Na Cava Meda Vakaliuca Kina Noda Qaravi Jiova?

“A gusuqu, ena tukuna tikoga na nomuni cakacaka dodonu, Kei na bula sa maivei kemuni e na siga ka bogi.”​—SAME 71:15.

O NA SAUMA VAKACAVA?

Na cava eratou vakaliuci Jiova kina o Noa, Mosese, Jeremaia, kei Paula?

Na cava ena vukei iko mo vakatulewataka na ka mo cakava ena nomu bula?

Na cava mo vakaliuca kina na nomu qaravi Jiova?

1, 2. (a) Ni o yalataki iko vei Jiova, na cava e vakaraitaka? (b) Ena yaga vakacava vei keda na ivakaraitaki i Noa, Mosese, Jeremaia, kei Paula?

KE O sa yalataki iko mo imuri i Jisu, qori e ilesilesi bibi dina. Na nomu yalayala vua na Kalou e vakatulewa bibi duadua o cakava ena nomu bula. E vaka ga o tukuna tiko: ‘Jiova, au vinakata moni lewa na noqu bula taucoko. Au nomuni dauveiqaravi. Moni lewa na sala meu vakayagataka kina na noqu gauna, na ka meu vakabibitaka, kei na sala meu vakayagataka kina na ka e tu vei au kei na noqu taledi.’

² Qori sara ga na ka o yalataka vei Jiova ke o lotu vaKarisito yalayala. O vakacaucautaki ni donu vinaka nomu vakatulewa qai vakatulewa vuku dina. Ia ni sa nomu Turaga o Jiova, o na vakayagataka vakacava na nomu gauna? Eda na kila na isaunitaro qori nida dikeva na nodratou ivakaraitaki o Noa, Mosese, Jeremaia, kei na yapositolo o Paula. Eratou qaravi Jiova mai vu ni lomadratou. Na ka eda sotava nikua e tautauvata tale ga kei na ka eratou sotava. E laurai ena nodratou vakatulewa na ka eratou vakaliuca, qori ena vakavulici keda meda raica tale na noda vakayagataka na gauna.​—Maciu 28:19, 20; 2 Tim. 3:1.

NI BERA NA WALUVU

3. E tautauvata vakacava na noda gauna kei na gauna i Noa?

³ A vakatauvatana o Jisu na gauna i Noa kei na noda gauna. E kaya: “Na gauna ena tiko kina na Luve ni tamata ena vaka ga na siga i Noa.” Era “kana, era gunu, era vakawati na tagane kei na yalewa, me yacova na siga e vodo kina i waqa o Noa; era sega ni bau kauai me yacova ni tekivu na waluvu qai kuitaki ira kece.” (Maciu 24:37-39) E levu nikua era sega ni kauaitaka tu na bibi ni gauna eda bula donuya tu qo. Era sega ni kauaitaka na nodra veivakasalataki na tamata ni Kalou. E levu era nanuma ni na sega ni vakarusai ira na tamata ca na Kalou, me vakataki ira ena gauna i Noa. (2 Pita 3:3-7) Ia e vakayagataka vakacava na nona gauna o Noa, dina ni sega ni rogoci na nona ivakasala?

4. A vakayagataka vakacava na nona gauna o Noa ni tukuna o Jiova na nona ilesilesi, na cava na vuna?

⁴ Ni vakasalataki Noa na Kalou ena ka sa vakarau cakava kei na nona ilesilesi, e taya sara na waqa me bula kina na tamata kei na manumanu. (Vkte. 6:13, 14, 22) A vunautaka tale ga o Noa na siga ni veilewai i Jiova sa voleka. E tukuna na yapositolo o Pita ni “dauvunautaka na ka dodonu” o Noa, e vakaraitaka qori ni saga sara ga o Noa me vakasalataki ira ena nona gauna mera vakasamataka na gauna leqataki era donuya tu. (Wilika 2 Pita 2:5.) Vakacava, o nanuma ni na ka vakayalomatua me ratou vakasamataka na vuvale i Noa me dua nodratou bisinisi, me ratou rawaka vakalevu, se vakaiyau? Sega! Na nodratou kila na ka sa vakarau yaco e uqeti ratou me ratou kua ni vakawelewele.

NONA DIGIDIGI NA RAVOUVOU NI IJIPITA

5, 6. (a) Na cava na inaki ni nona vakavulici o Mosese e Ijipita? (b) Na cava e sega ni digia kina o Mosese me ravouvou ni Ijipita?

