O Rawa ni ‘Lako i Masitonia’?

1. Na cava eratou lako kina i Masitonia o Paula kei na nona itokani?

¹ A biuti Siria Anitioki na yapositolo o Paula rauta na 49 S.K., ena ikarua ni nona ilakolako vakaulotu. A vinakata me gole i Efeso kei na so tale na siti e Esia Lailai. Ia e dusimaki koya ena raivotu na yalo tabu me ‘lako i Masitonia.’ A ciqoma ena marau na veidusimaki qori o Paula kei ratou na nona itokani, eratou mani vakalougatataki me ratou tauyavutaka na imatai ni ivavakoso ena yasayasa oya. (Caka. 16:9, 10; 17:1, 2, 4) Eso tale ga na yasa i vuravura nikua e gadrevi vakalevu kina na dautatamusuki. (Maciu 9:37, 38) O rawa ni lai veivuke ena vanua va qori?

2. Na cava era sega ni vakasamataka kina eso mera toki i vanuatani?

² De dua o via daukaulotu me vakataki Paula, ia o se sega ni vakasamataka sara mo toki i vanuatani. Kena ivakaraitaki, o na rairai sega ni rawa ni lai vuli e Kiliati ni sega ni veiganiti kei na nomu yabaki ni bula, o dua na yalewa dawai se ra se lalai na luvemu. De dua o sega ni bau vakasamataka mo toki i vanuatani ni o nanuma o na sega ni rawa ni vulica e dua tale na vosa. Se o biuvanua ena vuku ni leqa vakailavo o qai tiko vulagi ena vanua o vakaitikotiko kina ena gauna qo, qori e rawa ni vakadredretaka nomu toki ina dua tale na vanua. Ia ni o vakasamataka vinaka na kemu ituvaki o qai masulaka, o na rairai raica ni o rawa ni toki ina dua na vanua e gadrevi kina na veivuke.

3. Na cava e sega ni gadrevi sara kina mo lai vuli e Kiliati me qai vuavuaivinaka nomu vunau ena dua tale na vanua?

³ Gadrevi Sara mo Lai Vuli e Kiliati? Na cava e vuavuaivinaka kina na nodratou cakacaka o Paula kei na nona itokani? Eratou nuitaki Jiova kei na yalona tabu. (2 Kor. 3:1-5) Kena ibalebale ke o sega mada ga ni tiko ena dua na vuli ena vuku ni kemu ituvaki, se rawa ga ni vuavuaivinaka nomu vunau ena dua tale na vanua. Nanuma tale tiko ga ni sega ni cegu na nomu vuli ena Koronivuli ni Vuli Vunau kei na Soqoni ni Cakacaka. Ke o nanuma tiko mo lai vuli e Kiliati se dua tale na vuli va qori, na nomu toki ina dua tale na vanua mo kila na ka e vauci ena cakacaka vakaulotu ena yaga sara ke o sureti mo lai vuli.

4. Na cava mera kua ni nanuma kina na itabaqase nira sega ni rawa ni toki mera lai vunau e vanuatani?

⁴ iTabaqase: Era na yaga vakalevu ena veivanua e gadrevi kina na veivuke na itabaqase era matua vakayalo, era se bulabula vinaka tale ga. O sa cegu mai na nomu cakacaka saumi? Eso mada ga era taura tiko na ilavo lailai ni peniseni era rawa ni bula ena vanua se vakatorocaketaki tiko ni sau vinaka kina na iyaya kei na veiqaravi vakavuniwai ni vakatauvatani kei na vanua era cavutu mai kina.

