‘Ena Vakataudeitaki na Nanuma ni Lomamu’

ENA dua na sere a bulia, e masuta kina na daunisame o Tevita: “Kemuni na Kalou, mo ni bulia e lomaqu na yalo e savasava; ka vakavouya e lomaqu na yalo sa dei tiko. Mo ni vakasuka tale kivei au na marau ni bula sa vu maivei kemuni; ka mo ni tokoni au e na yalo sa gumatua tiko.” (Same 51:​10, 12) Ena nona cakacala kei Pacisepa, a veivutuni o Tevita qai kerea na Kalou o Jiova me vakasavasavataka na lomana, qai vakavoutaka na yalona se na ivakarau ni nona vakasama me cakava na ka e dodonu.

E rawa beka ni vakavouya na lomada o Jiova, me vakavouya sara ga na yaloda meda gumatua? Se na yalo e savasava e dua na ka eda na saga meda rawata da qai taqomaka? “Sa vakatovolea [“dikeva,” NW] na yalo ko Jiova,” ia e vakacava sara mada na iyacoyaco ni nona dikeva na lomada? (Vosa Vakaibalebale 17:3; Jeremaia 17:10) Ena dikeva sara beka vakamatailalai na veika kece e baleta noda bula, inaki ni lomada, kei na noda ivalavala?

Ni vakayagataka vakawalu na yaca ni Kalou, na imatai ni ciwa na tikina ena Vosa Vakaibalebale wase 16 e vakaraitaka ni rawa nida laiva na Kalou me lewa na noda bula me qai ‘vakataudeitaka na nanuma ni lomada,’ se noda lalawa. (Vosa Vakaibalebale 16:3) Na tikina e 10 ina 15 e vakabibitaka na nona itavi e dua na tui se iliuliu.

O Cei me na “Vakarautaka na Lomana”?

“Sa nei koya na tamata me vakarautaka na lomana,” e kaya na Vosa Vakaibalebale 16:1a. E macala ni noda itavi sara ga meda ‘vakarautaka na lomada.’ O Jiova ena sega ni vakarautaka vakacakamana na lomada se me solia vei keda na yalo e gumatua. Ena vinakati meda saga meda rawata na kilaka dodonu ena nona Vosa na iVolatabu, da vakananuma vakatitobu na veika eda vulica, da qai moica na ivakarau ni noda vakasama me salavata kei na ivakarau ni nona vakasama na Kalou.​—Vosa Vakaibalebale 2:​10, 11.

Ia, ni kerea o Tevita “na yalo e savasava” kei na ‘vakavoui ni lomana,’ e vakaraitaka ni kila na nona bula ivalavala ca qai gadreva na veivuke ni Kalou me vakasavasavataka na lomana. Nida ivalavala ca de dua eda na temaki meda vakayacora “na cakacaka ni tovo vakayago.” (Kalatia 5:​19-​21) Eda na gadreva gona na veivuke i Jiova meda ‘vakamatea na veitikida vakavuravura, na dauyalewa, na ivalavala tawasavasava, na garogaro ca, na dodomo ca, kei na kocokoco.’ (Kolosa 3:5) Bibi meda kerea nona veivuke me kua kina nida coriti ina veitemaki qai cavuraka tani mai lomada noda dau galeleta na ca.

Rawa beka nida vukei ira tale e so mera “vakarautaka” na lomadra? E kaya na iVolatabu, “Sa dua sa vosa me vaka sa suaka e nai seleiwau: ia na yamedra na vuku sa ia na veivakabulai.” (Vosa Vakaibalebale 12:18) Ena sala cava e veivakabulai kina na yameda? Ke vaka ga e ‘vu mai vei Jiova na vosa eda kaya,’ ena noda tukuna vakadodonu na vosa ni ka dina ena iVolatabu.​—Vosa Vakaibalebale 16:1b.

“Sa ka dauveivakaisini duaduaga na yalo ni tamata, ka sa dredre ni vinaka,” e kaya na iVolatabu. (Jeremaia 17:9) Na utoda ivakatakarakara e matau me dau vakadonui keda ga qai vakaisini keda. E veivakaroti ena tikina rerevaki oqo o Solomoni, na tui e Isireli makawa ena nona kaya: “A nonai valavala kecega na tamata sa savasava e matana; ia sa vakatovolea na yalo ko Jiova.”​—Vosa Vakaibalebale 16:2.

