Qaqa o Samisoni ena Kaukaua i Jiova!

O IRA na vesuki koya era leuta na yalokanimatana ra qai vakacakacakataki koya vakaukaua. Sa ra qai kauti koya mai valeniveivesu ina dua na valenisoro ni lotu butobuto me dau vakalasai ira era soqo yani vakalewe levu e kea. Era vakasaurarataki koya me lai tu e matadra e vica na udolu, ra qai vakalialia koya. Na kaivesu oqo e sega ni dau basulawa se iliuliu ni nodra mataivalu na meca. E dau sokaloutaki Jiova qai dauveilewai e Isireli me 20 na yabaki.

E yaco vakacava o Samisoni​​—na tamata kaukaua duadua a bau bula​​—me sotava na ituvaki vakaloloma vaka oqo? Ena vakabulai koya beka na kaukaua levu e tu vua? Na cava na vu ni nona kaukaua o Samisoni? E dua beka na ka e rawa nida vulica ena italanoa ni nona bula?

“Ena Vakatekivu me Vakabulai Ira na Isireli”

Era dau vakanadakuya vakalevu na Isireli na sokalou dina. Koya gona, nira ‘caka ca tale ena mata i Jiova, sa qai soli ira o Jiova ina ligadra na kai Filisitia me yabaki vasagavulu.’​​—Dauveilewai 13:1.

E tekivu na italanoa i Samisoni ena gauna e rairai kina na agilosi i Jiova vua e dua na yalewa e yava, na watina o Manoa e kai Isireli, qai kaya vua ni na vakasucuma e dua na gonetagane. E vakaroti koya na agilosi ni na “sega ni tasi na uluna: ka ni na tawase me nona na Kalou [“Nasaraiti,” NW] ko koya na gone ni sa qai sucu: ia ena vakatekivu me vakabulai ira na Isireli mai na ligadra na kai Filisitia.” (Dauveilewai 13:​2-5) Ni bera ni kunekunetaki, sa nakita o Jiova me na vakayacora o Samisoni e dua na ilesilesi bibi. Ena gauna e sucu kina, ena yaco o koya me Nasaraiti​​—e digitaki vakatabakidua me qarava na cakacaka tabu.

“Ni’u sa Vinakati Koya Sara”

Ni tubu cake o Samisoni, a “vakalougatataki koya [tiko ga] ko Jiova.” (Dauveilewai 13:24) Ena dua na siga a mani lako o Samisoni qai kaya vei tamana kei tinana: “Au sa kunea e dua na yalewa mai Timinaca, a luve ni kai Filisitia, io mo drau la’ki rawata me watiqu.” (Dauveilewai 14:2) Vakasamataka mada nodrau kidroa. E dodonu me vakabulai ira na Isireli mai vei ira na dau vakasaurara, ia oqo sa via vakawatitaka sara e dua vei ira. E cala ena Lawa ni Kalou ke dua e vakawatitaka na yalewa e qarava na kalou lasu. (Lako Yani 34:​11-​16) Rau mani saqata na nona itubutubu: “Sa sega beka e dua na yalewa vei ira na nodra goneyalewa na wekamu, se vei ira kecega na kai noqu, ko sa lako kina mo vakawati kei na dua na yalewa maivei ira na kai Filisitia sa sega ni cili?” Ia, a cike tiko ga o Samisoni: “Mo rawata mada oqo me noqu, ni’u sa vinakati koya sara.”​​—Dauveilewai 14:3.

Na cava e “vinakati koya sara” ga kina na yalewa ni Filisitia oqo o Samisoni? E sega ni vu ena nona “rairai totoka,” e kaya na Cyclopedia e vola o McClintock kei Strong, “ia e rawati ga kina na inaki.” Na inaki cava? Na Dauveilewai 14:4 e vakamacalataki Samisoni “ni sa vakananuma ko koya e dua na ka me ra cudruvi kina ko ira na kai Filisitia.” Oqori sara ga na inaki ni nona taleitaki koya na yalewa oya. Ni sa tamata bula o Samisoni, sa qai “vakauqeti koya na Yalo i Jiova,” se uqeti koya me yavala. (Dauveilewai 13:25) Na yalo i Jiova gona a uqeti Samisoni me vinakata tu kina e dua na yalewa ni Filisitia me watina, me qarava tale ga kina nona itavi vakadauveilewai e Isireli. A rawata beka o Samisoni na veika a sasagataka voli? Meda dikeva mada na veika a cakava o Jiova me vakadeitaka kina na nona veitokoni.

