Mawu Tɔn Dó Gbɔ N’i

1, 2. Ðò azǎn e gbè nǔ jɛ ɖè hugǎn ɖò gbɛzán Elíi tɔn mɛ é jí ɔ, etɛ ka jɛ?

ABLU ɔ ɖò dìdó d’eji wɛ có Elíi ka ɖò wezun jí ɖò jǐ tó ɔ gbè. Ali kpò n’i tawun bɔ é na zɔn cobo na yì Izleyɛli, é ka sɔ́ nyí yɔkpɔvu ǎ. É ɖò mɔ̌ có, é ɖò wezun ɔ jí, ɖó ‘Jehovah nɔ kpɔ́ xá ɛ.’ É ko mɔ hlɔnhlɔn mɔhun kpɔ́n ǎ. Kpɔ́n bo, é dín zɛ sɔ́ ɖěɖee ɖò kɛkɛví e mɛ Axɔsu Axabu ɖè é dɔn wɛ é wu lá!—Xà 1 Axɔsu lɛ 18:46.

² Ali ɔ nyí éɖokponɔ tɔn lo, amɔ̌, wezun ka kpò ɖò te n’i. Kpɔ́n Elíi ɖò nukún xwé wɛ hwenu e é ɖò wezun ɔ jí é bonu sìn ma kɔn nyì nukún tɔn lɛ jí ó. Hwenɛnu ɔ, é sixu ko ɖò tamɛ lin dó nǔ e jɛ gbè nɛ gbè lɛ é jí wɛ. É ɖò wɛn ɖɔ, ɖuɖeji ɖaxó wɛ é nyí nú Mawu Elíi tɔn, Jehovah kpo sinsɛn nugbǒ ɔ kpo. Elíi sɔ́ sixu mɔ Kaamɛli Só ɔ ǎ, ɖó é ko lín dó tawun, bɔ akpɔ́kpɔ́ ɔ ka lɛ́ zɔ́n bɔ fí bǐ d’ablu. Só enɛ jí wɛ Jehovah gbɔn Elíi jí bo bló nùjiwǔ dó ɖè mɛ̌ Baalu sinsɛn ɖè. É ɖè hunnɔ Baalu tɔn kanweko donu nabi ɖé gbà bɔ è hu ye kpo hwɛjijɔ kpo ɖò finɛ. Enɛ gudo ɔ, é xoɖɛ sɛ́dó Jehovah ɖɔ é ni ɖó akú e ko gblé nǔ nú xwè atɔn adaɖé e te. Bɔ nugbǒ ɔ, jǐ ɔ ka ja!—1 Axɔ. 18:18-45.

3, 4. (a) Hwenu e Elíi ɖò ali jí xwè Izleyɛli é ɔ, etɛwu é ka sixu ko ɖò nukún ɖó wɛ ɖɔ nǔ lɛ na ɖyɔ? (b) Nùkanbyɔ tɛ lɛ jí mǐ ka na ɖɔ xó dó?

³ Hwenu e Elíi ɖò kilomɛtlu 30 ɔ bló wɛ bo wá xwè Izleyɛli ɖò jǐ tó ɔ gbè é ɔ, é sixu ko ɖò nukún ɖó wɛ ɖɔ nǔ lɛ na ɖyɔ. É sixu ko lin ɖɔ hu e è hu hunnɔ Baalu tɔn lɛ é na zɔ́n bɔ nùɖé lɛ na gbɔn vo. Nǔ e Axabu mɔ lɛ é na zɔ́n bɔ é na jó Baalu sinsɛn dó, é na tuùn lee é na nɔ ayǐ xá Axɔsi Jezabɛli gbɔn é; bo na lɛ́ gbɔ ya dó nú mɛsɛntɔ́ Jehovah tɔn lɛ.

⁴ Enyi nǔ lɛ yì ɖó lee mǐ ba ɖó é ɔ, mǐ nɔ mɔ ɖɔ ninɔmɛ mǐtɔn na kpɔ́n te, bo tlɛ sixu lɛ́ lin ɖɔ tagba mǐtɔn e nyla hugǎn lɛ é lɔ na nɔte. Elíi lɔ lin nǔ mɔhun bɔ é ka na kpaca mǐ ǎ, ɖó “gbɛtɔ́ wɛ é nyí mǐ ɖɔhun.” (Ja. 5:17) Amɔ̌, tagba gègě kpó ɖò te nú Elíi. Xɛsi ɖaxó ɖé ɖò te kpɔ́n ɛ ɖò ganxixo yɔywɛ ɖé mɛ, é wá flú bǐ bo tlɛ jló ɖɔ emi ni kú. Etɛ ka jɛ? Nɛ̌ Jehovah ka d’alɔ gbeyiɖɔ tɔn bɔ nùɖiɖi tɔn lɛ́ lidǒ bɔ é lɛ́ kpankɔ́n gbɔn? Mǐ ni kpɔ́n.

