Taro na Dauwiliwili

Rawa beka ni vakasivoi mai na ivavakoso vakarisito e dua e vakayacora na ivalavala dukadukali, me vaka ga na nona rawa ni vakasivoi e dua ena vuku ni veidauci se na ivalavala vakasisila?

Io, e rawa ni vakasivoi mai na ivavakoso e dua kevaka e vakayacora tiko e dua vei iratou na ka oqo, qai sega ni veivutuni: Veidauci, vakaitavi ena so na ivalavala dukadukali, se vakaitavi ena ivalavala vakasisila. E cavuta na tolu na ivalavala ca oqo na yapositolo o Paula kei na so tale na ivalavala ca e dodonu me vakayacori kina na veivakasivoi ena nona vola: “E kune votu na vua ni itovo vakayago, oya na veidauci, ivalavala dukadukali, kei na ivalavala vakasisila . . . Au sa kaya oti vei kemudou . . . ni o ira era vakayacora na veika oqo era na sega ni rawata na matanitu ni Kalou.”​​—⁠Kalatia 5:​19-​21, NW.

Na veidauci (Vakirisi, por·neiʹa) e vakaibalebaletaki ena veiyacovi tawadodonu ena taudaku ni bula vakawati. E okati kina na veibutakoci, nona volitaki koya e dua, kei na nodrau veiyagoi yago tabu se veiyacovi e rua erau sega ni vakamau. E okati tale ga me “veidauci” na vakayagataki ni gusu kei na sala ni valelailai ena veiyacovi vei ira na sega ni vakamau. Ke dua e “veidauci” tiko ga qai sega ni veivutunitaka na nona ivalavala, e sega ni dodonu me lewe tiko ga ni ivavakoso vakarisito.

Na ivalavala vakasisila (Vakirisi, a·selʹgei·a) e vakaibalebaletaki vua e dua e sega sara ga ni madua e dina nira sokonu na tani ena torosobu ni nona ivalavala. E laurai ena ka e cakava na “garosa; dukaveluvelu; kei na sega ni madua.” Na ivolavosa na New Thayer’s Greek-English Lexicon e vakamacalataka na vosa vaKirisi oqo me kena ibalebale na “gagano vakasese, . . . ivalavala e sa sega ni lewai rawa, lecavi ni madua, kei na qaciqacia.” E kaya e dua tale na ivolavosa ni o koya e vakaitovotaki koya ena a·selʹgei·a se “ivalavala vakasisila” e laurai vua “na itovo e beci kina na ivakatagedegede vakadonui kece ena itikotiko.”

Me vaka eda raica ena ivolavosa oqo, na “ivalavala vakasisila” e vauci kina e rua na ka: (1) Na cala e vakayacori e beci sara ga kina na lawa i Jiova, kei na (2) ivakarau ni yalo i koya e cakacala e veibeci, e qaciqacia.

O koya gona, na “ivalavala vakasisila” e sega ni vakaibalebaletaki ena ivalavala ca lalai ga, ia e vakaibalebaletaka sara ga na cala bibi e beci kina na lawa ni Kalou qai vakayacori ena yalo dokadoka, qaciqacia, sega ni veidokai, kei na kena beci sara ga na ivakatagedegede savasava, na lawa sa virikotori tu, kei na veiliutaki. O Paula e cavuta vata na “ivalavala vakasisila” kei na veiyacovi tawadodonu. (Roma 13:​13, 14) Me vaka ni cavuti vata ena Kalatia 5:​19-​21 na “ivalavala vakasisila” kei na vica na ivalavala ca ena sega ni rawati kina na Matanitu ni Kalou, e macala kina ni sa rawa ni vunauci e dua ena ivavakoso ke vakayaco “ivalavala vakasisila,” rawa sara tale mada ga ni vakasivoi.

Na ivalavala dukadukali (Vakirisi, a·ka·thar·siʹa) e rabailevu duadua na kena ibalebale ni veidutaitaki vata kei na vosa e rua na “veidauci” kei na “ivalavala vakasisila.” E rawa ni vakaibalebaletaki ena ka dukadukali kece ga​​—⁠ena ka e baleta na veiyacovi, vosa, ivalavala, kei na sokalou lasu. Na “ivalavala dukadukali” e okati kina e levu sara na ivalavala ca bibi.