E biubiu o Samisoni me gole i Timinaca, na koro ni yalewa ena vakawatitaka. Ni “sa yaco ki na veiwere-ni-vaini kei Timinaca,” sa qai tomana na itukutuku ena iVolatabu, “ka raica, sa dua na laioni sa tagi ni sa tavaki koya. A sa curumi koya vakaukauwa na Yalo i Jiova, a sa basuraka ko koya.” A lako duadua voli o Samisoni ni curumi koya na kaukaua levu oqori. E sega ni dua a vakadinadinataka. Na ka a cakava o Jiova oqo e vakadeitaka beka vei Samisoni ni rawa ni vakayacora na ilesilesi e soli vakalou vua me vaka ni o koya e dua na Nasaraiti? E sega ni kaya na iVolatabu, ia e macala ni siqema rawa o Samisoni ni sega ni nona kaukaua ga vakataki koya oya. E lako dina mai vua na Kalou. E rawa ni vakararavi vei Jiova me vukei koya ena cakacaka sa vakarau qarava. Na veika a cakava o Samisoni vua na laione, e vakaukauataki koya, a mani “lako sobu, ka rau sa veivosaki kaya na yalewa; a sa vinakati koya sara.”​​—Dauveilewai 14:​5-7.

Ni lesu o Samisoni me sa lai kauti yalewa, “a sa lako vakatikitiki tani me raica na yago ni laioni: ka raica, sa dua na qele ni pi, kei na oni, e na yago ni laioni.” Ena soqo ni vakamau sa qai nanuma o Samisoni me tukuna vei iratou na le 30 na nona itokani kai Filisitia eratou dabe vata kei koya na vatavatairalago oqo: “Sa tubu na kakana maivei koya na daukana, A sa tubu na kamikamica mai na kaukauwa.” Kevaka eratou kila na ibalebale ni vatavatairalago, ena solia o Samisoni vei iratou na le 30 na isulu e dau daramaki e loma kei na kena e daramaki e tuba. Kevaka e sega, ena vakatale ga oya na iwiliwili ni isulu eratou na solia vua. Era sega ni vakamacalataka rawa na kai Filisitia na ibalebale ni vatavatairalago ni oti e tolu na siga. Ena ikava ni siga, era mani vakarerei koya na yalewa. Era kaya vua: “Mo temaka na watimu, me vakamacalataka vei keitou na vatavatairalago, de keitou vakamai iko kei na vale i tamamu e na bukawaqa.” Sa bau vakaloloma dina! Kevaka e rawa nira cakava na ka oqo na kai Filisitia vei ira na kai nodra, sa qai vakacava sara na kaukaua ni nodra vakasaurarataki ira na Isireli!​​—Dauveilewai 14:​8-​15.

Ena levu ni nona rere na wati Samisoni sa qai vakamasuti Samisoni me tukuna na kena ibalebale. Ena nona sega ni lomani Samisoni kei na nona sega ni yalodina vua, a lai tukuna totolo kina vei iratou na itokani i Samisoni. Era mani kila na ibalebale ni vatavatairalago, ia e siqema rawa o Samisoni se ra kila vakacava. A kaya vei ira: “Kevaka dou a sega ni osivi kei na noqu pulumokau yalewa, Dou a sega ni kilakila rawa na noqu vatavatairalago.” Sa qai yaco mai na gauna a waraka voli o Samisoni. “A sa curumi ko ya vakaukauwa na Yalo i Jiova, a sa lako sobu ko koya ki Asikiloni, ka mokuta e le tolusagavulu na tamata vei ira, ka kauta na nodrai sulu, ka solia me rauti ira era a vakamacalataka na vatavatairalago.”​​—Dauveilewai 14:​18, 19.

Na veika a vakayacora o Samisoni mai Asikiloni e vu beka ena nona via sauma lesu na veika a caka vua? Sega. Na ka oqo e vakavuna na Kalou ni vakayagataki koya e digitaka me veivakabulai. A vakayagataki Samisoni gona o Jiova me valuti ira na vakasaurarataki ira tiko vakaca nona tamata. A tomani tiko ga na sasaga oqo. Mani basika tale e dua na ituvaki ni lai sikovi watina o Samisoni.

