A ka nɔ tuun nǔgbó ɔ ɖó vo a?

1. Nɛ̌ nǔ ka nɔ cí nú we dó nǔgbó ɔ wú?

TOGUN Jexóva tɔn yí wǎn nú nǔgbó e ɖo Xó Mawu tɔn mɛ é. É jí wɛ nǔɖiɖi mǐtɔn jínjɔ́n. (Hlɔ̌. 10:17) Mǐ wá kú d’é jí ɖɔ Jexóva ɖó agun klisánwun tɔn ayǐ bɔ é “nyí dotín ɖé, bo lɛ́ nyí dodónú ɖé nú nǔgbó ɔ.” (1 Tim. 3:15) Bɔ kpó nǔsumɛnukúnmɛ kpó wɛ mǐ nɔ se tónú nú ‘mɛ ɖěɖěe ɖo ali xlɛ́ mǐ wɛ lɛ́ é’ hwenu e yě nɔ ɖo nǔgbó e ɖo Biblu mɛ é tínmɛ nú mǐ wɛ bo nɔ ɖo ali xlɛ́ mǐ wɛ sɔgbe xá jlǒ Mawu tɔn é.—Ebl. 13:17.

2. Sɔgbe xá Jaki 5:19 ɔ, awǒvinú tɛ́ mǐ ka sixú ɖí xwi xá hwenu e mǐ kplɔ́n nǔgbó ɔ gúdo é?

² É ɖo mɔ̌ có, ényí mǐ ná bo yí gbe nú nǔgbó ɔ, bo lɛ́ yí gbe nú ali ɖejidéwú e tutoblónúnǔ Mawu tɔn nɔ xlɛ́ mǐ é ɔ, mǐ sixú lɛ́ wá zɛ gbě. (Xa Jaki 5:19.) Nǔ e ba wɛ Satáan ɖe tawun é wɛ nyí ɖɔ mǐ ní ma sɔ́ nɔ ɖeji dó Biblu alǒ ali e tutoblónúnǔ Mawu tɔn nɔ xlɛ́ mǐ é wú ɖě ó.—Efɛ́. 4:14.

3. Étɛ́wú mǐ ka ɖó ná tɛ́ dó nǔgbó ɔ wú gbánwúngbánwún? (Efɛ́zinu lɛ́ 6:13, 14)

³ Xa Efɛ́zinu lɛ́ 6:13, 14. Zaanɖé din ɔ, Awǒvi ná zán adingbanxó agbɔ̌nnɔ lɛ́ dó flú akɔta lɛ́ bǐ bo ná sísɛ́ yě bɔ yě ná hǔzú kpan nukɔn Jexóva. (Nǔɖe. 16:13, 14) Mǐ sixú lɛ́ ɖó nukún ɖɔ Satáan ná lɛ́ dó gǎn syɛ́nsyɛ́n d’é jí bá blɛ́ togun Jexóva tɔn. (Nǔɖe. 12:9) Nǔ e wú é ɖo tají ɖɔ mǐ ní kplɔ́n bo tuun vogbingbɔn e ɖo nǔgbó kpó adingban kpó tɛ́ntin é, bo nɔ lɛ́ se tónú nú nǔgbó ɔ é nɛ́. (Hlɔ̌. 6:17; 1 Pi. 1:22) Énɛ́ ɖo dandan cóbɔ mǐ ná xo wǔvɛ́ ɖaxó ɔ zlɛ́!

4. Étɛ́ mǐ ka ná gbéjé kpɔ́n ɖo xóta élɔ́ mɛ?

⁴ Ðo xóta élɔ́ mɛ ɔ, mǐ ná gbéjé jijɔ ɖěɖěe mǐ ɖó ná ɖó bɔ yě ná d’alɔ mǐ bɔ mǐ ná tuun nǔgbó e ɖo Biblu mɛ é, bo lɛ́ yí gbe nú ali e tutoblónúnǔ Mawu tɔn nɔ xlɛ́ mǐ lɛ́ é we kpɔ́n. Énɛ́ gúdo ɔ, mǐ ná gbéjé nǔ e mǐ ɖó ná wa bo ná kpo ɖo nǔgbó ɔ wú tɛ́ dó wɛ é atɔn kpɔ́n.

