Ra iTubutubu—Vakavulici Luvemu ni se Gone Dramidrami
E TUKUNA na iVolatabu: “Raica, na gone era sa nonai solisoli na Kalou: Kei na vua ni kete sa kenai sau ni ka vinaka.” (Same 127:3) E sega kina ni kurabuitaki nira dau marau na itubutubu lotu vaKarisito ni sucu e dua na gone.
Ia na marau qori e salavata mai kei na icolacola. Ke vinakati me tubu e dua na gone me bulabula, ena vinakati me dau kania na kakana bulabula. Me rawa ni dei ena sokalou dina e dua na gone, ena vinakati na kakana vakayalo kei na nodrau veituberi na itubutubu ena ivakavuvuli vakalou. (Vkai. 1:8) Gauna cava me tekivu kina na veivakavulici qori kei na cava e okati kina?
ERA GADREVA NA ITUBUTUBU NA VEIVUKE NI KALOU
Dikeva mada na ivakaraitaki i Manoa ena mataqali o Tani, e vakaitikotiko ena taoni o Sora e Isireli makawa. A yava na wati Manoa, a tukuna gona vua na agilosi i Jiova ni na vakasucuma e dua na gonetagane. (Dvei. 13:2, 3) Dua na ka na nodrau marautaka qori o Manoa kei watina. Ia e dua na ka erau leqataka. A masuta kina o Manoa: “Au masuti kemuni, noqu Turaga [Jiova], me lako tale mada mai vei keirau ko koya na tamata ni Kalou ko ni a tala mai eliu, me mai vakavulici keirau e na ka me caka vua na gone ena sucu mai.” (Dvei. 13:8) Erau leqataka o Manoa kei watina na nona vakavulici na luvedrau. Erau vakavulici luvedrau o Samisoni ena lawa ni Kalou, e yaga dina na nodrau sasaga qori. E tukuna na iVolatabu: “A sa vakatekivu me vakauqeti koya na Yalo i Jiova.” Qori a rawa kina vei Samisoni me cakava e levu na ka veivakurabuitaki ni dua o koya na dauveilewai ni Isireli.—Dvei. 13:25; 14:5, 6; 15:14, 15.
Me tekivu ena gauna cava na nodra vakavulici na gone? A “se gone dramidrami” o Timoci ena gauna a vakavulici koya kina ena “iVolatabu” o Unaisi na tinana kei Loi na buna. (2 Tim. 1:5; 3:15) Io, a vakavulici sara ga o Timoci ena iVolatabu ena gauna sara ga e se ka lailai kina.
E ka vakayalomatua vei ira na itubutubu lotu vaKarisito mera masuta na veidusimaki ra qai lalawataka rawa mera tekivu vakavulici luvedra nira “se gone dramidrami.” E tukuna na Vosa Vakaibalebale 21:5: ‘Ena rawa vinaka nona lalawa o koya e gugumatua.’ Era dau vakavakarau vinaka na itubutubu ni bera ni sucu na luvedra. Era na rairai vakarautaka mada ga e dua na lisi ni iyaya me baleta na gone. E bibi tale ga mera lalawataka rawa na ka vakayalo. Me nodra isausau mera tekivu vakavulici na gone nira se lalai.
E tukuni ena ivola Early Childhood Counts—A Programming Guide on Early Childhood Care for Development: “Ni oti ga e vica na vula ni sucu e dua na gone, e dau bibi ena gauna qori na ka e cakava na mona. Ena gauna qori e vakalevutaki vakaruasagavulu na totolo ni kena vakau na itukutuku mai na dua na sela ina dua tale, qo na sala e tobotobo kina na mona.” E ka vakayalomatua gona vei ira na itubutubu mera vakayagataka vinaka na gauna lekaleka qori mera biuta kina ena nodra vakasama na luvedra na veika vakayalo kei na itovo vinaka!
E tukuna e dua na tina e painia tudei me baleti luvena yalewa lailai: “Ni se qai vula dua ga au sa dau kauti koya tiko ena cakacaka vakaitalatala. E sega ni se yalomatuataka na veika era yaco tiko, ia au vakabauta ni na yaga vua na noqu dau kauti koya ni se gone dramidrami. Ni sa yabaki rua, e doudou me dau soli tikidua vei ira keirau sotava ena cakacaka vakavunau.”
