“Au na Tiko Vata kei Kemuni”

“Era na veiciciyaki na lewe vuqa, ka na vakalevutaki talega na vuku [“kilaka dina,” NW].”​—TANI. 12:4.

O NA SAUMA VAKACAVA?

E vakatakilai vakacava ena gauna qo na ‘kilaka dina’?

Era mai ciqoma vakacava na ka dina e ‘levu’?

Sa “vakalevutaki” vakacava na kilaka dina?

1, 2. (a) Eda kila vakacava ni o Jisu e tiko vata kei ira na nona tisaipeli nikua, ena cakava tale ga qori ena gauna se bera mai? (b) Me vaka e tukuni ena Taniela 12:4, na cava ena yaco ni vulici vagumatua na iVolatabu?

RAITAYALOYALOTAKA mada ni o bula tu ena Parataisi. Ni o yadra e veimataka, o na bulabula vinaka qai nanamaki ina itavi o na qarava ena siga ya. O na sega ni vakila na mosi se na rarawa, o na sega tale ni tauvimate. Ena vinaka vakaoti na ka o raica, rogoca, boica, tara, kei na ka o tovolea. Ena levu na nomu igu, o na taleitaka na nomu cakacaka, ena levu na nomu itokani, o na sega tale ga ni leqataka e dua na ka. Qori na veivakalougatataki o na marautaka ena veiliutaki ni Matanitu ni Kalou. O Jisu Karisito na Tui lumuti ena vakalougatataki ira na vakarurugi ena nona Matanitu, ena vakavulici ira mera kilai Jiova.

2 O Jiova ena vukei ira na nona tamata yalodina ena gauna qori mera vakavulici ira na so tale me baleti koya. Na Kalou kei na Luvena erau sa vukei ira voli na tamata yalodina me vica na senitiuri. Ni bera ni gole i lomalagi, a tukuna vei ira na nona tisaipeli yalodina o Jisu ni na tiko vata kei ira. (Wilika Maciu 28:19, 20.) Me rawa nida nuitaka vakaoti na vosa qori i Jisu, meda dikeva mada e dua na yatuvosa ena parofisai uqeti vakalou a volai e Papiloni makawa, sivia na 2,500 na yabaki sa oti. E vola na parofita o Taniela me baleta na gauna “ni ivakataotioti” eda donuya tu qo: ‘Era na veiciciyaki na lewe vuqa, ena vakalevutaki tale ga na kilaka dina.’ (Tani. 12:4) Eda sa qai kila qo ni vosa na “veiciciyaki” ena tikinivolatabu qori e kena ibalebale na vuli vagumatua. Na veiciciyaki qori ena rawati kina e levu na ka vinaka! O ira era vulica vagumatua na iVolatabu era na vakalougatataki mera kila na ka dina se na kilaka dina ena Vosa ni Kalou. E tukuni tale ga ena parofisai nira na ciqoma na ‘kilaka dina’ e levu. Ena vakalevutaki gona na kilaka dina ra qai rawa ni vulica na tamata mai na veivanua na ka dina. Nida raica na sala sa vakayacori kina na parofisai qori, eda na kila ni o Jisu e tiko vata kei ira na nona tisaipeli nikua, o Jiova tale ga e rawa ni cakava kece na ka e yalataka.

VAKATAKILAI NA ‘KILAKA DINA’

3. Na cava e yaco ena ‘kilaka dina’ ni ratou takali na yapositolo?

3 Ni ratou sa takali na yapositolo, a basika qai tete me vaka na kama ena kedra maliwa na lotu vaKarisito dina na vukitani a parofisaitaki ni na yaco. (Caka. 20:28-30; 2 Ces. 2:1-3) Ena vica na senitiuri e muri, a sega sara ga ni levu na ‘kilaka dina’ vei ira era sega ni kila e dua na ka ena iVolatabu kei ira era kaya nira lotu vaKarisito. Era kaya na iliuliu ni lotu ni Veivanua Vakarisito nira vakabauta na iVolatabu, ia na ka era vakavulica e lasu, e nodra “ivakavuvuli na timoni” qai beci kina na Kalou. (1 Tim. 4:1) E levu gona era sega ni kila na ka dina me baleta na Kalou. Na nodra ivakavuvuli na vukitani e okati kina na ivakavuvuli lasu ni Kalou e tiki ni Letoluvakalou, e tawamate rawa na yalo, eso tale ga era na vakararawataki tawamudu ena bukawaqa i eli.