JIJƆ ÐĚÐĚE MǏ ÐÓ NÁ ÐÓ BO NÁ DÓ TUUN NǓGBÓ Ɔ LƐ́ É

5. Nɛ̌ sísí e gɔ́ngɔ́n é ɖíɖó nú Jexóva ka nɔ d’alɔ mǐ bɔ mǐ nɔ tuun nǔgbó ɔ gbɔn?

⁵ Sísí e gɔ́ngɔ́n é ɖíɖó nú Jexóva. Sísí e gɔ́ngɔ́n é ɖíɖó nú Jexóva sín tínmɛ wɛ nyí ɖɔ wǎn e mǐ yí n’i é ní syɛ́n sɔmɔ̌ bónú mǐ ní ma nɔ wa nǔ e nylá nukún tɔn mɛ lɛ́ é ɖě gbeɖé ó. Mǐ ba tawun bo ná kplɔ́n vogbingbɔn e ɖo nǔ ɖagbe kpó nǔ nyanya kpó tɛ́ntin é, gɔ́ nú vogbingbɔn e ɖo nǔgbó kpó adingban kpó tɛ́ntin é, bónú nǔ mǐtɔn ná dó sixú nyɔ́ Jexóva nukúnmɛ. (Nǔx. 2:3-6; Ebl. 5:14) Mǐ ɖó ná lɔn nú xɛsi e mǐ nɔ ɖi nú gbɛtɔ́ é ná syɛ́n hú wǎn e mǐ yí nú Jexóva é ǎ, ɖó nǔ e nɔ nyɔ́ gbɛtɔ́ lɛ́ nukúnmɛ é nɔ nyɔ́ Jexóva nukúnmɛ hwebǐnu ǎ.

6. Nɛ̌ xɛsi ɖi nú gbɛtɔ́ ka zɔ́n bɔ Izlayɛ́li sín gǎn wǒ sló kɔ nú nǔgbó ɔ gbɔn?

⁶ Nú xɛsi e mǐ nɔ ɖi nú gbɛtɔ́ é zɛ sísí e mǐ nɔ ɖó nú Mawu é wú ɔ, mǐ sixú wá zɛ gbě sín nǔgbó li ɔ jí. Mǐ ní gbéjé kpɔ́ndéwú gǎn 12 e yi ba do nú ayǐkúngban e Jexóva d’akpá ɖɔ émí ná ná Izlayɛ́li ví lɛ́ é tɔn kpɔ́n. Xɛsi e amɛ̌ lɛ́ wǒ ɖi nú Kanáanu lɛ́ é syɛ́n hú wǎn e yě yí nú Jexóva é. Yě ɖɔ nú Izlayɛ́li ví gbɛ̌ yětɔn lɛ́ ɖɔ: “Mǐ sixú yi tɔ́n ahwan mɛ énɛ́ lɛ́ ǎ; yě hú gǎn mǐ dín.” (Kɛ́n. 13:27-31) Ðo gbɛtɔ́ sín nukúnmɛ ɔ, Kanáanu lɛ́ ɖó hlɔ̌nhlɔ́n hú Izlayɛ́li ví lɛ́; nǔgbó wɛ nyí énɛ́. Amɔ̌, nú è ɖɔ ɖɔ Izlayɛ́li ví lɛ́ kún ná kpé wú bo ɖu ɖo kɛntɔ́ yětɔn lɛ́ jí ó hǔn, é cí ɖɔ è wɔn Jexóva wɛ ɖɔhun. Amɛ̌ wǒ énɛ́ lɛ́ ɖó ná ko sɔ́ ayi ɖó nǔ e Jexóva ba ɖɔ Izlayɛ́li ví lɛ́ ní wa é jí. Yě ɖó ná ko lɛ́ lin tamɛ dó nǔ ɖěɖěe é wa nú yě táan kpɛɖé jɛ nukɔn nú hwenɛ́nu lɛ́ é jí. Mɔ̌ mɛ ɔ, yě ná ko mɔ nukúnnú jɛ wú ɖɔ hlɔ̌nhlɔ́n Kanáanu lɛ́ tɔn kún sɔ atɛ́n ɖo hlɔ̌nhlɔ́n aditi Jexóva tɔn kpá ó. Jozuwée kpó Kalɛ́bu kpó wa nǔ amɛ̌ nǔmaɖitɔ́ énɛ́ lɛ́ ɖɔhun ǎ; yě ba ɖɔ nǔ émítɔn ní nyɔ́ Jexóva nukúnmɛ. Yě ɖɔ nú togun ɔ ɖɔ: ‘Nú Jexóva nyɔ́ xomɛ dó mǐ wú ɔ, é ná kplá mǐ yi to ɔ mɛ, bo ná ná to ɔ mǐ.’—Kɛ́n. 14:6-9.

