Na iVakaro e Nanumi ni Vakadonuya na Kalou

NA LAWA kece vakamatanitu e vakarautaki, qo e rairai duatani duadua. E tiki ni ivakaro e vakatokai na Requirement, se el Requerimiento ena vosa vakaSipeni. Era dau wilika vakadomoilevu na dauvala ni Sipeni ena ika16 ni senitiuri, nira yaco ina veivanua vakaMerika mera lai ravuravu.

Na cava era dau cavuta na dauvala ni Sipeni vei ira na lewenivanua? Na cava era cakava kina qori?

Vakasaurarataki Mera Lotu Katolika

Ena gauna a yaco kina ina veivanua vakaMerika o Columbus ena 1492, erau vakarota na matanitu o Sipeni kei Potukali ni rau na liutaka na veivanua ya. Erau vakabauta na matanitu qori ni matataki Karisito e vuravura na tui tabu, rau qai dau torovi koya me walia na nodrau leqa. E vakarota na tui tabu ni na wasea na lotu na veivanua vakaMerika vei rau na matanitu o Sipeni kei Potukali, ke rau talai ira na daukaulotu mera veisautaki ira na itaukei ni vanua mera lotu Katolika.

Ni toso na nodra ravuravu na dauvala ni Sipeni, e saga na vuvale vakatui me vakalawataka na veivanua e kovei. Era kaya na kai Sipeni ni vakadonuya na Kalou na nona wasewasea na qele na tui tabu, e tiko gona vei ira na dauvala ni Sipeni na dodonu mera cemuri ira na itaukei ni vanua ya, lewa na ka era taukena qai yalana na nodra dodonu.

Era vola na kai Sipeni na veika e vakarota na tui tabu me vakarogoi vei ira na itaukei ni vanua, oya mera tavuki ina lotu vaKarisito ra qai vakarurugi ina veiliutaki ni tui Sipeni. Ke ra sega ni muria, era vakabauta na kai Sipeni ni tu vei ira na dodonu vakalou mera ravuti ira na itaukei ni vanua ya.

“Veivakaduiduitaki, Veibeci, Vakadomobula”

E dau wiliki na ivakaro na Requirement, me vinaka kina nona lewaeloma na Tui Sipeni, me vakaraitaka tale ga ni donu nodra ravuravu. Era dau wilika na dauvala ni Sipeni na ivakaro qori nira tiko i waqa ni bera nira ravuravu se i vanua vei ira na itaukei ni vanua era sega ni kila na vosa vakaUrope. So na gauna ena wiliki ena nodra bure lala na itaukei ni vanua ya.

Na nodra vakasaurarataki na itaukei mera lotu Katolika, e tini ga ena veivakamatei. Kena ivakaraitaki, rauta ni le 2,000 na lewe ni yavusa na Araucanian era vakamatei ena ivalu mai Chile ena 1550. A tukuna na dauvala ni Sipeni o Pedro de Valdivia vua na tui me baleti ira na ivovo ni yavusa qori: “Au vakarota me musu na ligadra kei na ucudra e le 200 na bobula nira sega ni via muria na ivakaro oni vakarota na Tui.”a

De dua era na wilika na dauvala ni Sipeni na Requirement me kua ni ca kina na nodra lewaeloma. Ia na ka era cakava qori e sega ni uqeta e levu mera tavuki ina nodra lotu na kai Sipeni. E vola e dua vei ira na daukaulotu a vakadinadinataka na revurevu ni Requirement ena ika16 ni senitiuri o Bartolomé de las Casas: “E veivakaduiduitaki, veibeci, vakadomobula, ka vakalialia qai veivakamaduataki na ivakaro qo! Au na sega ni talanoataka ni vakarogorogocataki kina na lotu vaKarisito.” E kaya e dua na dauvolaitukutuku o Gonzalo Fernández de Oviedo, na ivakarau vakaloloma a vakayacori vei ira na itaukei ni veivanua vakaMerika e boroya e dua na iyaloyalo ca me baleta na lotu vaKarisito.

Era nanuma na iliuliu vakapolitiki kei ira na iliuliu ni lotu ni vakadonuya na Kalou na veivakalolomataki era vakayacora. Vakacava e dodonu me beitaki kina na Kalou? E kaya na iVolatabu: “Me yawa vua na Kalou, me caka ca; Me yawa talega vua sa Kaukauwa, me sega ni dodonu.”​—Jope 34:10.