Taqomaka Nomu iVotavota ni o Vakatulewa Vakavuku

1, 2. (a) O vakatulewataka vakacava mo qarava na Kalou? (b) Na taro cava eda rawa ni taroga me baleta na noda ivotavota vakayalo?

EDA sa vakatulewataka vakavuku na vica vata na milioni meda qarava na Kalou o Jiova da qai muria vakavoleka na weniyavai Jisu Karisito. (Maciu 16:24; 1 Pita 2:21) Eda sega ni raica vakamamada na noda yalayala qori vua na Kalou. Eda sega ni yavutaka qori ena kilaka vovodea mai na vica ga na tikinivolatabu, e yavutaki ga ena noda vulica vinaka na Vosa ni Kalou. Nida cakava qori, eda kila kina e levu na itukutuku veiuqeti me baleta na ivotavota e vakarautaka o Jiova vei ira era ‘vulica na veika me baleti koya kei Jisu Karisito, o koya a tala mai.’—Joni 17:3; Roma 12:2.

² Me rawa nida dua tiko ga na lotu vaKarisito, e dodonu me vakamarautaka na Tamada vakalomalagi na noda vakatulewa. Ena vakamacalataki gona ena ulutaga qo eso na taro bibi me vaka: Na cava na noda ivotavota? Meda raica vakacava qori? Eda rawa ni vakadeitaka vakacava nida na rawata na noda ivotavota? Na cava ena vukei keda meda vakatulewa vakavuku?

NA CAVA NODA IVOTAVOTA?

3. Na ivotavota cava era vakanamata kina (a) na lumuti kei (b) na ‘so tale na sipi’?

³ E dua na iwiliwili lailai sara ni lotu vaKarisito era vakanamata ena ‘dua na ivotavota e sega ni rusa rawa, e sega ni duka, e sega tale ga ni seavu rawa’—na itavi dokai e tawavakatauvatani rawa, qori mera lai veiliutaki kei Karisito e lomalagi. (1 Pita 1:3, 4) Mera rawata na ivotavota ya, ena vinakati mera “sucu tale.” (Joni 3:1-3) Ia na cava e nodra ivotavota na vica vata na milioni na ‘so tale na sipi’ i Jisu era tokoni ira na nona imuri lumuti ena vunautaki ni itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou? (Joni 10:16) Era na rawata na so tale na sipi na ivotavota erau sega ni rawata o Atama kei Ivi—na bula tawamudu ena vuravura parataisi ena sega tale kina na rarawa, mate, se lolosi. (Vkta. 21:1-4) A rawa ni yalataka kina o Jisu vua na daubasulawa rau a vakamatei vata: “Au tukuna vakadodonu vei iko nikua, daru na tiko vata mai Parataisi.”—Luke 23:43.

4. Na veivakalougatataki cava eda sa marautaka tiko qo?

⁴ Ena gauna mada qo eda sa marautaka tiko eso na noda ivotavota. Nida vakabauta na “ivoli i Karisito Jisu,” eda vakila na vakacegu, da qai veiwekani voleka kei na Kalou. (Roma 3:23-25) Eda kila vinaka na yalayala talei era tu ena Vosa ni Kalou. Eda marautaka tale ga vakalevu nida lewena e dua na mataveitacini e vuravura raraba era dau veilomani. E ka dokai tale ga nida dua na iVakadinadina i Jiova. Sa rauta meda vakamareqeta na noda ivotavota!

5. Na cava e dau saga o Setani vei ira na tamata ni Kalou, eda na vorata vakacava na nona ivadi?

⁵ Me rawa nida dei tiko ga ena noda ivotavota totoka, e dodonu meda yadrava tiko na nona ilawaki o Setani. Sa dau saga voli mai o Setani me vakamua na nodra vakatulewa na tamata ni Kalou mera vakawalena kina na nodra ivotavota. (Tiko 25:1-3, 9) E sa qai sasaga ga vakaukaua o koya me vakacalai keda ni kila sa na vakarau vakarusai. (Wilika Vakatakila 12:12, 17.) Me rawa nida ‘dei ena noda vorata na ivadi ni Tevoro,’ e dodonu meda vakamareqeta tiko ga na noda ivotavota. (Efeso 6:11) Qori na ka eda rawa ni vulica ena ka e cakava o Iso, na nona ulumatua na peteriaki o Aisake.

KUA NI VAKATAKI ISO

6, 7. O cei o Iso, na ivotavota cava a rawa ni taukena?