7. Nɛ̌ mǐ ka sixú ná hlɔ̌nhlɔ́n sísí e mǐ ɖó nú Jexóva é gbɔn? (Kpɔ́n ɖiɖe ɔ lɔmɔ̌.)

⁷ Bo ná dó ná hlɔ̌nhlɔ́n sísí e mǐ nɔ ɖó nú Jexóva é ɔ, mǐ ɖó ná nɔ sɔ́ ayi ɖó nǔ e nɔ nyɔ́ nukún tɔn mɛ lɛ́ é wiwa jí ɖo gbeta mǐtɔn lɛ́ bǐ mɛ. (Ðɛh. 16:8) Ényí a ɖo tan Biblu tɔn lɛ́ xa wɛ hǔn, nɔ kanbyɔ́ hwiɖée ɖɔ: ‘Ényí nyi wɛ ɖo ninɔmɛ énɛ́ mɛ ɔ, gbeta tɛ́ kɔn un ka ná ko wá?’ Ði kpɔ́ndéwú ɔ, dǒ nukún mɛ kpɔ́n ɖɔ a ɖo fínɛ́ bɔ gǎn wǒ lɛ́ ɖo ɖiɖɔ nú Izlayɛ́li ví lɛ́ wɛ ɖɔ yě kún ná kpé wú bo yí Kanáa ó. A ná ko ɖi nǔ nú gbe e yě ɖó é bo jɛ xɛsi ɖi nú gbɛtɔ́ jí wɛ a? Alǒ, wǎn e a yí nú Jexóva é kpó jlǒ e a ɖó bo ná nyɔ́ nukún tɔn mɛ é kpó ná hú gǎn xɛsi e a ná ɖi nú gbɛtɔ́ é? Jijimɛ Izlayɛ́li ví lɛ́ tɔn blěbú ɖokpó gɔn nǔ ɖi nú nǔgbó e Jozuwée kpó Kalɛ́bu kpó ɖɔ é. Énɛ́ zɔ́n bɔ, ali e hun nú yě bɔ yě ná yi Akpádídó yíkúngban ɔ jí é gbɔ yě wú.—Kɛ́n. 14:10, 22, 23.

8. Jijɔ tɛ́ mǐ ka ɖó ná dó gǎn syɛ́nsyɛ́n bo ɖó? Étɛ́wú?

⁸ Mɛɖéesɔ́hwe. Jexóva nɔ ɖe nǔgbó ɔ xlɛ́ mɛ ɖěɖěe nɔ sɔ́ yěɖée hwe lɛ́ é. (Mat. 11:25) Kpó mɛɖéesɔ́hwe kpó wɛ mǐ yí gbe ɖɔ è ní d’alɔ mǐ nú mǐ ná kplɔ́n nǔgbó ɔ. (Mɛ. 8:30, 31) É ɖo mɔ̌ có, mǐ ɖó ná cɔ́ mǐɖée bo ma wá húzú goyítɔ́ ó. Goyíyí sixú zɔ́n bɔ mǐ ná nɔ lin ɖɔ linlin mǐtɔn lɛ́ sɔgbe lěe nǔgbódodó Biblu tɔn lɛ́ kpó ali e tutoblónúnǔ Jexóva tɔn nɔ xlɛ́ mǐ lɛ́ é kpó lɔ sɔgbe gbɔn é.