Noda daunanumi keda ga ena vakavuna meda vakaiulubaletaka na noda cala, da ubia na noda itovo lolovira, da qai vakalecalecava na noda cakacala. Ia e sega ni rawa nida vakaisini Jiova, ni o koya e dikeva na lomada. Na nona igu se na ivakarau ni nona vakasama e dua na tamata, e sema ina utona. Na veika e bucini kina ena vakatau vakalevu ena cakacaka ni utoda ivakatakarakara, oqo e okati kina noda vakasama, malele ni lomada kei na noda inaki. Na lomada, oya na ka e kila o koya “sa dikeva na yalo,” kei na nona lewa e sega kina na veitovaki se na veivakaduiduitaki. Eda vuku ke da taqomaka na lomada.

“Mo Vakalaiva Vei Jiova na Nomu Cakacaka”

Na lalawataki ni dua na ka e vauci kina na kena vakasamataki​—oya na cakacaka ni lomada. Sa qai muria mai na cakacaka. Eda na rawata beka na ka eda lalawataka? E kaya o Solomoni: “Mo vakalaiva vei Jiova na nomu cakacaka, ena vakataudeitaki kina na nanuma ni lomamu.” (Vosa Vakaibalebale 16:3) Nida laiva vei Jiova noda cakacaka e kena ibalebale nida na nuitaki koya, vakararavi vua, vakarorogo ina nona lewa​—da qai vakataqara vua na noda icolacola. A lagata na daunisame: “Laiva na nomu sala vei Jiova; vakararavi talega vua, ka na vakayacora ko koya.”​—Same 37:5.

Ia, me yaco na nanuma ni lomada se noda lalawa, e dodonu me salavata kei na Vosa ni Kalou qai yavutaki ena inaki e vinaka. Kuria oya meda kerea na veivuke i Jiova, nona veitokoni, kei na noda saga meda muria vakavoleka na ivakasala ena iVolatabu. E bibi meda ‘biuta vei Jiova na noda icolacola’ nida sotava na veivakatovolei se na veika dredre, ni na ‘tokoni keda o koya.’ Io, “ena sega ni laivi ira na yalododonu me ra vakayavalataki e na dua na gauna.”​—Same 55:22.

‘Sa Cakava na Ka Kece ga o Jiova me Vaka na Nona iNaki’

Ena tini ena cava noda dau laiva vei Jiova na noda cakacaka? E kaya na tui vuku, ‘Sa cakava na ka kece ga o Jiova me vaka na nona inaki.’ (Vosa Vakaibalebale 16:4a) O koya e bulia na lomalagi kei na vuravura e Kalou vakainaki. Nida laiva vua na noda cakacaka, ena vakainaki qai vakaibalebale na noda bula, ena sega ni tawayaga se ka wale. Na inaki i Jiova me tawamudu na vuravura kei na tamata ena bula kina. (Efeso 3:​11) A bulia na vuravura o koya ‘me tawani.’ (Aisea 45:18) Koya gona sa voleka sara ni mai vakavatukana na inaki taumada ni Kalou me baleti keda na kawatamata e vuravura. (Vakatekivu 1:​28) Na bula e vakayagataki ena qaravi Kalou ena vakainaki qai sega ni mudu.

Sa cakava o Jiova “na tamata ca talega ki na siga ca.” (Vosa Vakaibalebale 16:4b) O Jiova a sega ni bulia na tamata ca, baleta “ni sa sega ni cala na nona cakacaka.” (Vakarua 32:4) Ia e laiva o koya mera bula tiko me yacova na gauna veiganiti me tauca kina nona lewa. Kena ivakaraitaki, e kaya o Jiova vua na Fero ni Ijipita: “E na vuku dina ni ka ga oqo ka’u sa vakabulai iko tiko, me’u vakatakila vei iko na noqu kaukauwa, me kuruvaki talega na yacaqu e vuravura taucoko.” (Lako Yani 9:​16) Na Tini na Kuita, nona vakarusai o Fero kei na nona mataivalu ena Wasa Damudamu, e ivakaraitaki ni nona kaukaua tawavakatauvatani rawa na Kalou.

Rawa tale ga ni tuvanaka o Jiova e so na sala era na sega ni kila kina na tamata ca nira sa cakava tiko na nona inaki. E kaya na daunisame: “Na cudru ni tamata sai koya kemuni na dokai dina kina: ia na kena vo ni cudru ko ni na vakadaroya [Jiova].” (Same 76:10) De dua ena laivi ira nona meca o Jiova mera vakaraitaka nodra cudru vei ira nona tamata​—ia me rawa ga nira vakadodonutaki ra vakavulici kina. Na kena vo ena qai nona itavi na Kalou.