Nǔ Ma Ðó Nukún ɖé Jɛ

5. Ee nǔ enɛ lɛ bǐ jɛ ɖò Kaamɛli Só ɔ jí é ɔ, Axabu ka kplɔ́n bo na ɖó sísí nú Jehovah vlafo à? Nɛ̌ mǐ ka wà gbɔn bo tuùn enɛ?

⁵ Ee Axabu yì Izleyɛli bo byɔ hɔn ɔ mɛ é ɔ, é ka wà nùɖé bɔ é xlɛ́ ɖɔ é huzu jujɔ à? Biblu ɖɔ: “Axɔsu [Axabu] wlí nǔ e Elíi dosin ɔ kpodo lee é hu vodun Baalu sín hunnɔ lɛ bǐ gbɔn ɔ kpo ɖɔ nú asì tɔn Jezabɛli.” (1 Axɔ. 19:1) Ðǒ ayi wu ɖɔ, hwenu e Axabu ɖò nǔ e jɛ azǎn ɔ gbè lɛ é xó ɖɔ wɛ é ɔ, é kún ɖɔ xó ɖě dó Mawu Elíi tɔn Jehovah wu ó. Ðó Axabu ma nyí Mawu gbɛ́tɔ́ ǎ wutu ɔ, é kpɔ́n nùjiwǔ e jɛ gbè nɛ gbè lɛ é dó mɔ gbɛtɔ́ núwiwa ɖé kpowun. É ɖò wɛn ɖɔ, é kún kplɔ́n bo na ɖó sísí nú Jehovah Mawu ó. Nɛ̌ asì tɔn hlɔnbatɔ́ ɔ ka wà nǔ gbɔn lo?

6. Wɛn tɛ Jezabɛli ka dó sɛ́dó Elíi? Etɛ ka nyí tinmɛ wɛn enɛ tɔn tawun?

⁶ Xomɛ sìn Jezabɛli tawun! Xomɛ ɔ sìn i kaka bɔ é sɛ́ wɛn elɔ dó Elíi: “Sɔ lěhwenu ɔ, nú un ma hu we lee a hu hunnɔ lɛ gbɔn ɔ ǎ ɔ, vodun lɛ ni dɔn tó nú mì, bonu é ni syɛn hú tódɔnnúmɛ lɛ bǐ.” (1 Axɔ. 19:2) Kúdángblɔ́nnúmɛ ɖě sɔ́ syɛn hú mɔ̌ ǎ. Xwléxwlé wɛ Jezabɛli ɖè ɖɔ enyi emi ma kpéwú bo hu Elíi sɔ lěhwenu dó ba hlɔn nú hunnɔ Baalu tɔn lɛ ǎ ɔ, emi ɖó na kú. Lin tamɛ kpɔ́n kpɛɖé! Elíi ɖò amlɔ dɔ wɛ ɖò xɔ tɔn klewun ɔ mɛ ɖò Izleyɛli ɖò zǎn enɛ e mɛ jǐ ɖò jija ɖè wɛ é, bɔ mɛ e axɔsi ɔ sɛ́dó é fɔ́n ɛ kpowun bo dó wɛn nyanya enɛ ɛ. Nɛ̌ é ka cí gbɔn n’i?

Awakanmɛ Tɔn Kú Bɔ Xɛsi Lɛ́ Ði I

7. Nɛ̌ kúdángblɔ́nnúmɛ Jezabɛli tɔn ka wà nǔ dó Elíi wu gbɔn? Etɛ é ka wà?

⁷ Elíi sixu ko lin ɖɔ ahwan e fun xá Baalu sɛntɔ́ lɛ wɛ emi ɖè é ko fó, amɔ̌, é wá mɔ ajijimɛ ɖɔ nùvú séé wɛ. Nǔ e jɛ lɛ é ɖebǔ ko zɔ́n nú Jezabɛli huzu jijɔ ǎ. É ko ɖegbe bɔ é hu gbeyiɖɔ gbejinɔtɔ́ gègě, bɔ dìn ɔ, é cí ɖɔ ahwan jɛ Elíi jí. Nɛ̌ kúdángblɔ́nnúmɛ Jezabɛli tɔn ka wà nǔ dó Elíi wu gbɔn? Biblu ɖɔ nú mǐ ɖɔ: “Xɛsi jɛ jǐ tɔn.” Elíi ka jɛ linkpɔ́n mɛ dó lee Jezabɛli na doya n’i bo hu i gbɔn é jí wɛ à? Enyi é nɔ linkpɔ́n mɔhun mɛ ɔ, awakanmɛ na kú i jɛn wɛ. Ðebǔ e xó ɔ nyí gbɔn é ɔ, Elíi “hɔn, bo na hwlɛn éɖée.”—1 Axɔ. 18:4; 19:3.