9. Nɛ̌ mǐ ka sixú kpo ɖo mǐɖée sɔ́ hwe wɛ gbɔn?

⁹ Bo ná dó kpo ɖo mǐɖée sɔ́ hwe wɛ ɔ, mǐ ɖó ná nɔ flín ɖɔ mǐ kún sɔ atɛ́n ɖo Jexóva kpá ó. (Ðɛh. 8:4, 5) Mǐ sixú nɔ lɛ́ xo ɖɛ bá dó nɔ sɔ́ mǐɖée hwe bo nɔ lɛ́ yí gbe nú nǔkplɔ́nmɛ. Jexóva ná d’alɔ mǐ bɔ linlin tɔn e mǐ nɔ mɔ gbɔn Xó tɔn kpó tutoblónúnǔ tɔn kpó gblamɛ lɛ́ é ná ɖo tají nú mǐ hú gǎn linlin mǐɖésúnɔ tɔn lɛ́. A ɖo Biblu xa wɛ hǔn, nɔ ɖ’ayi nǔ ɖěɖěe xlɛ́ ɖɔ Jexóva yí wǎn nú mɛɖéesɔ́hwe, bo ka gbɛ́ wǎn nú goyíyí kpó nyi wɛ sɔ lě kpó lɛ́ é wú. Gɔ́ ná ɔ, ényí è sɔ́ wǔjɔmɛzɔ́ ɖé dó así nú we b’ɛ zɔ́n bónú a ɖó acɛ ɖé lɛ́ alǒ zɔ́n bónú mɛ ɖěvo lɛ́ nɔ ɖó ayi wǔtu towe hǔn, dǒ gǎn dó nǔjɔnǔ mɛ bo kpo ɖo hwiɖée sɔ́ hwe wɛ.

LĚE MǏ SIXÚ TƐ́ DÓ NǓGBÓ Ɔ WÚ GBÁNWÚNGBÁNWÚN GBƆN É

10. Mɛ̌ mɛ̌ e Jexóva ka zán dó ɖe wě xá togun tɔn, lobo lɛ́ xlɛ́ ali i?

¹⁰ Kpo ɖo jiɖe ɖó dó ali e tutoblónúnǔ ɔ nɔ xlɛ́ mǐ lɛ́ é wú wɛ. Ðo Izlayɛ́li hwexónu tɔn ɔ, Jexóva zán Mɔyízi, bɔ énɛ́ gúdo ɔ, é zán Jozuwée dó xlɛ́ ali togun Tɔn. (Joz. 1:16, 17) Hwenu e Izlayɛ́li ví lɛ́ mɔ súnnu énɛ́ lɛ́ dó mɔ afɔsɔ́ɖótetɔ́ Jexóva Mawu tɔn lɛ́ é ɔ, nǔ bǐ yi nú yě ganjí. Xwe kanweko mɔ̌kpán gúdo, hwenu e è ɖó agun klisánwun tɔn ayǐ gúdo tlóló é ɔ, mɛsɛ́dó 12 lɛ́ wɛ nɔ xlɛ́ ali mɛ. (Mɛ. 8:14, 15) Énɛ́ gúdo ɔ, mɛxó ɖěvo lɛ́ ɖo Jeluzalɛ́mu bo gɔ́ nú yě. Ali e súnnu gbejínɔtɔ́ énɛ́ lɛ́ nɔ xlɛ́ yě lɛ́ é xwixwedó zɔ́n bɔ “agun lɛ́ nɔ fɔ́n bo nɔ ɖo dǒ lí wɛ ɖo nǔɖiɖi mɛ, bɔ nǔɖitɔ́ lɛ́ sín kɛ́n nɔ ɖo jijɛjí wɛ ayǐhɔ́ngbe ayǐhɔ́ngbe.” (Mɛ. 16:4, 5) Égbé ɖésú ɔ, ényí mǐ xwedó ali e tutoblónúnǔ Jexóva tɔn nɔ xlɛ́ mǐ lɛ́ é ɔ, Jexóva nɔ dó nú mǐ lɔ. Amɔ̌, ényí mǐ gbɛ́ mɛ ɖěɖěe Jexóva sɔ́ ɖó nǔ lɛ́ nu lɛ́ é ɔ, nɛ̌ nǔ ka nɔ cí n’i? Bo ná dó mɔ xósin nú nǔkanbyɔ́ énɛ́ ɔ, mi nú mǐ ní gbéjé nǔ e jɛ hwenu e Izlayɛ́li ví lɛ́ xwe Akpádídó yíkúngban ɔ jí é kpɔ́n.

11. Mɛɖé lɛ́ ɖo Izlayɛ́li hwexónu tɔn bo fɔ́n gǔ dó Mɔyízi e Jexóva sɔ́ b’ɛ ná nɔ nukɔn nú nǔ lɛ́ é jí. Étɛ́ ka jɛ dó yě wú? (Kpɔ́n ɖiɖe ɔ lɔmɔ̌.)