Vala Taudua

Ni lesu i Timinaca o Samisoni, sa qai kila ni sa soli watina vua e dua tale na tagane o tama i yalewa, ena nona nanuma ni sa sega ni taleitaki luvena o Samisoni. Dua na ka na kena ca vei Samisoni. A mani toboka e 300 na fokisi, bukuya vata vakayayarua na buidra qai vakama. Ena gauna era tasere kina, sa ra qai vakama na loga ni sila, na werenivaini, kei na veiwere ni olive, e vakarusai vakadua kina na tolu na kakana era dau vakayagataka vakalevu na kai Filisitia ena loma ni yabaki. Tuburi ira na kai Filisitia na cudru. Era mani beitaka na wati Samisoni kei tamana ni rau vakavuna ra qai vakamai rau. Na veika tawaloloma era cakava e vakayacori kina na inaki i Samisoni. A qai mokuti ira kina e levu.​​—Dauveilewai 15:​1-8.

Era siqema beka na Isireli ni vakalougatataki Samisoni tiko na Kalou o Jiova qai dodonu mera duavata kei koya mera tinia na nodra veiliutaki na kai Filisitia? Sega sara. Me rawa ni tarovi na leqa, sa ra qai tala na mataqali i Juta e 3,000 na tagane mera vesuka na iliuliu digitaki ni Kalou ra qai soli koya vei ira na nona meca. Na nodra sega ni yalodina na Isireli, e rawa tale kina vei Samisoni me vakaikuritaka na leqa vei ira na nona meca. Ni sa voleka nira soli koya vei ira na kai Filisitia, sa qai “curumi koya vakaukauwa na Yalo i Jiova, a sa vuki sara na dali e ligana me vaka na wa sa kama yavu, a sa tasere mai na ligana na kenai vesu.” Sa qai taura na kaunibati ni asa qai mokuti ira kina e le duanaudolu na nona meca.​​—Dauveilewai 15:​10-​15.

Sa qai masu o Samisoni vei Jiova: “O ni sa ia na veivakabulai levu oqo e na ligaqu na nomuni tamata: ia ka’u na qai mate beka e na viagunu, ka ra na tauri au ko ira sa sega ni cili?” A mani rogoca o Jiova qai sauma tale ga na masu i Samisoni. “Sa kavidalaka na vatu . . . na Kalou, a sa vure maikina na wai, a sa gunu ko koya, ka sa lesu tale mai na yalona, ka sa bula mai.”​​—Dauveilewai 15:​18, 19.

E nuidei o Samisoni ni na rawata na nona inaki, oya me valuti ira na kai Filisitia. Na nona lai vakaitikotiko ena vale ni yalewa dautagane e Kesa, e kena inaki me valuti ira kina na meca ni Kalou. A vaqara o Samisoni e dua na vanua me vakaicili kina ena bogi ena nodra koro na meca, mani vakaitikotiko gona ena nona vale na yalewa dautagane. E sega ni nona inaki me vakayacora kina na itovo dukadukali. A mani biuta na nona vale na yalewa ena lomaloma ni bogi, cavuta na matamatanikoro kei na kena duru ruarua, qai colata ina ulunivanua e volekati Epironi, e rauta ni 60 na kilomita na kena yawa. A vakayacora rawa ga oqo ena veivakadonui ni Kalou kei na kaukaua e solia vua.​​—Dauveilewai 16:​1-3.

E duatani na ivakarau ni kena cakacaka na yalo tabu vei Samisoni baleta ni duidui na ituvaki e sotava. O ira tale ga na dauveiqaravi yalodina ni Kalou nikua e rawa nira vakararavi ena yalo vata oqori me vakaukauataki ira. A vakadeitaka o Jisu vei ira na nona imuri ni o Jiova ena “solia na Yalo Tabu . . . vei ira sa kerekere vua.”​​—Luke 11:13.

Cava e ‘Lako Tani Kina Vei Samisoni’ o Jiova?

Erau mani veidomoni o Samisoni kei na yalewa na yacana o Tilaila. Eratou kerea na nona veivuke na le lima na turaga ni Filisitia, ni ratou vinakata me ratou vakamatei Samisoni. Eratou lako vei Tilaila ratou qai kaya vua: “Mo temaki koya, mo kila kina se cava na vuna na nona kaukauwa levu, ka cava na ka keitou na rawai koya kina, me keitou vesuki koya ka vakamalumalumutaka.” Ena nodratou via vaqumi koya, ratou mani kaya na le lima na turaga oqo ni ratou na solia yadudua vua e “dua na udolu ka dua na drau na tiki ni siliva.”​​—Dauveilewai 16:​4, 5.