Ni tokoni ira nona tamata yalomalumalumu o Jiova, vakacava o ira na viavialevu kei na dokadoka? “Sa ka vakasisila vei Jiova ko ira yadua sa viavialevu,” e kaya na tui kei Isireli. “Ke ra veitauri liga era na sega ni dro bula rawa mai na cudruvi.” (Vosa Vakaibalebale 16:5) Era na rairai duavata na “viavialevu” ena nodra veitokoni, ia era na sega ni drotaka rawa na kedra itotogi. E ka vakavuku gona meda bucina na yalomalumalumu se mani vakacava sara na levu ni ka eda kila, na ka eda rawata se na itavi dokai cava e vakacolati vei keda.

“Rerevaki Jiova”

Nida sucu ivalavala ca, eda na malele ga ina ca. (Roma 3:​23; 5:​12) Cava ena vukei keda meda kua ni lalawataka e dua na ka ena lai tini ena cakacala? E kaya na Vosa Vakaibalebale 16:6: “E na yalololoma kei na dina sa sava tani kina na caka cala: ia e na rerevaki Jiova ga sa ra dro tani kina na tamata mai na ca.” Ena nona yalololoma kei na dina e sava tani kina noda ivalavala ca o Jiova, ia na noda rerevaki koya eda na sega kina ni cakacala. E bibi me salavata na noda lomana na Kalou kei na noda vakavinavinakataka nona yalololoma, ena noda bucina na rere ni cakava e dua na ka ena vakacudrui koya!

Ena tara na lomada noda rerevaka na Kalou nida bucina meda doka da qai rokova na kaukaua vakaitamera e tu vua. Vakasamataka mada nona kaukaua e laurai ena veika e bulia! Ni tukuni vua na peteriaki o Jope na ivakaraitaki ni kaukaua ni Kalou ena nona ibulibuli, e vukea sara ga me veisautaka nona rai. (Jope 42:​1-6) Sega tale beka ga ni uqeti keda meda veisautaka na ivakarau ni noda rai nida wilika na itukutuku ni nona veitaratara o Jiova kei ira nona tamata me vaka e volai ena iVolatabu? A lagata na daunisame: “Dou mai raica na cakacaka ni Kalou: sa ka rerevaki na nona cakacaka vei ira na luve ni tamata.” (Same 66:5) Me kua ni tauri vakamamada na yalololoma i Jiova. Nira sa ‘talaidredre, ra vakararawataka na yalo tabu ni Kalou, sa vuki o Jiova me nodra meca ka sa veivala kei ira’ na Isireli. (Aisea 63:10) Ena yasana kadua, “ni sa vinaka vei Jiova na ivalavala ni tamata, sa lewai ira na nona meca me ra veivinakati kaya.” (Vosa Vakaibalebale 16:7) E itataqomaki dina na rerevaki Jiova!

“Sa vinaka na ka lailai kei na yalododonu, ka ca nai yau levu ni sa yali nai valavala dodonu,” e tukuna na tui vuku. (Vosa Vakaibalebale 16:8) Na Vosa Vakaibalebale 15:16 e kaya: “Sa vinaka na ka lailai sa tu vata kei na rerevaki Jiova, ka ca nai yau levu sa tu vata kei na rarawa.” E bibi gona noda rerevaka dina na Kalou meda muria tiko ga kina na sala dodonu.

“A Loma ni Tamata sa Vakananuma na Nona Sala”

Eda a buli meda galala ni vakatulewataka noda bula, rawa kina meda digia na vinaka mai na ca. (Vakarua 30:​19, 20) Na utoda ivakatakarakara e rawa ni vakadeuca e vica na ka meda digidigi kina qai vakadeitaka na noda inaki ena dua se so vei ira na digidigi oqori. E dusia oya ni noda itavi sara ga na digidigi, e kaya kina o Solomoni: “A loma ni tamata sa vakananuma na nona sala.” Ni oti oya, “o Jiova ga sa lewa na nona ilakolako.” (Vosa Vakaibalebale 16:9) Me vaka ni rawa ni dusimaka noda ilakolako o Jiova, eda vuku ke da qara na nona veivuke ‘me vakataudeitaki kina na nanuma ni lomada.’

Me vaka sa tukuni oti, na lomada e dau veivakaisini qai rawa ni soli ulubale lasu wale. Kena ivakaraitaki, e dua e rairai cakacala, sa qai nanuma ni kena iwali oya me vakaiulubaletaka na cala e cakava. Sega ni goletani mai na sala ca e muria tiko, e vakaiulubaletaka ni Kalou e dauloloma, yalovinaka, yalololoma, qai dau veivosoti. E kaya e lomana na tamata vaka oqo: ‘Sa guilecava na Kalou; sa vunia na matana, ena sega sara ni raica.’ (Same 10:11) E sega ni dodonu qai rerevaki me vaka oya na noda rai me baleta na yalololoma ni Kalou.

