ULUTAGA NI VULI 20
SERE 7 Vu ni Noda Kaukaua o Jiova
Rai Vei Jiova me Vakacegui Iko
“Me vakacaucautaki . . . na Tama ni yalololoma, na Kalou e dau vakacegui keda ena ka kece.”—2 KOR. 1:3.
KA E VAKABIBITAKI
Na ka eda vulica vei Jiova ena nona vakacegui ira na Jiu era kau vakavesu.
1. Vakamacalataka na kedra ituvaki na Jiu era kau vakavesu.
VAKASAMATAKA mada na ka era vakila na Jiu era kau vakavesu i Papiloni. Era raica na kena vakarusai na nodra vanua. Ena vuku ni nodra ivalavala ca kei na nodra cala na tukadra, era kau tani kina mai na nodra vanua mera lai tiko vulagi ena dua tale na vanua. (2 Vei. 36:15, 16, 20, 21) Ia mai Papiloni, e soli tu na galala mera qarava na nodra bula ni veisiga. (Jere. 29:4-7) E sega ni rawarawa na bula, era sega tale ga ni digia mera bula e kea. Na cava na nodra rai ena kedra ituvaki? Qo na ka e tukuna e dua vei ira: ‘Keimami dabe tu ena uciwai mai Papiloni. Keimami tagi ni keimami nanumi Saioni.’ (Same 137:1) E vinakati mera vakacegui na yalolailai, ia o cei me vakacegui ira?
2-3. (a) Na cava e cakava o Jiova vei ira na Jiu era kau vakavesu? (b) Cava eda na vulica ena ulutaga qo?
2 O Jiova na “Kalou e dau vakacegui keda ena ka kece.” (2 Kor. 1:3) Ni Kalou dauloloma, e vinakata me vakacegui ira kece na toro volekati koya. E kila o Jiova nira na muria na veivakadodonutaki eso vei ira na kau vakavesu ra qai lesu vua. (Aisea 59:20) Ni vo tu e sivia ni 100 na yabaki mera kau vakavesu, e uqeti vakalou na parofita o Aisea me vola na ivola e qai vakayacani vua. Cava na kena inaki? E kaya o Aisea: “‘Moni vakacegui ira, moni vakacegui ira na noqu tamata,’ e tukuna na nomuni Kalou.” (Aisea 40:1) Io, e vakarautaka o Jiova na ivola i Aisea mera vakacegui kina na Jiu era kau vakavesu.
3 Me vakataki ira ga na Jiu qori, e vinakati tale ga meda vakacegui ena so na gauna. Eda na vulica ena ulutaga qo e tolu na sala e vakacegui ira kina na kau vakavesu o Jiova: (1) E yalataka me vosoti ira na veivutuni, (2) e vakarautaka vei ira na inuinui, kei na (3) e vakacegui ira mera kua ni rere. Nida veivosakitaka na vica na tikina qo, raica na sala e yaga kina vei keda na vosa ni veivakacegui i Jiova.
E VEIVOSOTI VAKAYALOLOLOMA O JIOVA
4. E vakaraitaka vakacava o Jiova ni Kalou yalololoma? (Aisea 55:7)
4 O Jiova “na Tama ni yalololoma.” (2 Kor. 1:3) E vakaraitaka na itovo qori ni yalataka me vosoti ira na Jiu era veivutuni. (Wilika Aisea 55:7) E kaya: “Ena dei ni loloma e sega ni mudu, au na lomani iko kina.” (Aisea 54:8) Sala cava e vakaraitaka kina o Jiova nona yalololoma? Era na sotava tiko ga na Jiu na ca ni nodra talaidredre, ia e yalataka o Jiova nira na sega ni tiko vakadua e Papiloni. Ena lekaleka ga nodra tiko e kea. (Aisea 40:2) E vakacegui ira sara ga na Jiu era veivutuni na vosa qori!
5. Ni vakatauvatani kei ira na Jiu, na cava meda nuidei kina ni sa vosoti keda o Jiova?
5 Na cava eda vulica? E yalorawarawa o Jiova me vosoti ira vakalevu na nona dauveiqaravi. Ni vakatauvatani kei ira na Jiu, e tiko e dua na vuna levu meda nuidei kina ena gauna qo ni sa vosoti keda o Jiova. Na cava ya? Eda kila na yavu e veivosoti kina. Ni oti e vica vata na drau na yabaki nona parofisai o Aisea, e tala mai vuravura na Luvena lomani me cabora nona bula ena vukudra na veivutuni. Na isoro sara ga qori na yavu me “bokoci” kina vakadua na noda ivalavala ca. (Caka. 3:19; Aisea 1:18; Efeso 1:7) E Kalou dau veivosoti dina o Jiova!
