Jisu​—Na Nodra iVakamacala e so me Baleti Koya

“O Jisu na kai Nasareci . . . e kilai levu duadua ena itukutuku ni veigauna.” —H. G. Wells, daunitukutuku makawa ni Urope.

“O Karisito . . . e duatani duadua ni vakatauvatani kei ira na turaga rogo ena itukutuku ni veigauna.” —Philip Schaff daunicioloji, daunitukutuku makawa ni Suwitisiladi.

E RAWA beka ni vakatokai e dua me tamata rogo duadua a bau bula? E dodonu me vakatau ena cava na nona rogo? Ni qaseqase beka ena nona dauvala? Nona kaukaua? Nona vuku beka? Se dodonu me kilai ena ka e tukuna, ka e cakava kei na nona ivakaraitaki e yaga vei ira e so?

Meda vakadeuca mada na nodra ivakamacala na daunitukutuku makawa, daunisaenisi, ira na vuku, dauvolavola, iliuliu vakapolitiki, kei na so tale—ena gauna e liu kei na gauna qo—me baleta na turaga mai Nasareci, o Jisu Karisito:

“Me na dua sara ga na ivakamacala vinaka me qai cakitaki kina na kena yaga vakalevu na bula i Jisu na kai Nasareci—sega wale ga ena 2,000 na yabaki sa sivi, ia ena bula kece ni kawatamata.”—Reynolds Price, dauvolavola ni Mereke e vuku ni iVolatabu.

“Na turaga e sega ni bau cala a cabora nona bula me vinaka kina o ira na so, wili kina na kena meca qai yaco me ivoli ni sereki. E uasivi dina na nona cakacaka.”—Mohandas K. Gandhi, iliuliu vakapolitiki, iliuliu ni lotu e Idia.

“Au a tuberi ena iVolatabu kei na Talmud ena gauna au se gone kina. Au Jiu, ia au taleitaka dina na ka e kilai kina na turaga ni Nasareci o Jisu.”—Albert Einstein, saenisi ni Jamani.

“Vei au o Jisu Karisito e kilai tani duadua ena itukutuku ni veigauna, e Luve ni Kalou e Luve tale ga ni Tamata. E yaga vei keda ena gauna qo na ka e tukuna kei na ka e cakava, ia qori e sega ni rawa ni cavuti tale vua e dua e bula tiko se o koya sa mate.”—Sholem Asch, dauvolavola ni Poladi me vaka e vakamacalataki ena Christian Herald; nodratou na matanivola kala.

“Ena loma ni tolusagavulukalima na yabaki ni noqu bula, au sega ni dau vakabauta e dua na ka. Ia au sa mai vakabauti Jisu ena lima na yabaki sa oti. E veisautaka vakadua na noqu bula na nona ivakavuvuli.”—Count Leo Tolstoy, dauvolaivola ni Rusia, turaga vuku tale ga.

“E sega ni dua a bau bula e vuravura me veiuqeti vakalevu me vakataki [Jisu], qai yaga tiko ga ni toso na gauna.”—Kenneth Scott Latourette, daunitukutuku makawa ni Mereke, dauvolaivola tale ga.

“E dodonu beka meda kaya ni italanoa buli na nona bula o Jisu? Na kena dina ni sega ni vaka kina. Kena veibasai ga ni sega soti na ivakadinadina ni kena ivolatukutuku o Socrates na vuku ni Kirisi ni vakatauvatani kei na nona bula o Jisu Karisito.”—Jean-Jacques Rousseau, vuku ni Varanise.

O koya gona, e matata vakasigalevu ni dodonu meda vakatotomuri Jisu Karisito ga. A digitaki Paula o Jisu ena imatai ni senitiuri me nona imuri me tukuni koya tale ga vei ira na veimatanitu qai uqeti keda “me da rai tiko ga” vei Jisu. (Iperiu 12:2, VV; Cakacaka 9:3) Na ivakarau ni bula vakacava e vakavulica o Jisu? Ena yaga vakacava vei iko?