⁵ Meda raica mada qo na nona ivakaraitaki o Mosese. A susugi koya e dua na luvei Fero yalewa ena vuvale vakatui mai Ijipita. Ni se ravouvou gone a vakavulici “ena ka ni vuli titobu kece kei Ijipita.” (Caka. 7:22; Lako 2:9, 10) Na inaki ni nona vuli qori me rawa ni veiqaravi ena vale vakatui i Fero. Ena rawa sara ga ni dua na iliuliu rogo ena matanitu kaukaua ena gauna oya, vutuniyau, vakayacora e levu na itavi bibi kei na lasa tale eso e rawati ena itutu e tu kina. Vakacava, a bibi vei Mosese na ka kece qori?

⁶ A kila vinaka tu o Mosese na yalayala i Jiova vei ratou na nona qase o Eparama, Aisake kei Jekope, ni a vakavulici koya kina o rau na nona itubutubu dina ni se gone. A vakabauta o Mosese na vosa ni yalayala qori. De dua a vakasamataka vinaka o Mosese na ka ena vakayacora ena nona bula kei na nona yalodina vei Jiova. Ni yaco mai na gauna me digia kina me ravouvou ni Ijipita se dua na Isireli bobula, a vakatulewataka o Mosese “me vakacacani vata kei ira na tamata ni Kalou, e sega ni vinakata me marautaka na ivalavala ca e lekaleka wale na kena kamica.” (Wilika Iperiu 11:24-26.) A qai vakayagataka o Mosese na nona bula me vakamarautaki Jiova. (Lako 3:2, 6-10) Na cava e cakava kina qori? Ni vakabauta na vosa ni yalayala ni Kalou. A kila o koya ni na sega ni dei na ka e rawata e Ijipita. Io, a qai totogitaka na matanitu qori na Kalou ena tini na kuita. Na cava eda vulica na dauveiqaravi yalayala i Jiova? Meda kua ni vakabibitaka na cakacaka se na iyau ni vuravura qo, e bibi meda vakasamataki Jiova ga kei na veika e vauca na noda veiqaravi vua.

KILA O JEREMAIA NA KA ENA YACO

7. E tautauvata vakacava na gauna i Jeremaia kei na noda gauna?

⁷ E dua tale na turaga e vakaliuca na nona qaravi Jiova na parofita o Jeremaia. A lesi koya o Jiova me vunautaka na itukutuku ni veilewai vei rau na matanitu vukitani o Jerusalemi kei Juta. E rawa nida kaya ni a bula tale ga ena ‘icavacava’ o Jeremaia. (Jere. 23:19, 20) A kila vinaka tu o koya ni na sega ni dei na ituvaki ni bula ena nona gauna.

8, 9. (a) Na cava me vakadodonutaki kina na rai i Peruki? (b) Na cava meda vakasamataka tiko nida lalawataka e dua na ka?

⁸ Na vakatulewa vinaka cava a cakava o Jeremaia ena vuku ni nona vakabauta? A sega tale ni nuitaka na ivakarau ni bula ena gauna oya ni sa vakarau vakarusai. Ena ka vakalialia ke nuitaka na ivakarau ni bula qori. Ia a cala na rai i Peruki na vunivola i Jeremaia. Mani uqeti Jeremaia na Kalou me tukuna vua: “Raica, na ka ka’u sa tara ka’u na basuka sobu, kei na ka ka’u sa tea ka’u na cavuta cake, io na vanua taucoko oqo. Ia ko iko ko sa dauqara beka eso na ka levu me nomu? mo kakua ni dauqara: raica, au na vakayacora na ca vei ira na tamata kecega, . . . ia ka’u na solia vei iko na nomu bula me nomui toki ni valu e na veiyasana kecega ko sa lako voli kina.”​—Jere. 45:4, 5.

⁹ Eda sega ni kila na “ka levu” a qara o Peruki.a Eda kila ga ni na sega ni dei, ena vakarusai nira sa ravuti Jerusalemi na kai Papiloni ena 607 B.S.K. Na cava eda vulica e keri? Me rawati na ka e gadrevi meda bula kina, ena vinakati kina na lalawa. (Vkai. 6:6-11) Ia ena sega ni ka vakavuku meda vakayagataka na noda gauna kei na noda igu ena qarai ni ka ena sega ni dei. Eda kila ni lalawataka tu na isoqosoqo i Jiova me tara na Vale ni Soqoni, valenivolavola ni tabana, kei na sasaga tale eso e vauca na noda qaravi Jiova. Ena yaga ena veigauna mai muri na sasaga qori ni kena inaki me vakatetei kina na Matanitu ni Kalou. E ka vakayalomatua gona vei keda kece na dauveiqaravi yalayala i Jiova meda lalawataka tale ga na isausau va qori. Vakacava, o sa vakadeitaka mai vu ni lomamu ni o na “vakaliuca tiko . . . na matanitu ni Kalou kei na nona yalododonu”?​—Maciu 6:33.

