Amaketoni​—Ka Era Tukuna Eso

“Eratou qai vakasoqoni ira ina vanua e vakatokai ena vosa vakaIperiu o Amaketoni.”​—VAKATAKILA 16:16.

NA CAVA o dau vakasamataka ni o rogoca na vosa “Amaketoni”? De dua o na vakasamataka e dua na veivakarusai vakadomobula. Na vosa qori e laurai ga vakadua ena iVolatabu ia e rogoci vakalevu ena itukutuku kaburaki, era dau cavuta tale ga na iliuliu ni lotu.

E duavata beka na ka e tukuna na iVolatabu kei na rai sa takalevu tu nikua me baleta na Amaketoni? E bibi meda kila na kena isau. Na vuna? Eda na sega ni rere vakalialia, ena dei noda inuinui me baleta na veisiga nimataka, ena vakatau tale ga kina noda rai me baleta na Kalou.

Meda dikeva mada e tolu na taro da qai veidutaitaka na rai e takalevu tu nikua me baleta na Amaketoni kei na ka sara ga e kaya na iVolatabu.

1. E VU VAKATAMATA NA AMAKETONI?

Era dau vakayagataka na dauvolaitukutuku kei ira na dauvakadidike na vosa na “Amaketoni” me vakaibalebaletaka na veivakarusai e vakavuna ga na tamata. Me kena ivakaraitaki, e tukuni ni Amaketoni na iMatai kei na iKarua ni iValu Levu. Ni oti na ivalu qori e nanumi ni rau na veivaluvaluti ena iyaragi vakaniukilia na matanitu o Merika kei na matanitu makawa na Soviet Union. Era kaya na tabana ni itukutuku ni veileqaleqati oya “na Amaketoni e vakayagataki kina na iyaragi vakaniukilia.” O ira na dauvakadidike nikua era leqataka ni na vakaleqa vakalevu na draki e vuravura na kena vagagai na maliwalala, ra qai tukuna ni na “vakavuna na Amaketoni na draki.”

iBalebale ni ka era tukuna: Na ka ena yaco ena noda vuravura kei na ka bula kece e tu kina e tu sara ga ena noda lewa. Ke ra sega ni lewa vinaka na matanitu, sa na vakaleqai vakadua na noda vuravura.

Ka e kaya na iVolatabu: Ena sega ni vakatara na Kalou me vakarusa na vuravura na tamata. E vakadeitaka vei keda na iVolatabu ni o Jiovaa a sega ni bulia na vuravura “me lala.” E bulia ga “me tawa.” (Aisea 45:18) Na Kalou ena “vakawabokotaki ira . . . ga na vakarusai vuravura tiko” ena sega ni vakatara me vakarusa na vuravura na tamata.​—Vakatakila 11:18.

2. E DUA BEKA NA LEQA TUBUKOSO NA AMAKETONI?

Era dau vakayagataka ena so na gauna na dauvolaitukutuku na vosa na “Amaketoni” me vakaibalebaletaka na leqa tubukoso lelevu. Me kena ivakaraitaki, e vakamacalataka e dua na ripote ena 2010 na “‘Amaketoni’ mai Haiti.” A vakaibalebaletaka tiko na rarawa, na vakacaca, kei na nodra mate e levu ena uneune kaukaua a kurea na vanua oya. O ira na dauvolaitukutuku kei ira na daucaka iyaloyalo era vakayagataka na vosa qori me vakaibalebaletaka na veika sa yaco oti kei na veika era leqataka ni na yaco. Me kena ivakaraitaki, era vakayagataka na vosa “Amaketoni” me vakaibalebaletaka na vatu vakaitamera e ciri tu e maliwalala era nanuma ni na lutuka na vuravura.

iBalebale ni ka era tukuna: Na Amaketoni e dua na ituvaki tawanamaki era na vakamatei kece kina o ira e sega nodra cala. E sega ni dua na ka o rawa ni cakava mo taqomaki iko kina.

Ka e kaya na iVolatabu: Na Amaketoni ena sega ni veivakarusai vakaveitalia ena noda itikotiko. Ia era na vakawabokotaki ga ena Amaketoni na tamata ca. E yalataka na iVolatabu ni sa voleka sara ni “takali na tamata ca; Io, ko na vakananuma na nona yasana, ia sa na yali kina ko koya.”​—Same 37:10.

3. ENA VAKARUSA NA VURAVURA NA KALOU ENA AMAKETONI?

E levu na daulotu era vakabauta ni rau na veiraravui ena iotioti ni gauna na vinaka kei na ca, ena qai vakarusai na noda vuravura. Era vakataroga eso na lewenivanua mai Merika na Princeton Survey Research Associates qai laurai kina ni 40 na pasede na uabula era vakabauta ni na vakarusai na vuravura ena “ivalu na Amaketoni.”

iBalebale ni ka era tukuna: A sega ni dodonu me bula tawamudu e vuravura na tamata, e sega tale ga ni buli na vuravura me tawamudu. Na inaki ni nona buli keda na Kalou meda mate kece ena dua na gauna.

Ka e kaya na iVolatabu: E vakamatatataka na iVolatabu ni Kalou “sa vakataudeitaki vuravura . . . e na kena yavu, me kakua ni yavala rawa ka sega ni mudu.” (Same 104:5) E kaya tale ga me baleti ira na bula e vuravura: “Era na taukena na vanua ko ira na yalododonu, ka tiko kina ka sega ni mudu.”​—Same 37:29.

E macala gona ni sega ni duavata na iVolatabu kei na levu na rai e takalevu tu nikua me baleta na Amaketoni. Na cava ga na ka dina?

[iVakamacala era]