4. Era tekivu vakasaqara vakacava na ‘kilaka dina’ e dua na ilawalawa lotu vaKarisito ena veiyabaki ni 1870?

4 Ia ena veiyabaki ni 1870, ni vo e rauta ni vasagavulu na yabaki me tekivu na “iotioti ni veisiga,” era soqoni vata e dua na ilawalawa lailai lotu vaKarisito dina e Pennsylvania, Merika, mera vulica vagumatua na iVolatabu qai vakasaqara na ‘kilaka dina.’ (2 Tim. 3:1) Era vakatokai ira mera Gonevuli ni iVolatabu. O ira qori era sega ni ‘vuku se vuli vinaka’ a tukuna o Jisu ni na vunitaki vei ira na kilaka. (Maciu 11:25) Ia era tamata yalomalumalumu ra qai vinakata dina mera cakava na loma ni Kalou. Era wilika vinaka sara na iVolatabu, era veivosakitaka, vakananuma vakatitobu na ka era wilika ra qai masuta na veidusimaki ni Kalou. Era vakatauvatana na veitikinivolatabu, era vulica tale ga na veika era vola o ira era vakasaqara ena dua na gauna na ka dina ena iVolatabu. Ni toso na gauna, era qai kila na Gonevuli ni iVolatabu na ka dina a vunitaki voli me vica vata na senitiuri.

5. Na cava na inaki ni vica vata na tikidua e vakatokai The Old Theology?

5 Era marautaka vakalevu na Gonevuli ni iVolatabu na veika era vulica, ia era sega ni dokadokataka na veika vou era kila; era sega ni tukuna ni o ira sara ga era kunea na ka vou era vulica. (1 Kor. 8:1) Era tabaka ga e vica vata na tikidua e vakatokai The Old Theology. Na kena inaki me vakaraitaka vei ira na dauwiliwili na ka dina ena iVolatabu. Na imatai ni tikidua a tabaki e “vukei ira na tamata mera vulica na iVolatabu, me rawa nira cata na ivakavuvuli lasu kece vakatamata ra qai ciqoma na ivakavuvuli taumada i Jisu kei ratou na yapositolo.”​—The Old Theology, No. 1, Epereli 1889, t. 32.

6, 7. (a) Na ka dina cava eda sa vulica me tekivu mai na veiyabaki ni 1870? (b) Na ka dina cava o vulica o marautaka vakalevu?

6 Sa levu sara na ka dina eda kila ena gauna qo ni vakatauvatani kei na ka e kilai ena sivia na 100 na yabaki sa oti!a Na ka dina qori e sega ni vakavucesa, e sega tale ga ni tukuni mera vulica na daunicioloji ra qai veiletitaka. Ia e totoka na ka dina qori, e veisereki, e vakainaki kina na bula, vakamarautaki keda qai noda kina na inuinui. E vukei keda meda kila na Kalou dauloloma o Jiova, kei na nona inaki. E vakamatatataka na itavi i Jisu, e vakamacalataka na vu ni nona mai bula e vuravura kei na nona mate, kei na veika sa cakava tiko ena gauna qo. Na ka dina qori e vakaraitaka na vuna e vakatara tiko kina na Kalou na veika ca, na vuna eda mate kina, na sala meda masu kina, kei na ka meda cakava meda rawa ni marau.