E OKATA “MERA TAWAYAGA”

10, 11. (a) Na cava e dau vakaliuca tu o Paula ni bera ni lotu vaKarisito? (b) Na cava e veisau kina vakadua na ka e vakaliuca o Paula?

¹⁰ Meda raica sara mada na iotioti ni noda ivakaraitaki, o Paula. Ni bera ni tavuki me lotu vaKarisito, e levu era nanuma ni na dua na nona cakacaka vinaka. A vakavulici koya ena nodra lawa na Jiu e dua na qasenivuli rogo ena nona gauna. A nuitaki koya na nodra bete levu na Jiu qai solia vua e dua na cakacaka bibi. E rogo sara vakalevu ena lotu vakaJiu ni vakatauvatani kei ira na nona itaba. (Caka. 9:1, 2; 22:3; 26:10; Kala. 1:13, 14) Ia a veisau kece qori ena gauna e kila kina o Paula ni sa sega ni vakalougatataki ira na Jiu o Jiova.

¹¹ A kila o Paula ni sega sara ga ni bibi vei Jiova na ivakarau vakaJiu ena gauna oya, e sega tale ga ni yaga ke via cakacaka kina, ena sega ni dei. (Maciu 24:2) Ni sa vulica na veika vou me baleta na inaki ni Kalou kei na ilesilesi dokai ni nona cakacaka vakaitalatala, a tukuna sara ga o Paula ni “tawayaga” na veika e nanuma ni bibi e dau vakaliuca tu e liu. A biuta na lotu vakaJiu qai vakayagataka na vo ni nona bula ena kena vunautaki na itukutuku vinaka.​—Wilika Filipai 3:4-8, 15; Caka. 9:15.

DIKEVA NA KA O DAU VAKALIUCA

12. Na cava e vakaliuca o Jisu ni oti na nona papitaiso?

¹² O Noa, Mosese, Jeremaia, Paula, kei na levu tale, era vakayagataka na nodra gauna kei na nodra igu ena nodra qaravi Jiova. Era ivakaraitaki vinaka meda muria. Eda kila ni o Jisu ga na dauveiqaravi yalayala uasivi duadua i Jiova. (1 Pita 2:21) Ni papitaiso oti o Jisu a vakayagataka na vo ni nona bula me vunautaka kina na itukutuku vinaka qai vakalagilagi Jiova ena ka e cakava. Koya gona, ke dua na lotu vaKarisito e okati Jiova me nona Turaga, ena raica me bibi duadua vua na nona qaravi Jiova. E va qori na nomu rai? O na rawa vakacava ni vakaliuca nomu qaravi Jiova qai qarava eso tale na itavi?​—Wilika Same 71:15; 145:2.

13, 14. (a) Na cava era uqeti mera cakava na lotu vaKarisito yalayala? (b) Na lomavakacegu cava e rawa nira marautaka na tamata ni Kalou?

¹³ Sa dau veivakadreti ena veiyabaki sa sivi na isoqosoqo i Jiova meda masulaka ke rawa nida painia. Ena vuku ni kedra ituvaki eso na dauveiqaravi gugumatua i Jiova, era sega ni rawata e 70 na aua e veivula ena cakacaka vakavunau. Mera kua ni yalolailai kina. (1 Tim. 5:8) Vakacava o iko, o rawa ni painia?

¹⁴ Vakasamataka tale mada na marau era vakila e levu na tamata ni Kalou era painia ena vula ni iVakananumi ni yabaki qo. Ena vula o Maji, e vakarautaki e dua na ituvatuva lavotaki me rawa nira painia veivuke kina eso, mera rawata ga e 30 se 50 na aua ena cakacaka vakaitalatala. (Same 110:3) Era painia veivuke e milioni na tacida qai sega ni tukuni rawa na marau e vakilai ena loma ni ivavakoso. O rawa ni veisautaka na nomu ituvatuva mo painia veivuke kina vakalevu? Ni cava e dua na siga ena vakila na vakacegu e dua na lotu vaKarisito yalayala qai rawa ni kaya, “Jiova, au sa cakava kece nikua na ka au rawata ena noqu qaravi kemuni.”