¹¹ Hweɖénu ɖo hwenu e Izlayɛ́li ví lɛ́ xwe Akpádídó yíkúngban ɔ jí é ɔ, súnnu nukúnɖéjí lɛ́ mɔ xó ɖɔ dó Mɔyízi kpó azɔ̌ e Jexóva sɔ́ dó así n’i é kpó wú. Yě ɖɔ: ‘Mǐ mɛ e ɖo Izlayɛ́li sín togun ɔ mɛ lɛ́ [é nyí Mɔyízi kɛ́ɖɛ́ ǎ] bǐ wɛ nyí Jexóva tɔn, bɔ Jexóva ɖo mǐ bǐ tɛ́ntin.’ (Kɛ́n. 16:1-3) Nǔgbó wɛ ɖɔ, ɖo Mawu nukúnmɛ ɔ, yě “mɛ e ɖo Izlayɛ́li sín togun ɔ mɛ lɛ́ bǐ” wɛ nyí Jexóva tɔn, amɔ̌, Mɔyízi wɛ Jexóva sɔ́ ɖo togun tɔn bǐ tɛ́ntin bónú é ná nɔ nukɔn nú yě. (Kɛ́n. 16:28) Xó e mɔ ɖɔ dó Mɔyízi wú wɛ gǔfɔ́ntɔ́ lɛ́ ɖe é ɔ, Jexóva wú mɔ xó ɖɔ dó wɛ yě ɖe nǔgbó nǔgbó. Yě sɔ́ ayi ɖó nǔ e Jexóva ba é jí ǎ; nǔ e ba wɛ yě ɖe é jí wɛ yě sɔ́ ayi ɖó, énɛ́ wɛ nyí, yě ná ɖó acɛ dó acɛ jí bo lɛ́ nyí mɛ nukúnɖéjí hú gǎn. Mawu sú kún dó nú mɛ e ɖo nukɔn nú gǔfínfɔ́n ɔ lɛ́ é, gɔ́ nú gbɛtɔ́ afatɔ́n mɔ̌kpán e ɖo jǐ yětɔn lɛ́ é. (Kɛ́n. 16:30-35; 17:6, 14) Égbé ɔ, mǐ sixú kú d’é jí ɖɔ mɛ ɖěɖěe ma nɔ ɖó sísí nú ali e tutoblónúnǔ Jexóva tɔn nɔ xlɛ́ mǐ lɛ́ é ǎ lɛ́ é sín nǔ kún nɔ nyɔ́ Jexóva nukúnmɛ ó.

12. Étɛ́wú mǐ ka sixú kpo ɖo jiɖe ɖó dó tutoblónúnǔ Jexóva tɔn wú wɛ?

¹² Mǐ hɛn ɔ, mǐ ná kpo ɖo jiɖe ɖó dó tutoblónúnǔ Jexóva tɔn wú wɛ. Nú é wá za wě ɖɔ è ɖó ná bló hǔzúhúzú ɖé ɖo nukúnnúmɔjɛnǔmɛ e mǐ ɖó dó nǔgbó Biblu tɔn ɖé lɛ́ wú é wú alǒ ɖo lěe è bló tuto nú azɔ̌ Axɔ́súɖuto ɔ tɔn gbɔn é wú ɔ, mɛ e ɖo nukɔn nú nǔ lɛ́ é nɔ dán lɛjɛlɛjɛ dó hǔzúhúzú e ɖo dandan lɛ́ é bíbló wú ǎ. (Nǔx. 4:18) Yě nɔ bló mɔ̌, ɖó nǔ yětɔn ní nyɔ́ Jexóva nukúnmɛ wɛ nɔ myá nukún nú yě hú nǔ ɖěvo ɖěbǔ. Yě nɔ lɛ́ wa nǔ e wú yě kpé é bǐ bo nɔ sɔ́ gbeta yětɔn lɛ́ jínjɔ́n Xó Mawu tɔn éé nyí kpɔ́ndéwú e mɛ e ɖo togun Jexóva tɔn mɛ lɛ́ é bǐ ɖó ná xwedó é jí.

13. Étɛ́ ka nyí ‘xó ɖagbe lɛ́ sín kpɔ́ndéwú’ ɔ? Étɛ́ mǐ ka ɖó ná sɔ́ dó wa?

