E Marautaka na Veika e Vulica

ENA dua na gauna lekaleka sa oti a kunei kina e dua na ivola e vola e dua na marama ni bera toka ga ni vakacegu ena Me 2004 ni a tauvi kenisa. E se sega ni vakaoti na nona ivola baleta ni rairai veisau sara vakatotolo na nona bula. E tonawanawa na matadra na wilika na ivola oya, e vakaukauataka tale ga na nodra vakabauta.

Ena ivola oya, e tekivu vakamacalataka kina o Susan na gauna e talevoni kina vua e dua na qase ni ivavakoso ni iVakadinadina i Jiova e Connecticut, Mereke, ena gauna e se qai itabagone kina. E vakamacalataka tale ga na veika e sotava ena gauna e se itabagone kina. E qai taura o tina i Susan na ivola vakaciriloloma oya ni voleka sara ni cava na yabaki 2005 mani vakauta e dua na kena ilavelave ina itikotiko liu ni iVakadinadina i Jiova e Niu Yoka.

E vola o Susan ni a kunea na naba ni talevoni ni qase ni ivavakoso e Connecticut ena ivola ni talevoni ni yabaki 1973. “Oya na gauna au se qai yabaki 14 kina,” e vola o koya, “na gauna au sa vakadeitaka kina ni veika au wilika ena Watchtower kei na Awake! e ka dina taucoko. Au se sega ni sotava e dua na iVakadinadina i Jiova ena gauna oya, au mani qiria e dua e tautauvata na neirau imatai ni tolu na naba. Ni rogoca na talevoni o Brother Genrich, e kurabuitaka niu se sega ni bau sota kei na dua na iVakadinadina.”a

Rarawa Levu

E vakamacalataka ena nona ivola o Susan ni a lai tiko kei tinana lailai e Connecticut ni se qai yabaki tini. A dodonu me lekaleka ga na nona mai tiko, ia e qai vola vei tinana e tiko taudua mai Florida ni sa via tiko ga kei tinana lailai. E vakamacalataka o Susan ena nona ivola ni veika e sotava tiko sa vaka “na ka e vakatokai me Stockholm syndrome, e kena ibalebale nona lomani o koya e veivakalolomataki tiko.”b E vakalolomataki dina o Susan.

A vola o Susan: “Rau vakalolomataki au dina o tinaqu lailai kei na nona itau. Era sega tale ga ni vakatarai vakalevu na tamata mera curu mai vale. Niu vakatarai meu lai vuli, e sega ni dau soli na kequ ivakasigalevu se meu vakaisulu vinaka mada ga, dina ga ni dau levu na ilavo e vakauta mai o tinaqu. E dua tu ga na noqu isuluiloma, ia e soli vei rau na luve i tinaqu lailai erau gone vei au na ka kece ga erau vinakata.” E vola oqo me rawa ni vakamatatataka kina na vuna e kila vinaka kina na leqa ena sotava ke kila o tinana lailai na nona taleitaka me vulica na iVolatabu.

Toso Nona Kila na iVolatabu o Susan

“E veikilaitaki au o Brother Genrich vei Laura, e dua na tacida yalewa lotu Vakarisito matua,” a vola o Susan, “e levu sara na gauna e vakayagataka ena nona dau sauma na noqu taro ni keirau lai sota vakalevu ena vanua ni savaisulu saumi.” E tukuna o Susan ni se bera ni bau vakatulewataka dei e dua na ka me yacova na gauna oya ia ni oti na dauvakatataro oya kei na nona wilika na ivola vakaivolatabu Na Ka Dina sa Basika ki na Bula Tawamudu, sa vakatulewa rawa sara.

“Ena dua na bogi ni Vakaraubuka,” e tomana o Susan, “au sa vakaraitaka vei tinaqu lailai niu sa dau veitalanoa tiko kei ira na iVakadinadina i Jiova. E vakasaurarataki au meu tucake tu e valenikuro ena bogi taucoko oya. Oti oya, sa qai kaukaua ga na noqu vinakata meu iVakadinadina.”

Me tekivu mai na gauna oya, sa dau solia vakalevu sara tiko o Brother Genrich vei Susan na ivola me vukei koya me kila vinaka na iVolatabu. “Au sega ni guilecava rawa na 1974 Yearbook of Jehovah’s Witnesses,” a vola o Susan, “ni a vakamacalataki kina na nodra vosota na veivakacacani na iVakadinadina nira liutaki Jamani tiko na Nazi ni se bera kei na gauna ni iKarua ni iValu Levu. . . . Oqo tale ga na gauna au kerei ira kina na qase ni ivavakoso mera katona vei au na noda sere meu rawa ni vulica. Ena loma ga ni dua na yabaki au sa kila rawa na qaqanisere kece, kedra ilagalaga, kei na kedra veitarataravi na 119 na sere ena ivolanisere ni 1966, ‘Singing and Accompanying Yourselves With Music in Your Hearts.’ ”

“E dau solia tale ga vei au o Brother Genrich na tepi era katoni tu kina na ivunau, na drama, kei na porokaramu ni soqo lelevu. E dau lai biuta toka ena yasa ni dua na duru ni wa ni talevoni ena Route 10, au qai dau lai taura mai kea. . . . E vakaleqai au tale na ituvaki au tiko kina oqo baleta ni yalani ga na noqu toso niu se sega mada ga ni lako ena soqoni. Oqo e via tarovi au tale.”

