Buu-Mɔɔ INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Buu-Mɔɔ
INTANƐT NƆ WOJIATOOHE
Ga
@
  • ɛ
  • ɔ
  • ɛ́
  • ɛ̃
  • ɔ̃
  • ã
  • ŋ
  • á
  • BIBLIA
  • WOJI
  • ASAFOŊ KPEEI
  • T-20 bf. 2
  • Miishɛjemɔ Kɛha Mɛi ni Ehao Lɛ

Vidio ko bɛ kɛhã nɔ ni ohala nɛɛ.

Ofainɛ waa, be ni wɔtaoɔ wɔjie vidio lɛ, wɔná naagba ko.

  • Miishɛjemɔ Kɛha Mɛi ni Ehao Lɛ
  • Miishɛjemɔ Kɛha Mɛi ni Ehao Lɛ
  • Saneyitsei Bibii
  • Saji Ni Tamɔ Enɛ
  • Yelikɛbuamɔ ni He Hiaa Amɛ
  • Be Mli ni Haomɔ Baŋ Mɔ Ko Nɔ Dɔŋŋ
  • “Nyɛshɛjea Susumai ni Ehao Lɛ Amii”
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1983
  • Tsɔselɔi Alilɛi​—‘Ni Akɛaawo Mɛi ni Etɔ Amɛ lɛ Hewalɛ’
    Buu-Mɔɔ Eetswa Yehowa Maŋtsɛyeli He Adafi—1983
Miishɛjemɔ Kɛha Mɛi ni Ehao Lɛ
T-20 bf. 2

Miishɛjemɔ Kɛha Mɛi ni Ehao Lɛ

“Bɔɔ nii lɛ fɛɛ kɛ wɔ dɔmɔɔ ŋtsɔi ni amɛkɛ wɔ kɔmɔɔ kɛbashi ŋmɛnɛŋmɛnɛ.” (Romabii 8:22) Adesai apiŋmɔ fa babaoo diɛŋtsɛ beni aŋma enɛ nɔ ni fe afii 1,900 ni eho nɛ lɛ. No mli lɛ mɛi pii ehao. No hewɔ lɛ, awo Kristofoi lɛ hewalɛ akɛ: “Nyɛshɛjea susumai ni ehao lɛ amii.”—1 Tesalonikabii 5:14, New World Translation.

Adesai ahaomɔi efa babaoo fe nakai ŋmɛnɛ, ni gbɔmɛi babaoo ehao fe tsutsu. Shi ani esa akɛ enɛ afee wɔ naakpɛɛ? Jeee nakai tsɔ, ejaakɛ Biblia lɛ kadiɔ gbii nɛɛ akɛ “naagbee gbii,” ni etsɛɔ amɛ “jaramɔ bei.” (2 Timoteo 3:1-5) Yesu Kristo gba fɔ shi akɛ yɛ naagbee gbii lɛ amli lɛ “gbeyei nibii” baaba.—Luka 21:7-11; Mateo 24:3-14.

Kɛ yeyeeye-feemɔ, gbeyeishemɔ, awerɛho, loo henumɔŋ nibii ni ehiii nɛɛ ba gbɔmɛi anɔ yɛ be kakadaŋŋ mli lɛ, bei babaoo lɛ ehaa amɛhaoɔ. Nɔ ni kɛ haomɔ loo awerɛho babaoo baa lɛ baanyɛ afee suɔlɔ ko gbele, gbalamlitsemɔ, nitsumɔ fitemɔ, aloo hela ko ni baaa shi. Gbɔmɛi haoɔ hu kɛ amɛnu he akɛ sɛɛnamɔ ko bɛ amɛhe, beni amɛnuɔ he akɛ amɛyeee omanye ni amɛha mɔ fɛɛ mɔ nine enyɛ shi lɛ. Nɔnyɛɛ shihilɛ baanyɛ akumɔ mɔ fɛɛ mɔ, shi kɛji akɛ mɔ ko nu he akɛ ehiɛnɔkamɔ efee yaka, ni enyɛɛɛ ena bɔ ni eeefee eje shihilɛ gbonyo ni tamɔ nɛkɛ mli lɛ, ebaanyɛ eha ehao babaoo diɛŋtsɛ.