6. Na cava e veivakacegui kina meda vakasamataka na veivosoti i Jiova? (Raica tale ga na iyaloyalo.)
6 E rawa ni vakacegui keda na vosa uqeti i Jiova ena Aisea 55:7 ke ora tiko ga na lomada ena vuku ni noda ivalavala ca. Eso vei keda e rawa ni vakaleqa tiko na lomada na noda ivalavala ca makawa, ke da sa veivutuni mada ga. E rawa ni dina qori ke vakararawataki keda tiko na ca ni ka eda cakava. Ia ke da vakatusa na noda ivalavala ca qai sega ni cakava tale, eda nuidei ni sa vosoti keda o Jiova. Ni vakatulewataka me vosoti keda, ena sega tale ni nanuma tiko na noda ivalavala ca. (Vakatauvatana Jeremaia 31:34.) Koya gona, ke sa guilecava o Jiova na noda ivalavala ca makawa, e bibi meda guilecava tale ga. Na ka ga e bibi vei Jiova na ka eda cakava tiko ena gauna qo, sega ni noda cala makawa. (Isik. 33:14-16) Sa voleka me vakaotia vakadua na Tamada dauloloma na veika e dau vakararawataki keda ena vuku ni noda ivalavala ca.
Na ka ga e bibi vei Jiova ya na ka eda cakava tiko ena gauna qo, sega ni noda cala makawa (Raica na parakaravu 6)
7. Na cava ena uqeti keda meda qara na veivuke ke da vunia tiko e dua na ivalavala ca bibi?
7 Na cava meda cakava ke vakaleqa tiko na lomada noda vunia tiko e dua na ivalavala ca bibi? E kaya na iVolatabu meda kerea na nodra veivuke na qase ni ivavakoso. (Jeme. 5:14, 15) Ena sega ni rawarawa meda tukuna vei ira na cala eda cakava. Ia na cava ena uqeti keda meda lai tukuna? Ke da veivutunitaka na ka eda cakava da qai nanuma tiko ni o Jiova kei ira na tagane e lesia, era na vakaraitaka na loloma kei na veivosoti. Dua na kena ivakaraitaki na tacida o Arthur.a Dikeva na sala e vakacegui koya kina na veivosoti i Jiova ni ora tiko na lomana. E kaya: “Voleka ni dua na yabaki noqu sarava tiko na iyaloyalo vakasisila. Ia niu rogoca oti e dua na ivunau me baleta na lewaeloma, au vakatusa noqu ivalavala ca vei watiqu kei ratou na qase. Ni oti ya sa qai cegu na lomaqu, ia au se rarawataka tiko ga na ka au cakava. Eratou tukuna vei au na qase ni sega ni biuti au o Jiova. E vakadodonutaki keda ni lomani keda. E uqeta sara ga na lomaqu na nodratou vosa vakayalovinaka meu veisautaka na noqu rai.” Nikua sa painia tudei tiko o Arthur, e dauveiqaravi tale ga ni ivavakoso. E veivakacegui sara ga meda kila ni na yalololoma vei keda o Jiova, ke da veivutuni!
E VAKARAUTAKA O JIOVA NA INUINUI
8. (a) Na inuinui cava e vakarautaka o Jiova vei ira na Jiu? (b) Me vaka e tukuni ena Aisea 40:29-31, e yaga vakacava na inuinui vei ira na Jiu era veivutuni?
8 Ena rai vakatamata, era nanuma na Jiu era kau vakavesu ni sa sega na nodra inuinui. E kilai tani na Matanitu Qaqa o Papiloni nira sega ni dau sereki ira na vesu tu e kea. (Aisea 14:17) Ia e vakarautaka o Jiova na nodra inuinui. E yalataka me sereki ira, ena sega ni dua na ka me tarova. (Aisea 44:26; 55:12) Ena rai i Jiova, era malumalumu na kai Papiloni me vaka na kuvuniqele. (Aisea 40:15) Ni uvuca ga, era vuka tani. E yaga vakacava na inuinui qori vei ira na Jiu? E vakacegui ira sara ga, ia sega ni koya ga ya. E vola o Aisea: “O ira na nuitaki Jiova era na vakaukauataki tale.” (Wilika Aisea 40:29-31.) Io, ena vakaukauataki ira na inuinui, era na “vuka e tabadra me vaka na ikeli.”
