O na Muria na iVakaro Matata i Jiova?

“Oqo na sala, dou mai lako tu ga kina.”—AISEA 30:21.

1, 2. Na cava e nona inaki o Setani, ena vukei keda vakacava na iVolatabu?

ENA sega wale ga ni veivakasesei na ivakatakilakila e dusia tiko e dua na gaunisala cala, e rerevaki sara ga. Vakasamataka mada ke vakaroti iko e dua na nomu itokani, ni dua na tamata ca e veisautaka na ivakatakilakila ni gaunisala me vakasesei ira kina na lewenivanua era sega ni qaqarauni. Vakacava, o na muria na nona ivakaro?

² O Setani sara ga e vaka tiko na tamata ca qori, e nona inaki me vakasesei keda. (Vkta. 12:9) Na ka ca kece eda vakamuai kina eda veivosakitaka ena ulutaga sa oti e vakavuna o Setani, e kena inaki me vagolei keda tani mai na sala e basika ina bula tawamudu. (Maciu 7:13, 14) Eda vakavinavinaka ni vakasalataki keda na Kalou dauloloma meda kua ni muria na ‘ivakatakilakila’ e veivakasesei kina o Setani. Eda na veivosakitaka qo e tolu tale na ka e dau veivakamuai kina o Setani. Nida dikeva tiko na sala ena vukei keda kina na iVolatabu meda levea kina qori, eda na rawa ni raitayaloyalotaki Jiova ni tiko mai dakuda qai kaya tiko: “Oqo na sala, dou mai lako tu ga kina.” (Aisea 30:21) Nida vulica tiko na ivakaro matata i Jiova, eda na muria dei tiko ga kina na ka e tukuna.

Kua ni Muri Ira na “Qasenivuli Lasu”

3, 4. (a) Sala cava era vaka kina na toevu e sega kina na wai na qasenivuli lasu? (b)  Era basika vakalevu mai vei na qasenivuli lasu, cava e nodra inaki?

³ Vakasamataka mada ni o lako tiko ena vanua dravuisiga. O raica tu mai vakayawa e dua na toevu, o mani gole kina ni o nanuma ni tu kina na wai. Ni o yaco yani, e sa maca tu na toevu. O rarawa sara ga! O ira na qasenivuli lasu era vaka na toevu e sega kina na wai. Era na rarawa ga o ira na vakabauta ni tu vei ira na qasenivuli lasu qori na ka dina e vaka tiko na wai. O Jiova e vakayagataki rau na yapositolo o Paula kei Pita me vakaroti keda me baleti ira na qasenivuli lasu. (Wilika Cakacaka 20:29, 30; 2 Pita 2:1-3.) O cei o ira na qasenivuli lasu qo? E tukuni ena nodrau vosa uqeti vakalou na yapositolo qori na vanua era basika mai kina kei na sala era na veivakasesei kina.

⁴ E tukuna o Paula vei ira na qase ni ivavakoso e Efeso: “Eso sara mada ga vei kemuni era na vakatanitaka na ivakavuvuli dina.” E vola tale ga o Pita vei ira na tacina lotu vaKarisito: “Ena basika tale ga vei kemuni eso na qasenivuli lasu.” Era basika mai vei na qasenivuli lasu? Era na rairai basika sara ga ena loma ni ivavakoso. O ira qo era vukitani.a Cava e nodra inaki? Era sega ni via biuta wale ga na isoqosoqo era lomana tu ena dua na gauna. E tukuna o Paula ni nodra inaki ga mera “vakacalai ira . . . na tisaipeli mera muri ira.” Dikeva mada na matavosa “na tisaipeli.” Na nodra gole na vukitani era sega ni lai vaqara tisaipeli, era saga ga mera kauti ira na tisaipeli i Karisito. Me vaka ga na “olifa daukata,” era vinakata na qasenivuli lasu mera vakaleqai ira na lewe ni ivavakoso, vakaluluqataka nodra vakabauta, mera biuta tale ga na dina.—Maciu 7:15; 2 Tim. 2:18.