“A Vatu ni Bibi kei Nai Vakarau ni Bibi e Dodonu sa Nei Jiova”

Sa veisau na kena dikevi na lomana na tamata kei na nona ivalavala, ia sa vakamuai oqo ina dua na tui, e kaya kina o Solomoni: “A vosa vakaturaga sa tu e na gusuna na tui: ni sa lewa sa sega ni cala na gusuna.” (Vosa Vakaibalebale 16:10) Ena dina oqo vua na Tui lumuti o Jisu Karisito. Nona liutaka na vuravura ena salavata kei na inaki ni Kalou.

Me kilai na ivurevure ni lewadodonu kei na yalododonu, e kaya na tui vuku: “A vatu ni bibi kei nai vakarau ni bibi e dodonu sa nei Jiova: sa nona cakacaka na vatu ni bibi kecega e na taga.” (Vosa Vakaibalebale 16:11) Na vatu ni bibi kei na ivakarau ni bibi e dodonu e vakarautaka o Jiova. Ena ivakatagedegede oya ena sega ni cakava na ka ga e vinakata na tui. A kaya o Jisu ni se bula voli e vuravura: “Au sa sega ni kitaka rawa e dua na ka vakai au ga: au sa lewa me vaka na ka ka’u sa rogoca: a sa dodonu na noqu lewa; ni’u sa sega ni muria na lomaqu, a loma i Tamaqu ga ko koya sa talai au mai.” Eda namaka me na uasivi na lewa i Luvena ni sa lesia o Tamana me ‘lewa na ka kece ga.’​—Joni 5:​22, 30.

Cava tale eda namaka vua na tui e matataki Jiova? “A ka era vakasisila kina na tui ni ra sai valavala ca,” e kaya na tui e Isireli, “ni sa vakataudeitaki nai tikotiko vakaturaga e na cakacaka dodonu ga.” (Vosa Vakaibalebale 16:12) Na Matanitu i koya na Mesaia e veiliutaki ena yavu ni lawa dodonu ni Kalou. E sega ni tovata kei “nai tikotiko vakaturaga ni valavala ca.”​—Same 94:20; Joni 18:36; 1 Joni 5:​19.

Me Yalovinaka Vei Keda na Tui

Na cava e dodonu mera cakava o ira era vakarurugi ena nona veiliutaki na tui lagilagi? E kaya o Solomoni: “A ka era sa vinakata ko ira na tui na tebenigusu sa vosa vakadodonu; ka ra sa lomani koya sa vosa vakadodonu ga. A cudru ni tui sa vakataki ira nai talaki ni mate: ia na tamata vuku ena vakamalumutaka.” (Vosa Vakaibalebale 16:​13, 14) Na vosa oqori era kauaitaka na tamata i Jiova nikua, ra qai ogaoga ena vunautaki ni Matanitu ni Kalou kei na veivakatisaipelitaki. (Maciu 24:14; 28:​19, 20, VV) Era kila ni oqo na sala e marau kina na Tui na Mesaia o Jisu Karisito. Ni dua e qara na nona veivakadonui na tui kaukaua e vuravura, ena ka vakayalomatua me kua ni cakava e dua na ka me vakararawataki koya kina. Sa qai wacava na kena vinakati na yalomatua ena noda qara na nona veivakadonui na Tui na Mesaia!

“E na rarama ni matana na tui sa tu na bula,” qai tomana o Solomoni, “kei na nona yalovinaka sa vaka na o ni uca taumuri.” (Vosa Vakaibalebale 16:15) “Na rarama ni matana na tui” e kena ibalebale nona veivakadonui, me vaka ‘na rarama ni mata i Jiova’ e dusia na veivakadonui ni Kalou. (Same 44:3; 89:15) Me vaka na uku ni o loaloa e ivakadei ni na tau na uca me vukea na matua ni vuata, na nona yalovinaka na tui e ivakadinadina ni veika vinaka ena muri mai. Eda na bula marau qai sautu ena ruku ni nona veiliutaki na Tui na Mesaia, me vaka ga a vakaraitaki vakalailai ena veiliutaki nei Tui Solomoni.​—Same 72:​1-​17.

Nida waraka tiko na Matanitu ni Kalou me lewa na veika kece e vuravura, meda qara mada ga na nona veivuke ena kena vakasavasavataki na lomada. Meda nuitaki Jiova tale ga da qai bucina na rere vakalou. Oqo ga eda na nuidei kina ni na ‘vakataudeitaka na nanuma ni lomada.’​—Vosa Vakaibalebale 16:3.

[iYaloyalo ena tabana e 18]

Ena vakasama cava e cakava kina o Jiova ‘na tamata ca ki na siga ca’?