Rawa ni Vagagai Keda na Vuvu

A vuvu o Napoleon Bonaparte, vaka kina o Julius Caesar kei Alekisada na Ka Levu. Eratou turaga kaukaua, ratou qai rogo, ia ratou vakalaiva na vuvu me vagaga na nodratou vakasama. A tiko e dua eratou dau vuvutaka.

E vola e dua na vuku ni Igiladi o Bertrand Rus­sel: “O Napoleon a vuvutaki Caesar, o Caesar a vuvutaki Alekisada na Ka Levu, a irairai vuvutaki Hercules tale ga o Alekisada na Ka Levu, ia a sega mada ga ni bula dina o Hercules.” E rawa nida vuvu kece, o ira mada ga na vutuniyau, o ira na tiko nodra taledi, kei ira na rawaka.

Na ibalebale ni vuvu oya nona lomacataka e dua na ka e taukena e dua tale, nona rogo, na ka e vinaka kina kei na so tale. E tukuni ena dua na ivoladusidusi ni iVolatabu ni vuvu e rawa ni vakaibalebaletaki vua e vinakata me vutuniyau tale ga, ia ena so tale na gauna e rawa ni vakaibalebaletaki tale ga vua e via kovea na ka e taukena e dua tale. E kena ibalebale ni sega wale ga ni yalocataka na ka e taukena e dua tale, ia e vinakata sara ga me kovea.

E ka vakayalomatua meda qarauna na sala e rawa ni buroro kina e lomada na vuvu kei na leqa e rawa ni yaco kina. E bibi sara meda kila na ka meda cakava me kua kina ni lewai keda na vuvu.

ITOVO E RAWA NI UQETA NA VUVU

Eda “dau vuvu” kece nida ivalavala ca. Ia e tiko eso na ka e rawa ni vakavuna meda vuvu kina vakalevu. (Jeme. 4:5) A cavuta na yapositolo o Paula e dua: “Meda kua ni dokadoka ni vakavuna na veiqati se veisisivotaki.” (Kala. 5:26) Na yalo ni veisisivi ena rawa ni vakavuna meda lai vuvu kina vakalevu. Erau vakadinadinataka qo e rua na tacida o Cristina kei José.a

E painia tudei tiko o Cristina, e tukuna: “E levu na gauna au dau vuvutaki ira eso tale. Au dau vakatauvatana na ka era taukena kei na ka e sega vei au.” Ena dua na gauna, o Cristina a kana tiko kei na dua na veiwatini erau veiqaravi vakaivakatawa ni tabacakacaka. Nona kila ni o koya kei watina o Eric, erau via tabavata ga kei rau na veiwatini qo, tautauvata tale ga na nodrau ilesilesi ena dua na gauna sa oti, a tukuna kina o Cristina: “E qase tale ga ni ivavakoso o watiqu! E rawa vakacava ni drau veiqaravi tiko vakaivakatawa ni tabacakacaka, ia keirau e sega?” Na yalo ni veisisivi e vakavuna me vuvu kina vakalevu. Qo e lai guilecava kina na cakacaka vinaka erau sa cakava tiko vakaveiwatini, qai sega ni marautaka kina nodrau bula.

O José a vinakata tu me dua na dauveiqaravi ena ivavakoso. Ena gauna era lesi kina eso ena nona ivavakoso mera dauveiqaravi, dua na ka nona vuvutaki ira ni sega ni lesi o koya, e lai sevaki koya tale ga na kodineita ni ilawalawa qase. E qai tukuna e muri o José: “Na noqu vuvutaki taciqu qo, au sevaki koya sara ga kina qai cala na noqu rai me baleti koya. Nida vuvu, eda na lai nanumi keda ga kina da qai sega ni vakasama vinaka.”

IVAKARAITAKI VAKAIVOLATABU MEDA QAQARAUNI KINA

E volatukutukutaki ena iVolatabu e levu na ivakaraitaki meda qaqarauni kina. (1 Kor. 10:11) Eso vei ira na ivakaraitaki qo e dusia na sala e tekivu kina na vuvu kei na sala e lewai ira kina.

Kena ivakaraitaki o Keni, nodrau ulumatua o Atama kei Ivi, a cudru ena gauna a ciqoma kina o Jiova na isoro i Epeli, sega ni nona isoro. A rawa ni cakava na ka vinaka o Keni, ia a vakamatei tacina ga baleta ni lewai koya vakalevu na vuvu. (Vkte. 4:4-8) Sa rauta me tukuna kina na iVolatabu ni o Keni “e tovata kei na Vunica” o Setani!​—1 Joni 3:12.

Eratou vuvutaki Josefa na tini na tuakana baleta ni lomani koya vakalevu o tamadratou. Sa qai kaukaua ga na nodratou vuvutaki koya ena gauna a tukuna kina vei ratou na tadra vakaparofisai. Eratou via vakamatei koya mada ga. Eratou volitaki koya sara me bobula, eratou lasutaki tamadratou tale ga ni sa mate o Josefa. (Vkte. 37:4-11, 23-28, 31-33) Eratou vakadinata ena vica na yabaki tarava na nodratou cala, ratou tukuna kina: “Eda sa cala vakaidina e na vuku ni tacida, ni da a raica na rarawa ni yalona, ni sa vakamasuti keda, ia eda a sega ni vakarogoci koya.”​—Vkte. 42:21; 50:15-19.