8. (a) Nɛ̌ nǔ e xá Piyɛ́ɛ é ka cí ee xá Elíi é ɖɔhun gbɔn? (b) Etɛ kpɔ́ndéwú Elíi kpo Piyɛ́ɛ kpo tɔn ka kplɔ́n mǐ?

⁸ Elíi ɖokpo géé wɛ nyí nùɖitɔ́ e ɖi xɛsi ɖaxó mɔhun é ǎ. Nǔ mɔhun wá jɛ dó mɛsɛ́dó Piyɛ́ɛ lɔ jí. Ði kpɔ́ndéwú ɔ, hwenu e Jezu ɖegbe ɖɔ Piyɛ́ɛ ni wá ɖi zɔnlin gbɔn tɔ́ jí é ɔ, mɛsɛ́dó ɔ jɛ xɛsi ɖi jí, ɖó jɔhɔn ɔ wu. É sɔ́ kpankɔ́n ǎ bo jɛ syɔsyɔ jí. (Xà Matie 14:30.) Nǔ xɔ akwɛ ɖé wɛ kpɔ́ndéwú Elíi kpo Piyɛ́ɛ kpo tɔn kplɔ́n mǐ. Enyi mǐ jló na kpó ɖò akɔnkpinkpan ɖó wɛ ɔ, mǐ ɖó na lɔn bo sɔ́ ayi mǐtɔn bǐ ɖó adǎn e ɖò mǐ gbò wɛ lɛ é jí ǎ. Mǐ ɖó na sɔ́ ayi mǐtɔn ɖó Mɛ e nɔ zɔ́n bɔ mǐ nɔ ɖó nukúnɖiɖo bo nɔ mɔ hlɔnhlɔn é jí.

“Agbɔ̌n Kpé Mì!”

9. Tinmɛ lee Elíi hɔn yì gbɔn é kpo lee nǔ cí n’i gbɔn é kpo.

⁹ Xɛsi zɔ́n bɔ Elíi hɔn ɖido tofɔligbé-gbadahweji bo bló kilomɛtlu 150 mɔ̌ bo wá Bɛ̌-Ceba; toxo ɖé wɛ bo sɛkpɔ dogbó Judáa tɔn e ɖò tofɔligbé é. É jó mɛsɛntɔ́ tɔn dó nyì finɛ bo ɖido gbetótló ɔ mɛ éɖokpo. Tan ɔ ɖɔ nú mǐ ɖɔ é “ɖi zɔnlin . . . nú kéze ɖokpo.” Enɛ wu ɔ, mǐ ni lin tamɛ kpɛɖé dó jǐ tɔn. É wlí ali ayitéhɔnnu bo ɖido vlafo bo hɛn nùɖuɖu ɖebǔ ǎ. É ko flú bǐ bɔ xɛsi lɛ́ ɖò jǐ tɔn bɔ é ɖò yiyi wɛ ɖò axeko ɔ jí ɖò hwesivɔ e sɛ́ gáɖágáɖá é nu. Ee hwe ɔ ɖò dò yì wɛ bɔ zǎn jɛ kúkú jí é ɔ, Elíi sɔ́ ɖó hlɔnhlɔn ɖě bo na yì nukɔn ǎ. Nǔ cikɔ n’i bɔ é gbɔ bo junjɔn jenɛ́ɛtín ɖé sá. Yɛxɛ́nú ɖokpo e é mɔ ɖò axeko enɛ jí é jɛn nɛ.—1 Axɔ. 19:4.

10, 11. (a) Etɛ ka nyí tinmɛ ɖɛ e Elíi xò sɛ́dó Jehovah é tɔn? (b) Zǎn Biblu dó tinmɛ lee nǔ cí nú Mawu gbɛ́tɔ́ ɖé lɛ e wá flú bǐ é.

¹⁰ Elíi xoɖɛ hwenu e é wá flú bǐ é. É byɔ ɖɔ emi ni kú. É ɖɔ: “Nyɛ nyɔ́ hú tɔ́gbó ce lɛ ǎ.” É tuùn ɖɔ kɔgudu kpo xú ɖóɖó kpo wɛ tɔ́gbó emitɔn lɛ nyí ɖò yɔdo mɛ, bo kún sɔ́ kpé nùɖé wu bo na wà nú mɛɖé ó. (Nùnywɛtɔ́xó 9:10) Elíi mɔ ɖɔ emi kún sɔ́ nyí nùɖé ó. Enɛ wu wɛ é dó gbɛvíhan ɖɔ: “Agbɔ̌n kpé mì!” Enɛ wɛ nyí ɖɔ: Un gbɔ bo kú ɔ é nyɔ́ hú!