Blemabii lɛ hu tsɔ henumɔi ni tamɔ nɛkɛ mli. Hiob he baye ni osharai ba enɔ. Enu he akɛ Nyɔŋmɔ ekpoo lɛ, no hewɔ lɛ ewie wiemɔi ni tsɔɔ akɛ ejeŋ shihilɛ eje etsine. (Hiob 10:1; 29:2, 4, 5) Yakob hao waa yɛ ebinuu ni esusuɔ akɛ egbo lɛ hewɔ, ekpɛlɛɛɛ ni ashɛje emii ni eeshwe akɛ egbo. (1 Mose 37:33-35) Akɛni Maŋtsɛ David nu he akɛ eye fɔ yɛ tɔmɔ ni hiɛdɔɔ yɔɔ mli ni ka enɔ lɛ hewɔ lɛ, eye awerɛho akɛ: “Daa nɛɛ minyiɛ mɔbɔmɔbɔ. Migbɔjɔ ni mikumɔ kwraa.”—Lala 38:7, 9; 2 Korintobii 7:5, 6.

Ŋmɛnɛ, mɛi pii ehao yɛ nitsumɔ dɛŋdɛŋ ni amɛtsuɔ kɛtekeɔ nɔ, ni amɛmiibɔ mɔdɛŋ ni amɛnyiɛ daa gbi nitsumɔ ko ni fe amɛjwɛŋmɔŋ, henumɔŋ, kɛ gbɔmɔtsoŋ nyɛmɔ ni amɛkɛaadamɔ naa lɛ sɛɛ lɛ hewɔ. Eka shi faŋŋ akɛ nɔnyɛɛ, ni susumɔi kɛ henumɔi gbohii fata he lɛ baanyɛ ana gbɔmɔtso lɛ nɔ hewalɛ ni ehaŋ jwɛŋmɔ lɛ aŋmɛ pɛpɛɛpɛ, ni nɔ ni baajɛ mli aba ji jwɛŋmɔŋ haomɔ.—Okɛto Abɛi 14:30 he.

Yelikɛbuamɔ ni He Hiaa Amɛ

Epafrodito, klɛŋklɛŋ afii oha lɛ mli Kristofonyo ni jɛ Filipi lɛ “hao” ejaakɛ enanemɛi lɛ “nu akɛ ehe miiye.” Ekolɛ Epafrodito ni he baye beni enanemɛi lɛ tsu lɛ Roma ni ekɛ nibii ayaha bɔfo Paulo lɛ nu he akɛ eha enanemɛi lɛ anine enyɛ shi, ni akɛ amɛbuɔ lɛ mɔ ni nyɛɛɛ nɔ ko atsu. (Filipibii 2:25-27; 4:18) Mɛɛ gbɛ nɔ bɔfo Paulo tsɔ eye ebua?

Eŋma wolo ni ekɛtsu Epafrodito akɛ ekɛya shia ni ekɛyaha enanemɛi Filipibii lɛ ni ekɛɛ amɛ akɛ: “Nyɛherea [Epafrodito] atuu yɛ Nuŋtsɔ lɛ mli, kɛ miishɛɛ sɔŋŋ, ni nyɛbua nɛkɛ gbɔmɛi akɛ mɛi ni sa woo.” (Filipibii 2:28-30) Eka shi faŋŋ akɛ, anɔkwale ni eji akɛ Paulo wie ehe jogbaŋŋ ni Filipibii lɛ hu kɛ miishɛɛ kɛ suɔmɔ here lɛ lɛ shɛje Epafrodito mii ni eye ebua lɛ ni eha ehaomɔ lɛ ba shi.

Ŋwanejee ko bɛ he akɛ, Biblia mli ŋaawoo akɛ “nyɛshɛjea susumai ni ehao lɛ amii” lɛ ji nɔ ni hi fe fɛɛ. Yoo ko ni haomɔ piŋ lɛ waa lɛ kɛɛ: “Ehe miihia ni ole akɛ mɛi krokomɛi jwɛŋɔ ohe akɛ gbɔmɔ jio. Ehe miihia ni onu ni mɔ ko mikɛɛ akɛ: ‘Minuɔ shishi; ebaahi.’”

