“Dou Yalomatua”

“O koya sa yalowai sa vakabauta na vosa kecega: ia na tamata yalomatua sa daulewa vakavinaka na nonai lakolako.”​—VOSA VAKAIBALEBALE 14:15.

1, 2. (a) Na cava eda vulica ena ka e yacovi Loti mai Sotoma? (b) Ni tukuni meda “yalomatua,” na cava na kena ibalebale?

NI TUKUNA o Eparama vei Loti me digia e liu na vanua e vinakata, a taleitaka na mata i Loti na vanua e levu na kena veiuciwai qai “vaka na were i Jiova” na kena irairai. Oya na vuna e digia kina “na Buca taucoko sa volita na Joritani” me bula kina nona vuvale, lai birika sara nona valelaca volekati Sotoma. Ia, a veivakacalai na ka e raica ga na matana, baleta nira toka voleka sara ga e kea na kai Sotoma, era “tamata ca . . . , kai valavala ca sara e na mata i Jiova.” (Vakatekivu 13:​7-​13) Ni toso na gauna, e sotava na vuvale nei Loti e levu sara na ka ca. Tini sara me lai bula voli kei rau na luvena yalewa ena dua na qaravatu. (Vakatekivu 19:​17, 23-​26, 30) Na ka e domona na matana e qai kauta mai vua e levu sara na leqa.

² Na ka a yacovi Loti e dodonu meda vuli kina na tamata ni Kalou ena gauna oqo. Nida vakarau vakatulewataka e dua na ka, meda dau kauaitaka na leqa e rawa ni basika da qai qarauna meda kua ni vakacalai ena ka ga eda raica se rogoca. E uqeti keda kina na Vosa ni Kalou: “Dou yalomatua.” (1 Pita 1:​13) E kaya na vuku ni iVolatabu o R.C.H. Lenski ni yalomatua e kilai ena “dei ni yalo, vakalewai vinaka ni ka, sa na qai rawa nida vakatulewa vinaka.” Meda dikeva mada oqo e so na ituvaki e bibi sara ga kina meda vakaraitaka noda yalomatua.

Vakasamataka Vinaka na Sasaga Vakabisinisi

3. Na cava meda na qarauna ke da sureti meda vakaitavi ena dua na sasaga vakabisinisi?

³ Kaya mada ke sureti iko ena dua na sasaga vakabisinisi e dua na tamata kilai, se dua sara mada ga e qaravi Jiova. E bula nona vakamacalataka na ka e sa nanumi tu ni na rawati ena bisinisi oqori, qai uqeti iko mo curu totolo kina de o calata nomu kalougata. De dua o sa tekivu raitayaloyalotaka sara na ka vinaka ena kauta mai vei iko kei na nomu vuvale, o na kaya sara beka ni sa na qai levu na gauna o na rawa ni vakaitavi kina ena veika vakayalo. Ia, e dodonu meda qaqarauni, ni kaya vei keda na Vosa Vakaibalebale 14:15: “O koya sa yalowai sa vakabauta na vosa kecega: ia na tamata yalomatua sa daulewa vakavinaka na nonai lakolako.” Na bula ni veivosaki e rawa ni sega ni vakasamataki kina na medremedrea ni vakacici bisinisi, na cakacaka levu e vauci kina, na leqa e rawa ni yaco se na kena rawa ni lusi. (Jemesa 4:​13, 14) Ena ituvaki vaka oqo, sa bibi dina ga meda yalomatua!

4. Eda na ‘lewa vinaka’ vakacava na ‘noda ilakolako’ ni bera nida vakatulewataka e dua na sasaga vakabisinisi?

⁴ Na tamata yalomatua ena dikeva vinaka mada e dua na lalawa vakabisinisi ni bera ni vakatulewa. (Vosa Vakaibalebale 21:5) De dua ena raica kina e so na leqa e rawa ni yaco. Vakasamataka mada e dua na kena ivakaraitaki oqo: E saga e dua me kere dinau vei iko me tauyavutaka rawa kina nona bisinisi, qai kaya ni na vakavicataka tale na levu ni ilavo ena sauma lesu vei iko. Via rogo vinaka na lalawa oya, ia na leqa cava e rawa ni yaco? E vakadonuya beka o koya e via dinau vei iko me sauma na ilavo e dinautaka, veitalia se na toso vinaka na bisinisi se sega? Se na vakatau na nona sauma lesu na nona dinau ena cici vinaka ni bisinisi? O koya gona, ke lusi na bisinisi, de dua sa na sega ni vakasukai vei iko na nomu ilavo! O na via vaqaqa tale beka ga se “Cava e mai dinau kina vei iko e sega ni lai dinau ena baqe? E raica beka na baqe ni bisinisi e saga tiko e sega ni bisinisi vinaka, ena rawarawa ni lusi?” O na rawa ni qai vakatulewataka vinaka na nomu vakaitavi se sega ena dua na lalawa vakabisinisi ke o vakalewa vinaka sara na leqa e rawa ni basika kina.​​—Vosa Vakaibalebale 13:16; 22:3.