¹¹ Enyi Mawu gbɛ́tɔ́ wá flú bǐ mɔ̌ ɔ, é ɖó na kpaca mǐ wɛ à? Eǒ. Biblu xlɛ́ ɖɔ wǔ wá kú sunnu kpo nyɔnu gbejinɔtɔ́ ɖé lɛ kpo kaka bɔ ye byɔ ɖɔ emi ni kú. Hlebeka, Jakɔbu, Mɔyizi kpo Jɔbu kpo ɖò mɛ enɛ lɛ mɛ.—Bǐb. 25:22, Biblu Wiwe lọ—Gun Alada; 37:35; Kɛ́n. 11:13-15; Jɔb. 14:13.

12. Enyi a wá mɔ gbeɖé ɖɔ emi flú bǐ ɔ, nɛ̌ a ka sixu xwedó kpɔ́ndéwú Elíi tɔn gbɔn?

¹² “Hwenu vɛwǔ” lɛ mɛ wɛ mǐ ɖè égbé, enɛ wu ɔ, enyi mɛ gègě nɔ flú bǐ kaka jɛ Mawu sɛntɔ́ gbejinɔtɔ́ lɛ lɔ jí ɔ, é ɖó na kpaca mǐ ǎ. (2 Tim. 3:1) Enyi a wá mɔ hwiɖée ɖò ninɔmɛ nyanya mɔhun mɛ hǔn, xwedó kpɔ́ndéwú Elíi tɔn, xoɖɛ vívɛ́ bo ɖɔ lee nǔ cí nú we é bǐ nú Mawu. Ðó Jehovah wɛ nyí “Mawu e nɔ dó gbɔ nú mɛ ɖò ali bǐ nu é.” (Xà 2 Kɔlɛntinu lɛ 1:3, 4.) É ka dó gbɔ nú Elíi à?

Jehovah Kpé Nukún Dó Gbeyiɖɔ Tɔn Wu

13, 14. (a) Nɛ̌ Jehovah ka gbɔn wɛnsagun ɖé jí bo ɖexlɛ́ ɖɔ gbeyiɖɔ emitɔn e adǎn ɖò gbigbo wɛ é sín nǔ ɖu ayi mɛ nú emi tawun gbɔn? (b) Etɛwu lee Jehovah tuùn nǔ e ɖò mǐ gbò wɛ lɛ é bǐ kpo nǔwukpikpé mǐtɔn lɛ kpo gbɔn é ka dó gbɔ nú mǐ?

¹³ Nɛ̌ a ka lin ɖɔ é cí gbɔn nú Jehovah hwenu e é nɔ jixwé bo mɔ gbeyiɖɔ tɔn sɛ́dó ɖò ayimimlɔ ɖò atín enɛ sá ɖò gbetótló mɛ bo ɖò kú byɔ wɛ é? É byɔ ɖɔ mǐ ni lin tamɛ kpɔ́n ǎ. Ee Elíi d’amlɔ é ɔ, Jehovah sɛ́ wɛnsagun ɖokpo dó é. Wɛnsagun ɔ ɖ’alɔ Elíi wu bo fɔ́n ɛ dɛ̌dɛ̌ bo ɖɔ: “Fɔ́n bo ɖu nǔ.” Elíi wà mɔ̌, ɖó wɛnsagun ɔ sɔ́ nùɖuɖu klewun ɖé ɖó finɛ n’i, wɔxúxú zozo e è ɖa tlolo é kpo sìn kpo wɛ. É ka dó gbè nú wɛnsagun ɔ vɔ́vɔ́ à? Tan ɔ ɖɔ kpowun ɖɔ gbeyiɖɔ ɔ ɖu nǔ bo nu sìn bo lɛ́ wlí amlɔ. Awakanmɛ tɔn wɛ ka kú dín bɔ é gbɔ xó ɖɔ à? É na bo nyí gbɔn ɖebǔ ɔ, wɛnsagun ɔ lɛ́ fɔ́n ɛ azɔn wegɔ ɔ, é sixu ko nyí ayihɔngbe tɔn zǎnzǎn tɛɛn. É lɛ́ ɖɔ nú Elíi ɖɔ: “Fɔ́n bo ɖu nǔ;” lobo lɛ́ ɖɔ xó elɔ e byɔ ayi mɛ nú mɛ é gɔ́ na ɖɔ: “Ðó ali towe lín ga ɖesu.”—1 Axɔ. 19:5-7.

¹⁴ Ðó nukúnnúmɔjɛnǔmɛ e Mawu na wɛnsagun ɔ é wutu ɔ, é tuùn fí e Elíi xwè é. É lɛ́ tuùn ɖɔ ali ɔ lín ga sɔmɔ̌ bɔ hlɔnhlɔn Elíi ɖokpo tɔn kún sixu yì ó. Mawu e sɛ̀n wɛ mǐ ɖè é tuùn nǔ e nya wɛ mǐ ɖè lɛ é kpo nǔwukpikpé mǐtɔn lɛ kpo hú mǐɖesu. Nǔ nɛ ɔ dó gbɔ nǔ mɛ tawun! (Xà Ðɛhan 103:13, 14.) Nɛ̌ Elíi ka ɖu lè nùɖuɖu enɛ tɔn gbɔn?

