Nodra iDusidusi na iVakatawa ni Koronivuli

NA IVAVAKOSO yadua e dau dua na kena ivakatawa ni Koronivuli ni Vuli Vunau. Ke vakacolati vei iko na itavi dokai oqo, e bibi mo taleitaka na koronivuli, mo kauaitaka tale ga nodra toso na mataveitacini yadua. E yaga oqo ni na vakatau tiko kina na rawati vinaka ni inaki ni koronivuli.

E tiki bibi ni nomu itavi mo liutaka na Koronivuli ni Vuli Vunau e veimacawa. Nanuma tiko nira sega ni mai tiko wale ga ena koronivuli na vakaitavi, era na vakarorogo tale tiko ga na vo ni lewe ni ivavakoso. Saga gona me veivakauqeti, me yaga tale ga na koronivuli vei ira kece na lewe ni ivavakoso, me salavata kei na inaki ni koronivuli e vakamacalataki ena taqana e 5 ina 8 ena ivola oqo.

Kauaitaki ira na gonevuli kece, o ira era lesi mera wilivolatabu, ira era veivosaki beka kei na dua tale, se o ira era na lai vosa mai vakadodonu vei keda. Vukei ira na gonevuli mera kua ni raica nodra itavi me vaka ga e ilesilesi, ia mera raica me dua na sala mera saga kina mera toso ena nodra veiqaravi vei Jiova. Na nodra toso e vakatau sara ga vakalevu ena nodra dui sasaga. Ia, e bibi tale ga mo kauaitaki ira, mo vukei ira mera raica na yaga ni lesoni era cakacaka kina, vakamacalataka tale ga na kedra ivakavakayagataki. Ena vinakati kina mo vakatudaliga matua nira vakaitavi na gonevuli yadua, me rawa ni qai yaga na nomu vakasalataki ira ena lesoni era cakacaka mai kina.

Nanuma tiko me tekivu, me cava tale ga na koronivuli ena kena gauna. Ia, mo ivakaraitaki sara ga o iko ena nomu vakalekalekataka nomu ivakasala me rauta ga na gauna e soli vei iko. Ke sa oti na gauna e soli vua e dua na gonevuli, e dodonu mo sikinala yani o iko se dua na nomu ivukevuke. Me tinia na iyatuvosa e cavuta tiko ena gauna oya o gonevuli, lai dabe sara. Ke dua tale e vakaitavi ena koronivuli e sivia na gauna e vakayagataka, musuka nomu vosa mera leleka ga, qai raici koya na tacida oqori ni oti na soqoni.

Ke o tiko ena soqoni, e dodonu mo taura na koronivuli. Ke dua na gauna o sega ni tiko, me qai taura e dua tale na qase e sa digitaka oti na ilawalawa qase me nomu ivukevuke. Ke o gadreva na veivuke ena vakarautaki ni ituvatuva ni koronivuli, volai ni itavi kei na kena veisoliyaki, se nodra vaqarai na veisosomitaki nira yali e so, e rawa ni lesia na ilawalawa qase e dua na dauveiqaravi vakaitalatala me vukei iko ena veika oqo.

O Cei me Curu ena Koronivuli? Vakauqeti ira na dautukutuku kece mera curu ena koronivuli. E rawa nira curu tale ga o ira na sa dau tiko ena soqoni kevaka era vakabauta na ivakavuvuli vakaivolatabu, e salavata tale ga na nodra bula kei na ivakavuvuli vakarisito. Ke dua e vakaraitaka ni via curu ena koronivuli, vakavinavinakataki koya. Ke se bera ni dautukutuku, e nomu itavi mo vakamacalataka vua na ivakatagedegede e vinakati vei koya e curu ena koronivuli, ia e vinaka me vakarorogo tale tiko ga o nona qasenivuli (se nona itubutubu vakabauta). Na ivakatagedegede e vinakati e tautauvata ga kei na ivakatagedegede e gadrevi vei koya e vinakata me dautukutuku bera ni papitaiso. O na raica oqo ena Cokonaki me Vakayacori Noda Cakacaka Vakaitalatala ena taqana e 97 ina 99. Maroroya vinaka tiko na yacadra kece na sa curu tiko ena koronivuli.