7 Eda sa kila ena gauna qo na ibalebale ni parofisai a “maroroi tu” mai vakadede, ia sa vakayacori tiko ena gauna ni ivakataotioti qo. (Tani. 12:9) Qori e okati kina na parofisai ena iVolatabu taucoko, vakabibi ena Kosipeli kei na Vakatakila. Sa vukei keda o Jiova meda kila na veika eda sega ni raica ni a yaco​—na kena soli vei Jisu na lewa vakatui, na ivalu mai lomalagi, kei na nona kolotaki mai vuravura o Setani. (Vkta. 12:7-12) Sa vakatakila tale ga vei keda o Jiova na ibalebale ni veika eda rawa ni raica​—na ivalu, uneune, matedewa, leqa ni kakana, kei na vuna era cakava kina na tamata na veika ca e vakavuna tiko me ‘vakilai e levu na ka dredre’ ena gauna qo.​—2 Tim. 3:1-5; Luke 21:10, 11.

8. O cei eda vakalagilagia ni vukei keda meda raica qai rogoca na ka dina?

8 Eda duavata kei na ka e tukuna o Jisu vei ratou na nona tisaipeli: “E kalougata na mata e raica na ka dou raica. Au tukuna vei kemudou, era diva tu e levu na parofita kei na tui mera raica na ka dou raica, kena seva nira sega ni raica, mera rogoca tale ga na ka dou rogoca, kena seva nira sega ni rogoca.” (Luke 10:23, 24) Eda vakalagilagia na Kalou o Jiova ni vukei keda meda raica se rogoca na ka dina. Eda marau tale ga ni vakayagataka na yalona tabu me “dauveivuke,” me vakatakila vei ira na imuri i Jisu na “ka dina kece”! (Wilika Joni 16:7, 13.) Meda vakamareqeta tiko mada ga na ‘kilaka dina,’ meda veinanumi tale ga ena noda tukuna vei ira eso tale!

‘LEVU ERA CIQOMA NA KILAKA DINA’

9. Na veisureti cava a tabaki ena dua na ulutaga ni mekesini ena Epereli 1881?

9 Ni oti e dua na yabaki vakacaca na kena tabaki na imatai ni ilavelave ni Watch Tower, a tabaki na ulutaga “Vinakati e 1,000 Mera Vunau” ena ilavelave ni Epereli 1881. Era sureti ena ulutaga qori mera painia o ira era rawa ni vakayagataka eso se levu na gauna ena cakacaka vakavunau. Era kerei mera gole ina veivanua mera vaqarai ira na lotu vaKarisito yalomalumalumu era lomana na Kalou, ia era sega ni kila na ka dina. O ira qori mera vakavulici ena ka dina me baleta na Kalou kei na iVolatabu.

10. Na cava era via cakava e levu nira wilika na ulutaga era sureti kina e 1,000 mera vunau?

10 Na veisureti qori e vakaraitaka nira kila na Gonevuli ni iVolatabu ni bibi mera vunautaka na itukutuku vinaka na lotu vaKarisito dina. A namaki mera ciqoma e levu na veisureti, ia sega ni mani yaco qori nira le vica ga na drau era dau tiko ena nodra soqoni na Gonevuli ni iVolatabu. Ia nira wilika oti e dua na tikidua se mekesini, era liaca e levu nira sa kunea na ka dina ra qai ciqoma na veisureti mera vukei ira tale eso. Kena ivakaraitaki, ni wilika oti e dua na tagane mai Lodoni, Igiladi, e dua na ilavelave ni Watch Tower kei na dua tale na ivola era tabaka na Gonevuli ni iVolatabu ena 1882, a vola: “Kerekere ni vakavulici au ena sala kei na ka meu vunautaka meu vakayacora kina na cakacaka tabu e vinakata na Kalou.”

11, 12. (a) Eda tautauvata vakacava kei ira na painia era Gonevuli ni iVolatabu? (b) Era tauyavutaka vakacava na painia qori na ivavakoso vou?