Bei pii lɛ ehe hiaa ni mɔ ni ehao lɛ atsɔ hiɛ atao mɔ ni nuɔ nii ahe ehaa mɔ, ni eeenyɛ egba lɛ eteemɔŋ saji. Esa akɛ nɛkɛ mɔ nɛɛ afee sane toibolɔ kpakpa ni eto etsui shi babaoo. Esa akɛ mɔ ni tamɔ nɛkɛ akwa wiemɔ ni eeewie babaoo etsɔɔ mɔ ni ehao lɛ aloo ni eeewie wiemɔi ni tsɔɔ sane kojomɔ, tamɔ, ‘Esaaa akɛ onuɔ he nakai’ aloo, ‘Su ni tamɔ nɛkɛ ejaaa.’ Mɔ ni ehao lɛ henumɔi waaa, ni wiemɔi ni akɛshiɔ mɔ nɛɛ baaha enu he akɛ esane lɛ efite kwraa moŋ.

Ekolɛ mɔ ni ehao lɛ baanu he akɛ sɛɛnamɔ ko bɛ ehe. (Yona 4:3) Ni kɛlɛ, esa akɛ akai akɛ, bɔ ni Nyɔŋmɔ susuɔ yɛ mɔ ko he lɛ ji nɔ ni he hiaa. Yesu Kristo ji mɔ ko ni gbɔmɛi “ebuuu lɛ,” shi enɛ tsakeee bɔ ni ejara wa kɛha Nyɔŋmɔ lɛ. (Yesaia 53:3, NW) Na nɔmimaa akɛ, bɔ ni Nyɔŋmɔ sumɔɔ e-Bi ni jara wa kɛha lɛ lɛ, nakai esumɔɔ bo hu.—Yohane 3:16.

Mɛi ni naa amanehulu lɛ anii fee Yesu mɔbɔ ni ebɔ mɔdɛŋ ni eha amɛna akɛ sɛɛnamɔ diɛŋtsɛ yɛ amɛhe. (Mateo 9:36; 11:28-30; 14:14) Etsɔɔ mli akɛ Nyɔŋmɔ susuɔ afilimatai bibii ni jeee nɔ ko po lɛ ahe. Ekɛɛ: “Nyɔŋmɔ hiɛ kpaaa amɛteŋ ekome folo nɔ.” Kwɛ bɔ ni ebuɔ adesai ni bɔɔ mɔdɛŋ ni amɛfee esuɔmɔnaa nii lɛ babaoo ehaa! Yesu wie mɛnɛɛmɛi ahe akɛ: “Shi nyɛyiteŋ tsɔi tete po akane fɛɛ.”—Luka 12:6, 7.

Lɛlɛŋ, ekolɛ ebaawa kɛha mɔ ni ehao waa lɛ, mɔ ni egbɔjɔmɔi kɛ fatɔɔi eye enɔ lɛ akɛ eeehe eye akɛ Nyɔŋmɔ buɔ lɛ babaoo nakai. Ebaanu he diɛŋtsɛ akɛ Nyɔŋmɔ suɔmɔ kɛ ekwɛmɔ esaaa lɛ. Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ kpɛlɛɔ nɔ akɛ, “wɔtsuii buɔ wɔ fɔ.” Shi ani enɛ ji nɔ ni adamɔɔ nɔ lɛ? Dabi, jeee no. Nyɔŋmɔ le akɛ adesai ni ji eshafeelɔi lɛ susuŋ nii ahe yɛ gbɛ kpakpa nɔ ni amɛbaabu amɛ diɛŋtsɛ amɛhe fɔ po. No hewɔ lɛ, e-Wiemɔ lɛ shɛjeɔ amɛmii akɛ: “Nyɔŋmɔ da fe wɔtsui, ni ele nii fiaa.”—1 Yohane 3:19, 20.

