Qaqa Ena European Court Of Human Rights

ENA 11 Janueri, 2007, a duavata na European Court of Human Rights mai Strasbourg, e Varanise, ena vakatulewa mera tokoni na iVakadinadina i Jiova e Rusia ena nodra veilewaitaka na matanitu o Rusia. Na vakatulewa oqo e vakadeitaka na galala ni lotu vei ira na iVakadinadina i Jiova, vaka kina nodra dodonu me dau rogoci vinaka na nodra veilewai. Meda dikeva mada se tekivu vakacava na kisi oqo.

E dua na ivavakoso ni iVakadinadina i Jiova era lewena na didivara e tiko ena siti o Chelyabinsk, mai Rusia. Era dau redetaka na vale e dau vakayagataki ena vuli cakacaka mera soqoni kina. Ena Sigatabu, 16 Epereli, 2000, a mai mudu koso na nodra soqoni ni a gole yani na marama Komisina ni Human Rights Commission ena yasayasa oya, vaka kina e rua na vakailesilesi ni ovisa, kei na dua tale na turaga. Ena vuku ni veivakaduiduitaki, vakabibi vei koya na Komisina, a muduki koso na soqoni ena veibeitaki vakailasu ni a sega ni vakalawa na soqoni oya. Ena 1 Me, 2000, a muduki na lisi ni kena vakayagataki na vale e redetaki me caka kina na soqoni.

Era kauta na iVakadinadina i Jiova na nodra kudru vua na dauveibeitaki ni Chelyabinsk, ia a mani sega ni yaco kina e dua na ka. Na Yavu ni Vakavulewa ni Rusia kei na Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms e solia na galala ni lotu kei na galala ni sosoqoni vata. O koya gona, a kau cake na kudru ina mataveilewai ni yasana, oti sa qai kerei me rogoci tale ena regional court. Taumada, ena 30 Julai, 1999, e lewa na mataveilewai cecere ena dua tani tale na kisi ni “salavata ga kei na lawa e Rusia baleta na galala ni lewaeloma kei na soqoni vakalotu, na matavosa me ‘kua ni vakalatilati’ e kena ibalebale ni sega ni vinakati na veivakadonui, se me lewai mai vei ira na vakailesilesi na kena vakayacori na soqo vakalotu ena vale [e dau vakayacori kina].” (Nodratou na ikovurivi.) Dina ni a soli na vakatulewa oqo, ia a mani sega ni vakabau na kudru ena mataveilewai ni yasana kei na regional court.

Ena 17 Tiseba, 2001, a qai kau cake na kisi ina European Court of Human Rights. A rogoci na kisi oqo ena 9 Sepiteba, 2004. Oqo e so na ka e macala ena iotioti ni vakatulewa ni Mataveilewai:

“E raica na Mataveilewai ni a vakaleqai ena 16 Epereli 2000 na nodra dodonu ni sokalou o ira na kerekere yani, nira sogota koso na vakailesilesi ni Matanitu na nodra soqo vakalotu.”

“E laurai votu ni a sega sara tu ga na yavu vakalawa me muduki kina na soqo vakalotu ena vanua dodonu e vakayacori tiko kina.”

“E dikeva [na Mataveilewai] me salavata kei na lewa ni Mataveilewai Cecere ni Rusia ni sega ni gadrevi na nodra veivakadonui taumada na vakailesilesi ni se bera na soqo vakalotu.”

“Sa vakacaraki gona na Tikina e 9 [galala ni lotu] ni Convention ena nona muduka na Komisina kei iratou na nona ivukevuke na soqo vakalotu ena 16 Epereli 2000.”

“E dikeva na Mataveilewai ni rau sega ni vakayacora vakavinaka nodrau itavi na mataveilewai ni vanua . . . me vakaraitaka ni a rogoci vinaka na veika e baleti ira na matailala oqo. Sa . . . beci kina na Tikina e 6 [na dodonu me rogoci vinaka na veilewai] ni Convention.”

Era vakavinavinaka na iVakadinadina i Jiova vua na Kalou ni solia vei ira na qaqa ena European Court of Human Rights. (Same 98:⁠1) Ena vakacava sara mada na revurevu ni vakatulewa ni Mataveilewai oqo? E kaya o Joseph K. Grieboski, na peresitedi ni Institute on Religion and Public Policy: “Oqo e dua tale na vakatulewa bibi e baleta na galala ni lotu e Urope raraba, ni vakatulewa oya ena vakadeitaka na dodonu vakalotu ena loma ni matanitu taucoko e vakarorogo ina European Court of Human Rights.”