“Syɛ́nlǐn, bo lí dǒ”

1-2. Ali tɛ́ nu klisánwun ɖé ka sixú cí síngbó ɖé ɖɔhun ɖe? (1 Kɔlɛ́ntinu lɛ́ 15:58)

ÐO 1978 ɔ, è gbá síngbó e yi aga tawun é ɖokpó ɖó Tokyo, ɖo Japon. Mɛ lɛ́ nɔ kanbyɔ́ yěɖée ɖɔ síngbó énɛ́ ka ná sixú nɔ te ɖo ayǐkúngban e nɔ dán wǔ hwɛhwɛ ɖo toxo énɛ́ mɛ é nukɔn a jí. Nɛ̌ mɛ e gbá síngbó ɔ lɛ́ é ka bló gbɔn bɔ é nɔ te ɖo ayǐkúngban dán wǔ lɛ́ nukɔn? Yě bló bɔ é lí dǒ ganjí, amɔ̌, yě lɛ́ bló ɖo ali ɖé nu bɔ ényí ayǐkúngban dán wǔ bónú é húnhún ɔ, é ná mu ǎ. Síngbó énɛ́ ɖɔhun wɛ klisánwun lɛ́ cí. Ðo ali tɛ́ nu?

² Klisánwun ɖé ɖó ná ɖó linlin e ɖo jlɛ̌ jí é dó lǐnsyɛ́nsyɛ́n kpó hǔzúhúzú sɔgbe xá ninɔmɛ lɛ́ kpó wú. Ényí é byɔ́ ɖɔ é ní tɛ́ dó sɛ́n kpó nǔgbódodó kpó Jexóva tɔn lɛ́ wú ɔ, é ɖó ná lí dǒ, lobo lɛ́ gbí dɔn. (Xa 1 Kɔlɛ́ntinu lɛ́ 15:58.) É nɔ ɖo “gbesisɔmɛ bo ná se tónú”; é nɔ lɔn nú nǔ ɖě nɔ tɔ́n fɛn gbejíninɔ tɔn ǎ. Ðo alɔ ɖěvo mɛ ɔ, é nɔ byɔ́ ɖɔ é ní nɔ “jlɛ̌ jí,” alǒ nɔ húzú sɔgbe xá ninɔmɛ lɛ́, ényí ninɔmɛ ɔ yí gbe ná ɖó mɔ̌, kabǐ é byɔ́ ɖó mɔ̌ ɔ nɛ́. (Ja. 3:17) Klisánwun e kplɔ́n bo nɔ ɖó linlin e ɖo jlɛ̌ jí é é nɔ hɛn nǔ gángángán ǎ, é ka nɔ lɛ́ sɔ́ nǔ ɖó wlɛcɛɛ ǎ. Ðo xóta élɔ́ mɛ ɔ, mǐ ná gbéjé ali e nu mǐ sixú gbí dɔn ɖe é ɖé lɛ́ kpɔ́n. Mǐ ná lɛ́ ɖɔ xó dó nǔ ɖěɖěe Satáan nɔ wa, bo ná vɔ́ da nú kán e mǐ kán ɖ’é jí bo ná se tónú nú Jexóva é atɔ́ɔ́n jí, lobo ná lɛ́ kplɔ́n lěe mǐ sixú gbí dɔn ɖo gǎn e dó wɛ é ɖe lɛ́ é nu gbɔn é.

NƐ̌ MǏ KA SIXÚ SYƐ́NLǏN GBƆN?

3. Sɛ́n Mɛ e ɖ’acɛ hú gǎn, bo ná dó sɛ́n lɛ́ é tɔn tɛ́ lɛ́ ka ɖo Mɛsɛ́dó 15:28, 29 mɛ?

³ Jexóva wɛ nyí Mɛ ɖokpó e jɛxá hú gǎn bo ná dó sɛ́n lɛ́ nú mǐ é, bɔ hwelɛ́bǐnu wɛ é nɔ bló bɔ sɛ́n ɖěɖěe é nɔ dó nú togun tɔn lɛ́ é nɔ bɔ wǔ bɔ è ná mɔ nǔ jɛ mɛ. (Eza. 33:22) Ði kpɔ́ndéwú ɔ, hǎgbɛ́ alixlɛ́mɛtɔ́ xwe kanweko nukɔntɔn ɔ tɔn ɖɔ xó dó ali e nu klisánwun lɛ́ ɖó ná lí dǒ ɖe é atɔn élɔ́ lɛ́ wú: (1) yě ná ɖó wǔ zɔ nú vodúnsinsɛn, bo ná sɛn Jexóva ɖokpónɔ, (2) yě ná nɔ ɖó sísí nú nǔ mímɛ́ e hun nyí é, (3) yě ná nɔ se tónú nú sɛ́n e Biblu dó ɖɔ è ní ɖó wǔ zɔ nú agalilɛ é. (Xa Mɛsɛ́dó 15:28, 29.) Nɛ̌ klisánwun lɛ́ ka sixú se tónú nú Jexóva ɖo ali énɛ́ lɛ́ nu ɖo égbé gbɔn?

