Dei ena iTovo Vinaka

NA KAWATAMATA kece e tu na nodra itovo. O sega ni duavata ni dau mareqeti e vuravura raraba qai talei tale ga vei keda na itovo me vaka na daudina, caka vinaka, loloma, kei na veinanumi?

O Cei na Kena iVurevure?

Ena imatai ni senitiuri S.K., a bula donuya na turaga vuli vinaka o Saula e tolu na duidui ivakarau ni bula a cakayaco sara vakalevu​—na ivakarau vakaJiu, vaKirisi kei na vakaRoma. Me ikuri ni itovo matailalai kei na lawa sa matau tu ena ivakarau ni bula tolutolu oya, e vakila o Saula ni o keda kece e dusimaki keda tiko e dua na ka eda sucukaya mai. Oya na noda lewaeloma. Ni sa veisau o Saula me yapositolo o Paula e qai vola: “Ni ra sa kitaka vakai ira ga na ka ni vunau ko ira na veimatanitu tani, sa sega vei ira na vunau, era sa qai nodra vunau vakai ira ga, ia sa dina sa sega vei ira na vunau: o ira era sa vakatakila sara ni sa volai e na yalodra nai valavala ni vunau, ka ni sa vakadinadina tiko na nodra lewa-eloma talega.”​—Roma 2:​14, 15

Sa veirauti ga na “vuku eda sucukaya” mai me lewa na ka e donu kei na ka e cala? O sa na vakadinadinataka ni sa guce ga na sasaga ni tamata yadua se vakailawalawa. E vakaraitaka oqo nida gadreva na veidusimaki e cecere na kena ivakatagedegede me lewa na noda itovo. Levu era ciqoma ni tu na dodonu vua na noda Dauveibuli me vakarautaka na ivakatagedegede oqori. Ena nona ivola na Undiscovered Self, e vola kina o Dr. Carl Jung: “O koya e sega ni nuitaka na Kalou ena sega ni vorata vakataki koya na veitemaki ni itovo vakayago kei na veitemaki ni vuravura.”

E salavata oqo kei na ka a vola e dua na parofita makawa: “Ni sa sega ni vu mai vua na tamata na nona sala: sa sega ni vu mai vua na tamata sa lako tu me lewa na nonai lakolako.” (Jeremaia 10:23) E kaya na noda Dauveibuli: “Ka’u sa vakavulici iko mo vinaka kina, ka’u sa tuberi iko e na sala mo lakova.”​—Aisea 48:17.

iVurevure Nuitaki ni iTovo Vinaka

Na veivosa e cavuti mai cake e volai ena iVolatabu, na ivurevure ni itovo vakalou e veisoliyaki vakalevu. Era le milioni e vuravura raraba, o ira na sega ni lotu Vakarisito kei ira mada ga na tawalotu, era sa vaqara na vuku kei na yalomatua ena iVolatabu. A vola o Johann Wolfgang von Goethe e dua na dauniserekali ni Jamani: “Au taleitaka, au doka tale ga na [iVolatabu], ni taravaki cake kina na ivakarau ni noqu bula.” E kaya na liuliu kei Idia o Mohandas Gandhi: “Ni bulataka sara na ivakavuvuli e kune ena iVunau ena Ulunivanua [tiki ni veivakavulici i Jisu ena iVolatabu] . . . E ganiti keda yadudua sara ga.”

Sa vakamacalataka oti na yapositolo o Paula, ni tu ena Vosa ni Kalou na itovo nuitaki qai dei :“Sai koya na Kalou sa vakavuna nai Vola Tabu kecega, a sa yaga oqo mei vakavuvuli.” (2 Timoci 3: ​16) E dina beka oqo?

Vakacava mo vakadinadinataka ga vakataki iko? Dikeva na ivakavuvuli ena tabana e tarava. Kauaitaka na kedra yaga. Vakananuma se ra na vakavinakataka vakacava na nomu bula kei na nomu veimaliwai kei ira tale na so.

Ena Yaga Vei Iko?

Sa cavuti mai cake e vica na ivakasala yaga e kune ena iVolatabu. Ia e tu tale ga kina e levu sara na ivakasala me vorati kina na vakanananu ca, ivosavosa kei na itovo ena rawa ni vakaleqai keda.​—Vosa Vakaibalebale 6:​16-19.

Io, na ivakavuvuli ni iVolatabu e vakaraitaka na ka era lekata vakalevu na kawatamata kece​— na ivakasala me vakavinakataka na nodra itovo ena kena ivakatagedegede vinaka duadua. E veisautaki ira na ciqoma ra qai bulataka na kena ivakavuvuli. E vinaka kina na ivakarau ni nodra vakasama. (Efeso 4: ​23, 24) Vakavinakataka na inaki ni lomadra. Levu era sa cavuraka laivi na yalo ni boletaki vanua se vakayavusa, veivakaduiduitaki kei na veicati ena nodra vulica na ivakatagedegede savasava ni Kalou e volai tu ena iVolatabu. (Iperiu 4:​12) Na ivakatagedegede ni bula savasava e vakaraitaka na ivolatabu e veisautaki ira e levu mera biuta na itovo voravora kece ga kei na ivakarau ca mera dua na lewenivanua vinaka.