Eratou vuvu o Kora, Tecani, kei Epairami ena nodratou vakatauvatana nodratou ilesilesi kei na nodrau o Mosese kei Eroni. Eratou tukuna ni o Mosese e “viaviaturaga” qai via vakaraitaka ga ni vinaka vei ira na Isireli. (Tiko 16:13) Ia qori e sega ni dina. (Tiko 11:14, 15) O Jiova ga e lesi Mosese. Ia o ratou na dautalaidredre qo eratou vuvutaka na itutu i Mosese, mani vakarusai ratou kina o Jiova.​—Same 106:16, 17.

E vakadinadinataka o Tui Solomoni na leqa e rawa ni vakavuna na vuvu. E dua na yalewa a mate na luvena se qai sucu ga, ia a qai lawakitaka ni gone e mate qori e luvei nona itokani. Ni caka tiko na veilewai, e tokona mada ga na yalewa e lawaki me vakamatei na gone e se bula tiko. Ia e vakadeitaka sara ga o Solomoni me na soli na gone vua na tinana dina.​—1 Tui 3:16-27.

E rawa sara ga ni veivakaleqai na vuvu. E laurai mai na vica na ivakaraitaki sa oti ni rawa ni yaco kina na veicati, na veivakaduiduitaki, kei na laba. E laurai tale ga ena ivakaraitaki kece qori ni o ira na vuvutaki e sega sara ga ni dua nodra cala. Ia na cava eda rawa ni cakava me kua kina ni lewai keda na vuvu?

SALA ME LEWAI KINA NA VUVU!

Dau lomani ira na tacida vakayalo. E uqeti keda na lotu vaKarisito o Pita: “Ia qo ni oni sa vakasavasavataki kemuni ena nomuni talairawarawa ina ivakavuvuli dina, sa sega kina ni veivakaisini na nomuni veilomani vakaveitacini. O koya gona, me vu sara ga mai lomamuni na nomuni veilomani.” (1 Pita 1:22) Ia na cava mada na loloma? E vola kina na yapositolo o Paula: “Na loloma e vosota vakadede qai yalovinaka. Na loloma e sega ni vuvu, e sega ni tukutukuni koya, e sega ni dokadoka, e sega ni cakava na ka e sega ni kilikili, e sega ni kauaitaka ga na ka e baleti koya.” (1 Kor. 13:4, 5) Ke vu ni lomada na noda lomani ira na tacida, eda na sega ni vuvutaki ira. (1 Pita 2:1) O Jonacani e sega ni vuvutaki Tevita ia e “lomani koya me vaka sa lomana na yalona.”​—1 Sam. 18:1.

Maliwai ira ga era qarava na Kalou. O koya e vola na Same 73 a vuvutaki ira na tamata ca ni levu na ka era rawata qai sega ni dua na leqa era sotava. Ia a qai valuta na itovo qori ena nona lako ina “vale tabu ni Kalou.” (Same 73:3-5, 17) Nona dauveimaliwai na daunisame kei ira na tacina vakayalo e vakila kina na yaga ni nona dau “toro vua na Kalou.” (Same 73:28) Eda na vakila tale ga qori nida veimaliwai vakalevu kei ira na tacida vakayalo ena soqoni.

Saga mo dau caka vinaka. Ni raica o Jiova ni buroro e loma i Keni na vuvu kei na cudru, mani tukuna vua: “Caka vinaka.” (Vkte. 4:7) Na cava e kena ibalebale meda “caka vinaka”? E tukuna o Jisu ‘meda lomani Jiova na noda Kalou ena lomada taucoko, ena noda bula taucoko, kei na noda vakasama taucoko da qai lomani ira na kainoda me vaka na noda lomani keda.’ (Maciu 22:37-39) Na vakacegu eda vakila ena noda qaravi Jiova kei na noda vukei ira tale eso, ena uqeti keda meda kua ni vuvu. Nida vunautaka vakavinaka na Matanitu ni Kalou kei na noda veivakatisaipelitaki, eda na qaravi Jiova vakavinaka da qai vukei ira na wekada, ena ‘vakalougatataki keda tale ga o Jiova.’—⁠Vkai. 10:⁠22.

“Marau vata kei ira era marau.” (Roma 12:15) E marau o Jisu ni vuavuaivinaka na nodratou cakacaka vakaitalatala na nona tisaipeli, qai tukuna ni levu cake na ka eratou na rawata ena cakacaka vakavunau. (Luke 10:17, 21; Joni 14:12) Eda duavata na dauveiqaravi i Jiova, koya gona na nona rawaka e dua e vu ni veivakalougatataki vei keda kece. (1 Kor. 12:25, 26) E dodonu ga meda marau nira lesi eso ena itavi dokai, meda kua ni vuvutaki ira.

SEGA NI RAWARAWA ME LEWAI NA VUVU!

Ena rairai vinakati na sasaga me kua ni lewai keda na vuvu. E tukuna o Cristina: “Au sevaka dina na vuvu, ia e se tiko ga, qai vinakati meu sasaga tiko ga me kua ni lewai au.” E va qori tale ga na rai i José. E tukuna: “E vukei au o Jiova meu doka na nona itovo vinaka na kodineita ni ilawalawa qase ni ivavakoso. E yaga na noqu veiwekani vinaka kei na Kalou.”

Na vuvu e dua na “vua ni itovo vakayago,” e dodonu meda valuta kece na lotu vaKarisito. (Kala. 5:19-21) Ke da qarauna me kua ni lewai keda na vuvu, eda na marau da qai vakamarautaka na Tamada vakalomalagi o Jiova.

[iVakamacala e ra]

[Tikina bibi ena tabana e 17]

“Marau vata kei ira era marau”