4. Nɛ̌ mǐ ka nɔ nɔ gbejí nú Jexóva gbɔn? (Nǔɖexlɛ́mɛ 4:11)

⁴ Mǐ nɔ ɖó wǔ zɔ nú vodúnsinsɛn, bo nɔ sɛn Jexóva kɛ́ɖɛ́. É ɖe gbe nú Izlayɛ́li ví lɛ́ ɖɔ émíɖokpónɔ wɛ yě ɖó ná sɛn. (Sɛ́n. 5:6-10) Gɔ́ ná ɔ, hwenu e Awǒvi tɛ́n Jezu kpɔ́n é ɔ, Jezu ɖe xlɛ́ nyi wɛn ɖɔ Jexóva kɛ́ɖɛ́ wɛ è ɖó ná sɛn. (Mat. 4:8-10) Nǔgbó ɔ, mǐ ɖó ná sɛn bǒcyɔ lɛ́ ǎ. Mǐ ka ɖó ná sɛn gbɛtɔ́ ǎ, yě ná bo nyí sinsɛngán lɛ́, alǒ toxóɖɔtɔ́gán lɛ́ ɔ nɛ́; mɔ̌ jɛ́n mǐ ma ɖó ná lɛ́ sɔ́ mɛ e nyí mɛ nukúnɖéjí ɖo lɔ̌nyijǐ-fɔnkan-yihún dida linu, alǒ kanwuntáta lɛ́ sín akpáxwé é dó ɖó Mawu ǎ é nɛ́. Jexóva sín ahwan mɛ wɛ mǐ nɔ nɔ, bo nɔ sɛn éyɛ́ mɛ e “bló nǔ bǐ” é ɖokpónɔ géé.—Xa Nǔɖexlɛ́mɛ 4:11.

5. Aniwú mǐ ka nɔ se tónú nú sɛ́n Jexóva tɔn e ɖɔ nǔ dó nǔ mímɛ́ e gbɛ kpó hun kpó nyí é wú é?

⁵ Mǐ nɔ se tónú nú sɛ́n Jexóva tɔn e ɖɔ nǔ dó nǔ mímɛ́ e gbɛ kpó hun kpó nyí é wú é. Aniwú? Ðó Jexóva ɖɔ ɖɔ hun ɔ gbɛ wɛ é nɔ te ná, bɔ é ka lɛ́ nyí nǔníná xɔ akwɛ́ ɖé bɔ émí ná mǐ. (Lev. 17:14) Azɔn nukɔntɔn e Jexóva ɖe gbe nú gbɛtɔ́ lɛ́ ɖɔ yě ní ɖu kanlin lɛ́ é ɔ, é ɖɔ nú yě ɖɔ yě ní ma ɖu kpó hun tɔn kpó ó. (Bǐb. 9:4) É lɛ́ wá dó zǒgbe sɛ́n énɛ́ jí hwenu e é ɖo Mɔyízisɛ́n ɔ ná Izlayɛ́li ví lɛ́ wɛ é. (Lev. 17:10) Gɔ́ ná ɔ, é xlɛ́ ali hǎgbɛ́ alixlɛ́mɛtɔ́ xwe kanweko nukɔntɔn ɔ tɔn, bɔ é ɖɔ nú klisánwun lɛ́ bǐ ɖɔ yě ní “nɔ zɔ nú . . . hun.” (Mɛ. 15:28, 29) Mǐ nɔ se tónú nú sɛ́n énɛ́ kpó akɔ́nkpinkpan kpó hwenu e mǐ ɖo gbeta nukún e è ná kpé dó mǐ wú ɖo dotóoxwé linu é tɔn kɔn wá wɛ é.b