Vakayagataki ni Lesoni Meda Cakacaka Kina. Era tuvani koto ena taqana e 79 ina 81 na lesoni kece me na cakacaka kina o gonevuli. Na roka e boroi kina na lesoni 1 ina 17 e rawa nira vakayagataki vei ira era lesi mera wilivola. Ena vosa e caka kina na veivosaki, e rawa ni vakayagataki na lesoni kece, qai vakavo na lesoni 7, 52, kei na 53. Me baleti ira na tacida era lai vosa mai vei keda, e sega ni rawa ni vakayagataki vei ira na lesoni naba 7, 18, kei na 30.

Ni sa na lesi e dua na lesoni, mo na raica o iko na ivakatawa ni koronivuli ni sa vakacurumi na tikinisiga ena “Siga e Lesi Kina,” ena ivola i koya na gonevuli. Vola oqo ena penikau. Ni sa vakaitavi oti ena koronivuli o gonevuli, mo qai tarogi koya malua se sa cakava na kena vakatovotovo se sega. Ke vaka kina, toqa sara na kena kato. Ke o nanuma me se cakacaka tale ena lesoni a cakacaka tiko mai kina, o na sega ni vola tale e dua na ka ena nona ivola. O na qai vakalewena ga na “Siga e Oti Kina” ni o nanuma ni sa kena gauna me toso kina ina dua tale na lesoni. Kena ikuri, ena taqana e 82 ena ivola i gonevuli, me volai ena yasa ni ituvatuva yadua na tikinisiga era dui vakayagataki kina. E lala tiko e rua na vanua me rawa kina ni vakayagataki vakarua e dua na ituvatuva. E dodonu me tiko vei ira na gonevuli na nodra ivola ena gauna kece e vakayacori kina na koronivuli.

Mera lesi yadudua ga na lesoni. E vakaturi me muri ga na kedra veitarataravi. Ia, ke laurai nira toso totolo e so na gonevuli, e rawa nira vakauqeti mera tovolea tiko ga vakataki ira e so tale na lesoni. Oti mo qai cakacaka vata kei ira ena veitikina o nanuma ni na toroya cake tiko ga na ivakatagedegede ni nodra vosa kei na veivakavulici.

Kevaka mada ga e dua e sa dede nona curu tu ena koronivuli, se rawa ni yaga ga vua nona vulica kei na nona saga me muria na veika era vakaturi ena lesoni yadua. Vei ira e so, o na raica beka ni sega ni veiganiti mera vulica veitaravi na lesoni, ia mo na digia na kena mera vulica mada e liu qai muri na kena vo.

Ni O Veivakasalataki. Ni o veivakasalataki, vakayagataka vinaka na ivakaraitaki kei na ivakavuvuli e so vakaivolatabu. Mera vakila na gonevuli mai na nomu ivakasala kei na kena itautau ni ka o tukuna e yavutaki ena ivakavuvuli uasivi mai na Vosa ni Kalou.

Nanuma tiko ni nomu inaki mo ‘vukei ira’ na tacimu kei na ganemu. (2 Kor. 1:24) Me vakataki ira, o na vinakata tale ga o iko mo vakavinakataka tiko ga na nomu vosa kei na veivakavulici. Saga sara ga mo vulica vakataki iko na ivola oqo, Me Yaga Nomu Curu ena Koronivuli ni Vuli Vunau, mo muria na kena ivakasala, mo ivakaraitaki vinaka tale ga me rawa nira vakatotomuri iko na lewe ni ivavakoso.

Ni o vakayacora tiko oqo, me nomu isausau mo vukei ira na gonevuli mera dau wilivola vinaka, mera maqosa ena vosa, mera kenadau tale ga ena veivakavulici. Me rawa oqo, ena vinakati mo vukei ira na gonevuli mera kila na ibalebale ni ivakasala ena lesoni yadua, vuna era bibi kina, kei na sala e rawa nira muria sara ga kina. Ena vakarawarawataka nomu vakayacora oqo na ivola oqo, ni oya sara ga na inaki e vakarautaki kina. Ia, e sega ni veirauti nomu wilika ga na veika e volai ena ivola, so tale na ka e gadrevi. Vakamatatataka na ibalebale ni veika era vakamacalataki, kei na sala ena muri sara kina.