15, 16. (a) Etɛ nùɖuɖu e Jehovah na Elíi é ka d’alɔ ɛ bɔ é wà? (b) Etɛwu lee Jehovah nɔ na nùɖuɖu mɛsɛntɔ́ tɔn lɛ ɖò égbé gbɔn é ka ɖó na sù nukún mǐtɔn mɛ?

¹⁵ Mǐ xà ɖɔ: “Elíi fɔ́n, bo ɖu nǔ, bo nu sìn, bɔ nùɖuɖu enɛ ɔ na ɛ hlɔnhlɔn, bɔ é ɖi zɔnlin nú kéze kanɖé (40) zǎn kanɖé (40), bo wá jɛ Holɛbu, só Mawu tɔn kɔn.” (1 Axɔ. 19:8) Elíi bla nu nú kéze 40 zǎn 40 lee Mɔyizi bló gbɔn xwè 600 mɔ̌ jɛ nukɔn nú jiji éyɛ tɔn é. Jezu lɔ wá wà nǔ ɖokpo ɔ ɖò xwè na yì 1000 mɔ̌ ɖò kú Elíi tɔn gudo. (Tín. 34:28; Luk. 4:1, 2) Nùɖuɖu ɖokpo géé enɛ ɖè tagba tɔn lɛ bǐ síìn ǎ, amɔ̌, é d’alɔ ɛ ɖò nùjiwǔ lixo. Kpɔ́n mɛxomɔ enɛ ɖò gbetótló e mɛ yɛhwin vɔ́vɔ́ ma ɖè ǎ é gbɔn wɛ ayihɔngbe ayihɔngbe kaka nú azǎn ɖokpo ɖokpo 40!

¹⁶ Mɔ̌ jɛn Jehovah nɔ kpé nukún dó mɛsɛntɔ́ tɔn lɛ wu gbɔn égbé é nɛ, bo nɔ lɛ́ bló hú mɔ̌ tawun lɔ, amɔ̌, é nyí nùɖuɖu e è nɔ sɔ́ dó nu é wɛ é nɔ bló nùjiwǔ dó na ye ǎ. Nùɖuɖu gbigbɔ tɔn wɛ é nɔ na ye. (Mat. 4:4) Nǔ kpinkplɔn dó Mawu wu ɖò Biblu kpo wema junjɔn Biblu jí lɛ kpo mɛ nɔ d’alɔ mǐ tawun bɔ mǐ nɔ ɖò sinsɛn ɛ wɛ. Nùɖuɖu gbigbɔ tɔn enɛ lɛ ɖuɖu nɔ ɖè tagba mǐtɔn lɛ bǐ síìn ǎ, loɔ, ye nɔ d’alɔ mǐ bɔ mǐ nɔ dɛ ɖò tagba e nu mǐ ma na sixu ko dɛ ɖè ǎ lɛ é nu. Ye nɔ lɛ́ zɔ́n bɔ mǐ na mɔ “gbɛ̀ mavɔmavɔ.”—Jaan 17:3.

17. Fitɛ Elíi ka yì? Etɛwu fí ɔ ka nyí fí taji tawun ɖé?

¹⁷ Elíi ɖi zɔnlin nú kilomɛtlu 320 mɔ̌ cobo wá wá Holɛbu Só (alǒ Sinayíi Só) ɔ kɔn. Nǔ taji gègě wɛ jɛ ɖò Só enɛ kɔn; finɛ wɛ Jehovah gbɔn wɛnsagun ɖé jí bo sɔ́ éɖée xlɛ́ Mɔyizi ɖò zungwede e ɖò myɔ jì wɛ é mɛ ɖè xwè nabi ɖé jɛ nukɔn nú Elíi hwenu; finɛ wɛ é lɛ́ wá na akɔjijɛ Sɛ́n ɔ Izlayɛli-ví lɛ ɖè. Elíi bɛ̀ yɛ dó só ɖé xomɛ ɖò finɛ.

Lee Jehovah Dó Gbɔ nú Gbeyiɖɔ Tɔn Bo Na Ɛ Hlɔnhlɔn Gbɔn É

18, 19. (a) Etɛ wɛnsagun Jehovah tɔn ka kanbyɔ Elíi? Nɛ̌ Elíi ka yí gbè gbɔn? (b) Hwɛjijɔ atɔn tɛ lɛ ka tɔ́n ɖò xó Elíi tɔn lɛ mɛ bo zɔ́n bɔ é flú bǐ?