⁶ Rauta ni 4,000 na yabaki sa oti, rau a sucu o Iso kei Jekope, nodrau drua o Aisake kei Repeka. Ni rau sa tubu cake tiko na drua, e duidui na ivakarau ni yalodrau kei na nodrau vakatulewa. “A sa yaco me kena dau ni tobo manumanu e yavai va ko Iso,” ia o “Jekope na tamata dautiko malua [se yalododonu], ka sa tiko e na vale laca.” (Vkte. 25:27) Na vosa vakaIperiu e vakadewataki me ‘yalododonu,’ e tukuna na dauvakadewa ni iVolatabu o Robert Alter ni tiko kina na vakasama e “dusia na yalodina se sega na nona cala.”

⁷ Ni rau yabaki 15 o Iso kei Jekope, sa takali na tukadrau o Eparama, ia e se dei tiko ga na ka e yalataka vua o Jiova. A qai tokaruataka qori e muri o Jiova vei Aisake, ena nona tukuna ni na vakalougatataki na matanitu kece e vuravura ena vuku ni kawa i Eparama. (Wilika Vakatekivu 26:3-5.) E kilai mai na yalayala qori ni o koya na Mesaia—na “kawa” yalodina e cavuti tiko ena Vakatekivu 3:15—ena basika mai ena nona yatukawa na luvei Eparama. Ni ulumatua i Aisake o Iso, a dodonu me vakayacori ena vukuna na yalayala ya. Dua dina na ivotavota totoka a rawa ni taukena o Iso! Ia vakacava a vakamareqeta qori?

8, 9. (a) Na cava a vakatulewataka o Iso me baleta na nona ivotavota? (b) Na cava a qai kidava o Iso me baleta na nona vakatulewa ni oti e vica na yabaki, na cava a qai cakava?

⁸ Ni lesu mai veikau o Iso ena dua na siga, a raici Jekope ni ‘vakasaqa rourou’ tiko. E tukuna sara vua: ‘Totolo, solia mada vei au na rourou damudamu qori, niu sa via kana.’ E tukuna vua o Jekope: “Mo volitaka vei au edaidai na nomu i tutu ni ulumatua.” Na cava a qai vakatulewataka o Iso? E kurabuitaki ni tukuna: “Cava na kena yaga vei au na noqui tutu ni ulumatua?” Io, a bibi cake vei Iso e dua na veleti rourou sega ni nona itutu vakaulumatua! Me vakadeitaki ni sa veisau na itutu vakaulumatua, a cikevi Iso o Jekope: “Mo bubului kina vei au edaidai.” Sega ni vakasama tale o Iso, sa solia sara ga na nona itutu vakaulumatua. Ni oti qori: “A sa solia vei Iso ko Jekope na madrai, kei na rourou; a sa kana ka gunu, ka cavu tu, ka lako yani. Ia sa beca ko Iso na nonai tutu ni ulumatua.”—Vkte. 25:29-34.

⁹ Ni oti e vica na yabaki, ena gauna sa kila kina o Aisake ni sa vakarau mate, sa qai tuvanaka o Repeka me soli dina vei Jekope na itutu vakaulumatua a besetaka o Iso. Ni qai kidava o Iso na vakatulewa cala a cakava, sa bera. A qai cikevi Aisake: “Mo vosavakalougatataki au, io koi au talega, na tamaqu! . . . Sa sega beka ni vo tiko vei kemuni e dua na vosa me’u vakalougatataki kina?” Ena gauna e tukuna kina o Aisake ni sa sega ni veisautaka rawa na veivakalougatataki a solia vei Jekope: “A sa tabalaka na domona ko Iso, ka tagi.”—Vkte. 27:30-38.

10. Na cava na rai ni Kalou me baleti Iso kei Jekope, na vuna?

¹⁰ Na cava eda rawa ni vulica me baleti Iso ena iVolatabu? A vakaraitaka o Iso ni bibi cake vua na vakacegui ni nona gagadre vakayago, sega ni veivakalougatataki ena rawata ena nona ivotavota ena gauna se bera mai. E sega ni vakamareqeta o Iso na nona itutu vakaulumatua, a sega tale ga ni lomana dina na Kalou. E sega tale ga ni kauaitaka o Iso se na tarai ira vakacava na nona kawa na ka e cakava. Ia o Jekope a vakamareqeta dina na nona ivotavota. Kena ivakaraitaki, a muria na nodrau ivakasala na nona itubutubu me baleta na nona digia na watina. (Vkte. 27:46–28:3) Na vakatulewa qori i Jekope a vinakati kina na vosovoso kei na nona vakuai koya, ia a qai basika ena nona yatukawa na Mesaia. Na cava na rai ni Kalou me baleti rau o Iso kei Jekope? E tukuna o Jiova ena vuku i Malakai na parofita: “Ka’u a lomani Jekope, ia ko Iso, ka’u a cata.”—Mala. 1:2, 3.