5. Era veivakasesei tiko vakacava na qasenivuli lasu?

⁵ Era veivakasesei tiko vakacava na qasenivuli lasu? Era qaseqasetaka na ka era cakava. O ira na vukitani era dau “kauta lo mai” na nodra ivakavuvuli lasu. Me vakataki ira ga na dau vakacuruma lo na iyaya ina dua na vanua, o ira na vukitani era cakacaka lo, ra qaseqasetaka na nodra vakayagataka na nodra ivakavuvuli. Me vaka ga na daulawaki e lawakitaka eso na ka vakaivola me rairai dina, era dau vakayagataka tale ga na “vosa ni veivakacalai” na vukitani me dina kina na nodra ivakavuvuli. Era tukuna na “ivakavuvuli veivakacalai” mera ‘vakatanitaka’ kina na ka e tukuna na “iVolatabu” me ganita ga na nodra ivakavuvuli. (2 Pita 2:1, 3, 13; 3:16) E macala ga ni ra sega ni kauaitaki keda dina na vukitani. Ke da muri ira, eda na goletani mai na gaunisala e basika ina bula tawamudu.

6. Na ivakaro matata cava e tukuna na iVolatabu me baleti ira na qasenivuli lasu?

⁶ Eda na taqomaki vakacava mai vei ira na qasenivuli lasu? E matata na ka e tukuna na iVolatabu meda cakava. (Wilika Roma 16:17; 2 Joni 9-11.) E vakarota na iVolatabu: “Ni yawaki ira.” E tukuni ena so tale na vakadewa me “lako tani mai,” “kua ni kabiti ira,” “kua ni volekati ira!” E matata sara ga na ivakaro uqeti vakalou qori. Kaya mada e vakaroti iko e dua na vuniwai mo kua ni volekata e dua e tiko vua na matedewa e rawa ni vakamatei iko. Matata vei iko na ivakaro i vuniwai, o na muria sara ga. O ira na vukitani e ‘leqa na nodra vakasama’ ra qai vakayagataka na nodra ivakavuvuli mera veivakacalai kina. (1 Tim. 6:3, 4) Ni Vuniwai Levu o Jiova, e vakaroti keda meda yawaki ira na qasenivuli lasu. Eda kila vinaka na nona ivakaro, vakacava eda vakadeitaka meda muria qori ena veigauna kece?

7, 8. (a) Na cava e okati ena noda yawaki ira na qasenivuli lasu? (b) Na cava mo yawaki ira sara ga kina na qasenivuli lasu?

⁷ Na cava e okati ena noda yawaki ira na qasenivuli lasu? Eda na sega ni vosa vei ira se sureti ira ena noda vale. Eda na sega ni wilika na nodra ivola, saravi ira ena tivi, wilika na ka era vola ena Internet, se tukuna na noda nanuma ena na ka era vola ena Internet. Na cava eda cakava kina qori? Nida lomana “na Kalou daudina.” Eda na sega gona ni vinakata meda rogoca na nodra ivakavuvuli lasu e beci kina na ka dina ena Vosa ni Kalou. (Same 31:5; Joni 17:17) Eda lomana tale ga na isoqosoqo i Jiova ni vakavulici keda ena ka dina—wili kina na noda kila na yacana, na kena ibalebale, na nona inaki me baleta na vuravura, na kedra ituvaki na mate, kei na inuinui ni veivakaturi. O se nanuma tiko na nomu marau ena imatai ni gauna o vulica kina qori kei na so tale na ka dina? Mo kua gona ni vakalaiva na nodra ivakavuvuli na qasenivuli lasu mo saqata kina na isoqosoqo e vakavulici iko ena ka dina kece qori.—Joni 6:66-69.

⁸ Se mani cava era kaya na qasenivuli lasu, eda na sega ga ni muri ira! Na cava meda vakarogoci ira kina era vaka na toevu e sega kina na wai, nida na vakacalai da qai rarawa ga kina? Meda vakadeitaka nida na yalodina vei Jiova kei na nona isoqosoqo, ni dau vakacegui keda ena noda via gunuva na wai savasava ni ka dina ni Vosa ni Kalou.—Aisea 55:1-3; Maciu 24:45-47.

Kua ni “Vakarogoca na iTalanoa Lasu”

9, 10. Na ivakasala cava me baleta na “italanoa lasu” e tukuna o Paula vei Timoci? Na cava a rairai vakasamataka tiko o Paula? (Raica tale ga na ivakamacala e ra.)

