua na kena dredre meu vosa vei ira na weka i koya e tauvimate a soli vua na dra qai mate. Levu na gauna, e sega ni dau tukuni vei ira na weka ni vakavuna na mate ni nodra daulomani na soli ni dra. E tukuni vei ira e so tale na ulubale. Dina ni sa sivi e vica vata na yabaki, au se nanuma tu ga na ca ni lomaqu ni dau soli na dra, au vakadeitaka kina ni cala. Au diva mada ga meu a kila tu ena gauna oya na lawa i Jiova me baleta na vakatatabutaki ni dra! Keu a vakadeitaka kina na vuna e ca kina na lomaqu ni dau soli na dra.​—Cakacaka 15:19, 20.

Marau Niu Dau Veivukei

Yaco na gauna meu sa dauveisele, meu dairekita tale ga ena dua na tabana ni veiqaravi vakavuniwai ena korolevu o Santa Lucía. Au veiqaravi tale ga ena National Institute of Biological Science. Na ka oqo e vakamarautaki au vakalevu. Au vukei ira na tamata ena nodra tauvimate, vakaceguya na mosi ni yagodra, au vakabulai ira e levu, kei na noqu vukei ira na marama nira vakasucu. Au sega ni dau taleitaka na soli ni dra, oya na vuna sa vica vata na udolu noqu veisele e sega ni vakayagataki kina na dra. Au dau kaya ni kacabote ni salanidra e vaka na vokete e lu tiko. Na kena iwali ga me bonoti, me kua ni tawani tiko ga.

Qaravi Ira na iVakadinadina Era Tauvimate

Au tekivu kilai ira na iVakadinadina i Jiova ena veiyabaki ni 1960 nira mai sele ena neitou valenibula qai sega ni vakayagataki kina na dra. Au na sega ni guilecava rawa na nona a tauvimate mai e dua na painia (cakacaka vakaitalatala vakatabakidua), na yacana o Mercedes Gonzalez. Dua na ka nona malumalumu, era sega kina ni via seleti koya na vuniwai ena univesiti, nira nanuma ni na mate. Dina ni yali vakalevu vua na dra, keitou mani qaravi koya ena neitou valenibula. Vakacavari vinaka na veisele, a rawa kina ni painia tale tiko me sivia e 30 na yabaki me yacova nona mate ni sa yabaki 86.

Au dau qoroya nodra veilomani kei na nodra veinanumi na iVakadinadina era dau tiko kei ira na tacidra lotu Vakarisito era curu e valenibula. Na gauna au sikovi ira kina na tauvimate e valenibula, au dau taleitaka meu rogoca nodra vakamacalataka nodra vakabauta, au dau taura tale ga na nodra ivola. Au sega vakadua ni tadra niu na sega wale ga ni nodra vuniwai, au na tacidra tale ga vakayalo ena dua na gauna wale tiko ga oya.

Au sa qai volekati ira sara na iVakadinadina i Jiova niu vakamautaki Beatriz, na luvena e dua na tauvimate. Levu na lewe ni nona vuvale sa ra dau sosoqoni vata kei ira na iVakadinadina, ia ni keirau vakamau oti, a yaco o watiqu me iVakadinadina gugumatua. Ena dua tale na yasana, dua na ka noqu osooso ena noqu cakacaka kei na noqu taleitaka na kequ irogorogo ena tabana vakavuniwai. E totoka sara tu ga na bula. Ia au sega ni kila ni sa na vakarau veisau.

Sotava na Leqa

E dua na ka rarawataki duadua me yaco vua e dua na dauveisele oya me leqa na matana. Oqori sara ga na ka a yacovi au. Sega ni dede sa leqa ruarua na loanimataqu—⁠au sa mani mataboko kina, au sega sara ga ni kila seu na rai tale beka vakacava. Niu sele oti, au mani davo tu ga ni vadreti ruarua tu na mataqu, e tarai au sara ga e kea na yalolailai. Niu vakila na kequ tawayaga au mani vinakata meu sa mate ga. Au a tiko ena ikava ni tabavale e valenibula, au mani tucake mai na imocemoce, vakayayamo sara ena lalaga meu kunea na katubaleka meu na lade mai kina meu mate. Ia au qai tini tale e loma ni valenibula, mani kauti au lesu ina noqu imocemoce e dua na nasi.

