iTalanoa ni Nona Bula
Waraki ni Matanitu e “Sega ni Vakavuravura”
TALANOATAKA O NIKOLAI GUTSULYAK
Au a bala tu e valeniveivesu, au donuya kina na 41 taucoko na siga na gauna ni tiko yavavala. Au yadra cecekala ena cacabolobolo ni dakainivanua. Era curu botolaki yani e valeniveivesu na taqenivalu kei ira na sotia nira cici muri ira na kaivesu. E rivarivabitaki na noqu bula.
E YACO vakacava meu mai tu ena ituvaki oqo? Meu vakamacalataka mada. A yaco oqo ena yabaki 1954 niu se qai yabaki 30. Vakataki ira na lewe vuqa na iVakadinadina i Jiova era vakarurugi e Rusia, au a vesu baleta niu tawaveitovaki ena veika vakapolitiki kei na noqu a vunautaka vei ira na tani na Matanitu ni Kalou. Keimami a vesu e lewe 46 na tagane kei na 34 na yalewa na ilawalawa iVakadinadina. Keimami lai vakacakacakataki ena keba volekata na koro o Kengir ena lomadonu kei Kazakhstan. Keimami maliwai ira na udolu tale na kaivesu.
Na iliuliu kei Rusia o Joseph Stalin, a mate ena yabaki yani e liu. Era nuitaka e vuqa na kaivesu ni na rogoca na matanitu vou e Moscow na nodra kudru baleta na ca ni veika era sotava tiko e valeniveivesu. Nodra sega gona ni lomavakacegu e lai tini sara ena nodra vakatubuca. Ni yaco tiko na veilecalecavi, ena gadrevi me keimami vakamacalataka vakamatata na iVakadinadina na neimami vakabauta vei ira na ilawalawa dauvakacaca kei ira na yadra ni mataivalu. Na neimami tawaveitovaki e gadrevi sara ga kina na vakabauta na Kalou.
Vakaduduile!
A tekivu na vakaduduile ena valeniveivesu ena 16 Me. Ni oti tale e rua na siga, era a biucakacaka e sivia e 3,200 na kaivesu, ra qai togoraka me vakavinakataki na ituvaki ni valeniveivesu, me rogoci tale ga na nodra kerekere o ira era vesu ena vuku ni veika vakapolitiki. E sega ni bera wale ga na kena yaco na tiko yavavala. Taumada o ira na dauvakacaca era cemuri ira na yadra e tautuba. Sa ra qai basuka na bai. Oti ra qai basuka tale ga na lalaga e wasea tu na nodra rumu na tagane vaka kina na yalewa, me keimami qai tiko kece ga ena dua na bareki. Ena vica na siga veilecayaki e tarava, ra vakamautaki e so na kaivesu nira vakalotutaki vei ira ga na italatala ni lotu era a vesu tale tu ga. Ena tolu na keba e yaco kina na vakacaca, e vuqa vei ira na lewe 14,000 na kaivesu era vakaitavi kina.
Sa ra qai tuvanaka o ira na dauvakacaca e dua na komiti mera veivosaki kei ira na lewe ni mataivalu. Sega ni dede wale ga era sa veiba na lewe ni komiti, ra tini lewa kina na keba o ira na kaivesu voravora sara. Sa ra qai yalokaukaua ga. Ra mani vakaduria na nodra iliuliu na dauvakacaca e dua na tabana ni veitaqomaki, na tabana ni tauri yaragi kei na tabana e kacivaka na itukutuku me rawa kina na “tikovinaka.” Era vakayagataka na gusunivosa e vesu tu ena veiduru e valeniveivesu mera vakasavuya kina na itukutuku e vakabulabulataka na yalo ni vakaduduile. Era vesuki ira na via dro qai totogitaki ira na via veivorati, ra qai tukuna tale ga ke dua e sega ni muria na ka e tukuni ena vakamatei. A rogo tu nira sa vakamatei e so na kaivesu.
Era namaka na dauvakacaca mera kabai vakaivalu, ra vakavakarau vinaka sara mera na taqomaki ira. Era vinakata mera taqomaka na keba na levu ga ni kaivesu e rawa, sa ra qai lewa na veiliutaki mera vakaiyaragi kece na kaivesu. Me rawa oqo, era basuka na bai kaukamea na kaivesu mai na katubaleka mera bulia kina e so na isele kei na so tale na iyaragi. Era rawata sara mada ga e so na dakai kei na gasaukuro.