5. (a) Na ka vakayalomatua cava a cakava o Jeremaia ni volia e dua na tikiniqele? (b) Na cava e dodonu kina me vakaivolataki vakavinaka na noda veidinadinati kece vakabisinisi?

⁵ Ni volia na parofita o Jeremaia e dua na tikiniqele nei tacina, a biuta vakaivola na nodrau veivoli e matadra na ivakadinadina. (Jeremaia 32:​9-​12) Na tamata yalomatua ena gauna oqo ena raica me vakaivolataki vakavinaka na veidinadinati kece vakabisinisi, okati e ke na nona veidinadinati kei ira na wekana vakayago, wili tale ga kina o ira na wekana vakayalo.a Ena matata na veika taucoko ke dau volai vakamatata na ivola ni veidinadinati. Ena yasana kadua, ena rawa ni yaco na leqa ena kedra maliwa na tamata i Jiova kevaka era sega ni vakarautaka e dua na ivola ni veidinadinati matata. Ka ni rarawa ni leqa vaka oqo e rawa ni vakamosi yalo, vakamosi ulu, vakamalumalumutaki keda tale ga vakayalo.

6. Na cava meda qarauna kina na kocokoco?

⁶ Meda qarauna tale ga na kocokoco. (Luke 12:15) Na yalataki ni tubu lelevu ena dua na sasaga vakabisinisi e rawa ni vakamatabokotaka e dua me sega kina ni kauaitaka na leqa e rawa ni yaco vua. E so mada ga era dau qarava tu e so na itavi bibi ena ivavakoso era sa coriti ena dai oqo. E vakasalataki keda kina na Vosa ni Kalou: “Dou kakua ni daukocova nai lavo: ia dou lomavinaka e na ka sa tu vei kemudou.” (Iperiu 13:5) Ni vakasamataka tiko e dua na lotu Vakarisito se me curu ena dua na sasaga vakabisinisi se sega, e dodonu me taroga, ‘Na cava na vuna au via vakaitavi kina ena bisinisi oqo?’ Noda saga meda bula rawarawa ga da qai vakaliuca na noda qaravi Jiova ena taqomaki keda mai na “ka ca kecega.”​​—1 Timoci 6:​6-​10.

Ka Dredre Era Sotava Voli na Lotu Vakarisito Era se Sega ni Vakawati

7. (a) Cava e so na ka dredre era vosota voli e levu na lotu Vakarisito era se sega ni vakawati? (b) E okati vakacava ena noda yalodina vua na Kalou na noda digia na watida?

⁷ Levu na tamata ni Kalou era vinakata tu mera vakawati ia e sega ni rawarawa mera kunea e dua na kedra isa. Ena so na vanua, e dau bukani na vakawati, qai sega ni kena ivakarau me dua e goneyalewa se cauravou voli vakabalavu. Ia, e rawa ni dredre sara me dua e kunea na kena isa ena loma ni ivavakoso. (Vosa Vakaibalebale 13:12) Era raica gona na lotu Vakarisito ni nodra muria na ivakaro ni iVolatabu mera vakawati ga “kei koya sa nona na Turaga” e vauci tiko kina na nodra yalodina vei Jiova. (1 Korinica 7:​39) O koya gona, e bibi sara ga mera yalomatua na lotu Vakarisito era se sega ni vakawati me rawa kina nira tudei nira sotava na veika dredre kei na veitemaki.

8. Na ka dredre cava e sotava na goneyalewa ni Sulamaiti, e rawa nira sotava tale ga vakacava na yalewa lotu Vakarisito ena gauna oqo na ituvaki vaka oya?

