“Na Noqu Lomani Jiova e Vakayaloqaqataki Au”

Me vaka niu dua na Kominisi, na cava e uqeti au meu lewena na isoqosoqo lotu e dau kilai tu ni vakavuna na tikoyavavala ena noqu vanua? E vukei au vakacava na loloma i Jiova, kei na nona veivakavulici me vinaka na noqu itovo ena gauna au vesu tu kina?

Qarai na Lewadodonu kei na Lomavakacegu

Au sucu ena 1930 e Tabani e dua na koro ena vualiku kei Moldova. Keitou dau susu manumanu, rau dau cakacaka vakaukaua na noqu itubutubu me keitou qaravi kina na ono na veitacini. E sega ni levu tale ga na ka keitou taukena. E lotu Russian Orthodox o tinaqu, qai lotu Katolika o tamaqu. E dau kaukaua na nodrau veivosakitaka na nodra itovo lolovira na italatala ni lotu.

Oti noqu vuli niu yabaki 18, au lewena sara na Komsomol e dua na isoqosoqo ni itabagone era dau vunautaka na ivakavuvuli vaKominisi. Na inaki ni isoqosoqo qori me vakarautaki ira na itabagone era via lewena na Communist Party. Au lai digitaki sara meu kena vunivola. Au taleitaka vakalevu na kena ivakavuvuli, ya nida veitacini kece, eda tautauvata, e uqeta tale ga me kua na veivakaduiduitaki. Ia niu raica na veika tawadodonu kei na cakacaka vakailawaki e yaco tu e kea, au yalolailai sara ga.

Me vaka niu lewe ni isoqosoqo na Komsol, au sa na muria ga kina na ivakaro ni Soviet Union,a ya me vakatabui na lotu qai bokoci na isoqosoqo lotu kece. Eso na iVakadinadina i Jiova era tiko ena noqu koro, era dau dina qai vinaka nodra itovo, ia au nanuma nira yalododonu vakasivia. Au sega ni kila ni qai sauma noqu lomatarotaro e dua vei ira.

E tiko tale ga ena koro o noqu tata levu o Dimitriy, e iVakadinadina i Jiova. A tarogi au ena dua na siga ni vulaitubutubu ni yabaki 1952, “Georgiy, cava o na via cakava ena nomu bula?” E vakaraitaka sara ga ni kauaitaki au dina. Meu kaya na ka dina, e levu na taro au dau vakasamataka tu e se bera ni saumi. Kena ivakaraitaki, au dau vaqaqa, ‘Ke bula tiko na Kalou, na cava e vakatara kina na rarawa?’ E walu na siga nona sauma tiko o tata levu na noqu lomatarotaro ni vakayagataka na iVolatabu. Eso na gauna keirau na veitalanoa tu me yacova na tolu na kaloko ena mataka.

Oti neirau veitalanoa qori au vakatulewataka sara meu vulica na iVolatabu. Au sa qai mai kila ni tiko na Tamada vakalomalagi e lomani au dina. (Same 27:10) Dina ni se lailai noqu kilaka vakaivolatabu, ia na noqu lomani Jiova e vukei au sara ga meu muria na ka au vulica. Au sa sega ni qai lewena tale na Communist Party, dina ga nira vakarerei au na kena iliuliu. Oti ga e va na vula noqu vulica na iVolatabu, au yalataka noqu bula vei Jiova qai papitaiso ena Seviteba 1952.

Vakatovolei Noqu Lomani Jiova

A vakatabui tu nodra cakacaka na iVakadinadina i Jiova ena gauna ya. Ia na noqu lomani Jiova vakalevu, au bole meu veisoliyaka na ivola vakaivolatabu vei ira na iVakadinadina i Jiova ena noqu koro. E leqataki toka na ka au cakava qori, ni rawa nira ripotetaki au na lewenikoro vei ira na vakailesilesi. Eso mada ga na tacida era rerevaki au, era nanuma niu dua na ovisa vakalecaleca au lasutaka tiko niu dua na iVakadinadina i Jiova. Toso na gauna era sa qai kila niu dua dina na iVakadinadina i Jiova. Oti ga e rua na vula noqu papitaiso, au vesu niu beitaki niu veisoliyaka tiko na ivola e vakatabui.

Voleka ni dua na yabaki noqu vesu tu vakawawa, au dau vakatarogi vakalevu ra qai saga na vakailesilesi meu tawayalodina. Ia au sa vakadeitaka tu ni na sega ni dua na ka e tarova noqu lomani Jiova. E tuvanaki me rogoci noqu kisi ena siti o Odessa mai Ukraine. Rau a kacivi tale ga ena mataveilewai na noqu itubutubu, kei ratou na taciqu ratou se bera ni iVakadinadina i Jiova ena gauna qori.