11. (a) Na cava e bibi kina vei keda na lotu vaKarisito na ivakaraitaki i Iso? (b) Na cava e sema kina o Paula na veidauci ina ka a cakava o Iso?

¹¹ Vakacava e bibi vei keda na lotu vaKarisito nikua na ka e tukuni ena iVolatabu me baleti Iso? Io. E vakasalataki ira na tacina vakayalo na yapositolo o Paula mera qaqarauni mera ‘kua ni dauveidauci, se beca na veika tabu me vakataki Iso ni a solia na nona dodonu vakaulumatua me isosomi ni dua na veleti kakana.’ (Iper. 12:16) E se bibi tiko ga vei keda na lotu vaKarisito na ivakasala qori. E dodonu meda vakamareqeta tiko ga na veika tabu me kua kina nida rawai ena gagadre vakayago da qai vakayalia na noda ivotavota vakayalo. Ia na cava e sema kina o Paula na veidauci ina ka a cakava o Iso? Baleta o koya e tu vua na rai nei Iso ena rawarawa sara me beca na veika tabu me vakaceguya ga kina na nona gagadre dukadukali me vaka na veidauci.

VAKARAUTAKA RAWA QO NA LOMAMU

12. (a) E dau vakatovolei keda vakacava o Setani? (b) Tukuna na ivakaraitaki vakaivolatabu ena rawa ni vukei keda ke dredre meda vakatulewa.

¹² Nida dauveiqaravi i Jiova, eda na sega ni biuti keda ena ituvaki ena rawa nida temaki kina ena ivalavala tawakilikili. Ia eda na masuti Jiova meda kua ni rawai ena gauna e temaki keda kina e dua meda talaidredre vua. (Maciu 6:13) Nida saga meda yalodina tiko ga ena vuravura torosobu qo, e saga vakawasoma o Setani me vakaleqa na noda bula vakayalo. (Efeso 6:12) Ni kalou ni vuravura qo na Tevoro, e kila na sala me vakayagataka kina na gagadre ni yagoda ivalavala ca me vakatovolei keda ena ituvaki eda dau sotava kece na tamata sega ni uasivi. (1 Kor. 10:8, 13) Kena ivakaraitaki, kaya mada ni o tu ena dua na ituvaki o rawa sara ga ni vakaceguya kina na nomu gagadre ena sala dukadukali. Na cava o na vakatulewataka? Vakacava o na vakataki Iso qai kaya: ‘Totolo! Solia mai!’ Se da na vorata na veitemaki da qai dro tani mai kina, me vaka ga a cakava o Josefa na luvei Jekope, ni temaki koya na wati Potifa?—Wilika Vakatekivu 39:10-12.

13. (a) Era vakatotomuri Josefa vakacava e levu nikua, era vakatotomuri Iso vakacava eso? (b) Nida dikeva na nodra ivakaraitaki o ira era vakataki Iso, na cava e bibi dina meda cakava?

¹³ E levu vei ira na tacida era sa sotava na ituvaki a vinakati kina mera vakatulewataka mera vakatotomuri Iso se o Josefa. E levu era vakatulewa vakavuku ra qai vakamarautaka na lomai Jiova. (Vkai. 27:11) Ia eso na tacida era vakatulewataka mera vakataki Iso nira temaki, era sega ni taqomaka kina na nodra ivotavota vakayalo. E veiyabaki, dua na iwiliwili levu ni kisi ni veilewai ena ivavakoso kei na veivakasivoi e dau vauca na veiyacovi tawakilikili. E bibi dina meda vakarautaka rawa qo na lomada—ni bera nida sotava na ituvaki ena vakatovolei kina na noda yalodina! (Same 78:8) E rua mada ga na ikalawa eda rawa ni cakava me taqomaki keda nida temaki, me vukei keda tale ga meda vakatulewa vakavuku ena veigauna e se bera mai.