⁸ E volatukutukutaki ena Sere i Solomoni e dua na tui e taleitaka e dua na goneyalewa tauvanua. E vakayagataka na iyau, rogo, kei na nona vosa kamikamica me saga kina me rawa na yalona, e dina ni sa veidomoni tiko na goneyalewa ni Sulamaiti oqo kei na dua na cauravou. (Sere i Solomoni 1:​9-​11; 3:​7-​10; 6:8-10, 13) Ke o yalewa lotu Vakarisito, de dua o na sotava tale ga na ituvaki vaka oqo me dua e saga me rawa na yalomu e dina ni o sega ni vinakati koya. E rawa ni yaco oqo ena nona tekivu vakacaucautaki iko e dua drau cakacaka vata se dua e vakaitutu cecere, cakava e so na ka vinaka vei iko, se saga e so na sala me dau tiko vata kina kei iko. Qarauna e so na iwalewale ni mari vaka oqo. E levu e dau vakasuina na nodra veikauaitaki. Saga mo vaka na “bai vatu” me vakataki koya na goneyalewa ni “Sulamaiti.” (Sere i Solomoni 8:​4, 10) Tukuna vakadodonu ni o sega ni vinakata na ka e cakava tiko, mo dei tale ga ena nomu vakatulewa. Mai na gauna o tekivu cakacaka kina, vakaraitaka vei ira nomu itokani vakacakacaka ni o iVakadinadina i Jiova, qai saga mo dau vakamacalataka vei ira na nomu vakabauta. Oqo ena taqomaki iko.

9. Cava e ka rerevaki kina noda vakavolekati keda vua e dua eda sega ni veikilai ena noda vakayagataka na Internet? (Raica tale ga na kato ena tabana e 25.)

⁹ Sa takalevu nikua na vakayagataki ni Web site ena Internet mera vaqara watidra kina o ira era via vakawati. So era nanuma ni oqo e dua na ka vinaka baleta nira na veitaratara kina kei ira era na sega ni rawa ni sota. Ia, e ka rerevaki dina na nomu saga mo bucina e dua na veiwekani kei na dua drau sega mada ga ni veikilai. Vakauasivi ena Internet, ni sega ni rawa ni vakadeitaki na itukutuku kece e volai kina. (Same 26:4) Sega ni o ira kece era kaya nira iVakadinadina i Jiova era qaravi Jiova dina tiko. Kena ikuri, na veibuku ena Internet e rawa ni veirawai sara vakatotolo, sa na sega ni rawa kina na vakatulewa vinaka. (Vosa Vakaibalebale 28:26) E sega ni ka vakayalomatua meda vakayagataka na Internet se sala ni veitaratara cava tale, meda via vakavolekati keda kina vua e dua e lailai sara na ka eda kila me baleti koya.​​—1 Korinica 15:33.

10. Cava e rawa nida cakava meda vakayaloqaqataki ira kina na lotu Vakarisito era se sega ni vakawati?

10 E ‘dau lomani’ ira nona tamata o Jiova. (Jemesa 5:​11) E kila o koya nira dau yalolailai ena so na gauna o ira era bula ena so na ituvaki se vanua e dredre kina mera kunea e dua na watidra, e ka talei vua na nodra yalodina. Ia, eda na vakayaloqaqataki ira vakacava era vaka oqo? Meda dau vakacaucautaki ira ena nodra talairawarawa kei na nodra bolea na bula vakadawai mera yalodina tiko ga kina vei Jiova. (Dauveilewai 11:​39, 40) Rawa nida sureti ira tale ga mera gade mai vei keda e vale. O sa bau cakava oqori ena dua na gauna wale tiko ga oqo? Kena ikuri, e rawa nida masulaki ira, meda kerei Jiova me vukei ira mera tudei, mera marautaka tale ga na nodra qaravi koya. Meda vakaraitaka mada ga ena noda dau kauai nida vakamareqeti ira na tacida yalodina oqo, me vaka ga na nona raici ira o Jiova.​​—Same 37:28.

Ni Dua e Tauvimate Bibi

11. Na cava e so na ka ni bolebole eda na sotava ni veitauvi na mate bibi?

¹¹ Eda dau rarawa, eda yalolailai tale ga ni tauvi keda se tauva e dua na wekada voleka na mate bibi! (Aisea 38:​1-3) Nida qara na wai me vakabulai keda, e bibi meda muria tiko ga na idusidusi vakaivolatabu. Me kena ivakaraitaki, ena qarauna na lotu Vakarisito me muria na ivakasala ni iVolatabu me vakatabui koya mai na dra, me kua tale ga ni vakadonuya me caka vua e dua na sasaga ni veivakabulai e yavutaki ena veika vakatevoro. (Cakacaka 15:​28, 29; Kalatia 5:​19-​21) Ia, vei ira era sega ni kila na veika vakavuniwai, e rawa ni cakacaka levu na kena vakalewai tiko na veiqaravi vakavuniwai e veiganiti. Na cava ena vukei keda meda yalomatua tiko ga ni sotavi na ituvaki vaka oqo?