6. Gǎn tɛ́ lɛ́ mǐ ka nɔ dó bo nɔ xwedó nǔgbódodó walɔ ɖagbe tɔn Jexóva tɔn lɛ́?

⁶ Mǐ nɔ xwedó nǔgbódodó walɔ ɖagbe tɔn Jexóva tɔn lɛ́ tlélé. (Ebl. 13:4) Mɛsɛ́dó Pɔ́lu zán nǔjlɛ́dónǔwú e ɖo wɛn é ɖé dó gb’akpá nú mǐ ɖɔ mǐ ní “sú” wǔjɔnú agbaza mǐtɔn tɔn lɛ́ “sín kún dó,” énɛ́ wɛ nyí ɖɔ mǐ ná wa nǔ e wú mǐ kpé é bǐ, bo ná sú jlǒ nyanya agbaza mǐtɔn tɔn lɛ́ sín kún dó. Mǐ nɔ nyi alɔ nú nǔ ɖěbǔ e sixú zɔ́n bɔ mǐ ná lɛ aga é kpínkpɔ́n, alǒ wiwa. (Koló. 3:5; Jɔb. 31:1) Ényí nǔ nyanya ɖé wiwa sín zɛn sɔ́ mǐ ɔ, afɔjíafɔjí wɛ mǐ nɔ xo linlin, alǒ nǔwalɔ e sixú wa nǔ dó xɔ́ntɔn e mǐ zun xá Mawu é wú é nyi kɛ́n.

7. Étɛ́ mǐ ka ɖó ná kán ɖ’é jí bá wa? Aniwú?

⁷ Jexóva nɔ ɖó nukún ɖɔ mǐ ní se tónú “kpó ayi bǐ kpó.” (Hlɔ̌. 6:17) Mǐ sixú ɖɔ ɖɔ sɛ́n tɔn ɖé lɛ́ wɛ mǐ ná nɔ nyi ǎ, é nyɔ́ wa ɔ, mǐ ɖó ná flín ɖɔ nǔ e é ɖɔ nú mǐ lɛ́ é wiwa nɔ hɛn le wá nú mǐ hwebǐnu. (Eza. 48:17, 18; 1 Kɔ. 6:9, 10) Mǐ nɔ wa nǔ bǐ bónú nǔ mǐtɔn ná nyɔ́ Jexóva nukúnmɛ, lobo nɔ ɖó linlin ɖokpó ɔ ɖɛhanwlántɔ́ e ɖɔ xó élɔ́ é ɖɔhun: “Un zin alɔ dó akɔ́n bo ná xwedó tito towe lɛ́ hwebǐnu, un ná xwedó káká sɔ́yi.” (Ðɛh. 119:112) Amɔ̌, Satáan nɔ kán ɖ’é jí bo ná vɔ́ da nú gbeta énɛ́ e kɔn mǐ wá é. Wlɛnwín tɛ́ lɛ́ é ka nɔ zán?

NƐ̌ SATÁAN KA NƆ TƐ́N KPƆ́N BO NÁ VƆ́ DA NÚ KÁN E MǏ KÁN Ð’É JÍ, BO NÁ SE TÓNÚ NÚ JEXÓVA É GBƆN?

8. Nɛ̌ Satáan ka nɔ zán yadónúmɛ bo ná dó vɔ́ da nú kán e mǐ kán ɖ’é jí bo ná nɔ gbejí nú Jexóva é gbɔn?

⁸ Yadónúmɛ. Awǒvi nɔ zán dǎkaxixo kpó kɔgbídínúmɛ kpó bo ná dó vɔ́ da nú kán e mǐ kán ɖ’é jí lobo ná nɔ gbejí nú Jexóva é. Nǔ e gbé nya wɛ é ɖe é wɛ nyí ɖɔ ‘é ná vún mǐ ɖu,’ énɛ́ wɛ nyí ɖɔ é ná hɛn xɔ́ntɔn e mǐ zun xá Jexóva é gblé. (1 Pi. 5:8) È gblɔ́n adǎn nú klisánwun xwe kanweko nukɔntɔn ɔ tɔn lɛ́, xo yě, bo lɛ́ hu yě mɛ ɖé lɛ́ ɖó kán e yě kán ɖ’é jí bo ná nɔ gbejí é wútu. (Mɛ. 5:27, 28, 40; 7:54-60) Satáan kpo ɖo ya dó nú mǐ wɛ ɖo égbé. Énɛ́ jɛ wě ɖo lěe Russie kpó to ɖěvo lɛ́ kpó ɖo dǎka xo nɔví mǐtɔn lɛ́ wú wɛ gbɔn é, alǒ lěe gbeklánxámɛtɔ́ lɛ́ ɖo ya dó nú nɔví mǐtɔn lɛ́ wɛ, ɖo ali ɖěvo lɛ́ nu gbɔn é mɛ.