¹³ ‘Nɔ tɛ́ dó xó ɖagbe lɛ́ sín kpɔ́ndéwú wú gbánwúngbánwún.’ (2 Tim. 1:13) Nǔkplɔ́nmɛ klisánwun tɔn e ɖo Biblu mɛ lɛ́ é dó gesí wɛ ‘xó ɖagbe lɛ́ sín kpɔ́ndéwú’ ɔ ɖe. (Jaan 17:17) Nǔkplɔ́nmɛ mɔ̌hun lɛ́ jí wɛ nǔ e mǐ ɖi nǔ ná lɛ́ é bǐ jínjɔ́n. Tutoblónúnǔ Jexóva tɔn ko kplɔ́n mǐ ɖɔ mǐ ní zunfán kpɔ́ndéwú énɛ́. Ényí mǐ kpo ɖo mɔ̌ wa wɛ jɛ́n wɛ ɔ, mǐ ná mɔ nyɔ̌ná.

14. Nɛ̌ klisánwun ɖé lɛ́ ka jó tɛ́ e yě tɛ́ dó ‘xó ɖagbe lɛ́ sín kpɔ́ndéwú’ ɔ wú é dó gbɔn?

¹⁴ Ényí mǐ zɛ gbě sín ‘xó ɖagbe lɛ́ sín kpɔ́ndéwú’ ɔ sín ali jí ɔ, étɛ́ ka sixú jɛ? Mǐ ní gbéjé kpɔ́ndéwú élɔ́ kpɔ́n. Ðo xwe kanweko nukɔntɔn ɔ mɛ ɔ, klisánwun ɖé lɛ́ fúnfún adingbanxó ɖé kpé ɖɔ azǎn Jexóva tɔn ko wá. É cí ɖɔ wěma e mɛsɛ́dó Pɔ́lu wlán sɛ́dó mɛ enyíi é ɖé wɛ ɖɔ mɔ̌. Klisánwun e ɖo Tɛsaloníki lɛ́ é ɖé lɛ́ sɔ́ yi agbɔ̌n jí bo ba do nú xó ɔ ǎ, bo ɖi nǔ nú yěɖɔyěɖɔ énɛ́ lobo tlɛ lɛ́ fúnfún kpé. Ényí yě ko flín nǔ ɖěɖěe mɛsɛ́dó Pɔ́lu kplɔ́n yě hwenu e é kpo ɖo yě gɔ́n lɛ́ é wɛ ɔ, è ná ko flú yě mɔ̌ ǎ. (2 Tɛ. 2:1-5) Pɔ́lu ɖe wě xá nɔví tɔn lɛ́ ɖɔ yě ní ma nɔ ɖi nǔ nú nǔ e yě se lɛ́ é bǐ ó. Bo ná dó d’alɔ yě nú hweɖévonu ɔ, Pɔ́lu sú ta nú wěma wegɔ́ e é wlán sɛ́dó Tɛsaloníkinu lɛ́ é kpó xógbe élɔ́ lɛ́ kpó: “Nyɛ Pɔ́lu dó gbe sɛ́dó mi, alɔ nyiɖésúnɔ tɔn wɛ un sɔ́ dó wlán ná. Wuntun ɖé wɛ é nyí ɖo wěmasɛ́dómɛ ce lɛ́ bǐ mɛ; lěe un nɔ wlán nǔ gbɔn é nɛ́.”—2 Tɛ. 3:17.

15. Nɛ̌ mǐ ka sixú nya xɛ ɖo mǐɖée jí sín adingbanxó ɖěɖěe nɔ cí nǔgbó ɖɔhun lɛ́ é sí gbɔn? Nǎ kpɔ́ndéwú ɖé. (Kpɔ́n ɖiɖe lɛ́ lɔmɔ̌.)

