E Dau Yaco Dina na Cakamana?—Tolu na Ka Era Tukuna e Levu Mera Saqata Kina
KENA IMATAI: E sega ni dina na cakamana baleta ni veisaqasaqa kei na lawa e vauca na veikabula. Na ka eda kila me baleta na lawa e vauca na veikabula e yavutaki ena ka era dikeva rawa na saenitisi me baleta na ka era yaco wavoliti keda ena vuravura qo. Ia ena rairai vakaiyalayala ga na ka eda kila me baleta na lawa e vauca na veikabula. (Jope 38:4) De dua ena vulica tiko e dua na saenitisi gugumatua ena nona bula taucoko e dua na lawa e vauca na veikabula. Ia ke dua wale ga na ka e “veisaqasaqa” kei na ka e vulica tiko, ena vakadikeva tale na ka e kila me baleta na lawa qori. Koya gona, ke veisaqasaqa e dua wale ga na ka e vakadinadinataka ni rawa ni cala na lawa.”
Raica mada qo e dua na italanoa lasa e vakaraitaka ni dau rawarawa meda yavutaka na ka eda nanuma mai na itukutuku e sega ni vakadeitaki. A talanoataka o John Locke (1632-1704) na italanoa me baleti koya na mata ni Neceladi kei na tui ni Siam: Ni vakamacalataka tiko vua na tui me baleta nona vanua mai Holland, e tukuna na mata ni Neceladi ni so na gauna e rawa ni taubale e dela ni wai na elefaniti. E sega ni vakabauta na tui na ka e tukuna tiko na mata qori, e nanuma ni lasu. Ia na ka e vakamacalataki tiko e sega sara ga ni se bau sotava na tui ena nona bula. E sega ni bau vakasamataka na tui ni gauna e cevata kina na wai ena kaukaua, e rawa tale ga ni taura na bi ni elefaniti. Qori a rairai nanuma na tui ni na sega ni rawa baleta ni sega ni kila na dina ni itukutuku kece.
Dikeva mada eso na ka e sa rawati nikua a rairai nanumi tu ni na sega ni rawati ena vicasagavulu na yabaki sa oti:
● E rawa ni usana e dua na waqavuka e sivia na 800 na pasidia me vuka mai Niu Yoka i Sigapoa, na kena totolo e rauta ni 900 na kilomita dua na aua.
● Na veivosaki ena vidio (video conference) e rawa nira veiraici sara tu ga e vica na tamata mai na duidui vanua ena gauna era veivosaki tiko kina.
● E rawa ni maroroi e vica vata na udolu na sere ena dua ga na iyaya e lailai mai na kato ni masese.
● O ira na dauveisele era rawa ni seleta na uto kei na so tale na tiki ni yago ra qai sosomitaka.
Na cava eda raica rawa ena vica na tikina qori? Qo na ka eda rawa ni tukuna: Ke sa rawata na tamata na veika lelevu a nanumi tu ni a sega ni rawa ena vica na yabaki sa oti, e vakadeitaka ni rawa vua na Kalou—a bulia na lomalagi kei na vuravura kei na ka era tu kina—me vakayacora na ka veivakurabuitaki eda se bera ni kila vinaka se na ka eda sega ni rawa ni vakatotomuria ena gauna qo.a—Vakatekivu 18:14; Maciu 19:26.
KENA IKARUA: E volai ena iVolatabu na cakamana mera vakabauta ga kina e levu. E sega ni tukuna na iVolatabu meda vakabauta kece na cakamana. Ia e vakasalataki keda ga na iVolatabu meda qaqarauni ena noda vakabauta eso na cakamana kei na so na ivakatakilakila veivakurabuitaki. Dikeva na ivakasala matata qo: “Na nona tiko na tamata ivalavala ca e tokoni koya kina o Setani, e vakayacora rawa na veimataqali cakamana lasu, ivakatakilakila kei na cakacaka veivakurabuitaki, kei na nona vakayagataka na ka tawadodonu kece me veivakacalai kina.”—2 Cesalonaika 2:9, 10, New International Version.
E veivakasalataki tale ga o Jisu ni levu era na tukuna nira nona imuri, ia era sega ni nona imuri dina. Eso mada ga era na tukuna vua: “Turaga, Turaga, keimami a sega beka ni parofisai ena yacamuni, se vakasavi ira na timoni ena yacamuni, keimami cakava tale ga e levu na cakamana ena yacamuni?” (Maciu 7:22, NIV) Ia e tukuna o Jisu ni na sega ni vakadonui ira qori mera nona imuri. (Maciu 7:23) E macala e keri ni sega ni vakavulica o Jisu ni vakavuna na Kalou na cakamana kece.
E sega ni tukuna na Kalou vei ira na nona dauveiqaravi mera yavutaka ga nodra vakabauta ena cakamana. Ia me yavutaki dei ga na nodra vakabauta ena so tale na ka dina.—Iperiu 11:1.