VAKASAMA QAI VAKAUKAUATAKA NODA ISASABAI

14. Na taro cava eda rawa ni vakasamataka me vukei keda meda “cata sara na ka ca” da qai “kabita matua na ka vinaka”?

¹⁴ Na imatai ni kalawa oya na noda vakasamataka na leqa e rawa ni yaco ena ka eda cakava. Eda na vakamareqeta vakalevu na noda ivotavota vakayalo ke titobu noda lomani Jiova, ni vakarautaka o koya na ivotavota ya. Nida lomana e dua, e macala ga nida sega ni via vakararawataki koya. Ia eda na saga meda rawata na nona veivakadonui. Ena vinaka gona meda dau vakasamataka na ka e rawa ni yaco vei keda kei ira tale eso ke da rawai ena gagadre vakayago e tawakilikili. E bibi meda taroga: ‘Ena vakacava noqu veiwekani kei Jiova keu nanumi au ga? Ena tarai ratou vakacava na noqu vuvale na ka ca au cakava? Ena tarai ira vakacava na taciqu ena ivavakoso? Vakacava era na tarabe kina eso?’ (Fpai. 1:10) Eda rawa tale ga ni taroga: ‘E ka vakavuku meu marautaka vakalekaleka na veika tawakilikili ena tini ena rarawa? Au na via vakataki Iso meu tagi vakalevu niu liaca na ka au cakava?’ (Iper. 12:17) Nida vakasamataka na taro va qori ena vukei keda meda “cata sara na ka ca” da qai “kabita matua na ka vinaka.” (Roma 12:9) O koya e bibi duadua, na noda lomani Jiova ena uqeti keda meda kabita dei na noda ivotavota.—Same 73:28.

15. Na cava ena vakaukauataka na noda isasabai meda kua kina ni vakaleqai vakayalo?

¹⁵ E okati ena ikarua ni ikalawa na noda vakaukauataka na noda isasabai. E levu na ka sa vakarautaka o Jiova me vakaukauataki keda meda sabaya kina na veika vakavuravura ena vakaleqai keda vakayalo. Qori e wili kina na vuli iVolatabu, soqoni vaKarisito, cakacaka vakaitalatala, kei na masu. (1 Kor. 15:58) Ena gauna kece eda talaucaka kina na lomada ena masu vei Jiova kei na gauna kece eda gumatua kina ena cakacaka vakaitalatala, e vaka sara ga eda sa vakaukauataka tiko na noda isasabai meda vorata na veitemaki. (Wilika 1 Timoci 6:12, 19.) Na kaukaua ni noda isasabai ena vakatau vakalevu ena noda dui sasaga. (Kala. 6:7) Qori e vakabibitaki ena Vosa Vakaibalebale wase rua.

‘QARA TIKO GA’

16, 17. Eda na rawata vakacava na veika e gadrevi meda vakatulewa kina vakavuku?

¹⁶ E uqeti keda na Vosa Vakaibalebale wase 2 meda rawata na vuku kei na yalomatua. Nida cakava qori, eda na rawa ni vakaduiduitaka kina na ka e donu se na ka e cala, rawa kina nida lewai keda vinaka se meda vakaceguya ga na noda gagadre. Ia ena rawa ga nida cakava vinaka qori ke da sasaga. E duavata kei na tikina qori na iVolatabu: “Na luvequ, kevaka ko na vakabauta na noqu vosa, ka vunia na noqu vunau me nomu; mo vakatu daligamu kina ki na vuku, ka vagolea sara na lomamu ki na yalomatua; io, kevaka ko tagica na lomavuku, ka tabalaka na domomu mo kila ka; kevaka ko qara me vaka ko sa qara na siliva, ka vakasaqara me vaka sai yau vuni; ko na qai kila na rerevaki Jiova, ka kunea na Kalou mo kilai koya. Ni sa solia na vuku ko Jiova; sa lako mai na gusuna na kila ka kei na yalomatua.” [Neitou na matanivola kala.]—Vkai. 2:1-6.

¹⁷ Na noda rawata gona na veika e gadrevi meda vakatulewa kina vakavuku ena vakatau ena noda muria na ka e tukuni ena Vosa Vakaibalebale. Eda na rawa ni dei meda vorata na veitemaki ke da laiva na vosa i Jiova me moica na lomada, ke da masuta vagumatua na veidusimaki ni Kalou, ke da qara tiko ga na kilaka me baleta na Kalou me vaka ga nida vakasaqara na iyau vuni.

18. Na cava o vakadeitaka mo cakava tiko ga, na vuna?

¹⁸ O Jiova e solia na kilaka, na lomavuku, na yalomatua, kei na vuku vei ira era sasaga mera rawata na isolisoli qori. Na levu ga ni noda vakasaqara kei na noda vakayagataka, na vinaka tale ga ni noda veiwekani kei Jiova. Ena qai taqomaki keda na noda veiwekani voleka kei na Kalou nida temaki. Ke da volekati Jiova tiko ga da qai rerevaki koya, eda na saga ena noda vinaka kece meda kua ni cakava na ka ca. (Same 25:14; Jeme. 4:8) Me uqeti keda mada ga meda vakatulewa vakavuku na noda muria na vuku vakalou kei na noda marautaka tiko na veitokani kei Jiova. Qori ena vakamarautaki Jiova, ena taqomaka tale ga na noda ivotavota.