Ena 2 Korinica 12:21 (NW), a vosa tiko kina o Paula vei ira “era ivalavala ca oti, ia era sega ni veivutunitaka na nodra ivalavala dukadukali, veidauci, kei na nodra ivalavala vakasisila.” Me vaka ni cavuti vata tiko i ke na “ivalavala dukadukali,” na “veidauci,” kei na “ivalavala vakasisila,” e kena ibalebale oqo ni so na “ivalavala dukadukali” e dodonu me duri e dua na komiti ni veilewai me dikeva. Ia, na “ivalavala dukadukali” e okati tale ga kina e so na ka e sega ni gadrevi sara me duri e dua na kena komiti ni veilewai. Na duidui ni ivakatagedegede ni “ivalavala dukadukali” e rawa ni vakatauvatani kei na duidui ni ivakatagedegede ni duka ni vale. E rawa ni duka vakalailai ga, e rawa tale ga ni duka vakalevu sara.

E kaya o Paula ena Efeso 4:​19, ni so era sa “sega ni madua rawa” ra mani “soli ira ki na cakacaka [“ivalavala,” NW] vakasisila, mera cakava na ka kecega sa tawa-savasava [“dukadukali”] ni ra sa daugarova.” E macala gona ena vosa i Paula e ke ni “ivalavala dukadukali” e vakayacori ena vuku ni garogaro ca e sa tautauvata kei na “ivalavala vakasisila.” Ke dua e sa papitaiso e vakayacora tiko ga e dua na itovo “dukadukali” ni “sa daugarova,” sa na rawa ni vakasivoi mai na ivavakoso vakarisito baleta ni sa okati na ka e cakava me “dukadukali sara ga.”

Kena ivakaraitaki. Erau veiyagoi sara vakalevu e rua erau sa veimusumusuki tiko ni rau sa sega ni tarovi rau rawa. Vakavicavata nodrau vakayacora oqo. Nira dikeva na ituvaki qo na qase, e rawa nira vakatulewataka ni sega ni okati sara na ka erau cakava me “ivalavala vakasisila” baleta ni sega ni laurai vei rau na qaciqacia kei na yalolevu, ia era na dikeva ni laurai ena ka erau cakava na nodrau sa sega ni tarovi rau rawa ena ka erau ‘garova.’ O koya gona, de dua era na raica na qase ni sa veiganiti me dabe e dua na komiti ni veilewai baleta ni ka e yaco oya e sa okati me dukadukali sara ga. Ena vaka tale ga kina e dua e vakaitavi wasoma ena veivosaki vakasisila ena talevoni, vakabibi ke sa vakasalataki oti kina.

E bibi na yalomatua vei ira na qase nira vakatulewataka na veika vaka oqo. Era na qai kila na kena gadrevi se sega e dua na komiti ni veilewai kevaka era dikeva vinaka na veika e yaco, na levu ni kena vakayacori, na kena ivakatagedegede, kei na veika tale e so vaka oya. Sega ni kena ibalebale mera sa beitaki kece ga ena “ivalavala vakasisila” o ira era sega ni muria na ivakasala mai na iVolatabu. E sega tale ga ni tukuni me laurai tiko vakafika na levu ni nona cala e dua me rawa ni qai kilai kina ni sa ganita me dikevi koya e dua na komiti ni veilewai se sega. Dodonu mera vakasamataka vakabibi na qase na ituvaki yadua, ra masulaka tale ga, ra qai saga mera kila na ka e yaco kei na levu ni gauna e yaco kina, na ivakatagedegede ni ka e vakayacori, vaka kina na rai se inaki nei koya e cakacala.

Na ivalavala e okati me “dukadukali sara ga” e sega ni vauci ga kina na ka e baleta na veiyacovi. Me kena ivakaraitaki, e kania e vica na itibi tavako e dua na gonetagane papitaiso ena dua na gauna lekaleka, oti e lai vakatutusa sara vei rau nona itubutubu. Mani vakadeitaka me sa kua ni kana tavako tale. E okati na ka e cakava me “ivalavala dukadukali,” ia e se sega ni yacova na ivakatagedegede me okati kina me “dukadukali sara ga,” se “dukadukali ni . . . sa daugarova.” Sa rawa ni veirauti me vunauci koya e dua se rua na qase, salavata kei na nodrau veitokoni na nona itubutubu. Ia, ke sa nona cakacaka na gonetagane oqo na vakatavako, na ka e cakava e sa vakaraitaka na nona nakita me vakadukadukalitaka na yagona, me na duri e dua na komiti ni veilewai baleta na ka e caka e sa okati me “dukadukali sara ga.” (2 Korinica 7:⁠1) Ena vakasivoi na gonevuli oqo ke sega ni veivutuni.