9. Era vakadeitaka vakacava na Jiu ni nuitaki na vosa ni yalayala i Jiova?
9 E vakarautaka tale ga o Jiova na ivakadinadina mera nuitaka kina na Jiu era kau vakavesu na nona vosa ni yalayala. Ena sala cava? Vakasamataka mada na veiparofisai era kila ni sa vakayacori oti. Kena ivakaraitaki, era kila ni vakamalumalumutaka o Asiria na matanitu o Isireli ena vualiku qai kauti ira vakavesu na lewena. (Aisea 8:4) Era raica nodra vakarusai Jerusalemi na kai Papiloni ra qai kau vesu na lewena. (Aisea 39:5-7) Era kila tale ga ni vakamatabokotaki o Tui Setekaia qai kau i Papiloni. (Jere. 39:7; Isik. 12:12, 13) E yaco dina na ka kece e tukuna o Jiova. (Aisea 42:9; 46:10) Qori e vaqaqacotaka nodra vakabauta ni na vakayacori dina na ka e yalataka o Jiova!
10. Na cava meda cakava me dei kina noda inuinui ena iotioti ni veisiga qo?
10 Na cava eda vulica? Nida rarawa, ena vakacegui keda na noda inuinui, ena vakaukauataki keda. Eda bula tiko ena gauna dredre, era tusaqati keda tale ga eso na meca kaukaua. Ia meda kua ni yalolailai. E vakarautaka vei keda o Jiova e dua na inuinui totoka meda bula tawamudu e Parataisi. Eda na bula vakacegu e kea, eda na taqomaki. Ia e bibi meda vakasamataka tiko ga na noda inuinui, me dei tale ga e lomada. Ke sega, na noda inuinui e rawa ni vaka noda raica tiko e dua na vanua rairai totoka, ia e buawa nida rai tiko ena katubaleka iloilo e duka tu. Sala cava eda na “qusia kina na katubaleka” me rawa ni makare tiko ga na noda inuinui? Meda raitayaloyalotaka vakawasoma na totoka ni noda bula ena vuravura vou. Meda wilika na ulutaga e vakamacalataka na noda inuinui, sarava na kena vidio, rogoca tale ga na kena sere. Kena ikuri, meda tukuna vei Jiova ena masu na yalayala eda via raica me vakayacori.
11. Na cava e cakava e dua na tacida yalewa ni tauvimate bibi?
11 E tauvimate bibi e dua na tacida o Joy. Dikeva mada na sala e vakacegui koya kina na nona inuinui, e vakaukauataki koya tale ga. E kaya: “Niu yalolailai, au talaucaka vei Jiova na ka kece e tu e lomaqu ni kilai au vinaka. E rogoca o Jiova na noqu masu ni solia vei au ‘na kaukaua e uasivia na kaukaua ni tamata.’” (2 Kor. 4:7) E raitayaloyalotaka o Joy ni sa tiko ena vuravura vou, ena “sega ni kaya e dua na lewenivanua: ‘Au tauvimate.’” (Aisea 33:24) Ke da talaucaka tale ga na lomada vei Jiova qai vakasamataka tiko ga na noda inuinui, eda na vakaukauataki tale meda vosota.
12. Na ivakadinadina cava e tu meda nuitaka kina na yalayala i Jiova? (Raica tale ga na iyaloyalo.)
12 Me vaka ga nona vakarautaka o Jiova e levu na ivakadinadina mera nuitaka kina na Jiu na nona vosa ni yalayala, e cakava tale ga qori vei keda nikua. Vakasamataka mada na veiparofisai eda raica ni sa vakayacori tiko. Kena ivakaraitaki, eda vakadinadinataka na ka e tukuni me baleta e dua na matanitu qaqa kei vuravura e ‘kaukaua e dua na iwase ni matanitu, e malumalumu e dua tale na kena iwase.’ (Tani. 2:42, 43) Kena ikuri, eda rogoca ni “yaco . . . na uneune ena levu na vanua,” eda vunautaka tale ga na itukutukutu vinaka ena “veimatanitu kece.” (Maciu 24:7, 14) E vakadeitaka na noda vakabauta na parofisai qo kei na levu tale ni na vakayacori dina na yalayala i Jiova ena gauna se bera mai.
Nida raica ni sa vakayacori tiko nikua eso na parofisai, meda nuidei ni na vakayacori na yalayala i Jiova (Raica na parakaravu 12)
E VUKEI KEDA O JIOVA MEDA KUA NI RERE
13. (a) Na veika dredre cava era sotava na Jiu ena gauna era sereki kina? (b) Me vaka e tukuni ena Aisea 41:10-13, e vakacegui ira vakacava na Jiu o Jiova?