Au veilewaitaki niu lewena tiko e dua na matalotu rerevaki. Qori na vuna ratou kacivi kina ina mataveilewai noqu vuvale, me ratou mai vakadinadinataka ni sa leqa noqu vakasama. Rau rere sara ga noqu itubutubu. Rau tagi qai kerei au meu kua ni iVakadinadina i Jiova. Ia au dei tu ga, au kaya vei tinaqu: “Kua ni leqa. Au sega ni dabuitaki. Au sa kunea na ka au vaqara tu ena noqu bula, au na sega vakadua ni biuta.” (Vosa Vakaibalebale 23:23) Se sega ni levu sara na ka au kila mai na iVolatabu, ia e vukei au toka na kila lailai qori meu yalodina vei Jiova. Oti e ono na yabaki rau sa qai kila noqu itubutubu na dina ni noqu vakabauta, rau qai mai iVakadinadina i Jiova tale ga.

Au vesu me 15 na yabaki qai vakau ena sitima ina yasayasa o Kolyma e Siberia, qori na vanua era dau vakacakacakataki kina vakaukaua e levu. Era dau mokulaki keimami na yadra kei na ovisa, qai sega ni soli e dua na ka me keimami kania. Au nanuma sara ga niu na mate.

Vakila na Veikauaitaki kei na Nona Veivakavulici na Kalou

Niu yaco yani ena keba ni veivakacakacakataki, au sotavi ira sara e 34 na iVakadinadina i Jiova era sa vesu rawa tu, era tarogi au: “Dou lako vata mai eso na Jonatapi?” Au kila sara ga ena taro qori ni ratou taciqu vakayalo. Baleta ni o ira ga era dau vakayagataka eso na matavosa mai na iVolatabu! Era qai vukei au meu muria na ivakavuvuli vakaivolatabu niu sotava na ituvaki dredre, era vukei au tale ga meu bucina na itovo vakayalo me vaka na yalomatua.

Au a daunimisini tu ena keba. Dua na siga e raqataka mai o Matphey keirau cakacaka vata, ni kila vinaka tu na yacadra e 50 na sanito. Gauna au tukuna kina eso itukutuku ca me baleti ira na sanito, e qai via vacuki au o Matphey, ia au qai dro. Au rarawa sara ga nira dredrevaki au na tacida. Au taroga : “Cava oni dredrevaka? Au via vunau!” Era qai kaya vakayalololoma vei au, ni noda inaki meda wasea na itukutuku vinaka, meda kua ga ni veivakacudrui. (1 Pita 3:15) E dau vakavuna o Matphey na vakaduiduile vakapolitiki, ia e qoroya nodra itovo vinaka na tacida nira dau dokai ira na yadra kei na vakailesilesi. E taleitaka sara na itukutuku vinaka mai na iVolatabu. Au na sega vakadua ni guilecava na bogi a papitaiso lo kina ena dua na dramu wai batabata.

Ni keitou yaco yani ina keba, au sureti kei na rua tale na tacida ina vuli ni veika vakapolitiki. Keitou sega ni vinakata me keitou tiko ena vuli qori, ni keitou nanuma ni na vakaleqa neitou tawaveitovaki. (Joni 17:16) Keitou mani lai vesu tu me rua na macawa ena dua na vanua butobuto. Ni keitou sere mai, era vakamacalataka vakavinaka na tacida vei keitou ni na sega ni vakaleqai neitou tawaveitovaki, ke keitou lai tiko ena vuli qori. Ia qori e gauna vinaka ga me keitou vunau kina. Era vukei keitou me keitou yalomatua, qai muria na ivakavuvuli vakaivolatabu ena neitou vakatulewa.

Nodra vukei au na tacida au vakadeitaka kina ni kauaitaki au o Jiova. Kena ivakaraitaki, a digitaki me iliuliu ni daunifika e dua na kaivesu a talatala tu. Gauna kece ena raici au kina ena gauna ni kana, ena kidavaki au qai kaya, “Bula, luve ni Tevoro!” E kaya vei au e dua na kaivesu meu sauma vua , “Bula Tamaqu!” Au muria na ka e tukuna na kaivesu qori, au mani vaculaki kina. Nira rogoca na taciqu na ka au sotava, era vukei au meu veisautaka noqu itovo. (Vosa Vakaibalebale 29:11) Au lai kere veivosoti sara vua na italatala qori.

Ni bera niu kau ina keba, au dau tikova lo na soqoni ena bogi se na mataka lailai. Ia e sega na vanua meda vuni kina ena keba. E veisiga keimami na duri wavoki na mataveitacini me keimami laurai levu vei ira na yadra. Oti keimami na qai veivosakitaka eso na tikinivolatabu sa volai tu ena tikinipepa. Keimami vinakata sara ga me keimami vakananuma e levu na tikinivolatabu, qai vakasamataka tiko ga. Nira via vakaleqa na vakailesilesi neimami soqoni keimami na tiloma totolo ga na tikinipepa.