Ke ra sikeli na tiki ni siliva oqori, e kena ibalebale ni ratou solia e 5,500 na sikeli, sa bau dua na tama ni veivaqumi levu. O Eparama e sauma e 400 na sikeli me baleta na ibulubulu i watina. O ira tale ga na bobula era dau volitaki ena 30 ga na sikeli. (Vakatekivu 23:​14-​20; Lako Yani 21:32) Ke yalewa ni Filisitia o Tilaila, eratou na kerei koya ga vakadodonu na turaga ni lima na koro e Filisitia me cakava e dua na ka me baleti ira na kainona. Ia, na nodratou vaqumi koya e vakaraitaka ni a rairai yalewa ni Isireli. Ia, se mani cava na kena dina, a ciqoma o Tilaila na veivaqumi.

E vakatolu na nona sega ni sauma vakadodonu o Samisoni na nona vakatataro o Tilaila, qai vakatolu tale ga na nona vakaisini koya voli o Tilaila ena nona saga mera vesuki Samisoni na nona meca. “Ia ni sa vakasosataki koya e na veisiga kecega ko koya e na nona vosa, ka cikevi koya matua sara, me sa voleka ni ciba kina ko koya.” Sa qai vakatakila vua o Samisoni na vu ni nona kaukaua​​—e se bera vakadua ni koti na drauniuluna. Ke koti na drauniuluna, ena malumalumu me tautauvata kei ira na vo kece tale ni tagane.​​—Dauveilewai 16:​6-​17.

Oya sara ga na vu ni nona leqa o Samisoni. A vakamuai koya o Tilaila me rawa kina ni tasi na uluna. Na kaukaua i Samisoni e sega ni vu mai na draniuluna. Na drauniuluna e ivakaraitaki wale ga ni nona veiwekani lavotaki kei Jiova ni dua o koya na Nasaraiti. Na nona vakalaiva o Samisoni me sotava na ituvaki e vakaleqa na nona itavi ni dua o koya na Nasaraiti, oya na kena tasi na uluna, e ‘lako tani kina vua o Jiova.’ Ra mani tauri Samisoni na kai Filisitia, era vakamatabokotaki koya, ra qai biuti koya e valeniveivesu.​​—Dauveiliewai 16:​18-​21.

Dua na lesoni yaga eda vulica e ke! Meda vakamareqeta na noda veiwekani kei Jiova. Meda kua ni namaka ni na vakalougatataki keda tiko ga na Kalou kevaka eda cakava e dua na ka e vakaleqa na noda yalayala vakarisito.

“Me’u Mate Vata kei Ira na Kai Filisitia”

Era marau na kai Filisitia ra qai vakavinavinaka vua na nodra kalou o Tekoni ni sa vakamalumalumutaki o Samisoni. Ena nodra marautaka na nodra qaqa, era mani kauta na nodra bobula ina valenisoro i Tekoni. E kila o Samisoni na vu dina ni nona leqa. E kila na vuna e biuti koya kina o Jiova, qai veivutunitaka nona cala. Ni se tiko ga e valeniveivesu o Samisoni, sa tubu vinaka tale na drauniuluna. Ni sa mai tu oqo e matadra e vica na udolu na kai Filisitia, na cava beka ena cakava?

Sa qai masu o Samisoni, “I Jiova na Turaga, mo ni nanumi au, ka vakaukauwataki au mada vakadua ga oqo, na Kalou, me’u cudrutaka vakadua ga na mataqu ruarua vei ira na kai Filisitia.” A mani tataba ena bou ruarua e lomadonu ni vale, qai “cuva vakaukauwa.” Na cava a qai yaco? “Ia na vale sa ovaci ira na turaga, kei ira kecega na tamata era tiko kina. A sa lewe lailai sa vakamatea ko koya ni sa bula tiko ka lewe levu sa vakamatea ko koya e na nona mate.”​​—Dauveilewai 16:​22-​30.

A sega tale ni dua e tautauvata kei Samisoni ena nona kaukaua. Na veika lelevu a cakava e bibi me nanumi. Koya e bibi sara oya ni Vosa i Jiova e okati Samisoni me dua vei ira e kaukaua nona vakabauta.​​—Iperiu 11:​32-​34.

[iYaloyalo ena tabana e 26]

Na cava na vu ni nona kaukaua o Samisoni?