⁹ Ena so na gauna ena rawarawa meda raica ni sa veisau na ivakatakilakila ni gaunisala e sa dusi tu ina vanua cala, ia ena so tale na gauna ena dredre toka. E tautauvata tale ga qori kei na veivakamuai i Setani ni so eda rawa ni kidava, eso tale e sega. E vakaroti keda na yapositolo o Paula me baleta e dua na veivakamuai i Setani—na “italanoa lasu.” (Wilika 1 Timoci 1:3, 4.) Na cava na italanoa lasu qori? Na cava meda cakava meda kua kina ni vakarogoca? E bibi meda kila qori nida rawa ni goletani ena sala e basika ina bula tawamudu.

¹⁰ Na ivakasala i Paula me baleta na italanoa lasu e lewe ni imatai ni nona ivola vei Timoci, e dua na qase ni vavakoso vaKarisito e lesi me raica na kena savasava tiko ga na ivavakoso, me uqeti ira tale ga na tacina vakayalo mera yalodina tiko ga. (1 Tim. 1:18, 19) E vakayagataka e dua na vosa vaKirisi o Paula me vakaibalebaletaka na italanoa buli se itukuni. E tukuni ena International Standard Bible Encyclopaedia ni italanoa lasu e dua ga na “italanoa (ni lotu) e sega ni sema ena dua na ka e dina.” De dua a vakasamataka tiko o Paula na nodra lasu na veimatalotu e vu mai na italanoa makawa e veivakurabuitaki era bulia ga na tamata.b Na italanoa va qori e “vakavulomatarotaro” ga—e vakavurea eso na taro e sega na betena, lai yaco kina na vakadidike e sega ni yaga. Na italanoa lasu e nona ivadi o Setani e kenadau ena veivakacalai, e vakayagataka na nona lasu o lotu kei na italanoa buli makawa me vakamuai ira kina e levu era sega ni qaqarauni. E matata gona na vosa i Paula: Kua ni vakarogoca na italanoa lasu!

11. E qaseqasetaka vakacava o Setani na nona vakayagataki lotu lasu me veivakasesei kina, na ivakaro cava ena vukei keda meda kua ni vakasesei?

¹¹ Na cava eso na italanoa lasu e rawa nida vakasesei kina ke da sega ni qaqarauni? Na matavosa “italanoa lasu” e rawa ni vakaibalebaletaki ena ivakavuvuli lasu kece vakalotu e rawa ni vagolei keda “tani . . . mai na ka dina.” (2 Tim. 4:3, 4) O Setani e veisautaki koya me “agilosi ni rarama,” e qaseqasetaka na nona vakayagataki lotu lasu me vakasesei ira kina e levu. (2 Kor. 11:14) Era tukuna na Lotu ni Veivanua vaKarisito nira muri Karisito tiko, ia era vakavuvulitaka e levu na ka lasu me vaka na Le Tolu Vakalou kei na kama i eli. Era tukuna tale ga ni bula tiko e dua na ka nida mate. Era uqeta na solevutaki ni veiolodei me vaka na Kirisimasi kei na Easter nira nanuma ni sega ni cala, qori e yavutaki ena italanoa buli makawa kei na sokalou butobuto. Eda na sega ni vakasesei ena italanoa lasu ke da rogoca na ivakaro ni Kalou meda tawasei keda mai na lotu lasu da qai “kua ni tara tiko na ka e sega ni savasava.”—2 Kor. 6:14-17.

12, 13. (a) Na cava eso na lasu i Setani, ia na cava na kena dina? (b) Na cava meda cakava ke da sega ni vinakata me vakasesei keda o Setani ena italanoa lasu?