Hɛɛ, wɔŋwɛi Tsɛ ni yɔɔ suɔmɔ lɛ naa nɔ ni fe wɔhe eshai kɛ tɔmɔi lɛ. Ele shihilɛi ni haa ebaa lɛ nakai, wɔshihilɛ gbɛ fɛɛ, wɔhenumɔi kɛ wɔyiŋtoi. Ele akɛ wɔna esha, hela kɛ gbele akɛ gboshinii, no hewɔ lɛ, wɔtɔɔ fa babaoo. Anɔkwale ni eji akɛ wɔyeɔ awerɛho ni wɔmli fuɔ wɔ diɛŋtsɛ wɔhe lɛ po ji odaseyeli ni tsɔɔ akɛ wɔsumɔɔɔ ni wɔfee esha ni wɔyako shɔŋŋ. Biblia lɛ kɛɔ akɛ akɛ wɔ “wo yakayaka nii ashishi,” shi jeee yɛ wɔsuɔmɔ naa. No hewɔ lɛ, Nyɔŋmɔ nuɔ shihilɛ ni yɔɔ mɔbɔ ni wɔyɔɔ mli lɛ he ehaa wɔ, ni ekɛ musuŋtsɔlɛ susuɔ wɔgbɔjɔmɔi lɛ ahe.—Romabii 5:12; 8:20.

Amaa nɔ mi ahaa wɔ akɛ, “mɔbɔnalɔ kɛ durolɔ ji Yehowa. Bɔ ni boka kɛ anai teŋ jɛkɛ lɛ, nakai ehaa wɔkɛ wɔ nɔtɔmɔi lɛ ateŋ jɛkɛɔ. Ejaakɛ ele wɔ su kɛ wɔ baŋ, ekaiɔ akɛ sũ kɛkɛ ji wɔ.” (Lala 103:8, 12, 14) Yɛ anɔkwale mli lɛ, Yehowa ji “miishɛjemɔ fɛɛ Nyɔŋmɔ lɛ, mɔ ni shɛjeɔ wɔmii yɛ wɔmanehului lɛ fɛɛ mli.”—2 Korintobii 1:3, 4.

Yelikɛbuamɔ ni he hiaa mɛi ni ehao lɛ fe fɛɛ lɛ baa kɛjɛɔ amɛhe ni amɛkɛaabɔ amɛ-Nyɔŋmɔ ni naa mɔbɔ lɛ he kpaakpa ni amɛkpɛlɛ eninefɔɔ akɛ ‘amɛshɛ amɛjatsui lɛ amɛfɔ enɔ’ lɛ nɔ. Ebaanyɛ eha “mɛi ni tswiaa shi kɛ dɔlɛ lɛ atsui ana wala hee” diɛŋtsɛ. (Lala 55:23; Yesaia 57:15) No hewɔ lɛ, Nyɔŋmɔ Wiemɔ lɛ woɔ sɔlemɔ he hewalɛ, ni ekɛɔ akɛ: “Nyɛŋɔa nyɛhaomɔ fɛɛ nyɛfɔa [Yehowa] nɔ, ejaakɛ lɛ ejwɛŋɔ nyɛnɔ.” (1 Petro 5:7) Hɛɛ, gbɔmɛi baanyɛ amɛbɛŋkɛ Nyɔŋmɔ kɛtsɔ sɔlemɔ kɛ faikpamɔ nɔ koni amɛnyɛ amɛna “Nyɔŋmɔ hejɔlɛ ni fe jwɛŋmɔi fɛɛ lɛ” mli ŋɔɔmɔ.—Filipibii 4:6, 7; Lala 16:8, 9.

Shihilɛ mli tsakemɔi ni aaafee lɛ hu baanyɛ aye abua ni mɔ ko aye haomɔ nɔ kunim. Kpɔiaŋ gbɔlemɔ, niyenii kpakpa ni aaaye, kɔɔyɔɔ kpakpa kɛ hejɔɔmɔ ni sa ni aaana, kɛ TV kwɛmɔ babaoo ni aaakwa lɛ fɛɛ he miihia. Yoo ko eye ebua mɛi ni amɛhao lɛ kɛtsɔ nyiɛmɔ ni ehaa amɛnyiɛɔ kɛ hewalɛ lɛ nɔ. Beni yoo ko ni ehao kɛɛ lɛ akɛ: “Misumɔɔɔ ni manyiɛ” lɛ, yoo lɛ kɛ mlijɔlɛ kɛ shiŋŋ-feemɔ kɛɛ lɛ akɛ: “Nakai, shi obaaya.” Yoo lɛ bɔ amaniɛ akɛ: ‘Wɔnyiɛ kilomitai ekpaa. Beni wɔku wɔsɛɛ lɛ, etɔ lɛ, shi éhi eha lɛ saŋŋ. Onyɛŋ ohe bɔ ni kpɔiaŋ gbɔlemɔ yeɔ buaa lɛ oye, ja oka okwɛ da.’