¹⁸ Jehovah dó wɛn ɖé Elíi hwenu e é ɖò só ɔ xomɛ ɖò Holɛbu é. É sixu ko nyí wɛnsagun ɖé jí wɛ é dó wɛn ɔ gbɔn, é ɖɔ n’i ɖɔ: “Etɛ wà wɛ a ɖè ɖò fí?” Xomɛ fífá wɛ é na ko sɔ́ dó kàn nǔ ɔ byɔ ɛ, ɖó Elíi mɔ ɖɔ ali hun nú emi bɔ emi na ɖɔ lee nǔ cí nú emi é bǐ n’i. É ka ɖɔ lee nǔ cí gbɔn n’i é nugbǒ! É ɖɔ: “Mawu Mavɔmavɔ, Mawu Nǔbǐwukpétɔ́, un yí wǎn nú we kaka bɔ nǔ e wà wɛ Izlayɛlinu lɛ ɖè ɔ, un sɔ́ sixu dɛ ɖé nu ǎ; ye gbà akɔ e a jɛ xá ye ɔ; ye flí vɔsakpe towe lɛ xwè; ye hu gbeyiɖɔ towe lɛ. Nyɛ ɖokponɔ géé wɛ kpò, ye ka lɛ́ jló na hu mì.” (1 Axɔ. 19:9, 10) É hwe bǐ ɔ, hwɛjijɔ atɔn tɔ́n ɖò xó Elíi tɔn lɛ mɛ bo zɔ́n bɔ é flú bǐ.

¹⁹ Nukɔntɔn ɔ, Elíi mɔ ɖɔ azɔ̌ e emi wà lɛ é bǐ ɔ, sìn kɔn nyì kpákpá nɛgbe wɛ. Elíi jɛhun dó Jehovah sinsɛn jí nú xwè nabi ɖé, bɔ nyikɔ mímɛ́ Mawu tɔn kpo sinsɛn biblo tɔn kpo nɔ mya nukún n’i jɛ nukɔn nú nǔ bǐ có, é mɔ ɖɔ nǔ lɛ fɔ́n bo ɖò nylànylá d’eji wɛ. Togun ɔ ko ɖó nùɖiɖi kaka jɛ dìn ǎ bo lɛ́ kpó ɖò gǔ fɔ́n wɛ, bɔ sinsɛn nùvú ɔ ka fɔ́n bo ɖò gbigbakpé wɛ mɔhunkɔtɔn. Wegɔ ɔ, Elíi mɔ ɖɔ emi ɖò emiɖokpo. É ɖɔ: “Nyɛ ɖokponɔ géé wɛ kpò.” Xó tɔn cí ɖɔ éyɛ wɛ nyí mɛ ɖokpo géé e kpó ɖò Jehovah sɛ̀n wɛ ɖò tò ɔ mɛ é ɖɔhun. Atɔngɔ ɔ, Elíi ɖò xɛsi ɖi wɛ. Gbeyiɖɔ étɔn ɖɔhun gègě wɛ è ko hu, bɔ é kudeji ɖɔ emi jí wɛ ahwan jɛ lo. É sixu ko nɔ ma bɔwǔ nú Elíi bonu é na ɖɔ lee nǔ cí n’i é, amɔ̌, é lɔn bonu goyiyi alǒ winnya zɔ́n bɔ é gbɔ ɖiɖɔ nú Mawu ǎ. Ðɔ e é ɖɔ nǔ e ɖò ayi tɔn mɛ é bǐ nyì wɛn nú Mawu é nyí kpɔ́ndéwú ɖagbe ɖé nú gbejinɔtɔ́ lɛ bǐ.—Ðɛh. 62:9.

20, 21. (a) Tinmɛ nǔ ɖěɖee Elíi ɖò Holɛbu Só ɔ linu bo mɔ lɛ é. (b) Etɛ hlɔnhlɔn e Jehovah ɖexlɛ́ Elíi é ka kplɔ́n ɛ?

²⁰ Nɛ̌ Jehovah ka ɖɔ xó nú Elíi dó xɛsi tɔn kpo linkpɔ́n tɔn kpo wu gbɔn? Wɛnsagun ɔ ɖɔ nú Elíi ɖɔ é ni tɔ́n bo wá só ɔ linu. É wà mɔ̌, loɔ, é ka tuùn nǔ e ɖò na jɛ wɛ é ǎ. Jɔhɔn ɖaxó ɖé jɛ nyìnyì jí! Jɔhɔn ɔ ɖó na ko syɛn tawun, ɖó é zɛ só lɛ bo gbà awinnya lɛ hánnyá. Kpɔ́n bo, Elíi ɖò tintɛnkpɔn wɛ bonu nǔ ma jɛ nukún tɔn jí ó, bo ka lɛ́ ɖò awu tɔn fúnnɔ kpinkpɛn ɔ nya wlí wɛ ɖò jɔhɔn ɔ nu. Enɛ gudo ɔ, é ɖó na lɛ́ gbí dɔn, ɖó ayikúngban e jí é ɖò te ɖè é jɛ wǔ dán jí! É ko mɔ éɖée mɛ kpé cobonu ayikúngban ɔ lɛ́ wú myɔ ɖaxó ɖé ǎ, bɔ gbɔ jɛn é gbɔ bo lɛkɔ yì só ɔ xomɛ bo na dó xɛ́ yɛ nú éɖée ɖò yǒzo syɛnsyɛn ɔ nu.—1 Axɔ. 19:11, 12.