12. Ni vakasamataka na lotu Vakarisito na iwali ni kena mate bibi, na cava ena vukei koya me vakatulewa vakayalomatua?

¹² “Na tamata yalomatua sa daulewa vakavinaka na nonai lakolako” ena nona dau vakekeli ena iVolatabu, kei na ivoladusidusi vakaivolatabu. (Vosa Vakaibalebale 14:15) E so era sa dau vakayagataka ga e so na iwali ni mate era dau vakadewataka tu mai na qase baleta ni yawa vei ira na vuniwai kei na valenibula. Ke da nanuma meda vakayagataka na iwali ni mate vaka oqo, ena yaga meda raica e so na kena idusidusi ena Watchtower, 15 Epereli 1987, tabana e 26-9. Ena vukei keda na ivola oqo ena so na ka meda qaqarauni kina. Me kena ivakaraitaki, ena veiganiti meda kila e vica na tikina oqo: Ke dua e boboki keda, soliwai vei keda, se qaravi keda, vakacava o koya oqori, e kilai beka ni dau vakacuru? E yavutaki beka na ka e cakava ena kena vakabauti ni oqori e mate baubau se vu ena nodra cudru na qase era sa yali yani (se kalou vu) se vu mai na vakadraunikau? Ena vakarautaki ni wainimate vaka kina ena kena vakayagataki, e caka beka e so na kena isoro, cavuti e so na vosa me vakamanamanataki kina, se vakayacori e so tale na ka vaka oya? (Vakarua 18:​10-​12) Noda vakadikeva na veika oqo eda sa muria tiko kina na ivakasala ni Kalou e kaya: “Vakadeitaka na ka kece ga, taura matua na ka e vinaka.”b (1 Cesalonaika 5:​21, NW) Ena vukei keda oqo meda vakatulewa vakayalomatua.

13, 14. (a) Meda vakaraitaka vakacava na lewa vinaka ena veika e vauca noda bula vakayago? (b) Na cava e bibi kina na lewa vinaka nida veitalanoataka na veika e vauca na bulabula ni yago, kei na veiqaravi vakavuniwai?

¹³ E bibi na lewa vinaka ena veibasoga ni noda bula kece. E isolisoli talei ni Kalou na bula, o koya gona, na noda qarauna noda bula e vakaraitaka nida mareqeta na isolisoli oya. Ni tarai keda e so na mate bibi, e dodonu meda kauaitaka. Ia, meda nanuma tiko ni sega ni rawa ni vinaka vakaoti na noda bula ena gauna oqo, ena qai rawa ga ena gauna sa na yavala kina na Kalou me vakarautaka na “medra wai ni bula na lewe ni veivanua.” (Vakatakila 22:​1, 2) O koya gona, meda qarauna me kua ni sivia tale noda kauaitaka tiko na noda bulabula vakayago meda sa lai vakawalena kina na veika bibi vakayalo.​​—Maciu 5:​3, NW; Filipai 1:​10.

¹⁴ Meda vakaraitaka tale ga na lewa vinaka kei na yalomatua nida veitalanoataka kei ira na tacida na veika e vauca na bulabula ni yago, veiqaravi vakavuniwai, se so tale na iwali ni mate. Me kua ni usutu ni noda veivosaki na veika vaka oqo ena noda soqoni vakaivavakoso, soqo ni tabacakacaka, se soqo ni tikina. Baleta oqo na gauna me veivosakitaki kina na veika ena vakabulabulataki keda vakayalo. Kena ikuri, nida vakatulewataka na veiqaravi vakavuniwai, meda dau kauaitaka na idusidusi vakaivolatabu, nodra lewaeloma e so tale, kei na noda veiwekani kei Jiova. O koya gona, ena sega ni ka vakayalololoma meda suguraka noda rai vua e dua na tacida vakayalo se uqeti koya me cakava e dua na ka e sega ni vakadonuya na nona lewaeloma. Rawa ni tarogi na nodra rai na matua vakayalo ena ivavakoso, ia na lotu Vakarisito yadua e dodonu me “colata na nonai colacola,” me vakatulewa sara ga vakataki koya baleta nida na “dui vakatusai keda kecega vua na Kalou.”​​—Kalatia 6:5; Roma 14:​12, 22, 23.