Vakasaurarataki me Keimami Vakaduduile
Ena gauna oya, erau sa mai raici au kina e rua na dauvakacaca. E dua vei rau e dulaka e mataqu e dua na isele e se qai vagatari oti ga. Qai kaya mai vakacudrucudruya, “Qori! Mo taqomaki iko kina.” Au masu lo vei Jiova me vukei au meu kua ni taqaya. Au qai tukuna: “Au lotu Vakarisito, au dua vei ira na iVakadinadina i Jiova. O yau kei ira na vo ni iVakadinadina keimami vesu tu oqo, keimami sega ni vala kei ira na tamata, ia keimami veivala ga kei ira era tawarairai. Na neimami iyaragi, oya na neimami vakabauta kei na neimami nuitaka na Matanitu ni Kalou.”—Efeso 6:12.
Au kurabui ni a deguvacu na turaga oqo ena nona kila vinaka tiko na ka au tukuna vua. Ia, o kena ikarua a qai tavulaka vei au e dua na imoku warumisa. Oti rau mani gole yani. Era curuma na veibareki na dauvakacaca ena nodra saga mera vakasaurarataki ira na iVakadinadina mera veitomani ena vakaduduile. Ia, era a qai bese kece na veitacini.
Era a qai bosea na komiti ni dauvakacaca na nodra tawaveitovaki na iVakadinadina i Jiova. “O ira kece na lotu—Pentecostal, Kavitu, Baptist, kei ira na kena vo—era veitomani ena vakaduduile. O ira duadua ga na iVakadinadina i Jiova era bese,” era kaya. “Na cava meda cakava vei ira?” A vakatura e dua vei ira me kolotaki ena loma ni ovani ni valeniveivesu e dua na iVakadinadina me keimami rere kina na kena vo. Ia e dua na kaivesu a lewe tu ni mataivalu, qai dokai vakalevu vei ira na kena vo, a tucake qai kaya: “E sega ni ka vakayalomatua oqori. Meda biuti ira ga ena loma ni dua na bareki sara e sau, volekata na matamata. Ena sala oqo, ke ra via ravuti keda mai na mataivalu ena nodra taqenivalu, era na mate e liu. Eda na sega ni beitaki kina nida vakamatei ira.” Ra mani duavata kina na kena vo.
Biu Ena Vanua Rerevaki
Sega ni dede, sara qai kailavaka wavoki ena keba o ira na kaivesu, “Ni curu kece mai tuba na iVakadinadina i Jiova!” Sa ra qai tuiraki keimami na lewe 80 ena bareki sara e sau. Era dreta mai tuba na imocemoce me galala levu na loma ni rumu, era qai tukuna vakacudrucudru vei keimami me keimami curu yani i loma. Keimami kaivesu tu ena bareki oqo ena loma ga ni valeniveivesu.
Era cula vata na siti o ira na tacida yalewa me wasei rua kina na bareki—dua me nodra na tagane kei na dua tale me nodra na yalewa. (E muri sa qai droinitaka e dua na iVakadinadina mai Rusia na bareki oqo, e vakaraitaki toka e ra.) Ni keimami veiosoosoti, keimami dau masu vata ni keimami kerei Jiova me solia vei keimami na vuku kei na “kaukauwa mana levu.”—2 Korinica 4:7.
Ena gauna kece oqo, keimami a tu ena vanua rerevaki ena kedra maliwa na dauvakacaca kei ira na mataivalu ni Rusia. Sega ni dua e kila se cava erau na cakava tarava na ito e rua oqo. “Kakua ni o vakilakila tiko ga,” e tukuna e dua na lotu Vakarisito yalodina e sa kena turaga. “Ena sega ni biuti keda o Jiova.”