13 E vakarautaka o Jiova e dua na inuinui totoka vei ira na Jiu era kau vakavesu, ia e kila nira na sotava na veika dredre ena gauna era sereki kina. Sa tukuna oti tu o Jiova ni na ravuta na veimatanitu voleka e dua na tui kaukaua, ena ravuti Papiloni tale ga. (Aisea 41:2-5) Vakacava mera rere na Jiu? Sa dede nona vakacegui ira tiko na nona tamata o Jiova, e kaya: “Mo kua ni rere niu tokoni iko. Kua ni taqaya niu nomu Kalou.” (Wilika Aisea 41:10-13.) Na cava na ibalebale ni nona tukuna o Jiova “niu nomu Kalou”? A sega ni tukuna tiko mera sokaloutaki koya na Jiu, ni sa matata tu qori. Ia e tukuna tiko ga ni na tu e yasadra.—Same 118:6.
14. Sala cava tale e vukei ira kina na Jiu o Jiova mera kua ni rere?
14 O Jiova e vukei ira tale ga na Jiu mera kua ni rere, ni tukuna vei ira nona kaukaua e sega ni vakaiyalayala kei na levu ni ka e kila tu. E kaya mera raica na kalokalo ni lomalagi. E tukuna vei ira ni bulia na kalokalo, e kila tale ga na dui yacadra. (Aisea 40:25-28) Ke kila o Jiova na yaca ni kalokalo yadua, ena kila vinaka tale ga na yacadra na nona dauveiqaravi! Kena ikuri, ke vakayagataka o Jiova na nona kaukaua me bulia kina na kalokalo yadua, e tu tale ga vua na kaukaua me vukei ira na nona tamata. Io, e sega ni dua na vuna mera lomaleqa se rere kina na Jiu era tu vakavesu.
15. E vakarautaki ira vakacava nona tamata o Jiova ena ka ena vakarau yaco?
15 E vakarautaki ira tale ga nona tamata o Jiova ena ka ena vakarau yaco. E tukuna vei ira ena itekitekivu ni ivola i Aisea: “Moni curu ina nomuni rumu e loma, ni sogota na nomuni katuba. Moni vunitaki kemuni vakalekaleka me oti mada na veicudruvi.” (Aisea 26:20) De dua era muria na Jiu na ivakaro qori ni valuti Papiloni o Tui Sairusi. E tukuna e dua na daunitukutuku makawa ni Kirisi ni curu yani o Sairusi i Papiloni, e “vakaroti ira [nona sotia] mera vakamatei kece na tu e tautuba.” Vakasamataka mada na levu ni nodra domobula na kai Papiloni! Ia era rairai vakabulai na Jiu nira muria na ivakaro i Jiova.
16. Na cava meda kua ni lomaleqataka kina vakasivia na veivakararawataki levu? (Raica tale ga na iyaloyalo.)
16 Na cava eda vulica? Sa voleka sara na veivakararawataki levu. Na gauna e tekivu kina, era na veilecayaki na lewe i vuravura, era na domobula. Ia eda na sega ni domobula. Eda kila ni o Jiova e noda Kalou. Eda na yaloqaqa nida kila ni “sa voleka [noda] vakabulai.” (Luke 21:28) Ni ravuti keda na veimatanitu cokovata, eda na tudei tiko ga. O Jiova ena vakayagataki ira na agilosi mera veitaqomaki qai vakarautaka na veidusimaki eda na bula kina. Ena vakasavui vakacava vei keda? Eda na waraka qai raica. Ia ena rairai tukuni vei keda qori ena noda ivavakoso. De dua qori sara ga na noda “rumu e loma” eda na taqomaki kina. Eda na vakarautaki keda vakacava? E bibi meda kabiti ira na mataveitacini, tu vakarau ni talairawarawa ena veidusimaki ni isoqosoqo, meda vakabauta tale ga ni liutaka tiko o Jiova nona isoqosoqo.—Iper. 10:24, 25; 13:17.
Nida vakasamataka na kaukaua levu i Jiova me vakabulai keda, eda na sega ni lomaleqataka vakasivia na ka ena yacovi keda ena veivakararawataki levu (Raica na parakaravu 16)b
17. O na rai tiko ga vakacava vei Jiova me vakacegui iko?
17 A sega ni rawarawa vei ira na Jiu na bula e Papiloni, ia e vakacegui ira o Jiova. Ena cakava tale ga qori vei keda. Se mani cava ena yaco, rai tiko ga vei Jiova me vakacegui iko. Nuitaka nona yalololoma levu kei na veivosoti. Me dei tiko ga nomu inuinui. Nanuma tiko ni nomu Kalou o Jiova, kua ni rerevaka e dua na ka.
SERE 3 Neimami Kaukaua, Neimami iNuinui
a Sa veisau eso na yaca.
b IVAKAMACALA NI IYALOYALO: Era soqoni vata eso na tacida. Era nuitaka na kaukaua i Jiova me taqomaki ira na nona tamata se vanua cava era tiko kina e vuravura.