9. Nǎ kpɔ́ndéwú e xlɛ́ ɖɔ mǐ ɖó ná ɖó ayi te dó kɔgbídínúmɛ e ma ɖo tlɔlɔ ǎ lɛ́ é wú é ɖokpó.

⁹ Kɔgbídínúmɛ e ma ɖo tlɔlɔ ǎ lɛ́ é. Gbɔn vo nú yadónúmɛ ɔ, Satáan nɔ lɛ́ zán ayi wínníwínní ɖěvo lɛ́. (Efɛ́. 6:11) Mǐ ní ɖɔ xó dó kpɔ́ndéwú nɔví súnnu e nɔ nyí Bob é tɔn wú; è glɔ́n ɛ dó dotóoxwé ɖó mɛzizɛ e gɛ́dɛ́ tawun é ɖé wú. É ɖɔ nú dotóo lɛ́ ɖɔ émí kún ba nú è ná dó hun nú émí kpálíkpálí ó. Mɛ e jló ná zɛ ɛ é yí gbe nú gbeta tɔn. Amɔ̌, ɖo zǎn e jɛ nukɔn nú azǎn e gbe è ná zɛ Bob é mɛ ɔ, dotóo ɖěvo wá gɔ̌n tɔn, hwenɛ́nu ɔ, mɛ tɔn lɛ́ bǐ ka ko yi xwé nɛ́. É ɖɔ nú Bob ɖɔ émí kún ɖi nú dotóo lɛ́ ná dó hun n’i ó, amɔ̌, è ná sɔ́ nǔ tɔn ɖ’ayǐ, lé è kún nɔ nywɛ́ ó. É sixú ko nyí ɖɔ linlin wɛ dotóo ɔ ɖe ɖɔ Bob ná ɖyɔ́ linlin hwenu e mɛ tɔn lɛ́ ma sɔ́ ɖo fínɛ́ ǎ é. Amɔ̌, nǔ e ɖɔ wɛ Bob ɖe é ɖɔ wɛ jɛ́n é kpo ɖe; é ɖɔ ényí nǔ ɖěbǔ ná bo ɖo jijɛ wɛ ɔ, è kún ná dó hun nú émí gbeɖé ó.

10. Étɛ́wú linlin mɛ ɖěɖěe nɔ xo sɛ́n Jexóva tɔn lɛ́ nyi kɛ́n lɛ́ é tɔn ka nyí awǒvinú? (1 Kɔlɛ́ntinu lɛ́ 3:19, 20)

¹⁰ Linlin e mɛ ɖěɖěe nɔ xo sɛ́n Jexóva tɔn lɛ́ nyi kɛ́n lɛ́ é nɔ ɖó lɛ́ é. Ényí mǐ nɔ lin nǔ lěe mɛ ɖěɖěe nɔ xo sɛ́n Jexóva tɔn lɛ́ nyi kɛ́n lɛ́ é nɔ lin gbɔn é ɔ, mǐ lɔmɔ̌ sixú jɛ ya wɔn nú Jexóva kpó sɛ́n tɔn lɛ́ kpó jí. (Xa 1 Kɔlɛ́ntinu lɛ́ 3:19, 20.) Hwɛhwɛ wɛ “nǔnywɛ́ gbɛ élɔ́ tɔn” nɔ sísɛ́ gbɛtɔ́ lɛ́, bɔ yě nɔ gbɛ́ gbe nú Mawu. Klisánwun e ɖo Pɛɛgámu kpó Tiatíi kpó lɛ́ é ɖé lɛ́ lɔn bɔ mɛ e lɛ́ lɛ̌ dó yě bo nɔ lɛ aga, lobo nɔ lɛ́ sɛn vodún lɛ́ é sín nǔwalɔ wa nǔ dó yě wú. Jezu ɖe wě syɛ́nsyɛ́n xá agun we énɛ́ lɛ́ bǐ ɖó gbe e yě yí nú agalilɛ é wútu. (Nǔɖe. 2:14, 20) Égbé ɔ, mɛ e lɛ́ lɛ̌ dó mǐ lɛ́ é sixú nɔ tɛ́n kpɔ́n bo nɔ gbídí kɔ nú mǐ bónú mǐ ná ɖó linlin nyanya lɛ́. Mɛ e ɖo xwédo mǐtɔn mɛ lɛ́ é kpó xɔ́ntɔn mǐtɔn lɛ́ kpó sixú tɛ́n kpɔ́n bo ná bló bɔ mǐ ná mɔ ɖɔ è hɛn kan gli mǐtɔn dín, bo nɔ dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú mǐ ɖɔ mǐ ní t’afɔ sɛ́n Jexóva tɔn lɛ́ jí. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, yě sixú nɔ ɖɔ nú mǐ ɖɔ é kún ɖo tají ɖɔ è ní nɔ mǐmɛ́ jí ɖo walɔ lixo ó, lé nǔgbódodó walɔ ɖagbe tɔn Jexóva tɔn lɛ́ ko cá.

11. Ée mǐ ná ɖo dɔn gbí wɛ é ɔ, étɛ́ mǐ ka ɖó ná nyi alɔ ná?