Au sega tale ni vakaruataka noqu sasaga oya. Ia niu sa mataboko tu, sa qai kuria ga noqu yalolailai kei na noqu cudrucudru. Ena loma ni gauna oya, au sa qai yalataka vua na Kalou ni kevaka au na rai tale, au na wilika tasevu na iVolatabu. Au rai rawa vakalailai, sa rawa kina niu wilivola. Ia au sa sega ga ni rawa ni veisele tale. Dina kina na ivosavosa kilai levu e Uruguay “No hay mal que por bien no venga,” “E rawa ni basika na ka vinaka mai na leqa e sotavi.” Sa voleka niu vakadinata na ivosavosa oqo.

Sega ni Tekivu Vinaka Noqu Veimaliwai

Au a via volia e dua iVolatabu na Jerusalem Bible, e tabaki ena matanivola lelevu, ia au qai kila ni sau vinaka cake na iVolatabu e tiko vei ira na iVakadinadina i Jiova, mani bole e dua na cauravou iVakadinadina me kauta mai vei au. Ena mataka ga e tarava sa kauta mai vale na cauravou oya na iVolatabu. Dolava na katuba o watiqu rau mani veivosaki. Au kailavaka mai lomanivale vei watiqu ni kevaka sa sauma oti na iVolatabu, sa dodonu me biuta na vale na cauravou, a mani cakava vaka kina. Au sega ni kila ni cauravou ga oqo ena qai vukei au sara vakalevu.

Dua na siga au yalataka vei watiqu e dua na ka, ia au a mani sega ni vakayacora rawa. Ia me kena isosomi qai vakamarautaki koya tale ga, au mani yalataka ni keirau na salavata ina iVakananumi ni mate i Karisito. Ni yaco mai na siga oya, keirau mani lako ina iVakananumi me vaka noqu vosa ni yalayala. Au drukataka sara ga na totoka ni veimaliwai kei na nodra veikidavaki. Ni tekivu na vunau, au kidacala niu raici koya na cauravou au vakatala mai vale. E tarai au dina na nona ivunau, ia ena gauna vata oya e ca tale na lomaqu ena ka au a cakava vua. Na cava beka meu cakava me na vosoti au kina?

Au mani kaya vei watiqu me sureti koya me keitou lai vakayakavi vata, ia e qai kaya mai o koya: “Au vakabauta ni na vinaka cake mo sureti koya. Dabe tiko ga e ke, ena mai raici kedaru qori.” A dina na ka e kaya. E mai vakabula vei keirau qai ciqoma na veisureti.

Na neitou veivosaki ena yakavi a veisiko mai kina e itekitekivu sara ga ni noqu veisau. E vakaraitaka vei au na ivola Na Ka Dina sa Basika ki na Bula Tawamudu,a ia au mani vakaraitaka tale ga vua e ono na ilavelave ni ivola vata ga oya. Era a solia vei au na iVakadinadina era curu tu e valenibula, ia au se sega vakadua ni bau wilika. Dua na ka na levu ni noqu taro, me tekivu mai na gauna ni vakayakavi, ni oti oya, me lai yacova sara ni sa bogilevu—⁠e sauma kece mai vakaivolatabu. A qai tini na veivosaki ena matakacaca ni siga e tarava. Ni bera ni biubiu, sa qai bole na cauravou qo me keirau vuli iVolatabu ena ivola Na Ka Dina.b E tolu ga na vula na neirau vulica, keirau mani dewa sara ena ivola “Babylon the Great Has Fallen!” God’s Kingdom Rules! Ni oti oya, au yalataka sara noqu bula vei Jiova au mani papitaiso.

Yaco Meu Yaga Tale

Dina niu mataboko, ia a raica ‘na mata ni yaloqu’ na ka dina ena iVolatabu au dau vakalecalecavu tu me yacova na gauna oya! (Efeso 1:18) Na noqu kilai Jiova kei na nona inaki totoka e veisautaka taucoko noqu bula. Yaco meu yaga tale, qai mamarau tale ga. Au vukei ira vakayago vaka kina vakayalo na tamata, au vakaraitaka vei ira na sala mera bula tiko kina me vica tale na yabaki ena gauna oqo, ra qai bula tawamudu tale ga ena ituvaki vou.

Au vakamuria vinaka sara toka na toso ni tabana ni veiqaravi vakavuniwai, au vakekeli tale ga ena leqa e rawa ni sotavi ni soli na dra, na isosomi ni veiqaravi, nona dodonu o koya e tauvimate, kei na dodonu ni veiqaravi vakavuniwai. Rawa tale ga niu wasea na veika oqo vei ira na tabana vakavuniwai ena noqu yasayasa niu a sureti meu vosa ena ulutaga oqo ena vica nodra vuli. Ena 1994, au a tiko ena imatai ni bose ni veiqaravi e sega ni vakayagataki kina na dra e Rio de Janeiro, mai Brazil, au mani vosa ena sala me qaravi kina na kacabote ni salanidra. Dua na iwase ni itukutuku oya sa qai mai okati ena dua na ivakamacala au vola, “Una propuesta: Estrategias para el Tratamiento de las Hemorragias” (“Sala me Qaravi Kina na Kacabote ni Salanidra”), e tabaki ena ivola vakavuniwai na Hemoterapia.