E vakasakiti na nodra yalovosovoso o ira na yalewa lotu Vakarisito—gone kei na qase. E dua vei ira e sa yabaki 80 qai gadreva vakalevu na veivuke. So tale era tauvimate ra qai gadreva na veiqaravi vakavuniwai. Ena gauna kece oqo, e vinakati me dola tu ga na katuba ni bareki mera raici keimami tiko mai na dauvakacaca. Era dau curuma yani na bareki ena bogi na kaivesu era vakaiyaragi. Ena so na gauna e dau rogoci nira kaya, “Se moce na Matanitu ni Kalou.” Nira vakatara me keimami lako ena valenikana ena siga, keimami dau tu vata tu ga me keimami masuti Jiova me taqomaki keimami vei ira na tagane voravora.
Keimami saga me keimami dau veiuqeti vakayalo ena loma ni bareki. Me kena ivakaraitaki, ena dau tukuna mai ena domoilevu e dua na tacida e dua na italanoa ena iVolatabu me keimami rogoca kece. Sa na qai vakatauvatana kei na ituvaki keimami tu kina. E dua na tacida e sa qase toka e dau taleitaka me talanoataka na mataivalu i Kitioni. “Ena yaca i Jiova, era lewe 300 na tagane era taura e ligadra na iyaya ni vakatagi mera vala kei ira na lewe 135,000 na sotia era vakaiyaragi,” e dau vakananuma vei keimami. “Era lesu bula kece o ira na lewe 300.” (Dauveilewai 7:16, 22; 8:10) Na ivakaraitaki vakaivolatabu oqo kei na so tale e dau vakaukauataki keimami vakayalo. E se sega ni dede na noqu dua na iVakadinadina, ia e vakayaloqaqataki au na kaukaua ni nodra vakabauta na taciqu kei na ganequ matua. Au vakila ni tiko dina kei keimami o Jiova.
Tekivu na Veiraravui
Ni toso tiko na macawa, sa qai kaukaua cake ga na veileqaleqati ena loma ni keba. E gadrevi tale ga vakalevu na nodra veivosaki na veiliutaki kei ira na dauvakacaca. Ra vinakata na nodra iliuliu na dauvakacaca me lako mai e dua na mata mai na matanitu o Moscow me mai sotavi ira. Era qai tukuna na veiliutaki mera soro o ira na dauvakacaca, mera vakasuka na nodra iyaragi, mera qai lesu tale ena nodra cakacaka. Sega ni bau dua vei rau e vakamalumalumu. Ena gauna vata oqori sa wavolita tu na keba na mataivalu, sa ra tu vakarau mera curubotea yani ena gauna ga e soli kina vei ira na imatai ni ivakaro. Ia, o ira na dauvakacaca era sa tu vakarau tale tu ga mera ravu lesu, nira viria na nodra itataqomaki vaka kina na ibinibini yaragi sa tu vei ira. Keimami sa nanamaki kece me na vakarau yaco na veiraravui ena kedra maliwa na sotia kei ira na kaivesu.
Keimami a vakayadrati ena 26 ni June ena cacabolobolo ni dakainivanua. Era ravabasuka na bai na taqenivalu nira sa curuma yani na keba. Ra qai cici muri ira mai o ira na sotia nira vanataka na misiniqani. O ira na kaivesu—tagane kei na yalewa—era ciciva yani na taqenivalu, era qoqolou nira viritaka yani na vatu, na bomu era bulia ga, kei na ka ga era tara rawa. E tekivu sara ga i ke na veiqedravu bula, keimami qai mai tu e lomadonu na iVakadinadina. Ena sauma beka vakacava o Jiova na neimami masu ni kere veivuke?
E vakasauri ga na nodra sa curu botolaki yani na sotia ena neimami bareki. Era kailavaka: “Ni lako kece i tuba, o kemuni na viavia lotu! Totolo, curu yani ena bai e tuba!” Sa qai vakarota vei ira na sotia na nodra turaganivalu mera kua ni vanai keimami, ia mera tiko ga kei keimami ka mera taqomaki keimami. Ni sa carubi toka na ivalu, keimami sa qai dabe toka ga ena veico ena taudaku ni keba. Ena loma ni va na aua keimami vakarogoca toka na kacabote ni gasaukuro, dakai, kaila kei na osi mai na loma ni keba. Oti ga sa mai vagagalu yani. Ni kida na mataka, keimami sa qai raici ira na sotia nira laveti ira tiko mai na tamata mate ena keba. Keimami qai kila ni vica na drau era mavoa se ra mate.