¹¹ Hweɖélɛ́nu ɔ, mǐ sixú nɔ lin ɖɔ ali e xlɛ́ mǐ wɛ Jexóva ɖe é kún za wě ganjí ó. Ényí mǐ ma nyɔ́ bló ǎ ɔ, mǐ tlɛ sixú “wa nǔ zɛ nǔ e è wlán lɛ́ é wú.” (1 Kɔ. 4:6) Sinsɛngán e nɔ gbɛ ɖo Jezu hwenu lɛ́ é jɛ hwɛ mɔ̌hun mɛ. Yě gɔ́ sɛ́n yěɖésúnɔ tɔn lɛ́ nú Sɛ́n ɔ, bo ɖó agban kpinkpɛn kɔ jí nú mɛ lɛ́. (Mat. 23:4) Jexóva ɖe wě ɖagbe lɛ́ xá mǐ ɖo Xó tɔn mɛ, bo nɔ lɛ́ wa mɔ̌ gbɔn tutoblónúnǔ tɔn jí. Mǐ ɖó hwɛjijɔ ɖěbǔ, bo ná gɔ́ nǔ ɖěvo lɛ́ nú wě e é nɔ ɖe xá mǐ lɛ́ é ǎ. (Nǔx. 3:5-7) Nǔgbó ɔ, mǐ nɔ wa nǔ zɛ nǔ e è wlán dó Biblu mɛ lɛ́ é wú, alǒ nɔ dó sɛ́n lɛ́ nú nǔɖitɔ́ hǎtɔ́ mǐtɔn lɛ́ dó nǔ e wú Biblu ma ɖɔ xó dó ǎ lɛ́ é wú ǎ.

12. Nɛ̌ Satáan ka nɔ sɔ́ “mɛblɛ́blɛ́xó vɔ̌tɔ́ lɛ́” ɖ’ajo gbɔn?

¹² Mɛblɛ́blɛ́xó lɛ́. Satáan nɔ zán “mɛblɛ́blɛ́xó vɔ̌tɔ́ lɛ́” kpó “nǔ dodónú tɔn gbɛ ɔ tɔn lɛ́” kpó dó blɛ́ mɛ lɛ́, lobo nɔ lɛ́ dɔn kínklán byɔ́ yě mɛ. (Koló. 2:8) Ðo xwe kanweko nukɔntɔn ɔ mɛ ɔ, tamɛ núkplɔ́nmɛ e jínjɔ́n linlin gbɛtɔ́ lɛ́ tɔn jí lɛ́ é, nǔkplɔ́nmɛ Jwifu lɛ́ tɔn e ma jínjɔ́n Nǔwlánwlán mímɛ́ lɛ́ jí ǎ lɛ́ é kpó kplɔ́n e è nɔ kplɔ́n mɛ ɖɔ klisánwun lɛ́ ɖó ná se tónú nú Mɔyízisɛ́n ɔ é kpó ɖo nǔ énɛ́ lɛ́ mɛ. Mɛblɛ́blɛ́xó wɛ nǔ énɛ́ lɛ́ nyí, ɖó yě nɔ ɖe ayi mɛ lɛ́ tɔn sín Jɔtɛn nǔnywɛ́ nǔgbó ɔ tɔn e nyí Jexóva é jí. Égbé ɔ, Satáan nɔ zán ɖɔnúesegɔnu lɛ́ kpó tɛn Ɛntɛnɛ́ti tɔn e jí è nɔ zun xɔ́ntɔn ɖe lɛ́ é kpó dó fúnfún toxó lɛ́ kpó xó ɖěɖěe ma ɖó bɛ̌nu ǎ bɔ toxóɖɔtɔ́gán lɛ́ nɔ fúnfún kpé lɛ́ é kpó kpé. Mǐ mɔ nǔ mɔ̌hun gěgé ɖo jɛmɛjí Covid-19 ɔ hwenu.c Kúnnuɖetɔ́ Jexóva tɔn e xwedó ali e xlɛ́ mɛ wɛ tutoblónúnǔ mǐtɔn ɖe lɛ́ é ɖó linkpɔ́n mɛ e ɖótó adingbanxó lɛ́ é ɖɔhun ǎ.—Mat. 24:45.

13. Étɛ́wú mǐ ka ɖó ná cɔ́ mǐɖée dó nǔ e nɔ fɛ́ ayi mɛtɔn lɛ́ é wú?