²¹ Ðò nǔ enɛ lɛ é jɛ lɛ é ɖokpo ɖokpo hwenu ɔ, tan ɔ nɔ flín mǐ ɖɔ Jehovah kún ɖò hlɔnhlɔn jiwǔ e nùɖíɖó enɛ lɛ ɖé tɔ́n lɛ é mɛ ó. Elíi tuùn ɖɔ Jehovah kún nyí vodun budo ɖé bo ɖò nùɖíɖó lɛ mɛ Baalu e nɔ flú mɛ e nɔ sɛ̀n ɛ lɛ é ɖɔhun ó. Ye wɛ nɔ ɖɔ ɖɔ Baalu wɛ nyí “mɛ e ɖó acɛ dó akpɔ́kpɔ́ jí é,” alǒ mɛ é nɔ bló bɔ jǐ nɔ ja é. Jehovah wɛ nyí Jɔtɛn hlɔnhlɔn jiwǔ e è nɔ mɔ ɖò gbɛ̀ ɔ mɛ lɛ é bǐ tɔn, loɔ, é ka d’agba tawun hú nǔ e é bló lɛ é bǐ. Jinukúnsin e mɔ wɛ mǐ ɖè é lɔ tlɛ sixu hɛn ɛ ǎ! (1 Axɔ. 8:27) Nɛ̌ nǔ enɛ lɛ bǐ ka d’alɔ Elíi gbɔn? Flín ɖɔ xɛsi ɖò jǐ tɔn. Amɔ̌, ɖó Jehovah Mawu Acɛbǐnɔ enɛ ɖò gudo Elíi tɔn wutu ɔ, é jɛxa ɖɔ é ni ɖi xɛsi ɖebǔ nú Axabu kpo Jezabɛli kpo ǎ!—Xà Ðɛhan 118:6.

22. (a) Nɛ̌ “gbè e fá bo yì dò é” ka na ganjɛwu Elíi ɖɔ é xɔ akwɛ tawun ɖò nukún Jehovah tɔn mɛ gbɔn? (b) Mɛ̌ ka sixu ko nyí jɔtɛn “gbè e fá bo yì dò é” tɔn? (Kpɔ́n tinmɛ e ɖò dò é.)

²² Ee myɔ ɔ wá yì gudo é ɔ, fí bǐ cí tóó bɔ sɔgbe xá xó e Ebléegbe dòdó ɔ ɖɔ é ɔ, Elíi sè “gbè e fá bo yì dò é ɖé.” Xó e gbè ɔ ɖɔ é hun ali nú Elíi bɔ é lɛ́ ɖɔ nǔ e ɖò ayi tɔn mɛ lɛ é bǐ azɔn wegɔ ɔ.a Enɛ sixu ko zɔ́n bɔ ayi tɔn mɛ vo. Amɔ̌, é ɖò wɛn ɖɔ nǔ e “gbè e fá bo yì dò é” wá ɖɔ bɔ d’ewu é tlɛ lɛ́ dó gbɔ nú Elíi hú mɔ̌. Jehovah na ganjɛwu Elíi ɖɔ é xɔ akwɛ tawun ɖò nukún emitɔn mɛ. Nɛ̌ é ka wà mɔ̌ gbɔn? Mawu ɖè nǔ gègě xlɛ́ dó nǔ e é lin na wà dó Baalu sinsɛn wu ɖò Izlayɛli é wu. É ɖò gaàn ɖɔ tagba e Elíi jɛ lɛ é kún nyí sìn kɔn nyì kpákpá nɛgbe ó, ɖó nǔ e Mawu lin na wà dó Baalu sinsɛn wu é na jɛ jlɔ́ dandan. Hú mɔ̌ ɔ, Jehovah lɛ́ kpó ɖò Elíi zán wɛ bonu linlin tɔn enɛ na dó jɛ jlɔ́, ɖó é zɔ́n azɔ̌ ɛ bo ka ɖɔ lee é na wà gbɔn tawun é n’i.—1 Axɔ. 19:12-17.

