Mǐ ka Ðó Na Ðu Xwè lɛ Wɛ À?

SINSƐN sín xwè kpo xwè kpaà e mɛ lɛ nɔ ɖu ɖò fí gègě ɖò gbɛ̀ ɔ mɛ égbé lɛ é kpo nyí nùkplɔnmɛ Biblu tɔn ǎ. Fitɛ xwè enɛ lɛ ka jɔ sín lo? Enyi a kpéwú bo na ba nǔ dò ɖò wemasɛxwetɛn ɖé ɔ, a na mɔ nǔ e wema alɔdlɛndonǔ tɔn lɛ ɖɔ dó xwè e gbɛtɔ́ lɛ nɔ ɖu ɖò kpaà mɛ ɖò fí e a nɔ nɔ é wu é. Mǐ ni kpɔ́n kpɔ́ndéwú ɖé lɛ.

Paskwa. Wema The Encyclopædia Britannica ɖɔ: “Xwè Paskwa tɔn ɖuɖu sín wuntun ɖebǔ ɖò Alɛnuwema Yɔyɔ̌ ɔ mɛ ǎ.” Nɛ̌ Paskwa ka bɛ́ gbɔn? Sinsɛn pagáwùn tɔn mɛ wɛ é jɔ sín. Fínfɔ́n sín kú Jezu tɔn sín xwè ɖu wɛ mɛ lɛ nɔ ɖè bo nɔ ɖɔ có, aca e ka nɔ tɔ́n ɖò Paskwa sín hwenu lɛ é nyí Klisanwun tɔn ǎ. Ði kpɔ́ndéwú ɖé ɔ, wema The Catholic Encyclopedia ɖɔ dó “azwi Paskwa tɔn” e mɛ gègě nɔ zán é wu bo ɖɔ: “Wuntun pagáwùn tɔn ɖé wɛ nyí azwi ɔ bo lɛ́ nyí wuntun vǐjiji tɔn.”

Taɖegla-xwè. Azǎn e gbè mɛ lɛ nɔ ɖu Taɖegla-xwè é kpo aca e nɔ tɔ́n ɖó xwè enɛ ɔ hwenu lɛ é kpo nɔ gbɔn vo sín tò ɖé mɛ jɛ ɖevo mɛ. Wema The World Book Encyclopedia ɖɔ dó fí e xwè enɛ jɔ sín é wu bo ɖɔ: “Axɔsu Hlɔma tɔn Juliwusi Sezaa wɛ ɖɔ ɖò 46 H.M. ɖɔ Aluùnsun ɔ sín azǎn nukɔntɔn ɔ wɛ na nɔ nyí Azǎn e gbè Xwè Yɔyɔ̌ na nɔ bɛ́ é. Ðò azǎn enɛ jí ɔ, Hlɔmanu lɛ nɔ ɖu xwè nú yɛhwe hɔntogbo lɛ, hɔn lɛ kpo bìbɛ̌ lɛ kpo tɔn e nɔ nyí Janus é. Janus mɛ wɛ è ɖè sunzan Janvier (Aluùnsun) tɔn sín nyikɔ sín. Janus ɔ ɖó nukúnmɛ wè: ɖokpo ɖò nukɔn bɔ wegɔ ɔ ɖò zogudo n’i.” Enɛ wu ɔ, aca pagáwùn tɔn lɛ mɛ wɛ Taɖegla-xwè ɖuɖu jɔ sín.

Mɛkúkú lɛ sín xwè. Wema ɖokpo ɖɔ: “Aca kpo nùɖiɖi gègě kpo wɛ ko cá kàn xá Mɛɖeɖóvo lɛ Sín Azǎn [alǒ mɛkúkú lɛ sín xwè]. Aca lɛ, ɖi yɔdo lɛ jijla ɖó, acɔ́biba nú ye kpo folowa lɛ kpo, vɛ̌la títá bonu lindɔ̌n mɛkúkú lɛ tɔn ni dó nɔ fífá mɛ ko gbakpé” (Britannica Hungarica). Wema enɛ ɖɔ ɖɔ ɖò tò gègě mɛ ɔ, Kɔnyásun sín azǎn 31gɔ́ ɔ sín zǎnmɛ wɛ è nɔ ylɔ ɖɔ Halloween. Azǎn enɛ wɛ jɛ nukɔn nú Mɛɖeɖóvo lɛ Sín Azǎn ɔ. Zogbɛ́n ɖé wɛ nyí wuntun Halloween tɔn bɔ è nɔ ylɔ ɖɔ jack-o’-lantern. Aca Celte hwexónu tɔn lɛ tɔn mɛ wɛ xwè enɛ na ko gosin, bɔ Celte enɛ lɛ nɔ ɖu dó kpa susu nú yɛhwe pagáwùn tɔn ɖé na.

Xwè ɖevo lɛ. Mǐ sixu ɖɔ xó dó xwè e mɛ lɛ nɔ ɖu gbɔn gbɛ̀ ɔ mɛ lɛ é bǐ jí ǎ. É ɖò mɔ̌ có, Jehovah yí gbè nú xwè e nɔ kpa susu nú gbɛtɔ́ lɛ, alǒ tutoblonunu gbɛtɔ́ tɔn lɛ é ɖuɖu ǎ. (Jérémie 17:5-7; Mɛsɛ́dó 10:25, 26) Lɛ̌vɔ hɛn dó ayi mɛ ɖɔ fí e sinsɛn sín xwè lɛ jɔ sín é na zɔ́n bɔ enyi ye tó na nyɔ́ Mawu nukúnmɛ kpo ye na gbɔ kpo ɔ, a na tuùn. (Isaïe 52:11; Nǔɖexlɛ́mɛ 18:4) Nugbodòdó Biblu tɔn e jí Wemata 16gɔ́ wema elɔ tɔn ɖɔ xó dó lɛ é na d’alɔ we bɔ a na tuùn nǔ e Mawu nɔ lin dó xwè e ma nyí sinsɛn tɔn ǎ lɛ é wu é.