Shi, bei komɛi lɛ, yɛ be mli ni aka nɔ fɛɛ nɔ akwɛ, kɛ tsofafeemɔ diɛŋtsɛ po lɛ, anyɛɛɛ aye haomɔ lɛ nɔ kunim kɛmɔ shi. Yoo ko ni eye kɛjɛ afii nyɔŋmai ejwɛ kɛ enumɔ kɛyaa lɛ kɛɛ: “Mika nɔ fɛɛ nɔ mikwɛ, shi haomɔ lɛ yɛ lolo.” Nakai nɔŋŋ hu amrɔ nɛɛ, bei pii lɛ, anyɛɛɛ atsa shwilafoi, toimulɔi, loo akpakei lɛ. Shi mɛi ni amɛhao lɛ baanyɛ ana miishɛjemɔ kɛ hiɛnɔkamɔ kɛtsɔ Nyɔŋmɔ Wiemɔ, ni haa heyeli kɛmiijɛ adesai anaagbai fɛɛ mli lɛ he hiɛnɔkamɔ ni ma shi shiŋŋ lɛ kanemɔ daa nɔ.—Romabii 12:12; 15:4.

Be Mli ni Haomɔ Baŋ Mɔ Ko Nɔ Dɔŋŋ

Beni Yesu tsɔɔ nibii ni yɔɔ gbeyei ni baa shikpɔŋ lɛ nɔ yɛ naagbee gbii lɛ amli lɛ, ekɛfata he akɛ: “Shi beni nibii nɛɛ aaatsɔ naa shi lɛ, no lɛ nyɛkwɛa ŋwɛi ni nyɛholea nyɛyitsei anɔ, ejaakɛ nyɛkpɔmɔ lɛ miibɛŋkɛ.” (Luka 21:28) Yesu miiwie yiwalaheremɔ kɛmiiya Nyɔŋmɔ jalɛ jeŋ hee lɛ mli, he ni “bɔɔ nii lɛ diɛŋtsɛ hu baaye amɛhe kɛjɛ fitemɔ nyɔŋyeli lɛ mli kɛya Nyɔŋmɔ bii lɛ anunyam heyeli lɛ mli” lɛ he.—Romabii 8:21.

Mɛɛ hejɔlɛ enɛ aaaji aha adesai nɛkɛ akɛ aaaha amɛye amɛhe kɛjɛ tsutsu jatsũi lɛ ashishi ni amɛte shi daa gbi kɛ jwɛŋmɔi ni mli tse keŋkeŋ ni naagbai bɛ mli, ni efee klalo akɛ eeeje gbi lɛ mli nitsumɔi ashishi! Haomɔi ahe naagba ko etsiŋ mɔ ko naa dɔŋŋ. Shiwoo ni baaba mli anɔkwale kɛha adesai ji akɛ Nyɔŋmɔ “aaatsumɔ amɛhiɛaŋ yaafonui fɛɛ, ni gbele bɛ dɔŋŋ, ni ŋkɔmɔyeli ko kɛ bolɔmɔ ko kɛ nɔnaa ko hu bɛ dɔŋŋ; ejaakɛ tsutsu nii lɛ eho etee.”—Kpojiemɔ 21:3, 4.

Kɛ okadi ko etsɔɔɔ lɛ, belɛ Biblia mli ŋmalɛi ni atsɛ lɛ fɛɛ jɛ Ga Biblia lɛ mli.

    Ga Woji (1980-2025)
    Shi Mli
    Botemɔ Mli
    • Ga
    • Kɛmaje
    • Bɔ Ni Misumɔɔ Lɛ Mihãa
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Mlai Ni Yɔɔ He
    • Ohe Saji
    • Ohe Saji Lɛ Ahe Gbɛjianɔtoo
    • JW.ORG
    • Botemɔ Mli
    Kɛmaje