Ke muria vinaka e dua na gonevuli na lesoni e lesi vua, vakacaucautaki koya. Tukuna vakalekaleka na vuna e vinaka kina, kei na vuna e bibi kina na ka e cakava. Ke na yaga vua me cakacaka tale ena lesoni oya, vakamatatataka vua na vuna. Tukuna vua na ka me cakava. Kua ni wereubiubi, ia ena gauna vata oya, me tau na nomu ivakasala ena dela ni loloma.

Nanuma tiko ni levu e sa bau ka ni sasaga vei ira nodra lai vakaitavi mai ena buturara. Ke vakila e dua ni sega ni vinaka sara nona itavi, e rawa ni lai vakasamataka se na yaga me tovolea tiko ga se sa na matewale ga na nona sasaga. Vakatotomuri Jisu ni a sega ni musuka na “gasau sa bibivoro” se bokoca na “wa-ni-cina e kubou walega.” (Maciu 12:20) Kauaitaka tale ga na loma i koya na gonevuli. Ni o veivakasalataki, me vakatau na ka o tukuna ena ituvaki kei koya o vakasalataka. E dautukutuku vou beka se sa dautukutuku makawa? Na veivakacaucautaki dina e tau ena dela ni veikauaitaki e rawa ni vakayaloqaqataki ira na gonevuli mera solia tiko ga na nodra vinaka taucoko.

Dau dokai ira na gonevuli ni o vakasalataki ira. E kaya na Roma 12:10: “Dou veiuasiviti e na veivakarokorokotaki.” Oqo e ivakasala vinaka dina vei koya e veivakasalataki ena Koronivuli ni Vuli Vunau! Ke qase vei iko o koya e vakaitavi ena koronivuli, muria vinaka sara na idusidusi e volai ena 1 Timoci 5:1, 2. Ia, se mani vakacava na nona yabaki ni bula e dua, ena rawa ga ni ciqoma na ivakasala ke tau vakayalololoma, veitalia ke mani gadrevi tiko ena ivakasala oya me veisautaka e so na ka e sa dau matau vua.—Vkai. 25:11.

Ni o veivakasalataki, vakabibitaka tiko vei koya na gonevuli na inaki ni koronivuli. E sega ni kena inaki mera saga ga na gonevuli mera vakaotia na lesoni kece. E sega tale ga ni kena inaki mera qoroi wale ga kina. (Vkai. 25:27) E noda inaki meda vakayagataka na noda taledi ni vosa me vakacaucautaki kina o Jiova, meda vukei ira tale ga kina e so mera kilai koya, mera lomani koya. E inaki ni koronivuli me vukei keda meda qarava vakavinaka noda ilesilesi e cavuti ena Maciu 24:14 kei na 28:19, 20. Toso na gauna, sa rawa nira vakaitavi na tagane matua ena ivavakoso ena nodra qaravi na “qele-ni-sipi ni Kalou” ena nodra sureti mera vakaitavi ena vunau soqovi levu kei na veivakavulici.—1 Pita 5:2, 3.

Uqeti ira na gonevuli mera wilika na lesoni e lesi vei ira ena loma ga ni vica na siga e soli kina vei ira nodra itavi. Uqeti ira mera muria sara na kena ivakasala nira vakarautaka tiko nodra itavi ena koronivuli, ena nodra veivosaki e veisiga, ena nodra vakamacala ena soqoni, kei na cakacaka vakavunau.

Ni O Lesia na iTavi. Oqo e dodonu me veisoliyaki ni bau vo toka e tolu se va na macawa. Ke rawa, na ilesilesi kece e dodonu me volai.

Na Vosa ni iVakasala kei na Veitikina Bibi Mai na Wili iVolatabu e dodonu me lesi vei ira na qase ni ivavakoso, vakauasivi o ira era na vakayacora vinaka sara na itavi oqo, se vei ira na dauveiqaravi vakaitalatala era maqosa ena veivakavulici.

Me baleta na itavi e ganita me soli vei ira na tacida se ganeda, raica na idusidusi e vakarautaki ena ituvatuva ni koronivuli. Ke ra le lailai ga na tagane ena ivavakoso, kua ni lesia tiko ga vei ira na wili iVolatabu.