23. Ali wè tɛ lɛ nu Jehovah ka d’alɔ Elíi bɔ é mɔ ɖɔ emi kún ɖò emiɖokpo ó ɖè?

²³ Nɛ̌ Jehovah ka wà gbɔn dó lin e Elíi lin ɖɔ emi ɖò emiɖokpo é wu? É wà nǔ wè dó d’alɔ ɛ. Nukɔntɔn ɔ, é ɖɔ nú Elíi ɖɔ é ni sɔ́ ami dò ɖè Elizée bonu é sixu wá nyí gbeyiɖɔ e na jɛ tɛn tɔn mɛ é. Nya enɛ e agbɔ̌n kpó ɖò wǔ tɔn é na wá huzu azɔ̌gbɛ̌ Elíi tɔn bo na d’alɔ ɛ nú xwè nabi ɖé. Kpɔ́n lee nǔ enɛ na ko dó gbɔ n’i sɔ́ é! Wegɔ ɔ, Jehovah ɖɔ xó awǎjijɛ tɔn elɔ n’i: “Un . . . jó gbɛtɔ́ děgba ɖě afɔwó-afatɔ́n (7 000) dó ɖò Izlayɛli; yedɛɛ lɛ wɛ ma jɛkpo nú vodun Baalu ǎ; ye ka kisi n’i ǎ.” (1 Axɔ. 19:18) Elíi ɖò éɖokpo ɖebǔ ǎ. Hwenu e é sè ɖɔ gbɛtɔ́ afatɔ́n donu nabi ɖé lɛ́ kpò bo kún ɖò Baalu sɛ̀n wɛ ó é ɔ, xomɛ ɖó na ko hun i tawun. Ye ɖó hudo Elíi tɔn bonu é na ɖò sinsɛnzɔ́ tɔn wà wɛ kpodo gbejininɔ kpo, bo na mɔ tɛn dó sɔ́ kpɔ́ndéwú gbejininɔ nú Jehovah tɔn e nǔ bǐ vɔ ɖ’ewu é ɖ’ayǐ nú ye ɖò azǎn syɛnsyɛn enɛ lɛ mɛ. Xó enɛ e Jehovah gbɔn wɛnsagun tɔn jí bo sɔ́ “gbè e fá bo yì dò é” dó ɖɔ nú Elíi é ɖó na ko byɔ ayi mɛ n’i tawun.

24, 25. (a) Ali tɛ lɛ nu mǐ ka sixu ɖótó Jehovah sín “gbè e fá bo yì dò é” ɖè égbé? (b) Etɛwu mǐ ka sixu ɖeji ɖɔ Elíi yí gbè nú gbɔ e Jehovah dó n’i é?

²⁴ Elíi ɖɔhun ɔ, hlɔnhlɔn ɖaxó e nùɖíɖó lɛ nɔ ɖexlɛ́ é sixu jiwǔ nú mǐ, bɔ mɔ̌ wɛ é ka ɖó na nyí. Nùɖíɖó lɛ ɖè hlɔnhlɔn Gbɛɖotɔ́ ɔ tɔn xlɛ́ céɖécéɖé. (Hlɔ. 1:20) Jehovah kpò ɖò biba na zán hlɔnhlɔn tɔn ma ɖó dogbó ɔ dó d’alɔ mɛsɛntɔ́ tɔn gbejinɔtɔ́ lɛ wɛ. (2 Tan. 16:9) É ɖò mɔ̌ có, Mawu nɔ lɛ́ ɖɔ xó nú mǐ hú mɔ̌ tawun gbɔn Xó tɔn Biblu ɔ gblamɛ. (Xà Ezayíi 30:21.) Ðò ali ɖé nu ɔ, enyi mǐ jó Biblu dó bonu é xlɛ́ ali mǐ égbé ɔ, é sixu cí “gbè e fá bo yì dó é” ɖɔhun nú mǐ. Gbɔn Biblu gblamɛ ɔ, Jehovah nɔ gbɛ́ nǔ nú mǐ, nɔ dó wusyɛn lanmɛ nú mǐ bo nɔ lɛ́ na jiɖe mǐ ɖɔ emi yí wǎn nú mǐ.

²⁵ Elíi ka yí gbè nú gbɔ e Jehovah dó n’i ɖò Holɛbu Só ɔ jí é à? Ganji! Zaanɖé ɔ, é lɛ́ jɛ azɔ̌ tɔn wu kpo akɔnkpinkpan kpo bo nɔ gb’akpá nú mɛ lɛ ɖɔ ye ni jó vodunsinsɛn dó. Mɔ̌ ɖokpo ɔ, enyi mǐ hɛn xó Mawu tɔn lɛ dó ayi mɛ ɔ, mǐ na ɖó “akɔnkpinkpan e Mawuxówema ɔ nɔ na [mɛ] ɔ,” bo na kpéwú bo ɖi nǔ Elíi ɖɔhun.—Hlɔ. 15:4.