A vakaraitaka o Susan ni a dredre sara vua na rua na yabaki e tarava. E sega ni veitaratara tale kei rau na rua ga na iVakadinadina e bau kila. Ia e kaya o koya ni “noqu kila na qaqa ni noda sere e lai ‘vakararawataki’ au tale.” E vakararawataki koya vakacava? “Niu dau nanuma na qaqanisere me vaka oqo: ‘Tawabula wale na sotia nei Ja.’ Au kila ni sere oqo e vola e dua na iVakadinadina ena loma ni keba ni veivakararawataki e Jamani ena iKarua ni iValu Levu. Sa qai kuria ga na noqu rarawa. E vaka sara ga au sa datuvu au qai nanuma ni sa rairai guilecavi au o Jiova.”c

Au sa Qai Galala

“E yaco e dua na veisau levu ena siga au yabaki 18 kina. Sa vica na yabaki na nodra sega ni sikova mai na neitou vale na iVakadinadina baleta ni a vakatakilakilataki tiko me vale ‘me kua ni sikovi.’ Ia ena siga oqo e mai sikova na neitou vale e dua mai na duatani na ivavakoso, keirau veitalanoa sara baleta ni sega tale ni dua e tiko e vale. Oya tale ga na imatai ni siga Vakarauwai au rawa ni nanuma au tiko duadua kina e vale. Au raica oqo me ivakadinadina ni nona se sega ni guilecavi au o Jiova. Au talevoni sara vei Brother Genrich, o koya keirau veitaratara ena imatai ni gauna meu vakaraitaka vua niu sa via biuta na vale kei na cava e nanuma kina. Au qai vukei meu toki tani mai.”

E toki ina dua tale na vanua o Susan ena Epereli 1977. E kuria na nona ivola: “Ena loma ni yabaki e tarava, au sa lakova kece sara na veisoqoni kei na veisoqo lelevu, au vakaitavi tale ga ena cakacaka vakavunau. Keirau veitaratara tale kei tinaqu. E rarawataka dina na noqu vakalolomataki voli ena vica vata na yabaki oya. E qai solia mai vei au na ka kece sara au gadreva. Sa toki o tinaqu i Alaska ena vica na yabaki sa oti. Ni taleitaka vakalevu na veika dina e tukuni ena iVolatabu, au toki sara vua ena 1978. E qai yaco tale ga me iVakadinadina, e se yalodina tiko ga me yacova nikua.

“Niu sa lako tiko ina soqoni, e qai vakarautaka o Brother Genrich e dua na matailakolako mera lai sarasara ina itikotiko liu ni iVakadinadina i Jiova, e Brooklyn, Niu Yoka. E sureti au meu tomani ira. Oya e dua na isolisoli e dede duadua na noqu nanuma e se bau solia vei au e dua baleta ni vakavuna sara ga na noqu taleitaka voli ga na isoqosoqo i Jiova. Oya ga na veika au via vola. E volai ga vakaleleka na kena oqo baleta niu via vakaotia na ivola.”

Na lewe ni nona ivola e vakayagataki oqo e vica ga na iwase ni nona ivola e ono veimama na tabana. E kaya o Susan ena iotioti ni veika e vola: “E tarai au vakaukaua sara na kequ mate niu curu tiko e valenibula ena vula sa oti, au nanuma ga niu sa na leqa . . . Au masuti Jiova me vakatara meu bula vinaka mada ga ena rua na macawa se sivia meu vakaotia vinaka kina e so na ka au via cakava. . . . Au sega ni namaka meu na bula dede tale tiko, ia au via tukuna ga ni yabaki kece au tiko kina ena dina e totoka vakaoti, e bula vinaka duadua e gadreva e dua.”

E sega ni tini, sainitaki, se vakau na ivola oya. O iratou na kunea na ivola oqo eratou sega ni kila se me vakau vei cei na ivola. Ia, me vaka e tukuni mai cake, e qai vakau na ivola vei tina i Susan.

So na Ka e Baleti Susan

Ni papitaiso oti o Susan ena 14 Epereli, 1979, e lesu tale i Florida o tinana. E tu ga mai Alaska o Susan ni sa lai veivolekati sara kei na ivavakoso na North Pole. Sega ni dede sa cakacaka vakapainia sara. E qai toki tale ga i Florida. Ena 1991, rau vakamau sara kei na dua na qase ni ivavakoso e painia tale ga. E leqa o watina ni oti toka ga na leqa nei Susan.

Rau dau lomani vakalevu o Susan kei watina ni rau vakaitavi vata voli ena cakacaka vakapainia me yacova sara na nona tauvimate levu o Susan. E sivia e 20 na yabaki na nona cakacaka vakapainia voli o Susan. E rogoci na ivunau ni nona veibulu e Florida kei na ivavakoso na North Pole ni rau sema vata ena talevoni.

Na ivola i Susan e vukei keda meda raica na veivakalougatataki vakayalo era vakila tiko na qaravi Jiova era nuitaka na tu cake tale mai na mate. (Cakacaka 24:15) Na italanoa ni bula oqo e vakaraitaka tale ga ni na voleka na Kalou vei ira kece era toro voleka vua!​—Jemesa 4:7, 8.

[iVakamacala e ra]

[Tikina bibi ena tabana e 25]

“Yabaki kece au tiko kina ena dina e totoka vakaoti, e bula vinaka duadua e gadreva e dua”

[iYaloyalo ena tabana e 23]

O Susan ni yabaki tini

[iYaloyalo ena tabana e 25]

O Susan kei watina, o James Seymour