15. Na cava me nona isausau na lotu vaKarisito itabagone se vuli tiko?

¹⁵ Ke sa voleka ni cava na nomu vuli, o kila tale ga ni o bulabula vinaka qai sega ni vakaicolacola, o bau vakasamataka tu mo painia tudei? Era na rairai veiuqeti na qasenivuli ni vinaka moni tadolova na vuli torocake qai lalawataka e dua na nomuni cakacaka vinaka. Ia era nuitaka ga o ira qori na ivakarau ni bula nikua kei na veika vakailavo ena sega ni dei. Ena yasana adua, ni o vakaliuca na nomu qaravi Jiova, o sa cakava tiko e dua na ka e yaga dina qai dei. O sa muria tale tiko ga na ivakaraitaki uasivi i Jisu. Na vakatulewa donu qori o na marau kina. Ena taqomaki iko, e vakaraitaka tale ga ni o na sega ni vakalaiva e dua na ka me tarova na nomu dina ena nomu yalayala mo qaravi Jiova.​—Maciu 6:19-21; 1 Tim. 6:9-12.

16, 17. Na taro cava meda taroga me baleta na noda cakacaka kei na so tale na noda sasaga?

¹⁶ E levu na dauveiqaravi i Jiova nikua era cakacaka me vica vata na aua me bula kina na nodra vuvale. Eso sa sivia tale na gauna ni nodra cakacaka. (1 Tim. 6:8) O ira na dauvolivolitaki era uqeta ni bibi meda taukena na veiyaya vovou sa tu nikua. Ia na lotu vaKarisito dina ena sega ni vakalaiva me lewa o Setani na ka me vakaliuca. (1 Joni 2:15-17) Vakacava o ira era sa cegu na nodra cakacaka? Na ka vinaka duadua era rawa ni cakava, oya na nodra vakayagataka na nodra gauna mera painia qai vakaliuca na nodra qaravi Jiova.

¹⁷ O keda kece na dauveiqaravi yalayala i Jiova eda rawa ni taroga: Na cava e bibi duadua ena noqu bula? Au dau vakaliuca na ka e vauca na Matanitu ni Kalou? Au vakatotomuria tiko na nona dau vakuai koya o Jisu? Au muria tiko na ivakasala i Jisu meu muri koya tiko ga? Au rawa ni veisautaka na noqu ituvatuva, meu vakayagataka vakalevu kina na noqu gauna ena vunautaki ni Matanitu ni Kalou se tadolova eso tale na veiqaravi tabu? Ke sega mada ga ni vakatara na kequ ituvaki meu vakalevutaka na noqu cakacaka, au dau saga meu vakuai au?

‘VINAKATA DA QAI CAKAVA SARA GA’

18, 19. Na cava eda rawa ni masulaka? Na cava ena vakamarautaki Jiova kina qori?

¹⁸ Eda marau dina nida raica na nodra gumatua na tamata ni Kalou. Ia eso era rawa ni painia era sega ni via cakava na cakacaka qori, era nanuma nira sega ni kenadau kina. (Lako 4:10; Jere. 1:6) Ia vakacava ke va qori na nomu rai? Mo masuta na veivuke i Jiova. A tukuna o Paula ni via vukei keda o Jiova meda ‘vinakata da qai cakava sara ga.’ (Fpai. 2:13) Ke o sega gona ni via vakaitavi vakarabailevutaka na nomu cakacaka vakaitalatala, kerei Jiova me vukei iko mo vinakata na cakacaka qori, mo kenadau kina.​—2 Pita 3:9, 11.

¹⁹ Eratou turaga yalodina o Noa, Mosese, Jeremaia, Paula, kei Jisu. Eratou vakayagataka nodratou gauna kei na nodratou igu me ratou vunautaka na ivakaro i Jiova. Eratou sega ni vakalaiva e dua na ka me vakawelei ratou. Sa voleka sara na icavacava. E bibi gona vei keda na tamata yalayala ni Kalou meda saga tiko ga ena noda vinaka taucoko meda muria na ivakaraitaki vakaivolatabu eda sa veivosakitaka mai. (Maciu 24:42; 2 Tim. 2:15) Nida cakava qori eda na rawa ni vakamarautaki Jiova da qai vakalougatataki.​—Wilika Malakai 3:10.

[iVakamacala e ra]

[iYaloyalo ena tabana e 21]

Era sega ni kauaitaka na tamata na veivakasalataki i Noa

[iYaloyalo ena tabana e 24]

O bau vakasamataka tu mo painia tudei?