5. Tukuna na nona irogo e dua na tacida tagane a toki i vanuatani ni cegu mai na nona cakacaka.

⁵ Ni vakacegu mai na nona cakacaka e dua na tacida tagane e qase ni ivavakoso qai painia ena dua na vanua era vosa vakavalagi, a toki sara ina dua na yasayasa e dau nodra igadigadi na saravanua ena cevaicake kei Esia. Qori me lai veivuke ena dua na iwasewase lailai e ciwa na kena dautukutuku era vosa vakavalagi, era vunau tiko vei ira na le 30,000 mai na veimatanitu era tiko ena yasayasa oya. Ena loma ga ni rua na yabaki, era sa dau tiko ena soqoni e le 50. A vola na tacida: “E sega ni vakatauvatani rawa na veika totoka au vakalougatataki kina niu toki mai na vanua qo. Au sega ni vakamacalataka rawa na kena levu!”

6. Tukuna na nona irogo e dua na goneyalewa dawai a toki ina dua na vanua e gadrevi vakalevu kina na veivuke.

⁶ Yalewa Dawai: E vakasakiti na nona vakayagataki ira tiko na yalewa o Jiova mera vunautaka na itukutuku vinaka ena vanua e gadrevi vakalevu kina na veivuke. (Same 68:11) A vinakata e dua na goneyalewa dawai me lai vakarabailevutaka na nona cakacaka vakaitalatala e vanuatani, ia erau leqataki koya vakalevu na nona itubutubu. A mani vakatulewataka me lako ena dua na vanua e sega kina na tiko yavavala vakapolitiki, e sega tale ga na leqa vakailavo. A volavola ina valenivolavola ni tabana, qai vakamacalataki vinaka vua na itukutuku e yaga me kila me baleta na vanua sa digia. A vakalougatataki vakalevu ena ono na yabaki a veiqaravi tiko kina ena vanua oya. E kaya: “Keu tiko ga ena noqu vanua, ena vica ga noqu vuli iVolatabu. Ia niu toki ina vanua e gadrevi kina na veivuke, e levu sara noqu vuli iVolatabu qai vinaka cake noqu veivakavulici.”

7. Tukuna na nodratou irogo e dua na vuvale eratou toki i vanuatani.

⁷ Vuvale: Me tarova beka e dua na nona vakaluveni me kua kina ni toki me lai veivuke ena vunautaki ni itukutuku vinaka ena dua tale na vanua? Eratou nanuma me ratou tovolea qori e dua na vuvale e tiko kina e rua na gone, dua e yabaki walu, dua e yabaki tini. E vola o tinadratou me baleta na ka eratou vakila kina: “Keirau marautaka na nodrau susugi eke na gone, ni rau veimaliwai kina kei ira na painia lavotaki kei na daukaulotu. Keitou vakalougatataki ni keitou veiqaravi ena vanua e gadrevi vakalevu kina na veivuke.”

8. E rawa beka ni lai veiqaravi e vanuatani e dua qai sega ni gadrevi me vulica e dua tale na vosa? Vakamacalataka.

⁸ Vulici ni Vosa: E tarova tiko nomu toki i vanuatani ni o leqataka nomu vulica e dua tale na vosa? De dua e vosataki na nomu vosa ena so tale na vanua e gadrevi kina e levu na dautukutuku ni Matanitu. Erau toki e dua na veiwatini vosa vakavalagi ina dua na vanua era vosa vakaSipeni, ia e levu na curuvanua ena vanua qori era vosa vakavalagi. A tukuni vei rau mai na valenivolavola ni tabana e vica na ivavakoso vakavalagi e gadrevi kina na veivuke, rau digia sara e dua rau sikova tale ga vakarua. Ni rau lesu i nodrau vanua, rau vakalailaitaka na ilavo erau vakayagataka e veivula rau qai maroroi ilavo me dua na yabaki. Ena gauna erau sa rawa ni toki kina, era veivuke na mataveitacini me vaqarai e dua na vale e saurawarawa.

9, 10. Na cava mera vakasamataka o ira na biuvanua, cava na vuna?