Ni Bikai Keda na Leqa

15. Na cava e rawa ni yaco vei keda ni bikai keda e so na leqa?

¹⁵ Ni veitaqataqai na leqa, na tamata yalodina ni Kalou sara mada ga e rawa ni cavuta se cakava e so na ka e malewa. (Dauvunau 7:7) Kena ivakaraitaki o Jope. A veicalati e so na ka e kaya ni bikai koya na leqa, gadrevi kina me vakadodonutaki na nona rai. (Jope 35:​2, 3; 40:​6-8) “Vei ira na tamata kecega sa tiko e vuravura,” e kilaitani o Mosese ni “uasivi e na yalomalumalumu.” Ia a vakacudrui ena dua na gauna, curumi koya na yalokatakata, tauca sara kina vakasabalia e so na vosa. (Tiko Voli mai na Lekutu 12:3; 20:​7-​12; Same 106:​32, 33) Dua tale ga na ka na nona lewai koya vinaka o Tevita ena nona sega ni mokuti Tui Saula, ia ni vakacudrui koya o Nepali ena nona tauca vua kei ira na nona tamata e so na vosa kaukaua sara, e tubu sara ga nona dra. Ke a sega ni curu takoso mai o Apikali, ke a vakayacora o Tevita e dua na cala bibi.​​—1 Samuela 24:​2-7; 25:​9-​13, 32, 33.

16. Na cava e rawa ni vukei keda meda kua kina ni vakatulewa vakusakusa?

¹⁶ Rawa nida sotava tale ga e so na ituvaki leqataki. De dua e rawa ni vakavuna sara meda sega ni vakatulewa vinaka. Noda kauaitaka na nodra rai na tani me vaka e vakayacora o Tevita, e rawa ni tarovi keda mai na noda vakatulewa cala, da tini valavala ca sara kina. (Vosa Vakaibalebale 19:2) Kena ikuri, e uqeti keda na Vosa ni Kalou: “Dou rere ga [“rarawa,” NW], kakua ni valavala ca: Veivosaki kei na yalomudou e na nomudoui mocemoce, ka tiko lo.” (Same 4:4) E vinaka cake meda kua ni vakatulewa nida se rarawa, ia meda tauri keda mada ga vakamalua meda qai vakatulewa ni sa ruru noda cudru. (Vosa Vakaibalebale 14:​17, 29) E rawa nida masuti Jiova vagumatua, ena qai tiko vei keda ‘na vakacegu ni Kalou e uasivia na ka kece ga e kilai rawa me vakataudeitaka na lomada ena vuku i Karisito Jisu.’ (Filipai 4:​6, 7) Na vakacegu ni Kalou ena vakataudeitaki keda me rawa tiko ga kina nida vakaraitaka na yalomatua.

17. Na cava meda vakararavi kina vei Jiova me vukei keda meda yalomatua tiko ga?

¹⁷ E dina nida na saga beka ena noda vinaka kece me kua ni yacovi keda na leqa, meda vakatulewa tale ga vakayalomatua, ia ena so na gauna e rawa ga ni cala na ka eda cakava. (Jemesa 3:2) E rawa nida vakarau cakava e dua na ka ena vakaleqai keda, ia eda sega ni liaca. (Same 19:​12, 13) Qai kena ikuri ni o keda na tamata e sega vei keda na dodonu meda lewa ga kina na noda ilakolako, eda a sega tale ga ni buli meda lewai keda, ia me dusimaki keda ga o Jiova. (Jeremaia 10:23) Eda marau ni vakadeitaka vei keda: “Au na vakavulici iko ka vakatakila vei iko na sala mo lako kina: Ka’u na rai tiko vei iko ka tuberi iko.” (Same 32:8) Io, e rawa ni vukei keda o Jiova meda yalomatua tiko ga.

[iVakamacala e ra]

O na Sauma Vakacava?

Eda na vakaraitaka vakacava na yalomatua

• ke da sureti ena dua na sasaga vakabisinisi?

• nida qara e dua me watida?

• ni tauvi keda se dua na wekada voleka na mate bibi?

• ni bikai keda na leqa?

[Kato ena tabana e 25]

O Rawa ni Vakabauta?

Oqo na ivakamacala taumada e vakarautaki ena Internet vei ira na via qara e dua na watidra:

“Keitou via vakaraitaka ni rawa ni lasutaki na kedra itukutuku o ira era volai [ena Web site oqo].”

“Keitou sega ni rawa ni vakadeitaka ni dina, dodonu, se yaga kece na itukutuku e vakarautaki e ke.”

“Na vakasama, ivakasala, se itukutuku cava tale e vakarautaki e ke e nodra ga na vakarautaka . . . e sega gona ni dodonu me nuitaki.”

[iYaloyalo ena tabana e 23]

“Na tamata yalomatua sa daulewa vakavinaka na nonai lakolako”

[iYaloyalo ena tabana e 24]

Ena vakatotomuri koya vakacava na goneyalewa ni Sulamaiti na yalewa lotu Vakarisito?

[iYaloyalo ena tabana e 26]

“Vakadeitaka na ka kece ga, taura matua na ka e vinaka”