¹² E tiko tale eso na lasu i Setani e rawa nida vakasesei kina ke da sega ni qaqarauni. Meda veivosakitaka mada qo. Lewa ga na ka o via cakava; donu se cala, vakatau vei iko. E rogoci vakalevu qori ena tabana ni itukutuku kei na ka ni veivakamarautaki. Nida rogoca e veigauna qori, ena rawarawa meda muria na rai ni vuravura me baleta na ivalavala dukadukali. Ia na kena dina oya, nida vinakata ga me vakaroti keda na Kalou ena ka e donu ni o koya ga e rawa ni cakava qori. (Jere. 10:23) Ena sega ni veisautaka na Kalou e dua na ka e vuravura. Nida rawai meda vakabibitaka ga na bula ni dua na siga, eda na rawa kina ni “vakasavuliga se tawavua.” (2 Pita 1:8) Ia na kena dina oya, ni sa voleka sara na siga i Jiova, me laurai tale ga ena noda bula e veisiga nida vakabauta qori. (Maciu 24:44) E sega ni kauaitaki iko na Kalou. Nida vakabauta na lasu i Setani e rawa nida yalolailai da qai nanuma ni sega ni ganiti keda na loloma ni Kalou. Ia na kena dina ni o Jiova e lomani keda yadudua, eda talei tale ga vua.—Maciu 10:29-31.

¹³ Meda qaqarauni e veigauna, baleta na itovo kei na rai ni vuravura i Setani ena vaka me rairai dina wale tu ga. Meda nanuma tiko ni o Setani e kenadau ena veivakasesei. Nida rogoca na ivakaro kei na veivakadreti ena iVolatabu, eda na sega ni vakasesei ena “italanoa lasu” i Setani “e buli vakailawaki [“italanoa makawa e buli vaqaseqase,” The New American Bible].”—2 Pita 1:16.

Kua ni “Muri Setani”

14. Na cava e vakaroti ira kina na yada gone o Paula, na cava meda muria kina qori?

¹⁴ Kaya mada ke volai tu qo ena ivakatakilakila e gaunisala: “Qo na Sala i Setani.” Macala ga nida na sega ni via muria na ivakatakilakila qori. E rawa nira “gole tani mera muri Setani” na lotu vaKarisito dina. E vakaroti keda kina o Paula na sala e rawa ni yaco kina qori. (Wilika 1 Timoci 5:11-15.) E baleti ira sara ga na “yada gone” na vosa i Paula, ia eda rawa ni vuli kece kina. Era sega ni nanuma na yada qori nira sa muri Setani tiko, ia na ka era cakava e vakaraitaka nira sa muri koya sara tiko ga. O na qaqarauni vakacava ke o sega mada ga ni kidava ni o sa muri Setani tiko? Meda veivosakitaka mada qo na ivakaro i Paula me baleta na kakase.

15. Na cava na inaki i Setani, na cava eso na ilawaki i Setani e cavuta o Paula?

¹⁵ E inaki i Setani meda kua ni tukuna na noda vakabauta—qori meda tagutuva na noda vunautaka na itukutuku vinaka. (Vkta. 12:17) E vinakata meda vakayagataka na noda gauna ena ka e sega na betena se na ka eda na veisei kina. Dikeva na nona cavuta o Paula eso na ilawaki i Setani. “Vakasavuliga, . . . veilakoyaki.” Nikua e levu tu na iyaya vovou eda rawa ni vakalusia kina na noda gauna kei na nodra gauna eso tale nida vakauta na e-mail e sega na betena, ena so na gauna e itukutuku lasu sara ga. “Dau kakase.” E rawa ni tini na kakase ena vakaucaca, e dau vakavuna na veileti. (Vkai. 26:20) O ira na tukuna na itukutuku lasu me baleti ira eso tale era vakataki Setani na Tevoro,c ke ra sega mada ga ni kidava. “Siova na ka e sega ni nodra.” E sega ni tu vei keda na dodonu meda tukuna vua e dua na ka me cakava ena nona bula. Na ivakarau kece qori ena vakavu leqa qai rawa ni vakavuna meda kua ni raica vakabibi na cakacaka e lesia vei keda o Jiova, qori na vunautaki ni itukutuku vinaka ni Matanitu ni Kalou. Ke da sega ni vunau tiko ena gauna qo, eda sa muri Setani sara tiko ga. Meda vakadeitaka se da to e vei.—Maciu 12:30.

