Ena Gauna Cava Mo Qai Cudru Kina?

E KAYA na iVolatabu ena Dauvunau 7:9: “Me kakua ni kusarawa na yalomu me cudru: ni sa tiko ga na cudru e lomadra na lialia.” E vakaraitaka na tikina oqo ni sega ni dodonu me totolo noda cudru ena gauna eda vakacudrui kina; ia meda dau veivosoti ga.

E tukuna tiko beka na Dauvunau 7:9 meda kua ni cudruvaka e dua na ka se cudruva e dua, ia meda vosota ga na veicala kece veitalia na kena levu se kena vakayacori wasoma da qai kua ni cakava kina e dua na ka? E dodonu beka meda kua ni kauaitaka na noda vakacudruya e dua ena noda vosa se ka eda cakava baleta nida namaka me vosoti keda o koya? E sega ni vaka kina.

Na Kalou o Jiova e vatuka ni loloma, yalololoma, veivosoti, kei na vosota vakadede. Ia, e dau tukuni vakalevu ena iVolatabu ni dau vakacudrui tale ga o koya. Ni bibi na cala e vakayacori, e totogitaki ira na veivakacudrui. Raica mada e so na kena ivakaraitaki.

Vakacudrui o Jiova

Ena 1 Tui 15:30 e vakamacalataki kina na ivalavala ca i Jeropoami “ka sa vakaivalavalacataki ira kina na Isireli, e na nonai valavala ka vakacudrui Jiova.” E kaya na iVolatabu ena 2 Veigauna 28:25 me baleti Tui Easi e Juta: “Sa cakava na veitikina cecere, me vakama kina na ka boi vinaka kivei ira na kalou tani, ka sa vakacudrui Jiova na Kalou ni nona qase.” E laurai ena Dauveilewai 2:​11-​14 e dua tale na kena ivakaraitaki: “A ra sa kitaka na ka ca e na mata i Jiova ko ira na Isireli, ka qaravi ira na Peali . . . , ka vakacudrui Jiova. . . . A sa waqa vei ira na Isireli na cudru i Jiova, ka sa soli ira ko koya ki na ligadra na dauvakacaca.”

E so tale na ka e dau vakacudrui Jiova e vakavuna me veitotogitaki. Me kena ivakaraitaki, e tukuna na Lako Yani 22:​18-​20: “Dou kakua ni vakabula e dua na yalewa sa daucakai sausau. Ko koya sa koto vata kei na manumanu e yavai va ena vakamatei vakaidina. Ko koya sa vakacabora nai soro vua na kalou tani, ka sega vei Jiova duaduaga, ena vakarusai sara.”

A sega ni vosota tiko ga o Jiova na veicala lelevu era vakayacora na Isireli makawa nira vakacudrui koya tiko ga ra qai sega ni veivutuni dina. Nira sega ni veivutuni dina se ra sega ni vakaraitaka nira sa veisau mera talairawarawa vei Jiova, e vakarusai ira na Kalou. E vakayacori oqo ina matanitu o Isireli ena 607 B.S.K., ni vakayagataki ira na kai Papiloni, vaka kina ena 70 S.K., ni vakayagataki ira na kai Roma.

Io, e dau cudruvaka o Jiova na veika vakasisila era cavuta se cakava na tamata, e dau totogitaki ira tale ga na vakayacora na ivalavala ca bibi era sega ni veivutuni. E kena ibalebale beka oqo ni sa okati tale ga o Jiova kei ira e tukuni ira na Dauvunau 7:9? Sega. E dau veiganiti na nona cudruvaka na vakayacori ni ivalavala ca bibi, e dodonu tale ga na nona vakatulewa oya. E kaya na iVolatabu me baleti Jiova: “Sa sega ni cala na nona cakacaka: Ni sa dodonu na nonai valavala kecega: A Kalou vosa dina, ka sega ni ca, Sa yalododonu ka daucaka dodonu ko koya.”​—Vakarua 32:4.

Cala Bibi e Vakayacori

Ena Lawa a solia na Kalou vei Isireli makawa, a kaukaua na itotogi e tau vei ira na vakayacora na ivalavala ca bibi. Me kena ivakaraitaki, ke curu e dua na daubutako ena dua na vale me lai butako qai vakamatei koya na itaukeinivale, ena sega ni tarogi se beitaki vua na itaukeinivale na nona veivakamatei oya baleta ni a mai coko ga ena dua na ivalavala ca bibi e vakayacori. Oya na vuna eda wilika kina: “Kevaka sa kune na butako ni sa basuka tiko na vale, a sa moku mate, ena sega ni tarogi na nona mate.”​—Lako Yani 22:2.