¹³ Nǔ e nɔ fɛ́ ayi mɛtɔn lɛ́ é. Mǐ ɖó ná kpo ɖo ayi sɔ́ ɖó “nǔ e nyí nǔ tají hú gǎn lɛ́ é” jí wɛ. (Filí. 1:9, 10) Ényí nǔɖé fɛ́ ayi mǐtɔn ɔ, é sixú zɔ́n bɔ mǐ hɛn hwenu kpó hlɔ̌nhlɔ́n kpó mǐtɔn gú tawun. Nǔ e mǐ nɔ wa gbe bǐ gbe lɛ́ é ɖi nǔ ɖuɖu, sin nunu, ayi ɖiɖe ɖ’ayǐ kpó agbazazɔ́ kpó sixú fɛ́ ayi mǐtɔn, ényí yě wá húzú nǔ e ɖo tají hú gǎn ɖo gbɛzán mǐtɔn mɛ é ɔ nɛ́. (Luk. 21:34, 35) Gɔ́ ná ɔ, gbe bǐ gbe wɛ mǐ nɔ se xó dó adɔn e dɔn wɛ mɛ lɛ́ nɔ ɖe é kpó xóta e kúnkplá toxóɖiɖɔ lɛ́ é kpó wú. Mǐ ɖó ná tɛ́n kpɔ́n bɔ adɔn énɛ́ lɛ́ e dɔn wɛ mɛ lɛ́ nɔ ɖe é ná fɛ́ ayi mǐtɔn ǎ. É ma nyí mɔ̌ ǎ ɔ, mǐ sixú jɛ mɛɖé jí nɔ jí ɖo ayi mǐtɔn mɛ. Satáan nɔ zán wlɛnwín énɛ́ lɛ́ bǐ, bo ná dó vɔ́ da nú kán e mǐ kán ɖ’é jí, bo ná wa nǔ ɖagbe é. Mi nú mǐ ní gbéjé lěe mǐ sixú gbí dɔn ɖo gǎn e dó wɛ é ɖe é nu, bá kpo ɖo lǐn syɛ́n wɛ gbɔn é kpɔ́n.

NƐ̌ MǏ KA SIXÚ KPO ÐO LǏN SYƐ́N WƐ GBƆN?

14. Ðɔ nǔ e sixú d’alɔ mǐ bɔ mǐ ná kpo ɖo lǐn syɛ́n wɛ ɖo akpá Jexóva tɔn xwé é ɖokpó.

¹⁴ Nɔ lin tamɛ dó zě e a zé hwiɖée jó nú Jexóva é kpó batɛ́mu e a bló é kpó jí. A ɖe afɔ énɛ́ lɛ́, ɖó a jló ná nɔ Jexóva kpáxwé wútu. Nɔ flín nǔ e d’alɔ we, bɔ a kú d’é jí ɖɔ émí mɔ nǔgbó ɔ é. A ɖó nukúnnúmɔjɛnǔmɛ e sɔgbe é dó Jexóva wú, bɔ sísí e a ɖó nú Tɔ́ towe jǐxwé tɔn ɔ é kpó wǎn e a yí n’i é kpó jɛjí. A tɛ́n kpɔ́n bo ɖó nǔɖiɖi, bɔ énɛ́ sísɛ́ we bɔ a bló hǔzúhúzú lɛ́. Ayi towe sísɛ́ we bɔ a jó nǔwalɔ nyanya lɛ́ dó, bo jɛ gbɛ zán sɔgbe xá jlǒ Jexóva tɔn jí. Ée a mɔ ɖɔ Mawu sɔ́ hwɛ kɛ we é ɔ, agbɔ̌n towe jɛ do. (Ðɛh. 32:1, 2) A nɔ yi kplé klisánwun tɔn lɛ́, bo lɛ́ jɛ nǔ ɖaaɖagbe e a kplɔ́n lɛ́ é má xá mɛ ɖěvo lɛ́ jí. Ée a zé hwiɖée jó nú Jexóva bo bló batɛ́mu gúdo é ɔ, a ɖo zɔnlin zun wɛ din ɖo gbɛli ɔ jí, bo kán ɖ’é jí, bo ná nɔ jí káká sɔ́yi.—Mat. 7:13, 14.