So na tacida vakayalo era sa coko ena saravi ni iyaloyalo ca. E cata o Jiova na iyaloyalo ca kece, o koya gona, e rawa nira kidroa na qase ke ra kila ni dua na tacida e vakayacora oqo. Ia, sega ni o ira kece era sarava na iyaloyalo ca e dodonu me dikeva na ka era cakava e dua na komiti ni veilewai. Me kena ivakaraitaki, kaya mada ke sarava vakavica e dua na tacida e dua na iyaloyalo ca (soft-core). Mani curumi koya na madua, lai vakatutusa sara vua e dua na qase, vakatulewataka tale ga me sa kua tale ni qai vakayacora na cala oya. Ena rawa ni dikeva na qase ni nona cala e sega ni yacova sara na ivakatagedegede me okati kina me “dukadukali ni . . . sa daugarova.” E sega tale ga ni kune vua na qaciqacia kei na yalolevu, me sa lai okati kina me “ivalavala vakasisila.” E dina ni na sega ni duri e dua na kisi ni veilewai ena cala oqo, ia ena veiganiti me tau vua e so na ivakasala vakaivolatabu, salavata beka kei na nodratou vukei koya yarayara tiko na qase.

Ia, kaya mada ke sarava lo tiko ena dua na gauna balavu e dua na lotu Vakarisito na iyaloyalo ca e torosobu sara (hard-core), qai vunia tiko ena nona igu taucoko. E vakaraitaki beka ena iyaloyalo ca oqo na kucu ni dua na ilawalawa, vesu tu beka e dua qai vakayacori vua na ivalavala torosobu, vakalolomataki ni yalewa, se nodra vakacacani na lalai. Dua na ka na nona madua ni sa kilai na ka e cakava. E sega ni qaciqacia se yalolevu, ia de dua era na raica na qase ni ka e cakava e sa vakaraitaka nona “soli koya” ina ivalavala vakamadua oqo ena levu ni nona “daugarova,” sa okati oqo me ivalavala e “dukadukali sara ga.” Oqo na vuna e sa na duri kina e dua na komiti ni veilewai. Ke sega ni veivutuni o koya e cakacala, sega tale ga ni tarovi koya mai na saravi ni iyaloyalo ca, sa na vakasivoi mai na ivavakoso vakarisito. Ke sureti ira e so tale ina nona vale mera lai sarava na iyaloyalo ca, me bukana vei ira na kena yalo, sa na ivakaraitaki oya ni nona yaloqaciqacia kei na nona sega ni madua, o koya gona sa na okati na ka e cakava me “ivalavala vakasisila.”

Na vosa vaKirisi ena iVolatabu e vakadewataki tiko oqo me “ivalavala vakasisila” e dau vakaibalebaletaki ena cala bibi, vakalevu na cala e baleta na veiyacovi. Era na kila vakacava na qase na cala e sa na okati me “ivalavala vakasisila”? Me na laurai vei koya e cakacala na qaciqacia kei na yalolevu, na yalo e sa garova ga na ka vakasisila, qai sega ni vakila na madua e dina nira sokonu na tani ena ka e cakava. Ena yasana kadua, e rawa ni dua e beca sara ga lawa ni Kalou e dina ni sega ni cakava oqo ena qaciqacia kei na yalolevu, ia e rawa ni laurai vua na nona sa “daugarova” sara ga na ka ca. E dodonu mera dikevi vinaka na kisi ni “ivalavala dukadukali sara ga” vaka oqo me vakatau ena kedra dui ivakatagedegede.

E itavi bibi na vakalewai ni cala me kilai kina se sa okati me “dukadukali sara ga” se “ivalavala vakasisila” ni vauci kina na bula ni tamata yadua. Mera raica vakabibi na nodra itavi o ira era vakatulewa ena kisi vaka oqo, mera masuta na veivuke i Jiova, ra kerea vua na vuku, kilaka, kei na veivuke ni yalona tabu. Bibi vei ira na qase mera maroroya tiko ga na savasava ni ivavakoso, mera yavutaka tale ga nodra vakatulewa ena Vosa ni Kalou kei na veidusimaki ni “dauveiqaravi yalo dina ka vuku.” (Maciu 18:18; 24:​45, VV) Ena gauna ca oqo, e sa qai bibi ga vei ira na qase mera nanuma dei tiko na veivosa oqo: “Dou qarauni kemudou e na vuku ni ka dou cakava; ni dou sa sega ni lewa e na vuku ni tamata, e na vuku i Jiova ga.”​—2 Veigauna 19:6.