⁹ Biuvanua: O biuvanua beka ni bera ni o vulica na ka dina? De dua e gadrevi vakalevu na dautatamusuki ena nomu vanua. Vakacava o rawa ni lesu mo lai veivuke? Kena irairai ni na rawarawa cake nomu kunea e dua na cakacaka kei na vale ni vakatauvatani kei na dua e vulagi. De dua o sa vosataka rawa tu na kena vosa. Ena rairai rawarawa tale ga nodra rogoca na lewenivanua na itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou ni o vunau vei ira, sega soti e dua era raica me vulagi.

¹⁰ E dua na turaga a toki i Itali ni drotaka na ivalu mai Albania. A kunea e dua na cakacaka vinaka qai dau vakau ilavo vei ratou na nona vuvale mai Albania. Ni sa mai qaravi Jiova, a vakavulici ira e dua na ilala painia lavotaki e Itali ena vosa vakaAlbania. O ira na painia qori era na lai veiqaravi ena vanua e gadrevi vakalevu kina na veivuke. E vola na tacida: “Era lako tiko qo ina vanua au biubiu mai kina. Era sega ni kila na kena vosa, ia era marau mera lako. Na cava au cakava tiko e Itali niu kila na vosa kei na itovo ni noqu vanua?” A mani vakatulewataka na tacida oya me lesu i Albania me lai veivuke ena vunautaki ni itukutuku vinaka. E kaya: “Au sega sara ga ni veivutunitaka na cakacaka kei na ilavo au biuta tu yani e Itali! E yaga cake sara na cakacaka ni veivakabulai au cakava tiko qo. Ena noqu rai, e ka bibi duadua nomu qaravi Jiova mai vu ni lomamu qai tawamudu na marau ena vakilai kina!”

11, 12. Na cava mera cakava o ira era nanuma tiko mera toki i vanuatani?

¹¹ Ka me Caka: Ni bera ni ratou lako i Masitonia o Paula kei na nona itokani, eratou a via gole ina yasayasa vakara. Ia e “sega ni vakatara na yalo tabu,” ratou mani gole ina vualiku. (Caka. 16:6) A sega ni vakatara tale ga o Jisu me ratou gole i Picinia. (Caka. 16:7) E se dusimaka tiko ga na cakacaka vakavunau o Jiova ni vakayagataki Jisu. (Maciu 28:20) Ke o nanuma gona mo toki i vanuatani, kerea na veidusimaki i Jiova ena masu.—Luke 14:28-30; Jeme. 1:5; raica na kato “O na Kila Vakacava ni Gadrevi na Veivuke ena Vanua o Via Toki Kina?.”

¹² Tarogi ira na qase ni ivavakoso kei na so tale na lotu vaKarisito matua ke ganiti iko na veiqaravi e vanuatani. (Vkai. 11:14; 15:22) Wilika na ivola e tabaki me baleta na veiqaravi e vanuatani, vakadidike tale ga ena itukutuku ni vanua o nanuma mo toki kina. O rawa ni sikova na vanua o via toki kina me vica toka na siga? Ke o vakadeitaka ni o na toki ina dua tale na vanua, o rawa ni volavola ina valenivolavola ni tabana ena vanua oya mo kila kina e levu tale na ka, vakayagataka na address ena Yearbook ni yabaki qo. Ia kua ni vakauta sara nomu ivola ina valenivolavola ni tabana ena vanua oya, solia mada vei ratou na qase ena nomu ivavakoso me dua tale ga nodratou ivakamacala ni bera ni ratou vakauta na ivola.—Raica na ivola iSoqosoqo e Cakava na Loma i Jiova, tabana e 111-112.

13. Na cava soti e rawa ni veivuke kina na valenivolavola ni tabana, ia na cava mo sasagataka?

¹³ Ena vakarautaka na valenivolavola ni tabana na itukutuku ena veivuke ena nomu vakatulewa me baleta na vanua o via toki kina. Ia ena sega ni vola na ivola ni veitokoni (sponsorship letter), ena sega ni saga na ivolatara ni nomu lai vakaitikotiko ena vanua oya, ivolatara ni curuvanua, so tale na fomu e vauca na ka vakalawa, ena sega tale ga ni vaqara na nomu itikotiko. Qori na veika mo sasagataka, vaqaqa vinaka gona ni bera ni o toki. O na veivosaki tale ga kei ira ena valenivolavola ni veimatanitu (embassy) mo kila kina na ka e gadrevi me baleta na ivolatara ni curuvanua kei na ivolatara ni cakacaka. O ira na via toki i vanuatani e dodonu mera cakava ga vakataki ira na ka e gadrevi me baleta na nodra toki vaka kina na ka vakalawa.—Kala. 6:5.