E vuavuaivinaka na nodra vakavulici na gone nira se lailai. Ia era kila na itubutubu ni sega ni rawarawa nodra vakavulici vakayalo na luvedra.
“VOLIA NA GAUNA”
E ka dredre toka vei ira na itubutubu na nodra sega ni tiko vakamalua na gone se mera sega ni vakarorogo vinaka. Era sega ni dau dei na gone ena dua na ka. E levu na ka era dau via kila ra qai dau saga mera vakadikeva na veika e yavoliti ira. Na cava mera cakava na itubutubu mera vukei luvedra kina mera kauaitaka vakabibi na ka era vakavulici tiko kina?
Raica mada na ka e kaya o Mosese ena Vakarua 6:6, 7: “Na vosa oqo, ka’u sa vakarota vei kemuni e na siga oqo, me tiko ga e na lomamuni: ia mo ni gumatua ni vakavulica vei ira na luvemuni, ka dauvosataka ni kemuni sa tiko e na nomuni vale, ni kemuni sa lako voli talega e na sala, ka ni kemuni sa koto sobu, ni kemuni sa duri cake talega.” Na vosa “vakavulica” e tiko kina na vakasama ni kena dau tokaruataki vakalevu e dua na ka. O ira na gone era vaka e dua na kau e gadrevi me vakasuasuataki vakalevu. Me vaka ni yaga vei ira na uabula na kena dau tokaruataki na ka, sa na qai wacava na kena yaga vei ira na gone!
Me rawa nira vakavulici na gone ena ka dina me baleta na Kalou, ena vinakati vei ira na itubutubu mera vakayagataka nodra gauna vei luvedra. E sega dina ni rawarawa qori vakabibi nida bula tu ena vuravura e osooso na kena ivakarau ni bula. Ia e veivakasalataki na yapositolo o Paula meda “volia na gauna” ena veika bibi vaKarisito. (Efeso 5:15, 16) Ena rawa vakacava qori? E raica e dua na ivakatawa vaKarisito, e painia tudei na watina ni dredre vua me veiraurautaka na nona vakavulici luvena, qaravi ni itavi vakalou, kei na cakacaka saumi. E rawa vakacava ni rau volia na gauna me rau vakavulici luvedrau yalewa? E tukuna o tama: “Ena veimataka ni bera niu lai cakacaka, keirau dau wilika vua kei watiqu na ivola iTalanoa Mai na iVolatabu se na ivola na Dikeva na iVolatabu e Veisiga. Ena veiyakavi, keirau na dau wiliwili vua ni bera ni moce, keirau dau kauti koya tale ga ena cakacaka vakaitalatala. Keirau via vakayagataka vinaka sara ga na imatai ni vica na vula ni nona bula.”
‘ERA VAKA NA GASAU NA GONE’
Eda vinakata dina mera tubu cake na luveda mera nuitaki. Ia na vuna bibi eda vakavulici ira kina oya mera lomana dina na Kalou mai vu ni lomadra.—Mari. 12:28-30.
E tukuni ena Same 127:4: “Me vaka na gasau e na liga ni tamata kaukauwa; sa vakakina na luvedra era sa cauravou tiko.” Era vaka gona na gasau na gone, e dodonu mera vanataki donu me lauta na takete. Ena sega ni rawa vua e dua na dauvana me kaciva lesu mai na gasau sa vanataki. E lekaleka wale ga na gauna era na vakayagataka na itubutubu kei luvedra. E dodonu me vakayagataki na gauna qori ena nona vakavulici o gone ena ivakavuvuli vakalou, me tara na nona vakasama kei na lomana.
E vola kina na yapositolo o Joni na veika me baleti ira na luvena vakayalo: “Qo ga na ka au vakavinavinakataka vakalevu, niu rogoca nira muria tiko na dina na luvequ.” (3 Joni 4) E rawa nira tukuna tale ga qori na itubutubu lotu vaKarisito nira raici luvedra nira “muria tiko na dina.”