11 Ena 1885, e rauta ni le 300 na Gonevuli ni iVolatabu era dauvolitaki ivola (nikua era sa vakatokai mera painia). Na nodra isausau e tautauvata kei na noda isausau ena gauna qo​—meda vukei ira eso tale mera tisaipeli i Jisu Karisito. Ia na iwalewale era muria e duidui mai na kena eda muria. Nida veivakavulici nikua ena iVolatabu, eda dau veivakavulici yadudua. Oti eda qai sureti gonevuli me lai soqoni ena ivavakoso sa tauyavu rawa tu. Ia ena veigauna sa oti, o ira na dauvolitaki ivola era dau vakavulici ira vakailawalawa ena iVolatabu na tataleitaki. Era dau solia na ivola ra qai sureti ira na tataleitaki mera soqoni vata mera vulica na iVolatabu. Nira cakava qori na dauvolitaki ivola, era tauyavutaka kina na ivavakoso vou era vakatoka me “kalasi.”

12 Kena ivakaraitaki, ena 1907 e dua na ilala dauvolitaki ivola era gole ina dua na siti mera vaqarai ira era sa taura rawa tu na Millenial Dawn (ivola e vakatokai tale ga me Studies in the Scriptures). Era veisureti sara ina soqoni ena Sigatabu ena nona vale e dua na tataleitaki. A vunau ena Sigatabu ya e dua vei ira na dauvolitaki ivola, a vakamacalataka ena siga taucoko na ivola Divine Plan of the Ages. A uqeti ira na gole yani ena Sigatabu tarava mera soqoni vata tiko ga. Dua tale na iwalewale ni veivakatisaipelitaki era tovolea na mataveitacini ena 1911. Era gole e limasagavulukawalu na tagane ina veiyasana e Merika kei Kenada mera vunau ena soqoni. Era dau vola na yacadra kei na nodra itikotiko na tataleitaki era tiko ena soqoni ra qai wasei ira vakailawalawa mera dau sota ena so na vale. Ni caka qori, a tauyavu rawa kina na ivavakoso vou. Ena 1914, sa 1,200 na ivavakoso era lewena na Gonevuli ni iVolatabu e veiyasa i vuravura.

13. Na cava o qoroya me baleta na cakacaka vakavunau?

13 Nikua, sa rauta ni 109,400 na ivavakoso e veiyasa i vuravura, e rauta tale ga ni 895,800 na mataveitacini era painia. Sa voleka ni walu na milioni era ciqoma ‘na kilaka dina’ ra qai bulataka. (Wilika Aisea 60:22.)b E vakatubuqoroqoro dina qori baleta ni a parofisaitaka o Jisu nira na ‘cati vei ira na tamata kece’ na nona tisaipeli ena vuku ni yacana. A tukuna tale ga nira na tusaqati na nona imuri, bala e valeniveivesu, e rawa sara mada ga nira vakamatei. (Luke 21:12-17) E veitusaqati tiko o Setani, o ira nona timoni, era veitusaqati tale tiko ga na tamata, ia se vuavuaivinaka ga na nodra cakacaka na tamata i Jiova mera veivakatisaipelitaki. Era vunau tiko nikua “ena veiyasa i vuravura,” ena veivanua katakata se batabata sara, ena veiulunivanua, vanua talasiga, ena siti, kei na veivanua tu yawa. (Maciu 24:14) E vakayacori rawa ga qori ena veitokoni i Jiova.