Ena loma tiko ga ni siga oya, e mai raici keimami e dua na turaganivalu keirau veikilai. E taroga, “I Nikolai, o cei e vakabulai kemuni? O keimami se o Jiova?” Keimami vakavinavinakataka vua ni taqomaki keimami, au qai kuria, “Keimami vakabauta ni o koya na neimami Kalou Kaukaua Duadua o Jiova, e uqeti iko mo taqomaki keimami me vaka ga na nona dau cakava vei ira na nona dauveiqaravi ena gauna vakaivolatabu.”—Esera 1:1, 2.
Sa qai vakamacalataka na turaganivalu na vuna era kila kina na sotia na vanua keimami tiko kina. E tukuna ni dua na gauna era a veivosaki vata tiko kina na mataivalu kei ira na dauvakacaca, era beitaki ira na dauvakacaca na sotia nira vakamatei ira na kaivesu era sega ni via veitokoni. Nodra sabaya, era tukuna kina na dauvakacaca nira sega ni vakaitavi o ira na iVakadinadina i Jiova ia a sega ni dua vei ira e vakamatei. Ia, era totogitaki kece na iVakadinadina ena nodra lai sogolati tu ena dua na bareki. Era nanuma dei toka na tikina oqo o ira na vakailesilesi ni mataivalu.
Dei ena Vuku ni Matanitu ni Kalou
E dua na dauvolaivola kilai levu ni Rusia o Aleksandr Solzhenitsyn, e vakamacalataka ena nona ivola The Gulag Archipelago na vakacaca keimami a sotava. Me baleta na gauna oya, e vola ni a tekivu na vakacaca ni, vaka e vakamacalataka, “o keimami kece na kaivesu keimami vinakata me keimami sereki, e dina, . . . ia o cei ga ena veisereki?” Ni keimami tiko kece ga ena dua na keba na iVakadinadina i Jiova, keimami a gadreva tale ga me keimami sereki. Sega ni veisereki ga mai valeniveivesu, na veisereki tale ga ena solia duadua vei keda na Matanitu ni Kalou. Ni keimami tiko ena valeniveivesu, keimami kila ni gadrevi na kaukaua mai vua na Kalou me keimami dei ena neimami tovaka nona Matanitu. A qai solia vei keimami o Jiova na veika kece keimami gadreva. E vakavuna na neimami qaqa, keimami sega ni vakayagataka kina na isele se na gasaukuro.—2 Korinica 10:3.
“Sa sega ni vakavuravura na noqu matanitu,” e kaya vei Pailato o Jisu Karisito. “Kevaka sa vakavuravura na noqu matanitu, era na qai vala na noqu tamata.” (Joni 18:36) Nida imuri i Karisito, eda na sega gona ni vakaitavi ena tiko yavavala vakapolitiki. Keimami marau nira raica votu na tani na neimami yalodina ina Matanitu ni Kalou ni bera na vakacaca kei na gauna sa oti kina. Ena vuku ni neimami itovo ena gauna oya, a vola kina o Solzhenitsyn: “E soli vei ira na iVakadinadina i Jiova na galala mera kabita dei tiko ga na nodra lawa ni lotu, mera kua tale ga ni tara bainivalu se mera dua na yadra.”
Sa sivi oqo e 50 na yabaki na kena yaco na gauna veilecayaki oya. Ia, au vakavinavinakataka ga ni gauna oya e vakavulici au meu dau vosota, me vaka na noda dau waraki Jiova da qai nuitaka vakaoti na nona veivakabulai. Io, me vakataki ira ga na taciqu iVakadinadina ena matanitu makawa na Soviet Union, au raica ni o Jiova e dau veisereki dina, veitaqomaki qai veivakabulai vei ira era waraka na Matanitu ni Kalou e “sega ni vakavuravura.”
[iYaloyalo ena tabana e 9]
Na keba ni cakacaka mai Kazaǩhstan, na vanua keimami a vesu tu kina
[iYaloyalo ena tabana e 10]
Droini ni bareki ni iVakadinadina, nodra yasana na yalewa
[iYaloyalo ena tabana e 11]
Kei ira na taciqu vakarisito ni keimami sa sereki