E dodonu me cudru e dua na yalewa e kucuvi, baleta ni kucu e dua na ivalavala ca bibi ena mata ni Kalou. Ena Lawa i Mosese, ena vakamatei na tagane e kucuva na yalewa, “ni sa tautauvata na ka oqo kei na nona tu e dua na tamata, ka vakamatea na kai nona.” (Vakarua 22:​25, 26) Dina eda sa sega ni vauci ena Lawa oya, ia eda rawa ni raica kina na rai ni Kalou me baleta na ivakarau ca, na kucu.

Ena noda gauna, e ivalavala ca bibi tale ga na kucu, e bibi tale ga na kena itotogi. O koya e kucuvi e tu vua na dodonu me ripotetaka vei ira na ovisa. Oqo me rawa kina ni totogitaki o koya e kucu. Ke gone o koya e kucuvi, me rau ripotetaka na nona itubutubu.

Cala e Sega So ni Bibi

Ia ena sega ni soli ina ligadra na ovisa na veicala kece e vakayacori. Oya na vuna eda na sega ni cudruvaka kina na cala e sega so ni bibi era cakava vei keda e so, ia meda vosota ga. E vakacava na wasoma ni noda veivosoti? A tarogi Jisu na yapositolo o Pita: “Turaga me i valavala ca vakavica vei au na wekaqu ka me’u vosoti koya tiko mada ga? Me vakavitu?” Sa kaya vua ko Jisu, “Au sega ni kaya vei iko me vakavitu wale ga, me vakavitusagavulu na vitu.”​—Maciu 18:​21, 22, VV.

Ena yasana kadua, ena vinakati meda vakavinakataka tiko ga na noda itovo vakarisito me lailai kina na noda veivakacudrui. Me kena ivakaraitaki, ni o vosa vua e dua, sa rui tonotonomata beka na nomu vosa, sega ni tauci vakamatau, qai veibeci? Na itautau ni vosa oqori e rawa ni veivakacudrui. Kua ni beitaki koya o tauca vua na mataqali vosa oya ke cudru, se mo nanuma me vosoti iko, baleta ni o vakavuna ga na nona cudru. O koya e veivakacudrui e dodonu me qarauna na veika e cakava kei na vosa e tauca me kua kina ni veivakacudrui. Oqori ena lailai kina na gauna eda vakararawataki ira kina na tani. E tukuna vei keda na iVolatabu: “Sa dua sa vosa me vaka sa suaka e nai seleiwau: ia na yamedra na vuku sa ia na veivakabulai.” (Vosa Vakaibalebale 12:18) Nida vakacudruya e dua, ke da sega mada ga ni nakita, ena yaga sara vakalevu kevaka eda dau kere veivosoti.

E vakaraitaka na Vosa ni Kalou ni dodonu meda “dau sasagataka tiko ga . . . na veika e kauta mai na veilomani kei na veivakatataki cake.” (Roma 14:​19, VV) Nida tauca vakamatau na vosa ena yalovinaka, eda vakila na dina ni vosa vakaibalebale: “A ka sa vosataki taudonu sa vaka na moli koula e na kato siliva.” (Vosa Vakaibalebale 25:11) Sa dua dina na ka totoka! Na vosa vakayalovinaka e tauci vakamatau e rawa sara mada ga ni veisautaka na nodra itovo kaukaua e so: “Na yame malumalumu sa musuka na sui.”​—Vosa Vakaibalebale 25:15.

Oya na vuna e vakasalataki keda kina na Vosa ni Kalou: “Me dau tau vakayalovinaka na nomuni vosa ka dau vakatuituinataki, ka mo ni dau kila se cava e dodonu mo ni kaya vei ira yadua ko veivosaki kaya.” (Kolosa 4:​6, VV) Na “vakatuituinataki” e kena ibalebale me rogo vinaka vei ira na tani na vosa o cavuta, me kua ni lai vakavuna mera cudru. Ena veivosa e tauca kei na ka e cakava, ena saga na lotu Vakarisito me na dau muria na ivakaro vakaivolatabu: “Vakasaqara na vakacegu, ka muria sara.”​—1 Pita 3:​11.

O koya gona, e ibalebale ni Dauvunau 7:9 meda kua ni cudruvaka na ivalavala ca lalai era cakava vei keda na tani. De ra cakava oqori baleta nira tamata ivalavala ca, se kevaka mada ga era nakita, ia e sega soti ni ka bibi. Ia ke cala oya e ivalavala ca bibi, e macala ni na cudru o koya e caka vua, ena rawa tale ga ni taura e dua na ikalawa e veiganiti.​—Maciu 18:​15-​17.

[iYaloyalo ena tabana e 14]

A vakatarai ira na kai Roma o Jiova ena 70 S.K. mera vakarusai Isireli baleta ni sega ni veivutuni

[iYaloyalo ena tabana e 15]

“A ka sa vosataki taudonu sa vaka na moli koula”