¹⁵ Étɛ́ xó e Pɔ́lu ɖɔ sɛ́dó Tɛsaloníkinu lɛ́ é ka sixú kplɔ́n mǐ? Ényí mǐ se nǔɖé bɔ é ma xo nǔ dó akpa ɖokpó ɔ mɛ xá nǔ e mǐ ko kplɔ́n ɖo Biblu mɛ lɛ́ é ǎ, alǒ mǐ se yěɖɔyěɖɔ ɖé b’ɛ zɛ hǔn nú mǐ ɔ, mǐ ɖó ná wa nǔ kpó ayiɖote kpó. Ðo Union Soviétique xóxó ɔ ɔ, kɛntɔ́ mǐtɔn lɛ́ sɛ́ wěma ɖé dó nɔví lɛ́ bɔ é cí ɖɔ hɔ̌nkan gbɛ ɔ tɔn mǐtɔn wɛ é gosín ɖɔhun. Wěmasɛ́dómɛ ɔ dó wǔsyɛ́n lanmɛ nú nɔví ɖé lɛ́ ɖɔ yě ní ɖó tutoblónúnǔ ɖé ayǐ ɖó vo, bónú é ní ma nɔ mɛɖé sín acɛ mɛ ó. Wěmasɛ́dómɛ ɔ ɖésú cí xójɔxó ɖɔhun. Amɔ̌, é flú nɔví e ɖo gbejí lɛ́ é ǎ. Yě ɖó ayi wú ɖɔ, wɛn e ɖo wěmasɛ́dómɛ ɔ mɛ é kún xo nǔ dó akpa ɖokpó ɔ mɛ xá nǔ e è ko kplɔ́n yě lɛ́ é ó. Égbé ɔ, kɛntɔ́ nǔgbó ɔ tɔn lɛ́ nɔ zán nǔnywɛ́ xwítíxwítí sín nǔ égbé tɔn lɛ́ bo ná tɛ́n kpɔ́n bo blɛ́ mǐ alǒ klán mǐ. ‘Énɛ́ ní ma yá wǔ dán mǐ bónú mǐ gɔn nǔwúkpíkpé tamɛ linlin tɔn mǐtɔn zán ó,’ loɔ, mǐ sixú nya xɛ ɖo mǐɖée jí gbɔn gbígbéjé kpɔ́n ɖɔ nǔ e mǐ se é alǒ nǔ e mǐ xa é ka xo nǔ dó akpa ɖokpó ɔ mɛ xá nǔgbó e mǐ ko kplɔ́n é a jí gblamɛ.—2 Tɛ. 2:2; 1 Jaan 4:1.

16. Sɔgbe xá Hlɔ̌manu lɛ́ 16:17, 18 ɔ, ényí mɛɖé lɛ́ zɛ gbě sín nǔgbó li ɔ jí ɔ, étɛ́ mǐ ka ɖó ná wa?

¹⁶ Kpo ɖo bǔ nɔ xá mɛ ɖěɖěe ɖo gbejí nú Jexóva lɛ́ é wɛ. Mawu ba ɖɔ mǐ ní nɔ bǔ dó sɛn émí. Ényí mǐ kpo ɖo nǔgbó ɔ wú tɛ́ dó wɛ jɛ́n wɛ ɔ, mǐ ná kpo ɖo bǔ. Mɛ ɖěbǔ e zɛ gbě sín nǔgbó ɔ sín ali jí é nɔ dɔn kínklán byɔ́ agun ɔ mɛ, énɛ́ wú wɛ Mawu gb’akpá nú mǐ ɖɔ mǐ ní “nɔ zɔ nú yě.” É ma nyí mɔ̌ ǎ ɔ, mǐɖésúnɔ sixú wá zɛ gbě sín nǔgbó ɔ sín ali jí.—Xa Hlɔ̌manu lɛ́ 16:17, 18.

17. Ényí mǐ tuun nǔgbó ɔ, bo lɛ́ tɛ́ d’é wú gbánwúngbánwún ɔ, le tɛ́ lɛ́ mǐ ka nɔ mɔ?

¹⁷ Ényí mǐ mɔ nǔ jɛ nǔgbó ɔ wú bo tɛ́ d’é wú gbánwúngbánwún ɔ, mǐ ná kpo ɖo vǐvɛ́ xá Jexóva wɛ, bɔ nǔɖiɖi mǐtɔn lɔ ná kpo ɖo syɛ́nsyɛ́n wɛ. (Efɛ́. 4:15, 16) Mǐ ná jɛ adingban núkplɔ́nmɛ Satáan tɔn lɛ́ kpó nǔjlájlá adingban tɔn e é nɔ fúnfún kpé lɛ́ é kpó sín mɔ mɛ ǎ, bo ná kpo ɖo ayijayǐ mɛ ɖo awa Jexóva tɔn glɔ́ ɖo wǔvɛ́ ɖaxó ɔ hwenu. Kpo ɖo nǔ e nyí nǔgbó é wú tɛ́ dó wɛ gbánwúngbánwún, énɛ́ ɔ, “Mawu fífánɔ ɔ ná nɔ kpɔ́ xá” we.—Filí. 4:8, 9.