15. Aniwú nǔ kplɔ́nkplɔ́n kpó tamɛ linlin kpó ka nɔ wa ɖagbe?

¹⁵ Nɔ kplɔ́n Xó Mawu tɔn, bo nɔ lɛ́ lin tamɛ d’é jí. Lěe atín e dó ɖɔ do ganjí é ɖé sixú nɔ te ɖo nǔ ɖěbǔ nukɔn gbɔn é ɔ, ényí nǔ e mǐ ɖi nú Xó Mawu tɔn é syɛ́n ganjí ɔ, mɔ̌ wɛ mǐ sixú kpo ɖo lǐn syɛ́n wɛ gbɔn é nɛ́. Ényí atín ɖé ɖo susu wɛ ɔ, ɖɔ tɔn lɛ́ nɔ ɖo dǒ lí d’é jí wɛ, bo nɔ lɛ́ ɖo kan vun wɛ. Ényí mǐ nɔ kplɔ́n nǔ, bo nɔ lɛ́ lin tamɛ d’é jí ɔ, mǐ nɔ ná hlɔ̌nhlɔ́n nǔɖiɖi mǐtɔn, lobo nɔ lɛ́ bló bɔ kú e mǐ kú d’é jí ɖɔ ali Mawu tɔn lɛ́ wɛ nyɔ́ hú gǎn é nɔ lɛ́ lí dǒ d’é jí. (Koló. 2:6, 7) Nɔ lin tamɛ dó lěe wěɖexámɛ Jexóva tɔn lɛ́, ali e é nɔ xlɛ́ mɛ é kpó alɔ e é nɔ cyɔ́n mɛ jí é kpó d’alɔ mɛsɛntɔ́ tɔn lɛ́ ɖo hwexónu gbɔn é jí. Ði kpɔ́ndéwú, Ezekiyɛ́li ɖótó wɛnsagun ɖokpó kpó sɔxwixwe kpó hwenu e é ɖo jlɛ̌ e tɛ́npli e é mɔ ɖo nǔmimɔ mɛ é ná ɖó é tɔn ɖɔ n’i wɛ é. Nǔmimɔ énɛ́ ná hlɔ̌nhlɔ́n Ezekiyɛ́li, bo sixú kplɔ́n nǔ tawun tawun ɖé lɛ́ mǐ dó lěe mǐ sixú se tónú nú nǔgbódodó Jexóva tɔn e kúnkplá lěe è ná sɛn ɛ gbɔn, bɔ é ná nyɔ́ nukún tɔn mɛ é wú.d (Ezek. 40:1-4; 43:10-12) Ényí mǐ nɔ ba hwenu bo nɔ kplɔ́n nǔ e ɖo gɔngɔn mɛ ɖo Xó Mawu tɔn mɛ lɛ́ é, lobo nɔ lɛ́ lin tamɛ dó yě jí ɔ, mǐ nɔ ɖu le tɔn.

16. Nɛ̌ blǒ e Bob bló bɔ ayi tɔn lí dǒ é ka nya xɛ ɖo jǐ tɔn gbɔn? (Ðɛhan 112:7)

¹⁶ Tɛ́n kpɔ́n bo bló bónú ayi towe ní lí dǒ. Axɔ́sú Davídi ɖɔ ɖɔ émí kún ná gɔn wǎn yí nú Jexóva gbeɖé ó, ɖo han élɔ́ e é ji é mɛ: “Ayi ce j’ayǐ, Mawu ce.” (Ðɛh. 57:8) Mǐ lɔmɔ̌ sixú bló bɔ ayi mǐtɔn ná j’ayǐ, bɔ mǐ ná lɛ́ ɖeji dó Jexóva wú bǐ mlɛ́mlɛ́. (Xa Ðɛhan 112:7.) Ð’ayi lěe énɛ́ d’alɔ Bob e xó mǐ ɖɔ wá yi é gbɔn é wú. Hwenu e è ɖɔ n’i ɖɔ è ná sɔ́ hun ɔ ɖó alɔ jí, lé è kún nɔ nywɛ́ ó é ɔ, é ɖɔ afɔjíafɔjí ɖɔ ényí é ná byɔ́ mɔ̌ jɛ́n wɛ ɔ, émí ná tɔ́n sín dotóoxwé ɔ azɔn ɖokpó. Nukɔnmɛ ɔ, Bob ɖɔ: “Un xo nǔ ɖě kpɔ́n ǎ, ado ka lɛ́ hu mì ǎ.”

17. Étɛ́ tan Bob tɔn ka sixú kplɔ́n mǐ? (Lɛ̌ kpɔ́n fɔtóo ɔ.)

¹⁷ Bob syɛ́nlǐn ɖó é ko wá gbeta ɔ kɔn bo ná syɛ́nlǐn cóbó yi dotóoxwé ɔ. Nǔ nukɔntɔn e d’alɔ ɛ é wɛ nyí ɖɔ é ba ná hɛn xomɛ hun Jexóva. Wegɔ́ ɔ wɛ nyí ɖɔ, é kplɔ́n nǔ e Biblu kpó wěma mǐtɔn lɛ́ kpó ɖɔ dó nǔ mímɛ́ e gbɛ kpó hun kpó nyí é wú é kpó sɔxwixwe kpó. Atɔngɔ́, é kú d’é jí ɖɔ ali e Jexóva nɔ xlɛ́ mɛ é xwixwedó nɔ hɛn le mavɔmavɔ lɛ́ wá. Mǐ lɔmɔ̌ sixú bló bɔ ayi mǐtɔn ná lí dǒ ényí mǐ ná bo ɖo tagba ɖěbǔ mɔ wɛ ɔ nɛ́.