Yalodina Tiko ga Niu Vakatovolei

Ni tekivu noqu veiqaravi vakavuniwai, e vu vakalevu noqu lomatarotarotaka na soli ni dra mai na noqu kila vakasaenisi. Ia, niu sa curu e valenibula, au raica ni dredre dina meu besetaka na kena soli na dra vei au ena gauna vata oya meu yalodina tiko ga nira vakatovolei au na vuniwai. Ni oti na kena yacovi au e dua na mateniuto ca sara, au qai vakamacalataka noqu vakabauta vua na dauveisele me sivia e rua na aua. Na dauveisele oqo e luvedrau tagane noqu itokani voleka qai kaya ni na sega ni vakalaiva meu mate ke kila niu na bula keu tauri dra. Au mani masu lo vei Jiova, au qai kerea me vukea na vuniwai oqo me kila qai rokova noqu vakabauta kevaka mada ga e sega ni duavata kina. Lakolako, sa qai yalataka na vuniwai me sa na muria ga noqu kerekere.

Dua tale na gauna, au a sele me kau laivi kina e dua na ka e tubu tiko ena noqu prostate gland. Au vakayalia vakalevu kina na dra. Au se baci vakamacalataka tale vei iratou na qaravi au na vuna ena sega kina ni soli vei au na dra, e dina niu vakayalia e ruanaikatolu ni dra e yagoqu, eratou a muria noqu vakatulewa.

Veisau na Rai

Niu lewe ni International Association of Bioethics, dua na ka noqu marau niu raica na veisau ni nodra rai na vuniwai kei ira ena tabana vakalawa me baleta na dodonu i koya e tauvimate. Sa sosomitaka nodra dauveivakasaurarataki na yalo ni vakarokoroko kei na kauaitaki ni nodra dodonu na tauvimate. Era solia na galala vei ira na tauvimate mera digia na veiqaravi era gadreva. Sa ra sega tale ga ni raici vakatani na iVakadinadina i Jiova me sega ni ganiti ira na veiqaravi vakavuniwai. Ia era kila sara e levu na ka me baleta na kedra ituvaki qai dodonu me rokovi nodra vakatulewa. Ena nodra vuli na vuniwai vaka kina ena porokaramu ni retioyaloyalo, e vaka oqo na ka era kaya kina e so na parofesa rogo: “E vakavinavinakataki nodra sasaga na iVakadinadina i Jiova, keimami sa qai taura rawa . . .” “Keimami vuli mai vei ira na iVakadinadina . . .” ra qai “Vakavulici keimami tale ga me keimami vakavinakataka neimami veiqaravi.”

E dau tukuni ni bibi cake na bula mai na veika kece baleta ena tawayaga na galala, kei na itovo rakorako ke yali na bula. Levu sa ra ciqoma na rai vou, oya ni tu vua na tamata yadua na dodonu ni vakatulewa qai o koya duadua ga ena lewa na ka me liu ena nona vakayagataka nona dodonu ena ituvaki cava ga e sotavi. Ena ituvaki oqo sa na vakaliuci ga kina na itovo rakorako, na galala ni digidigi, kei na vakabauta vakalotu. Ena lewa ga o koya e tauvimate na ka e caka vua. Na Tabana ni iTukutuku ni Valenibula e vakarautaka na iVakadinadina i Jiova, sa vukei ira e levu na vuniwai mera kila e levu na ka me baleta na veika oqo.

Na nodratou veivuke noqu vuvale e rawa kina niu vakayagataki ena veiqaravi vei Jiova, meu qase tale ga ena ivavakoso vakarisito keitou lewena. Me vaka au sa kaya oti, au rarawataka vakalevu noqu sega ni kilai Jiova niu se gone. Ia au vakavinavinakataka vua noqu raica rawa na inuinui totoka ni bula ena ruku ni veiliutaki ni Matanitu ni Kalou, na ituvatuva sa na sega kina ni dua “na lewe ni koro ena . . . kaya, Ka’u sa tauvi mate.”​—Aisea 33:24.c

[iVakamacala e ra]

[iYaloyalo ena tabana e 24]

Cakacaka tiko ena valenibula e Santa Lucía niu se yabaki 30 vakacaca

[iYaloyalo ena tabana e 26]

Kei watiqu, o Beatriz, ena 1995