16. Na ivakaro cava meda muria meda kua kina ni ‘gole tani meda muri Setani’?

¹⁶ Ke da rogoca na ka e tukuna na iVolatabu, eda na sega ni ‘gole tani meda muri Setani.’ Raica mada eso na ivakasala vuku i Paula. Meda “vakaitavi vakalevu ena cakacaka ni Turaga.” (1 Kor. 15:58) Nida ogaoga ena cakacaka i Jiova, ena sega na gauna meda cakava kina na ka e sega na betena, ni qo e rawa ni vakaleqai keda. (Maciu 6:33) Tukuna ga na ka e “vinaka qai veivakayaloqaqataki.” (Efeso 4:29) Kua ni rogoci ira na dau kakase, kua tale ga ni talanoataka.d Nuitaki ira qai dokai ira na tacimu vakayalo. Ke o cakava qori, o na dauveivakauqeti. “Moni saga . . . moni kua ni siova na ka e sega ni nomuni.” (1 Ces. 4:11) Mo dau kauaitaka ira eso tale, cakava qori ena veidokai qai kua ni siova na ka e sega ni dodonu mo kila. Nanuma tiko ni sega ni dodonu meda lai usuraka noda rai ena ka me vakatulewa ga kina e dua.—Kala. 6:5.

17. (a) Na cava na vuna e vakaroti keda kina o Jiova e na ka meda kua ni muria? (b) Na cava mo vakadeitaka me baleta na gaunisala e vinakata o Jiova mo muria?

¹⁷ Eda vakavinavinakataki Jiova ni tukuna vakamatata na ka meda kua ni muria! Kua ni guilecava ni ivakasala eda sa veivosakitaka ena ulutaga qo kei na kena sa oti, e ivakaraitaki ni nona loloma o Jiova. E sega ni vinakata o koya me lawakitaki keda o Setani, se vakalolomataki keda. Ena rairai qiqo na gaunisala e vinakata o Jiova meda muria, ia qori na gaunisala duadua ga ina bula tawamudu. (Maciu 7:14) Meda vakadeitaka tiko ga nida na muria na ivakaro qo i Jiova: “Oqo na sala, dou mai lako tu ga kina.”—Aisea 30:21.

[iVakamacala e ra]

O na Sauma Vakacava?

O na muria vakacava na ivakaro ena veitikinivolatabu qo?

• 2 Pita 2:1-3

• 1 Timoci 1:3, 4

• 1 Timoci 5:11-15

[Kato/​iYaloyalo ena tabana e 19]

Cagina na Vuti ni Manumanu

E dua na nodra italanoa makawa na Jiu e vakaraitaka na ka e rawa ni yaco ena kakase. E levu na sala e talanoataki kina na italanoa qo, raica mada na vakasama e tiko kina.

E vakasavuya e dua na turaga na itukutuku lasu me baleta e dua na turaga vuku ena nona koro. Ni toso na gauna, e liaca na turaga lasulasu qori ni cala na ka e cakava, mani lai kere veivosoti vua na turaga vuku qai vakaraitaka ni na cakava na cava ga e tukuni vua me rawa ni vosoti kina. E dua ga na ka e kerea na turaga vuku: A tukuni vua na turaga lasulasu me kotiva e dua na ilokoloko e sinai tu kina na vuti ni manumanu, qai laiva me cagina. E via veilecayaki na turaga lasulasu, ia e muria ga na ka e tukuni vua. Oti sa qai lesu vua na turaga vuku.

A taroga sara: “Vakacava o sa vosoti au?”

E qai tukuna na turaga vuku: “Lesu tale mada lai kumuna kece mai na vuti ni manumanu sa cagina.”

“Sa dredre sara ga qori. Sa cagina kece e veivanua.”

E tukuna na turaga vuku: “Me vaka ga na dredre ni nomu kumuna mai na vuti ni manumanu, ena dredre tale ga mo vakadodonutaka na itukutuku lasu o tukuna.”

E matata na ka eda vulica eke. Eda na sega ni veisautaka rawa na ka eda sa tukuna, ena dredre tale ga meda veisautaka na ka ca e yaco kina. Ni bera nida tukuna eso na ka ca me baleti ira eso tale, e bibi meda nanuma tiko ni noda vosa e vaka ga na kena cagina na vuti ni manumanu.

[iYaloyalo ena tabana e 16]

Na sala cava eda sa sureti ira tiko kina na vukitani ina noda vale?