Au Kau Vakavesu ia e Lomani Au Tiko ga na Kalou

Niu sere mai ena 1959, au vakau sara ena yasayasa o Karaganda e Kazakhstan. Dina niu se vakatatabutaki tiko, ia au kerea vei ratou na vakailesilesi meu gole me 20 na siga meu lai vakamau. Au gole sara ena yasayasa o Tomsk e Rusia, me keirau lai sota kei na dua na tacida yalewa o Maria keirau sa veikilai rawa tiko. E marama yalodina qai rairai totoka. E dau matau vei au meu vosa vakadodonu. Au mani kaya vua: “Maria, au sega ni vinakata me daru veibuku tiko. Me daru sa na vakamau!” E vakadonuya, oti keirau vakamau sara. E taleitaka o Maria noqu vosota e levu na veika dredre, e via vukei au tale ga meu yalodina tiko ga vei Jiova.—Vosa Vakaibalebale 9:14.

Ena veiyabaki ni 1960, keirau sega ni rawa ni vunau e matanalevu e veivale, ia keirau qara na gauna veiganiti kece me keirau vunau tawalokuci kina. Ni keirau gade, se sureti ena dua na vanua, qori e gauna vinaka me keirau wasea kina na inuinui ni bula tawamudu e vuravura. Keirau na qara tale ga eso na sala me keirau vunau kina vei ira eso tale. Kena ivakaraitaki, keirau gole ena so na vale era volitaki tu, keirau qai saga me keirau wasea eso na ulutaga vakaivolatabu vei ira na itaukeinivale. Na iwalewale qori keirau tekivutaka rawa kina eso na vulivolatabu, e le ono ratou qai mai iVakadinadina i Jiova.

Eso na gauna keirau dau vunau ena gauna ni veidigidigi. Dua na siga e gole mai e dua na ovisa vakalecaleca ena vanua keimami cakacaka tiko kina na mataveitacini. Era mani tarogi keimami e matadra na 1,000 na tamata cakacaka, na vuna keimami sega ni via vakaitavi kina ena veika vakapolitiki. Era qai totaki keitou na iliuliu ni idinia kei na so tale na tamata cakacaka. Era mani kaya vei ira na vakailesilesi ni keimami dau nuitaki qai dau cakacaka. E vakaukauataki keimami dina na ka era cakava qori, rawa kina ni keimami vakamacalataka neimami vakabauta ni keimami cavuqaqataka eso na tikinivolatabu. E yaga dina neimami doudou na vunau, ni ratou mai taleitaka kina na ka dina e va na tamata cakacaka ratou qai papitaiso ena loma ga ni dua na yabaki.

Ena itekitekivu ni veiyabaki ni 1970, e levu na yalomalumalumu era mai iVakadinadina i Jiova e Kazakhstan. Keitou mani nanuma me tuvanaki na imatai ni soqo. Ena caka vakacava qori mera kua ni kila na vakailesilesi? Keitou tuvanaka sara me caka vata na soqo kei na dua na vakamau ena dua na koro volekata na siti o Almaty. A caka vata sara na neimami soqo kei na vakamau, ra qai tiko ena vakamau e sivia na 300 na vulagi! E cakacaka vakaukaua o watiqu kei na so na tacida yalewa mera ukutaka na vanua ni soqo, ra qai vakarautaka eso na kakana. Era marautaka tale ga na vulagi na ivakavuvuli vakaivolatabu era vunautaka e levu na tacida tagane. Qori tale ga na imatai ni gauna meu vunau kina vei ira na ilala levu.

Keirau Vosota Rawa ena Loloma ni Kalou

E yalodina tu ga o watiqu o Maria ena nona bula kece. E dau yalomalumalumu qai talairawarawa, e dau vakaliuca tu ga na Matanitu ni Kalou. Dina ni bulabula vinaka tu vakayago, ia e qai tauvi koya vakasauri na osteoporosis (malumalumu ni sui) e vakavuna me davo tu ga voleka ni 16 na yabaki. Nona veitokoni tale ga na luvei keirau yalewa o Lyudmila, keirau qaravi koya tu me yacova nona mate ena 2014.

Au malumalumu sara ga ena gauna e tauvimate kina o Maria. Ia keirau dau wilika vata na iVolatabu kei na so na ulutaga veiuqeti mai na ivola vakaivolatabu me yacova nona mate. Keirau dau veitalanoataka vakalevu na vuravura vou. Eso na gauna au dau tagi lo e yasana. Na veigauna kece keirau dau wilika kina na yalayala totoka i Jiova, keirau dau lomavakacegu qai vakayaloqaqataki me keirau vosota tiko ga.—Same 37:18; 41:3.

Tekivu mai na imatai ni gauna au vakila kina na loloma i Jiova, au dau vakila tu ga nona veitokoni kei na nona veitaqomaki. (Same 34:19) Dina ni sega ni levu sara na ka au kila ena gauna au se cauravou kina, ia au vakila na loloma i Jiova nira vukei au eso na tacida meu vakavinakataka na noqu itovo. Niu sotava na veika dredre ena keba ni veivakacakacakataki, au vakila tu ga na veitokoni i Jiova ena nona Vosa. E solia tale ga vei au na kaukaua meu qaravi Maria me yacova nona mate. Au rawa ni kaya, na noqu lomani Jiova e vakayaloqaqataki au tu mai ena noqu bula taucoko.