Io, na ivakatagedegede ni iVolatabu e sa veisautaki ira na le milioni mera biuta na itovo se ivalavala sa vakawakana tu vei ira kei na itovo e dau vakaleqai ira na tani. (1 Korinica 6:​9-11) Na ivakavuvuli ni iVolatabu e sega wale ga ni veisautaka na nodra ivalavala, na lomadra tale ga, na ka era nuitaka, kei na nodra vuvale. Levu ena vuravura raraba era vakayacora na veiveisau vinaka, dina ni torosobu tiko ga na ituvaki ni vuravura oqo. Ena sega ni mudu oqo. “Sa daumalai na co, a sa daumira na sena, ia na vosa ni noda Kalou ena tu dei ka tawa mudu.” Aisea 40:8.

Ena yaga vakacava vei iko na “vosa ni Kalou”? Era na marautaka na iVakadinadina i Jiova mera vakaraitaka vei iko na yaga ni kena bulataki na ivakatagedegede vakaiVolatabu. Na bulataki ni ivakatagedegede oqori ena rawati kina na veivakadonui ni Kalou ena gauna oqo, da qai vakanamata ina bula tawamudu e salavata kei na lawa ni Kalou.

[Kato/​iYaloyalo ena tabana e 6]

NA IVAKAVUVULI ERA TUDEI

Na iVunau Koula. “O koya, na ka vakaaduaga dou sa vinakata me ra kitaka vei kemudou na tamata, dou kitaka vaka talega kina vei ira; ni sa vakaoqo na vunau kei ira na parofita.”​—Maciu 7:​12.

Lomana na kai nomu. “Mo lomana na kai nomu me vaka ko lomani iko.” (Maciu 22:39) “O koya sa dauloloma sa sega ni caka ca vua na kai nona: o koya oqo sa cakava kina na vunau taucoko ko koya sa dauloloma.”​—Roma 13:10.

Mo dau veidokai. “Dou veilomani sara e na veilomani ni veitacini; dou veiuasiviti e na veivakarokorokotaki.”​—Roma 12:10.

Saga mo dau veiyaloni. “Ka veiyaloni tiko vakai kemudou.” (Marika 9:​50, VV) “Kevaka sa rawa, mo dou vakatovolea me veilomani kei ira na tamata kecega.” (Roma 12:18) “O koya oqo me da muria kina na veika ni veivinakati.”​—Roma 14:19.

Dau veivosoti. “Ni bokoca mada na neimami i valavala ca me vaka keimami sa bokoca oti na nodra era sa i valavala ca vei keimami.” (Maciu 6:​12, VV) “Ia mo ni veilomani ga, veinanumi ka veivosoti vaka i kemuni.”​—Efeso 4:​32, VV.

Mo yalodina. “Mo yalodina vua na watimu qai domoni koya duadua ga. . . . Mo marautaki koya sa watimu . . . Me vakamarautaki iko nona matavinaka, mo marau tiko ga ena nona loloma. . . . Na cava mo domona kina na yalewa tani? Se mo mateca na nona matavinaka na watina e dua tale?” (Vosa Vakaibalebale 5:​15-​20, Today’s English Version) “O koya sa dina e na ka lailai, ena dina talega e na ka levu; ia ko koya sa sega ni dodonu e na ka lailai, ena sega talega ni dodonu e na ka levu.” (Luke 16:10) “Sa kilikili kei ira nai talatala, me ra kune ni ra tamata dina.”​—1 Korinica 4:2.

Mo daudina. “Me’u sa tamata dodonu li ni sa tiko vei au nai vakarau ni bibi sa sega ni dodonu, kei na taga vatu lasu?” (Maika 6:​11) “Keitou vakadinata ni sa vinaka tiko na neitou lewa e loma, ni keitou sa vinakata me keitou vakayacora tiko ga na ka dodonu e na veigauna kece ga.”​—Iperiu 13:​18, VV.

Dau vosa dina, lewadodonu. “Dou cata na ka ca, ka vinakata na ka vinaka, ka vakadeitaka na lewa dodonu e na matamata-ni-koro.” (Emosi 5:​15) “Dou dui vosa dina yadua vua na kai nona; ka mo dou ia e na nomudou veimatamata-ni-koro na lewa dina kei na lewa ni veivinakati.” (Sakaraia 8:​16) “O koya ga oqo ni dou sa biuta tani kina na lasu, me vosa dina na tamata yadua vua na kai nona.”​—Efeso 4:​25.

Gugumatua. “Ko sa kunea li e dua na tamata daugumatua e na nona cakacaka? Ena tu ko koya e matadra na tui.” (Vosa Vakaibalebale 22:29) “Ni cakacaka vakaukauwa, ka kakua ni dau vucesa.” (Roma 12:​11, VV) “Ia na ka kecega dou sa cakava, kitaka mai na vu ni yalomudou me vaka vua na Turaga, me kakua ni vaka vei ira walega na tamata.”​—Kolosa 3:​23.

Yalomalua, yalololoma, yalovinaka. “Mo ni vakaisulu e na dauloloma, e na yalovinaka e na yalomalumalumu, e na yalomalua kei na dauvosota vakadede.”​—Kolosa 3:​12, VV.

Rawa na ca ena vinaka. “Lomani ira na nomudou meca ka masulaki ira era vakacacani kemudou.” (Maciu 5:​44, VV) “Me kakua ni rawai iko na ca, mo rawa ga na ca e na vinaka.”​—Roma 12:21.

Solia nomu vinaka kece. “Mo lomani Jiova na nomu Kalou e na lomamu taucoko, kei na yalomu taucoko, kei na nomu nanuma kecega. Ai matai ni vunau oqo, ka levu.”​—Maciu 22:​37, 38.

[iTaba]

Na kena muri na ivakavuvuli ena iVolatabu ena dei kina na bula vakawati, marau na vuvale, rawarawa tale ga na noda veimaliwai