Kauaitaki ira na mataveitacini yadua ni o lesia tiko vei ira na itavi. E rawa beka ni lesi e dua tale na tacida me vakaitavi ena koronivuli me kua ni lesi o koya e sa tiko rawa nona itavi ena Soqoni ni Cakacaka, se o koya ena vunau ena muanimacawa? E rawa beka me rau kua ni vakaitavi ena dua vata ga na siga e dua na veitinani, vakauasivi ni na via vukei luvena e dua na tina ena nona itavi? E veiganiti beka na ulutaga e lesi vua e dua, vakauasivi ke rui gone, se se bera ni papitaiso? Raica tale ga me veiganiti na ulutaga e lesi kei na lesoni ena cakacaka kina o gonevuli.

Ena itavi e lesi vei ira na ganeda, vakalevu ga mera na digia na ituvatuva mera vakayagataka me salavata kei na idusidusi ena taqana e 78 kei na 82. Me na lesi e dua me itaukeinivale, ia o koya e vakaitavi e rawa ni digia e dua tale me rau veitomani. Ke vakatura o gonevuli e dua na itaukeinivale baleta ni na ganita vinaka sara ga na ituvatuva ena vosa kina, dodonu mo kauaitaka nona kerekere.

Me Wasei Vakavica na Koronivuli? Ke sivia na 50 na iwiliwili ni lewe ni ivavakoso era curu tiko ena koronivuli, de dua o na via vakatura me sa wasei vakarua se sivia. Na vo ni koronivuli e rawa ni vakayacori ga kina na iotioti ni rua na vosa, se rawa ni okati tale ga kina na wili iVolatabu, me vakatau ga ena ka e gadrevi.

Na koronivuli kece e dodonu me tiko na kena qasenivuli matua, ke rawa, me dua na qase. Ke veiganiti, e rawa ni tu vakarau me dau ivukevuke e dua na dauveiqaravi vakaitalatala matua. Na ilawalawa qase e dodonu me lesi ira na qasenivuli oqo. Cakacaka vata kei iratou na vo ni qasenivuli ni koronivuli me rawa nira qaravi vinaka tiko ga na gonevuli, veitalia se koronivuli cava era vakaitavi kina.

Vuli Wilivola. Ke nanuma na ilawalawa qase ni tiko e so ena ivavakoso e dodonu mera vakavulici ena wilivola, e rawa mo vakarautaka e dua na kalasi me ikuri ni koronivuli. E rawa ni vulici kina na wilivola kei na volavola, se rawa ni kena inaki me vakavinakataka na ivakarau ni wilivola.

Na vuli oqo e sega ni tukuni me sa caka ga ena gauna e caka kina na Koronivuli ni Vuli Vunau. Ena levu cake beka na gauna e gadrevi ke vinakati me yaga na vuli oqo. Ia, me na lewa na ilawalawa qase na ka e gadrevi kei na gauna me caka kina. Ena vakatau, e rawa ni vakarautaki mera vuli yadudua na lewenikalasi, se mera vuli vakailawalawa.

Ena vinakati e ke e dua na qasenivuli vinaka. E vinaka me lesi na itavi oqo vua e dua na tacida e dau wilivola vinaka, e kila vinaka tale ga na noda vosa. Ke sega ni dua e kune, sa na qai rawa nira kerea na qase me veitauri e dua na ganeda e tu vua na kila, e ivakaraitaki vinaka tale ga. E dodonu me ubia na uluna ni taura tiko na vuli.—1 Kor. 11:3-10; 1 Tim. 2:11, 12.

Levu na vosa e sa tabaki kina na ivola, Apply Yourself to Reading and Writing (Vuli Wilivola kei na Volavola). E vakarautaki me vukei ira na sega ni kila na wilivola kei na volavola. Rawa ni vakayagataki e so tale na ivola ni vuli, ia me vakatau ena kedra ituvaki na sa mai curu tiko ena vuli oqo. Nira toso na gonevuli ena vuli wilivola vaka oqo, mera vakauqeti sara mera sa curu ina Koronivuli ni Vuli Vunau.

Ni o ivakatawa ni Koronivuli ni Vuli Vunau, na nomu vakayacora vinaka nomu itavi e rawa ni yaga sara vakalevu ena ivavakoso. Vakavakarau vinaka, me salavata kei na veivakadreti ena Roma 12:6-8, vakayacora vinaka na itavi e sa nuitaki iko kina na Kalou.