18. Nɛ̌ kpɔ́ndéwú Baláki tɔn ka kplɔ́n mǐ ɖɔ mǐ ní nɔ ɖeji dó Jexóva wú gbɔn? (Kpɔ́n ɖiɖe e ɖo akpa ɔ jí é.)

¹⁸ Nɔ ɖeji dó Jexóva wú. Ð’ayi lěe jiɖe e Baláki ɖó dó wěɖexámɛ Jexóva tɔn lɛ́ wú é zɔ́n bɔ é ɖó ɖuɖéjí gbɔn é wú. Afɔ wɛ ná nyɔ́ bɔ è ná mɔ gǎglónú ɖokpó, alǒ hwǎn ɖokpó ɖo to ɔ mɛ có, Jexóva ɖɔ n’i ɖɔ é ní yi fun ahwan xá ahwankpá Kanáanu lɛ́ tɔn e nu Siséla ɖe, bɔ yě sɔ́ ahwannú tawun é. (Hwɛ. 5:8) Gbeyíɖɔ nyɔ̌nu Debóla ɖɔ nú Baláki ɖɔ é ní jɛ te sín só ɔ ta, bo yi tɔ́n ahwan Siséla kpó ahwankɛkɛ́ tɔn 900 lɛ́ kpó. Fí wɛnjɛ énɛ́ gbingbɔn ná bɔ wǔ nú ahwankɛkɛ́ lɛ́ có, Baláki ka se tónú. Ée sɔ́ja lɛ́ ɖo te jɛ sín Tabɔ́ɔ só ɔ ta wɛ é ɔ, Jexóva sɛ́ jǐ ɖé dó bɔ ahwankɛkɛ́ Siséla tɔn lɛ́ syɔ́, lobɔ Jexóva ná ɖuɖéjí Baláki. (Hwɛ. 4:1-7, 10, 13-16) Ðo ali ɖokpó ɔ nu ɔ, ényí mǐ ɖeji dó Jexóva kpó ali e xlɛ́ mǐ wɛ é ɖe gbɔn afɔsɔ́ɖótetɔ́ tɔn lɛ́ jí é kpó wú ɔ, é ná ná ɖuɖéjí mǐ lɔmɔ̌.—Sɛ́n. 31:6.

KÁN Ð’É JÍ, BO NÁ KPO ÐO LǏN SYƐ́N WƐ

19. Étɛ́wú a ka ba ná kpo ɖo lǐn syɛ́n wɛ?

¹⁹ Ényí mǐ kpo ɖo gbɛ élɔ́ mɛ jɛ́n wɛ ɔ, é ná byɔ́ ɖɔ mǐ ní kpo ɖo gǎn dó wɛ, bo ná kpo ɖo lǐn syɛ́n wɛ. (1 Tim. 6:11, 12; 2 Pi. 3:17) Mi nú mǐ ní kán ɖ’é jí bo ma sísɔ́ ɖo nǔ élɔ́ lɛ́ nukɔn ó: yadónúmɛ, kɔgbídínúmɛ e ma ɖo tlɔlɔ ǎ é, mɛ ɖěɖěe nɔ xo sɛ́n Jexóva tɔn lɛ́ nyi kɛ́n lɛ́ é, mɛblɛ́blɛ́xó lɛ́ kpó nǔ e nɔ fɛ́ ayi mɛtɔn lɛ́ é kpó. (Efɛ́. 4:14) É nyɔ́ wa hǔn, mi nú mǐ ní gbí dɔn, lobo syɛ́nlǐn ɖo sɔ́ e mǐ sɔ́ mǐɖée jó nú Jexóva é mɛ, lobo kpo ɖo wǎn yí n’i wɛ hwebǐnu, bo nɔ se tónú nú sɛ́n tɔn lɛ́. Ðo hwe ɖokpó ɔ nu ɔ, é ná byɔ́ ɖɔ mǐ ní nɔ nɔ jlɛ̌ jí. Ðo xóta e bɔ d’é wú é mɛ ɔ, mǐ ná ɖɔ xó dó lěe Jexóva kpó Jezu kpó sɔ́ kpɔ́ndéwú e nyɔ́ bɔ nǔ bǐ vɔ ɖ’é wú é ɖé ɖ’ayǐ nú mǐ ɖo jlɛ̌jíninɔ linu gbɔn é wú.