14. Na cava me qarauni ni gade se toki e dua ina vanua e vakadredretaki kina na cakacaka?

¹⁴ Vanua e Vakadredretaki Kina na Cakacaka: E vinakati ena so na vanua mera lewa matau na tacida ena veika e vauca na nodra sokalou. (Maciu 10:16) O ira na dautukutuku era gade se ra toki ena vanua va qori era rawa ni cakava vakasakasaka na veika e rawa ni vakaleqa nodra cakacaka na mataveitacini qai leqataki kina na nodra bula. Ke o nanuma tiko mo toki ena dua na vanua e vakadredretaki kina na cakacaka, volavola mada e liu ina valenivolavola ni tabana qai solia vei ratou na qase me ratou raica ni bera ni vakau.

15. Era rawa ni vakarabailevutaka vakacava na nodra cakacaka vakaitalatala o ira na sega ni rawa ni toki i vanuatani ena vuku ni kedra ituvaki?

¹⁵ Ke o Sega ni Rawa ni Toki: Ke o sega ni rawa ni toki i vanuatani, kua ni yalolailai. De dua e dola tu e matamu e dua tale na “katuba levu ni cakacaka.” (1 Kor. 16:8, 9) Ena rairai kila na ivakatawa ni tabacakacaka e dua na vanua voleka ga e gadrevi kina na veivuke. De dua o rawa ni veivuke ena dua na ivavakoso se iwasewase lailai voleka ga e duatani na kena vosa. Se o rawa ni vakarabailevutaka nomu cakacaka vakaitalatala ena ivavakoso ga o sa lewena tiko ena gauna qo. Se mani cava na kemu ituvaki, e bibi ga me vu mai lomamu na nomu sokalou.—Kolo. 3:23.

16. Na cava meda cakava ke via toki i vanuatani e dua?

¹⁶ O kila e dua na lotu vaKarisito matua e via veiqaravi e vanuatani? Tokoni koya, vakayaloqaqataki koya tale ga! Ni biubiu o Paula, a ikatolu ni siti levu duadua tiko ena gauna oya ena matanitu o Roma o Siria Anitioki (taravi rau o Roma kei Alexandria). Ni levu na kena yalava, a rairai gadrevi kina vakalevu na veivuke i Paula ena ivavakoso mai Anitioki, era na nanumi koya tale ga vakalevu na mataveitacini ke biubiu. Ia e sega ni tukuna na iVolatabu nira tarovi Paula me kua ni lako. Kena irairai nira sega ni nanuma tiko ga na tarai ni nodra yalava nira kila ni “were o vuravura.”—Maciu 13:38.

17. Na cava me vakasamataka kina e dua me ‘lako i Masitonia’?

¹⁷ Eratou vakalougatataki vakalevu o Paula kei na nona itokani ni ratou ciqoma na veidusimaki me ratou lako i Masitonia. Ni ratou tiko voli ena siti o Filipai mai Masitonia, eratou sotavi Litia qai “dolava na lomana o Jiova me rogoca na veika e tukuna tiko o Paula.” (Caka. 16:14) Vakasamataka mada na nodratou marau o Paula kei na nona itokani daukaulotu ni papitaiso o Litia kei na nona vuvale! Era se tu tale ga ena levu na vanua o ira era yalomalumalumu vakataki Litia, era se sega ni rogoca na itukutuku ni Matanitu ni Kalou. Ke o ‘lako i Masitonia,’ o na marau ni o vukei ira qori.