Kena ivakaraitaki, meda dikeva mada e dua na cakamana kilai levu a volatukutukutaki ena iVolatabu, na nona vakaturi o Jisu Karisito. Ni oti e vica na yabaki nona vakaturi o Jisu, eso na lotu vaKarisito e Korinica era vakatitiqataka na nona vakaturi. A vukei ira vakacava na lotu vaKarisito qori na yapositolo o Paula? Vakacava e tukuna vei ira, “Me levu nomudou vakabauta”? Sega. Dikeva na sala e vukei ira kina mera raica na kena dina. E tukuna ni o Jisu a “bulu qai vakaturi ena ikatolu ni siga me vaka e kaya na iVolatabu; e rairai vei Kifa qai tarava vei iratou na le tinikarua. Oti ya sa qai rairai vei ira na limanadrau vakacaca na veitacini ena dua ga na gauna, e levu vei ira ya era se bula tiko qo.”—1 Korinica 15:4-8.
Vakacava, e bibi ke ra vakabauta na lotu vaKarisito na cakamana ya? E tomana o Paula: “Ke sega ni vakaturi na Karisito, e sa tawayaga na noda vunau, e sa tawayaga tale ga na noda vakabauta.” (1 Korinica 15:14) E bibi dina vua me yavutaka na nona vakabauta ena cakamana a yaco dina. E kila tale ga o Paula ni dina na nona vakaturi vakacakamana o Jisu! A kila o Paula ni yaco dina na cakamana qori baleta nira vakadinadinataka e vica vata na drau na tamata era a bula tiko ena gauna oya. O ira na ivakadinadina qori era bolea mera mate, mera kua ga ni cakitaka na ka era raica.—1 Korinica 15:17-19.
KENA IKATOLU: Na cakamana e ivakarau ni ka e dau yaco ena veikabula, era dau taura cala na sega ni vuli vinaka. Era saga eso na daunivuli mera vakamacalataka na cakamana e tukuni ena iVolatabu me ivakarau ga ni ka e dau yaco ena veikabula, e sega ni veidusimaki kina na Kalou. Qori e vakavuna me vakabauti vakalevu kina na italanoa ena iVolatabu. E dina ni so na cakamana e okati tiko kina na ka e dau yaco ena veikabula—me vaka na uneune, matetaka, kei na sisi ni qele—ia e dua ga na ka e tautauvata kina na kedra ivakamacala. Era sega ni kauai ena gauna e dau yaco kina na cakamana me vaka e vakamacalataki ena iVolatabu.
Kena ivakaraitaki, eso era tukuna ni imatai ni kuita a yaco e Ijipita—na kena vuki me dra na Uciwai na Naile—e vu mai na sisi ni qele damudamu ena uciwai na Naile, qai salavata kei na manumanu somidi damudamu e vakatokai na flagellates. Ia e tukuna na iVolatabu ni a vuki na uciwai me dra, sega ni qele damudamu. Ke da wilika vinaka na Lako Yani 7:14-21 e dusia ni cakamana qo a yaco ena gauna a samuta kina na Uciwai na Naile o Eroni ena nona ititoko ni a vakaroti koya o Mosese. Ke mani veisautaka mada ga na roka ni uciwai na veika e dau yaco ena veikabula, eda kila ga ni cakamana na ka a cakava o Eroni baleta ni a qai veisau ga na kena roka ena gauna a samuta kina na uciwai!
E dua tale na ivakaraitaki e dusia ni bibi na gauna e yaco kina e dua na cakamana. Dikeva na ka a yaco nira sa voleka sara tu ga ni curuma na Vanua Yalataki na matanitu o Isireli. Era sa sega ni takoso rawa ena vuku ni kui ni wai ena Uciwai na Joritani. E tukuna na iVolatabu na ka a qai yaco tarava: “Ni ra sa yaco ki na Joritani ko ira ka colata na kato, ka sa dromu e na bati ni wai na yavadra na bete ka colata na kato . . . , sa qai tu vakadua na wai sa drodro sobu maicake; ka sa tubu me cecere, ka vaka e dua na suva levu, ka vakayawa sara, mai Atama, na koro sa rau veivolekati kei Saricani.” (Josua 3:15, 16) Vakacava a vakavuna qori na uneune se na sisi ni qele? E sega ni tukuna qori na iVolatabu. Ia na gauna a yaco kina qori, e dusia ni cakamana. A yaco sara ga ena gauna a tukuna kina o Jiova me na yaco.—Josua 3:7, 8, 13.
Vakacava e dau yaco dina na cakamana? Io, e vakadinadinataka na iVolatabu. Me vaka ga e tukuna, na cakamana e sega ni dua ga na ivakarau ni ka e dau yaco ena veikabula. Koya gona, e dodonu beka meda tukuna ni sega ni dina na cakamana baleta ga ni sega ni dau yaco e veisiga?
[iVakamacala e ra]
a Ke o vakatitiqataka nona bula dina tiko na Kalou, raica na brochure Does God Really Care About Us? kei na Was Life Created? (tabaka na iVakadinadina i Jiova) se tarogi koya e solia vei iko na mekesini qo ke o via kila e levu tale na ka.
[iYaloyalo ena tabana e 5]
Ena vicasagavulu na yabaki sa oti, era nanuma kina e levu ni na sega ni rawa meda vuka ena vica vata na drau na maile ena dua na aua