“VAKALEVUTAKI” NA ‘KILAKA DINA’

14. Sa vakalevutaki vakacava nikua ‘na kilaka dina’ ena ivola e tabaki?

14 Sa vakalevutaki ‘na kilaka dina’ ena nodra vunautaka tiko e levu na itukutuku vinaka. E vakalevutaki tale ga na kilaka dina ena ivola e tabaki. Era tabaka ena Julai 1879 na Gonevuli ni iVolatabu na imatai ni itabataba ni mekesini qo, e kena ulutaga Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence. A saumi e dua na kabani ni tabaivola me cakava qori, qai tabaki e 6,000 na ilavelave vakavalagi. A digitaki me edita o Charles Taze Russell a yabaki ruasagavulukavitu tiko ena gauna ya, qai lima tale na tagane matua vakayalo eratou Gonevuli ni iVolatabu eratou dau vola na ulutaga ni mekesini. Na Vale ni Vakatawa sa tabaki tiko nikua ena 195 na vosa. E mekesini veisoliyaki vakalevu duadua e vuravura, qai dau veisoliyaki e 42,182,000 na ilavelave ni itabataba yadua. Na Yadra! e ikarua ni mekesini veisoliyaki vakalevu duadua, e dau veisoliyaki e 41,042,000 ena 84 na vosa. E dau tabaki tale ga e veiyabaki e rauta na 100 na milioni na ivola kei na iVolatabu.

15. E vakailavotaki vakacava na tabaki ni noda ivola?

15 Na cakacaka vakaitamera qori e tokoni ga ena cau. (Wilika Maciu 10:8.) Era kurabuitaka vakalevu qori o ira na vakabisinisi ni tabaivola nira kila ni saulevu na misini, pepa, iqi, kei na iyaya tale eso e dau vakayagataki. E kaya e dua na tacida tagane e dau volia na iyaya e vakayagataki ena valenitabaivola nira dau kurabuitaka na daunibisinisi era gade yani e Peceli na ka eda rawa ni cakava ena ilavo e cautaki. Era drukataka nida volia rawa na misini ni tabaivola vovou e tabaka e levu na ivola. Era kurabui tale ga nira se gone ra qai mamarau na veiqaravi tu e Peceli.

ROBOTA NA VURAVURA NA KILAKA DINA

16. Na cava na inaki ni kena vakalevutaki ‘na kilaka dina’?

16 Dua na inaki vinaka e vakalevutaki kina na ‘kilaka dina.’ E vinakata na Kalou mera “bula na veimataqali tamata kece, mera kila tale ga na ka dina.” (1 Tim. 2:3, 4) E vinakata o Jiova mera kila na tamata na ka dina me rawa nira sokaloutaki koya ena sala e vakadonuya, me rawa ni vakalougatataki ira tale ga. Ena nona vakatakila na ‘kilaka dina’ o Jiova, sa kumuna kina na ivovo ni lotu vaKarisito lumuti era yalodina. Sa kumuni ira tale tiko ga “e dua na isoqosoqo levu” mai na “veimatanitu, veiyavusa, veimatatamata, kei na duivosavosa,” e nodra inuinui na bula tawamudu e vuravura.​—Vkta. 7:9.

17. Na cava e vakadeitaka na tubu ni kedra iwiliwili na dausokalou dina?

17 Na tubu ni kedra iwiliwili na dausokalou dina e veiyasa i vuravura ena 130 na yabaki sa oti, e vakadeitaka ni rau tokoni ira tiko na tamata i Jiova e vuravura na Kalou kei na Tui e lumuta, o Jisu Karisito. Erau veidusimaki tiko, veitaqomaki, veivakavulici, erau tuvanaka tale ga na ka me caka. Na tubu tale ga qori e vakadeitaka ni na vakayacori dina na yalayala i Jiova me baleta na veigauna se bera mai. “[Ena] roboti ko vuravura e na veikilai kei Jiova, me vaka sa ubia na wasa titobu na wai.” (Aisea 11:9) E levu dina na veivakalougatataki totoka eda na marautaka ena gauna qori!

[iVakamacala e ra]

[iYaloyalo ena tabana e 6]

O ira na Gonevuli ni iVolatabu era yalomalumalumu ra qai vinakata dina mera cakava na loma ni Kalou

[iYaloyalo ena tabana e 7]

E marautaka o Jiova na nomu sasaga mo vakatetea na ‘kilaka dina’ me baleta na Kalou